Cezaevinde Anneleriyle Birlikte Kalan Çocuklar Hakkında Değerlendirme

Yıl 2024, , 455 - 506, 18.04.2024

Tülay Kitapçıoğlu Yüksel

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1430787

Öz

Cezaevinde anneleriyle birlikte kalan çocukların koşulları ve sorunları, pek çok farklı disiplin tarafından incelenmişse de, infaz hukuku ve çocuk hakları açısından henüz bir araştırmaya konu olmamıştır. Çocuğun ileride suç alanından uzak kalması için olumsuz koşulları haiz cezaevi ortamı içerisinde mümkün olduğu kadar sağlıklı bir şekilde gelişimini sürdürebilmesi son derece önemlidir. Ayrıca uluslararası ve ulusal düzenlemelerin gereklerinin uygulamada tam olarak yerine getirilip getirilmediği sorunu, normatif düzenleme eksikliklerinin belirlenmesi, uygulamadaki problemlerin tespit edilmesi ve çözüm önerilerinin sunulması da önemli ihtiyaçlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda, çalışmamızda, kadın hükümlülerin durumu, uluslararası ve ulusal düzenlemeler, çocukların cezaevinde anneleri ile birlikte kaldıkları süreç ve kurumdan ayrılma süreçleri, karşılaştırmalı hukuktaki düzenlemeler ve uygulamalar, örnek uygulamalar, uygulamadaki problemler ve neler yapılabileceğine dair çözüm önerilerimiz sunulmuştur. Bu inceleme, Türk infaz hukuku sistemi ve uygulaması, karşılaştırmalı hukuktaki düzenlemeler ve uygulamalar çerçevesinde yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cezaevinde anneleriyle birlikte kalan çocuklar, infaz hukuku, çocuk hakları, hükümlü/tutuklu anne, cezaevi

Evaulation About Of Children Staying With Their Mothers In Prison

Öz

Although the conditions and problems of children staying with their mothers in prison have been analysed by many different disciplines, they have not yet been the subject of research in terms of the law of execution and children's rights. It is highly important for the child to continue his/her development as healthy as possible in a prison environment with unfavourable conditions in order to stay away from the field of crime in the future. In addition, the problem of whether the requirements of international and national regulations are fully fulfilled in practice, the determination of normative regulation deficiencies, the identification of problems in practice and the presentation of solution proposals are also important needs. In this context, in our study, the situation of female convicts, international and national regulations, the process of children's stay with their mothers in prison and the process of leaving the institution, regulations and practices in comparative law, sample practices, problems in practice and our solution suggestions on what can be done are presented. This examination has been made within the framework of the Turkish law of execution system and practice, regulations and practices in comparative law.

Anahtar Kelimeler

Children staying with their mothers in prison, law of execution, children's rights, convicted/detained mother, prison

