VERGİ HUKUKUNDA YORUM KURALLARININ VE EKONOMİK YAKLAŞIM İLKESİNİN KULLANILMASI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 22 Sayı: 1, 145 - 169, 15.02.2019

ERŞAH Toprak RAMAZAN Armağan

Öz

Vergi hukuku, mükellefler
ile devlet arasında vergilendirmeden dolayı ortaya çıkan ilişkileri düzenleyen
bir hukuk dalıdır. Vergi hukukunun kendine özgü kuralları yorum konusunda da
kendini göstermekte ve yorum konularının vergi hukuku özelinde
değerlendirilmesini gerektirmektedir.

Vergi hukukunda yorum
yapılırken yorum türlerinden ve yorum yöntemlerinden faydalanılır. Bu
yöntemlerin birbirlerini destekleyici şekilde kullanılmaları hukuk kurallarının
yorumlanması ve anlamlandırılması açısından önemlidir. Vergiyi doğuran
olayların belirlenip yorumlanmasında ve bu olaylara uygulanacak hukuk normunun
saptanmasında, yoruma yardımcı bir ilke olan ekonomik yaklaşım ilkesi
kullanılmaktadır. Ayrıca, vergi hukukunda yorum yapılabilmesi için verginin
kanuniliği ilkesine ve vergi hukukunda kıyas yasağına da uyulması
gerekmektedir.

Bu çalışmanın amacı, verginin kanuniliği ilkesi, kıyas yasağı ve
ekonomik yaklaşım ilkesi kavramlarını ele alarak, vergi hukukunda yorumu ve
yorumun yasal dayanaklarını incelemek ve değerlendirmektir

Anahtar Kelimeler

Vergi Hukuku, Yorum Türleri ve Yöntemleri, Verginin Kanuniliği İlkesi, Kıyas Yasağı, Ekonomik Yaklaşım İlkesi

Kaynakça

• 02.12.2010 tarihli ve 27773 sayılı Resmi Gazete.
• 31.12.1980 tarihli ve 17207 mükerrer sayılı Resmi Gazete.
• AKDOĞAN, Abdurrahman, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 8. Baskı., Gazi Kitabevi, Ankara, 2008.
• AKINTÜRK, Turgut, Medeni Hukuk, 13. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul, 2008.
• AKKAYA, Mustafa, Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
• AKSOY, Şerafettin, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, 5.Baskı., Filiz Kitabevi, İstanbul, 1999.
• ARTUK, M. Emin/ GÖKCEN, Ahmet/YENİDÜNYA, A. Caner, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2009.
• BATUN, Mehmet, “Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere İlişkin Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Anayasa’ya Aykırıdır”, Vergi Dünyası, Sayı:336, ss.148-157, Ağustos, 2009.
• BATUN, Mehmet, “Türk Vergi Hukukunda Yorum ve İspat”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012.
• BİLİCİ, Nurettin, Vergi Hukuku-Genel Hükümler-Türk Vergi Sistemi, 18.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008.
• ÇAĞAN, Nami, Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul, 1982.
• DANIŞTAY 7. D.’nin 13.11.1984 tarihli ve E. 1984/509, K. 1984/1718 sayılı kararı, (Çevrimiçi http://www.danistay.gov.tr, 10.06.2016).
• DANIŞTAY 9. D.’nin 02.04.2003 tarihli ve E. 2002/6234, K. 2003/1083 sayılı kararı, (Çevrimiçi http://www.danistay.gov.tr, 26.05.2016).
• DANIŞTAY İBK’nın 14.06.1979 tarihli ve E. 197017, K. 1979/9 sayılı kararı, Danıştay Dergisi, Sayı: 52-53.
• EROĞLU, Onur, “Vergi Ceza Hukuku Açısından Kanunilik İlkesi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Aralık 2013, 8(3), 157- 179.
• FURTUN, İdris Hakan, Vergi Hukukunda Mahkemelerin Hukuk Yaratma-Kanun Boşluğu Doldurma Yetkileri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• GÖKÇAY, Şerif Emre, “Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım İlkesinin Kapsamı, Niteliği ve Sınırları”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul, 2017.
• GÜNEŞ, Gülsen, Verginin Yasallığı ilkesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2008.
• GÜRİZ, Adnan, Hukuk Başlangıcı, 10. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2005.
• KALKAN, T. Tolga, “Yargı Kararları Işığında Vergi Hukukunda Yasa Gerekçelerinin İşlevi (I)”, Vergi Dünyası, Sayı: 310, Haziran 2007.
• KANETİ, Selim, “Vergi Hukukunda Yorum ve Nitelendirme”, Makaleler, XII Levha Yayınları, İstanbul, 2011, ss.257-266.
• KARAKOÇ, Yusuf, “Anayasal Vergilendirme İlkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Özel Sayı 2013, Basım Yılı: 2014, ss.1259-1308.
• KARAKOÇ, Yusuf, Genel Vergi Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2002.
• MUTLUER, M. Kamil, Vergi Genel Hukuku, 2.Baskı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2008.
• OKTAR, S. Ateş, Vergi Hukuku, 5. Baskı, Türkmen Kitabevi, İstanbul, 2010.
• ÖNCEL, Mualla/ KUMRULU, Ahmet/ ÇAĞAN, Nami, Vergi Hukuku, 11. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• ÖNCEL, Mualla/ KUMRULU, Ahmet/ ÇAĞAN, Nami, Vergi Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi, 2010.
• ÖNER, Erdoğan, Vergi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 4.Baskı, Ankara, Ağustos 2014.
• PEHLİVAN, Osman, Vergi Hukuku-Genel İlkeler ve Türk Vergi Sistemi, Celepler Matbaacılık, Trabzon, Şubat 2016.
• SAYGILIOĞLU, Nevzat, Vergi Hukukunda Yorum, Maliye Bakanlığı APK Yayınları, Ankara, 1987a.
• SAYGILIOĞLU, Nevzat, “Türk Vergi Hukukunda Yorum Biçimi”, Vergi Dünyası, Sayı: 70, Haziran 1987b.
• SÖZER, Ali Nazım, Hukukta Yöntembilim, Beta Yayınları, İzmir, 2008.
• ŞENYÜZ, Doğan, “Peçeleme ile Muvazaanın Niteliği ve Arasın¬daki Farklar”, Yaklaşım Dergisi, Sayı: 185, Mayıs 2008.
• ŞENYÜZ, Doğan, “Vergi Hukukunda Yorum Normları ve Ekonomik Yaklaşım”, İstanbul Barosu Dergisi, Vergi Hukuku Özel Sayısı, ss.17-22, Özel Sayı 7, Mart 2008.
• TAŞKIN, Yasemin, “Vergi Hukukunda Ekonomik Yaklaşım İlkesine Genel Bakış,” Mali Çözüm Dergisi, Sayı: 109, ss. 69-76, Ocak-Şubat 2012.