Kız Çocuklarının Hak Sahipliğinin İsteğe Bağlı Sigortalılıklarına Etkisi

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 3, 167 - 200, 01.07.2017

Demet Belverenli

Öz

Kız çocukları sigortalı anne ya da babalarının ölümü ile birlikte Kanunda öngörülen şartları sağlamaları halinde ölüm aylığı ya da ölüm geliri hak sahibi olmaktadırlar. Ancak kız çocuklarının hak sahipliğinden sonra isteğe bağlı sigortalı olmak istemesi ya da ölüm aylığı veya geliri alan kız çocuğunun sonradan isteğe bağlı sigortadan edime hak kazanması halinde nasıl bir çözüm yolu benimsenmesi gerektiği önem arz etmektedir. Ölüm aylığı ya da geliri hak sahipliği şartları ile bunların kesilme nedenleri arasında öngörülen durumlar zaman içerisinde değişikliklere konu olmuştur. Sosyal güvenlik mevzuatının değişmesi nedeniyle, isteğe bağlı sigortalılık sebebiyle edime hak kazanma halinde bunun ölüm aylığı ya da geliri ile ilişkisinin nasıl olacağının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Ayrıca, kız çocuklarının isteğe bağlı sigortalı olmakla bu sigortadan edime hak kazanmayı eşit addederek yıllarca prim ödemeleri sonucunda yaşadıkları mağduriyetler yargı kararlarına da yansımış, farklı kararlar ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, konuya ilişkin yasal düzenleme ve yargı kararlarına yer verilerek, ölüm aylığı ya da geliri hak sahipliğinin kız çocuklarının isteğe bağlı sigortalılıklarına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

hak sahipliği, isteğe bağlı sigorta, ölüm geliri, ölüm aylığı, sigortalı

THE EFFECT OF ENTITLEMENT OF GIRLS ON VOLUNTARY INSURANCE

Öz

Girls are entitled to survivor’s pension or death benefit if their mothers or fathers’ deaths meet the conditions stipulated in the Law. However, it is important that a solution should be adopted for the case that girls wish to be insured following the entitlement or a girl receiving a survivor’s pension or death benefit becomes subject to entitlement to claim on voluntary insurance afterwards. The conditions for the survivor’s pension or benefit entitlement and the reasons for their withdrawal have been subject to modifications over time. Due to the change in social security legislation, there is a need for clarifying how it will be dealt with in respect of survivor’s pension or death benefit in case of entitlement due to voluntary insurance. In addition, as the girls are insured on the voluntary basis, the grievances they have experienced for many years as a result of premium payments are reflected in judicial decisions, and various decisions have been made. In this study, it is aimed to examine the effect of entitlement of survivor’s pension or death benefit on the voluntary insurance of girls by referring to legal regulation and judicial decisions about the subject.

Anahtar Kelimeler

entitlement, voluntary insurance, death benefit, survivor’s pension, insured.