Kaynakça

• “Anneleriyle Birlikte Mahpus Olan Çocuklar”, Yaşam Hakları Derneği, İstanbul, 2021, s.6. <https://etkiniz.eu/wp-content/uploads/2021/12/Anneleriyle-Birlikte-Mahpus-Çocuklar-Raporu.pdf>, Erişim Tarihi 17 Ekim 2023).
• Arslan, Çetin/Kayançiçek, Murat, “Ceza İnfaz Kurumlarında Annelerinin Yanında Kalan 0-6 Yaş Grubu Çocuklar (İK m.65)” <https://www.cetinarslan.com.tr/ceza-infaz-kurumlarinda-annelerinin-yaninda-kalan-0-6-yas-grubu-cocuklar-ik-m-65/>, Erişim Tarihi 01 Ekim 2023).
• Bilge, Çiğdem/Türk, Aytuğ/Akdolun Balkaya, Nevin/Bulut Uğurlu, Nezihe, “Kadın Mahkumların Yaşadığı Zorluklar”, Social Sciences Studies Journal, 4(16), s.1204-1208.
• Budak, Mehtap/Türkmenoğlu, Bahar/Güler, Nuran, “Ceza ve Tutukevi Sağlık Hizmetleri; Cezaevi Hemşireliği”, Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies, 20, 2022, s.108-122.
• Coyle, Andrew, Cezaevi Yönetimine İnsan Haklarını Göz Önüne Alan Bir Yaklaşım, Cezaevi Görevlileri İçin Elkitabı, International Centre for Prison Studies, 2002.
• “Children of Imprisoned Parents”, European Perspectives on Good Practice, 2. Edition, Kate Philbrick, Liz Ayre, Hannah Lynn (Ed.), 2014.
• “‘Çocuk Hakları’ Çerçevesinde Türkiye’de Cezaevinde Büyüyen Çocuklar”, İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (Mazlumder), Çocuk Hakları Komisyonu, 2020.
• Gemeinsame Richtlinie der Senatsverwaltung für Justiz; der für Jugend zuständigen Senatsverwaltung sowie der für Frauen zuständigen Senatsverwaltung : “Standards der gemeinsamen Unterbringung von Müttern und Kindern im Strafvollzug/Jugendstrafvollzug/Untersuchungshaftvollzug”, in der aktualisierten Fassung vom 01.09.2013.
• “Gökyüzü Senindir” İsimli Topluma Hizmet Uygulaması, <https://www.yyu.edu.tr/images/files/PROJEE.pdf>, Erişim Tarihi 16 Ekim 2023.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Seçkin Yayınevi, 2022.
• Kurt, Mehmet, “Türkiye’de Ceza İnfaz Kurumlarının Sorunları”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Laubenthal, Klaus, Strafvollzug, 8. Auflage, Springer Verlag, 2019.
• Manzoni, Patrick/Baier, Dirk/Keller, Samuel vd., Die Situation von Kindern mit einem inhaftierten Elternteil in der Schweiz, Schlussbericht zu Handen des Bundesamts für Justiz, ZHAW Zürcher Hochschule für Angewandte Wissenschaften, 2022.
• Özbek, Veli Özer, İnfaz Hukuku, Anadolu Üniversitesi Yayını, 2019.
• Öymen, Meryem, “Çocuk Hapiste Büyümez ki”, Alt Sosyal Dergisi, s.3-5.
• Savcı, Feryal/Köksal Akyol, Aysel, “Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda Anneleriyle Kalan 3-6 Yaş Aralığında Çocuklar İle Ailesiyle Yaşayan Çocukların Sosyal Beceri Düzeylerinin İncelenmesi”, International Social Sciences Studies Journal, 7(88), 2021, s.4071-4082.
• Soyer, Ata, Cezaevi ve Sağlık, Türk Tabipleri Birliği, 1999.
• Sönmez, Hülya, “Eski Tutuklu ve Eski Hükümlülerin Cezaevindeki Gündelik Hayat Deneyimleri”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Şahinöz, Alev/ Sağın Küçük, Nesil/Çuhacı Çakır, Bahar/Kara Uzun, Aysun/Ender Durualp, “Cezaevinde Annesi ile Birlikte Kalan Çocukların Gelişimlerinin Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 2019, 72 (1), s.66-75.
• Tuncer, Nuran/Avcı, Neslihan, “Cezaevinde Anne Olmak”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (27), 2021, s.179-214.
• “Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumunun (TİHEK) Çocuk Hakları Komitesi 93. Oturumu ‘Birleştirilmiş Dördüncü ve Beşinci Dönemsel Ülke Raporu’na Katkısı”, <https://www.tihek.gov.tr/public/editor/uploads/TİHEKCHKKatkisi.pdf<, Erişim Tarihi 17 Ekim 2023, s.11.
• Varol, Zeynep Sedef, “Hapishanelerde Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri”, Toplum ve Hekim Dergisi, 37(6), 2022, s.448-465.
• Özlem Tavus ile Çevrimiçi Görüşme, 16.01.2024.
• <https://www.unicef.org/turkiye/media/7941/file/ÇHDS%20ve%20İhtiyari%20Protokoller,%20Usul%20Kuralları%20ile%20Çocuk%20Hakları%20Komitesi%20Genel%20Yorumları.pdf>, Erişim Tarihi 01 Ekim 2023).
• <https://www.insamer.com/tr/cezaevlerinin-mahkum-cocuklari_3327.html>, Erişim Tarihi 05 Ekim 2023).
• <https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/basin-aciklamasi09032021045708>, Erişim Tarihi 06 Ekim 2023.
• <http://www.tcyov.org/iceride-cocuk-var/>, Erişim Tarihi 06 Ekim 2023.
• <https://www.aa.com.tr/tr/yasam/hukumlu-annelerinin-yaninda-kalan-cocuklara-psikososyal-destek/2578045>, Erişim Tarihi 06 Ekim 2023).
• <https://www.gesetze-im-internet.de/stvollzg/BJNR005810976.html<, Erişim Tarihi 22 Kasım 2023.
• <https://tatort-zukunft.org/fakten/kinder-von-gefangenen/>, Erişim Tarihi 22 Kasım 2023.
• <https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/BB/2016/8660>, Erişim Tarihi 26 Aralık 2023.
• <https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/07/31/CPT_Standards.pdf>, Erişim Tarihi 11 Ocak 2024).
• <https://www.unodc.org/documents/justice-and-prison-reform/Bangkok_Rules_ENG_ 22032015.pdf> , Erişim Tarihi 16 Ocak 2024.
• <https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/29120200936251982019151705tavsiye_kararlari.pdf>, Erişim Tarihi 17 Ocak 2024.
• <https://cte.adalet.gov.tr/Home/SayfaDetay/basin-aciklamasi09032021045708>, Erişim Tarihi 24 Ocak 2024.
• <https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2972021105709P-72.pdf>, Erişim Tarihi 24 Ocak 2024.
• <https://cte.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/1032020092633ABveMEB.pdf>, Erişim Tarihi 25 Ocak 2024.
• <https://www.aile.gov.tr/media/127904/aspb_-2012-yili-faaliyet-raporu.pdf>, Erişim Tarihi 25 Ocak 2024.
• <https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/aysegul-domanic-yelce/ver-elini-gunese-40110724>, Erişim Tarihi 25 Ocak 2024. <https://sehitibrahimyilmazanaokulu.meb.k12.tr/icerikler/arzu-arslan_10613716.html>, Erişim Tarihi 25 Ocak 2024.
• <https://tihv.org.tr/wp-content/uploads/2020/04/nelson-mandela-kurallari-mahpuslara-muameleye-dair-birlesmis-milletler-asgari-standart-kurallari-turkce.pdf>, Erişim Tarihi 29 Ocak 2024.