Kırgızistan'daki Ören Yerlerinin Güvenlik Durumlarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 179 - 200, 31.12.2024

Turan Okul , Nuriza Karataeva

https://doi.org/10.55931/ahbvtfd.1548437

Öz

Bu çalışma, Kırgızistan'daki ören yerlerinin güvenlik durumlarını detaylı bir biçimde analiz etmeyi ve bu ören yerlerinin tarihî ve kültürel değerlerini korumak amacıyla güvenlik düzeylerini belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, ören yerlerinin güvenlik sorunlarını belirleyerek bu sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmek hedeflenmektedir. Kırgızistan'ın tarihî ve kültürel mirasını koruma çabalarının sürdürülebilirliğini desteklemek, bu ören yerlerinin karşılaştığı güvenlik zorluklarını ele almak ve kültürel mirası koruma ile sürdürülebilir turizmi teşvik etmek bu çalışmanın öncelikli amaçları arasındadır. Araştırma, nitel bir yaklaşımla ele alınmıştır ve sahada yapılan gözlemleri içermektedir. Gözlemler Burana Minaresi, Manas’ın Türbesi, Özgen Minaresi ve Süleyman Dağı gibi ören yerlerinde gerçekleştirilmiş; Taş Rabat Kervansarayı, Şah Fazil Türbesi ve İmam Sarahsi Türbesi ise uzaktan gözlemlerle değerlendirilmiştir. Araştırmada kullanılan gözlem formu, güvenlik personeli varlığı, fiziksel çevre güvenliği, mevcut güvenlik çalışmaları ve temel güvenlik faktörleri gibi unsurları değerlendiren 26 maddeden oluşmaktadır. Elde edilen bulgular, Kırgızistan'daki ören yerlerinin güvenlik durumlarının çeşitliliğini ve bazı ören yerlerinde güvenlik önlemlerinin yetersiz olduğunu ortaya koymuştur. Özellikle, bazı ören yerlerinde güvenlik personeli eksikliği ve altyapı sorunları dikkat çekmektedir. Bu durum, kültürel mirasın korunması ve turist güvenliğinin sağlanması açısından riskler oluşturmaktadır. Çalışmanın bulgularından hareketle, ören yerlerinin güvenliğinin artırılması amacıyla somut adımlar atılmasına yönelik birtakım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Miras, Ören Yerleri, Güvenlik Önlemleri, Kırgızistan

Investigation of Security Conditions of Historical Sites in Kyrgyzstan

Öz

This study aims to conduct a detailed analysis of the security conditions of historical sites in Kyrgyzstan and to determine the security levels of these sites to protect their historical and cultural values. The research focuses on identifying the security issues faced by these sites and developing effective solutions to address these problems. Supporting the sustainability of cultural heritage preservation efforts and promoting sustainable tourism are key objectives of this study. Employing a qualitative approach, the research utilizes field observations conducted at sites such as Burana, the Mausoleum of Manas, Özgen Minaret, and Sulayman Mountain, with additional remote observations of Taş Rabat Caravanserai, Shah Fazil Mausoleum, and Imam Sarahsi Mausoleum. A 26-item observation form was used to evaluate factors including the presence of security personnel, physical environment safety, ongoing security measures, and primary security issues. The findings reveal a diverse range of security conditions across Kyrgyzstan's historical sites, with some locations exhibiting inadequate security measures and infrastructure issues. These issues pose risks to the preservation of cultural heritage and the safety of tourists. The results provide a foundation for developing effective policy recommendations for both academic circles and local authorities. The study’s findings will contribute to improving security conditions at historical sites in Kyrgyzstan and support strategic planning efforts for the protection of cultural heritage.

