SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA SÜRE UZATIMA TARAFLARDAN BİRİNİN MUVAFAKAT VERMEMESİ HALİNDE KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Yıl 2023, , 249 - 272, 24.04.2023

Fatma Tülay Parlak

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1213766

Öz

5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu m.30/f.16 hükmü gereği uyuşmazlık hakem yargılaması süresi dört aydır ve bu süresinin uzaması, tarafların açık ve yazılı muvafakat vermesiyle mümkündür. Aksi halde, uyuşmazlık, mahkeme nezdinde çözümlenecektir. Sigorta itiraz tahkim yargılama süresinin uzaması hususunda ise, özel bir düzenleme bulunmadığından aynı hüküm, uygulamada, itiraz tahkimi yargılama süresinin uzatılmasında da uygulanmaktadır. Ancak; işaret edilen düzenlemenin uygulamasında, aleyhe başvuru yapılan sigorta şirketleri genellikle haklı bir gerekçe belirtmeksizin yargılama süresinin uzamasına muvafakat vermediğinden hakemler tarafından genellikle dosyadan el çekme kararı verilmektedir. Bu kararlar, başvurucunun kusuru olmaksızın zaman ve maliyet açısından zarara uğrayarak davasını mahkeme nezdinde açmak zorunda kalmasına sebep olmaktadır. Bu sebeple, çalışmamızın amacı, sigorta tahkim yargılamasının uygulamada karşılaşılan bu sorununun, sebep ve sonuçlarıyla ortaya koyulması ve bahsi geçen düzenlemenin ıslahı için konunun tartışmaya açılmasıdır. Ampirik yöntemin uygulandığı çalışmamızda kurumsal tahkimdeki düzenlemenin benzerinin sigorta tahkim için de getirilmesiyle veya Türk Medeni Kanunu 2. maddenin uygulanmasıyla sorunu çözebileceği önerilmektedir. Çalışmamızın birinci bölümünde, sigorta tahkim yargılama süresi ve sürenin uzatılmasına ilişkin Sigortacılık Kanunu m.30/f.16 hükmü, uygulama alanlarına göre sınıflandırılarak anlatılacak; ikinci bölümünde, düzenlemenin ortaya çıkarttığı sorun ve yasal düzenlemenin nasıl uygulandığına; üçüncü bölümünde ise, çözüm önerilerine yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sigorta Tahkim, Sigorta Tahkim Yargılaması, Sigortacılık Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Hakkın Kötüye Kullanılması

PROMLEMS ARISING IN CASE OF ONE PARTY’S NOT CONSENTİNG TO PROLONGING PERIDOD DURING INSURANCE ARBİTRATION

Öz

Subject of the study are the problems created by the arrangement in paragraph 16, Article 30 of the Insurance Business Law and purpose of the study is to reveal those problems with their causes and effects and open the issue to discussion for the rehabilitation of the mentioned arrangement. In this study, where empirical method is applied, it is recommenced that the problem can be solved with the introduction of an arrangement similar to that which is applicable for corporate arbitration or with the implementation of Article 2 of Turkish Civil Code. In the first section of our study, the framework of arrangement will be stated, the emerging problems will be explained and the reason for such problems will be determined; while in the second section, the effects caused by the problem in the implementation will be specified and in the third section, our solution proposal will be explained.

Anahtar Kelimeler

Insurance Arbitration, Insuranse Arbitration Proceedings, Insurance Act, Code of Civil Procedure, Abuse of Right

Kaynakça

• Ayhan M, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’una Göre Tahkim, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlamamış Yüksek Lisans Tezi, 2017.
• Beggi Y E, Sigorta Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Sigorta Tahkim Komisyonu Nezdinde Çözümlenmesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Karadaş İ, 6100 Sayılı HMK’da Düzenlenen Ulusal (İç) Tahkim, Beta Yayınevi, 2013.
• Karasu R, Yargıtay ve Sigorta Tahkim Komisyonu Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Mâli Sorumluluk Sigortası, Yetkin Yayınevi, 2016.
• Konca Kurt N, “Sigorta Uyuşmazlıklarının Tahkim Yoluyla Çözümü”, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, 1(2010), ss.1343-1365.
• Kozanhan A E, Sigortacılıkta Tahkimde Yargılama Usulü, Kadir Has Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Oğuzman K / Barlas N, Medeni Hukuk, 23. Baskı, Vedat Kitapçılık, 2017. Özdamar M, “Sigorta Hukukunda Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Sistemi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(1-2), 2013, s. 831-855.
• Özdamar M, “Alman Hukukunda Sigorta Ombudsmanlığı”, BATIDER, 14(3), 2008, ss.309-327.
• Seven V, “Covid -19 Salgını Sebebiyle Yapılan Kanuni Düzenlemenin Sigorta Tahkim Hukuku Alanındaki Sürelere Etkisi”, Lexpera Blog, 21.05.2021 <https://blog.lexpera.com.tr/covid-19-salgini-sebebiyle-yapilan-kanuni-duzenlemenin-sigorta-tahkim-hukuku-alanindaki-surelere-etkisi/> Erişim Tarihi 19 Kasım 2021.
• Vuraloğlu Semerci T, “5684 Sayılı Sigortacılık Kanun’una Yer Alan Tahkim Hükümleri ile 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’undaki Tahkim Hükümlerinin Karşılaştırılması”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(2), 2016, s. 269-312.
• Ulaş I, Sigortacılıkta Tahkim Hukuku, Turhan Kitabevi, 2022.
• Ulaş I, “Sigortacılıkta Tahkim”, BATİDER, 24(2), 2007, s. 239-266. (“Sigortacılıkta Tahkim”) Yazıcı Ç, “Tahkim Süresi”, Legal Hukuk Dergisi, 19(220) ,2021, s. 1677-1746.
• Yeşilova B, Milletlerarası “Ticari” Tahkimde Nihai Kararlardan Önce Mahkemelerin Yardım ve Denetimi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2007.
• Yeşilova Aras E /Yeşilova B, “Sigortacılık Tahkimi – Sigortacılık Tahkim Usulü ve Ayırdedici Özellikleri”, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 8(Özel Sayı), 2013, s. 275-379.
• Yıldırım F, “Alman Sigorta Hukukunda Ombudsmanlık”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(155-156), 2017, s.77-95.
• Yıldırım F, “Alman Sigorta Ombudsmanlığı Prosedürü (Çeviri)Yönetmeliği (VOMVO)”, Hukuk Köprüsü, 6(12), 2017, s.227-234.