Anahtar Kelimeler

Cultural Heritage, Historical Sites, Security, Kyrgyzstan

Kaynakça

• Akkuş, Z. (2009). Türkiye’de Eski Eser Kaçakçılığı ve Önlenmesinde Ortaya Çıkan Sorunlar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Ankara.
• Akkuş, Z. ve Efe, T. (2016). Türkiye’de Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Bağlı Müzelerin Güvenliği ve Polisin Rolünün Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1). 204-226
• Alparslan, F. (2006). Kırgızistan Turizm Coğrafyası, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Asanov, E. (2003). Kırgızistan Tarihi. Bişkek'in Kısa Ansiklopedisi. Bişkek: Devlet Dili ve Ansiklopedisi Merkezi.
• Bilgin, C., Acar, V., & Tanrısevdi, A. (2020). Ören Yerlerinin Güvenlik Düzeylerinin İncelenmesine Yönelik Nitel Bir Araştırma: Aydın İli Örneği. International Journal of Contemporary Tourism Research, 4(1), 91-110.
• Buyar, C. (2014). Kırgızistan’da Efsane İle Gerçek Arasında Kalan Bir Tarihî Eser: Taş Rabat. Gazi Türkiyat, 1(14), 105-126.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Erkan Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çikolar, E. (2023). Kırgızistan’da İnanç ve Kültür Turizmi: Özgen Şehri. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 12(1), 94-113.
• Fangen, K. (2001). Pride and Power. A Sociological Study of the Norwegian Radical Nationalist Underground Movement. Oslo: Akademika.
• Harvard University, (2024), What is Cultural Heritage?, https://projects.iq.harvard.edu/ whoseculture/what-world-heritage, Erişim Tarihi: 04.09.2024
• ICCROM, (1990). Definition of Cultural Heritage, References to Documents in History. Paris.
• İdil, A. (2012). Yerel Kaynaklara Göre Kırgızistan Tarihi. Avrasyapress. Bişkek
• Кыргыз Республикасынын Мыйзамы, (1999). 6-берене. https://cbd.minjust.gov.kg/254/edition/1024655/kg, Erişim Tarihi: 03.09.2024
• Mintzberg, H. (2019). Structured Observation As A Method To Study Managerial Work. In Managerial Work (s. 209-226). Routledge.
• Şenol, F. (2016). Her Yönüyle Kırgızistan Turizmi. BYR Publishing House, Bişkek.
• Tabaldiev, K. (2014). Kyrgyzstan: Saving Archaeological Sites, (In the Encyclopedia of Global Archaeology, Ed. Smith, Claire, Cilt 1, ss. 4339-4342). SpringerReference. New York.
• Törökan Uulu, E. (2015). Burana Müzesi ve Balasagın (Çev. Bilal Yıldız). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(4), 121-145.
• TRT Avaz, (2021). Kırgızistan’daki Gizemli Türbe, https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/kirgizistan-daki-gizemli-turbe/618bc7a301a30a707c76475a#:~:text=Halk%20aras%C4%B1nda%20%E2%80%9CManas'%C4%B1n%20T%C3%BCrbesi%E2%80%9D%20olarak%20bilinen%20an%C4%B1t%20K%C4%B1rg%C4%B1zistan,T%C3%BCrbesi''%20ad%C4%B1%20ile%20an%C4%B1l%C4%B1yor. Erişim Tarihi: 04.09.2024
• Türkiye Diyanet Vakfı, (2024). İmam Serahsi Türbesi, https://tdv.org/tr-TR/proje/imam-serahsi-turbesi/, Erişim Tarihi: 05.09.2024
• UNESCO Institute for Statistics, (2009). Cultural Heritage, https://uis.unesco.org/en/glossary-term/cultural-heritage, Erişim Tarihi: 04.09.2024
• UNESCO World Heritage Convention, (1972). Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage, https://whc.unesco.org/en/conventiontext/, Erişim Tarihi: 03.09.2024
• UNESCO World Heritage Convention, (2024). Sulaiman-Too Sacred Mountain, https://whc.unesco.org/en/list/1230, Erişim Tarihi: 05.09.2024
• Ünal, Z. G., (2014). Kültürel Mirasın Korunması, İSMEP Rehber Kitaplar, İstanbul.