Kaynakça

• AKIN, Levent; Sosyal Güvenlik Hukukunda Bağımlı Çalışanların Maluliyeti, Ankara, Yetkin Yayınları, 2007.
• AKIN, Levent; “Tek Çatı Öncesi ve Sonrasında İsteğe Bağlı Sigortalılık”, Mess Mercek Dergisi Özel Sayısı, Sa. 43, Temmuz 2006, s. 165-181.
• AKIN, Levent; “5754 Sayılı Yasa Sonrasında Yeni Malullük Sigortası”, Prof. Dr Ali Güzel’e Armağan, C. 2, İstanbul, Beta Yayıncılık, 2010, s. 879- 923.
• AKİPEK, Jale G./AKINTÜRK, Turgut; Türk Medeni Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, C. 1, 12. bs., İstanbul, Beta, 2015.
• ALPER, Yusuf; Sosyal Sigortalar Hukuku, Güncellenmiş 5. bs., Bursa, Dora Yayıncılık, 2013.
• ARICI, Kadir; Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara, Gazi Kitabevi, 2015.
• ASLANKÖYLÜ, Resul; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Şerhi, C. 1-2, Ankara, Bilge Yayınevi, 2013 (Şerh).
• ASLANKÖYLÜ, Resul; “Dürüstlük Kuralının ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının Sosyal Güvenlik Hukukuna Etkisi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sa. 16, Aralık 2009, s. 203-213, (Dürüstlük Kuralı).
• ASLANKÖYLÜ, Resul; “Sosyal Güvenlik Kurumunca Yapılan Fazla Ya da Yersiz Ödemelerin Geri Alınması”, Kamu-İş, C. 13, Sa. 3, 2014, s. 23- 35.
• AYAN, Mehmet/AYAN, Nurşen; Kişiler Hukuku, Konya, Mimoza Yayıncılık, 2011.
• AYDEMİR, Cengiz/ADIGÜZEL; Ahmet; “İsteğe Bağlı Sigortalıların Son Durumu”, Mali Çözüm Dergisi, Sa. 110, 2012, s. 279-285.
• AYHAN, Abdurrahman; “1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu’na Göre İsteğe Bağlı Sigortalılık Meselesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sa. 3, Kasım 1999, s. 161-166.
• BELVERENLİ, Demet; 5510 Sayılı Kanun Kapsamında İsteğe Bağlı Sigortalılık, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2016.
• BİLGİLİ, Özkan; Yeni Sosyal Güvenlik Uygulaması (5502 ve 5510 Sayılı Kanunlara Göre), İzmir, 2008.
• BOSTANCI, Yalçın; Sosyal Güvenlik Hukukunda İsteğe Bağlı Sigortalılık, Kazancı Yayınları, 2004.
• CANİKLİOĞLU, Nurşen; Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanun Tasarısına Göre Sosyal Sigorta Hak ve Yükümlülükleri, İş Hukuku Uygulama Sorunları ve Türk Sosyal Güvenlik Sisteminde Yeniden Yapılanma, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul, 2006, s. 151- 192 (SSGSSK Tasarısı).
• CANİKLİOĞLU, Nurşen; 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu Açısından Geride Kalanların Korunması (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 1997 (Geride Kalanlar).
• CANİKLİOĞLU, Nurşen; Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri Açısından Yargıtay’ın 2012 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, Yargıtay’ın 2012 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri, Ankara, Kamu-İş, 2014 (2012 Kararları).
• CENTEL, Tankut; “Bağımlı Çalışanların İsteğe Bağlı Sigortaya Devam Etmeleri”, İş Hukuku Dergisi, C. 3, Sa. 1, Ocak-Mart 1993, s. 32-50 (Bağımlı Çalışanlar).
• CENTEL, Tankut; Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2005, Ankara, 2007.
• CENTEL, Tankut; “Boşandığı Eşiyle Birlikte Yaşayanın Aylığının KesilmesiAnayasa Karşısında Bir Ülke Gerçeği”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sa. 25, Mart 2012, s. 190-196 (Boşandığı Eşiyle Birlikte Yaşayanın Aylığının Kesilmesi).
• ÇENBERCİ, Mustafa; Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Ankara, Olgaç Matbaası, 1985.
• ÇOLAK, Mahmut; İşverenler İçin Sosyal Güvenlik Uygulama Rehberi, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2012.
• DEMİR, Vakkas; Sosyal Güvenlik El Kitabı, Ankara, Adalet Yayınevi, 2012.
• DURAL, Mustafa/ÖĞÜZ, Tufan; Türk Özel Hukuku Cilt II-Kişiler Hukuku, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2015.
• ERTÜRK, Erkan; Sosyal Sigortalar Kanunu Uygulaması, C. 2, Ankara, Turhan Kitabevi, 2001.
• GÜZEL, Ali/OKUR, Ali Rıza/CANİKLİOĞLU, Nurşen; Sosyal Güvenlik Hukuku, 15. bs., İstanbul, Beta Yayıncılık, 2014.
• HELVACI, Serap; Gerçek Kişiler, 3. bs., İstanbul, Legal Yayıncılık, 2010.
• KESER, Hakan; “5510 Sayılı Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Işığında Mirasın Reddinin, Mirastan Iskatın Ve Sigortalının Öldürülmesinin Sosyal Güvenlik Kurumunca Bağlanacak Ölüm Aylığına Etkisi”, LİSGHD, Sa. 19, 2008, s. 1023-1045.
• KÖME AKPULAT, Ayşe; “Türk Sosyal Güvenlik Hukukunda İyiniyetin Korunması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sa. 23, Eylül, 2011, s. 195-207.
• MUTLAY, Faruk Barış; Sosyal Sigorta Yardımlarına Hak Kazanma Koşulları ve Eşitlik İlkesi, İstanbul, Beta Yayıncılık, 2014.
• OKUR, A. Rıza; Sosyal Güvenlik Reformu: Uzun vadeli Sigorta Dalları, Çalışma ve Toplum, 2006/1 (Özel Sayı), S. 8, s. 106-146.
• OZANOĞLU, İ. Teoman; “9 Temmuz 1987 Tarih ve 19512 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan 20.6.1987 tarih ve 3395 sayılı Kanunla Sosyal Sigortalar Kanununda Yapılan Değişiklikler ve Eklentiler ve Türk Sosyal Sigorta Sistemine Getirilen Yenilikler”, Çimento İşveren Dergisi, C. 1, Sa. 5, Eylül 1987, s. 3-15.
• SÖZER, Ali Nazım; Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, 2. bs., İstanbul, Beta Yayıncılık, 2015 (Türk Sosyal Sigortalar Hukuku).
• SÖZER, Ali Nazım, “İdarenin Hizmet Kusuru: Sosyal Sigortalar Kurumu Bakımından Bir Değerlendirme”, Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan, C. 1, Ocak 2016, s. 355-405 (İdarenin Hizmet Kusuru).
• TUNCAY, A. Can/EKMEKÇİ, Ömer; Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 17. bs., İstanbul, Beta Yayıncılık, 2015.
• TUNCAY, A. Can; “Türk Emeklilik Sisteminde Reform Projesinin Değerlendirilmesi”, Çimento İşveren Dergisi, C. 19, Sa. 2, Mart 2005, 4-17.
• TUNCAY, A. Can; 5510 Sayılı Kanun Açısından Uzun vadeli Sigorta Kolları, Yeni Sosyal Güvenlik Sistemi Değerlendirmeler, KHÜ-İstanbul Barosu Semineri Yayını, İstanbul, 2010.
• TUNCAY, A. Can; “5510 Sayılı Kanun Açısından Ölüm Sigortası”, Prof. Dr Ali Güzel’e Armağan, C. 2, İstanbul, Beta Yayıncılık, 2010, s.1231- 1244 (Ölüm Sigortası).
• TUNÇER, Polat; İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 3. bs., Bursa, Ekin Yayıncılık, 2015.
• TUNÇOMAĞ, Kenan; Sosyal Güvenlik Kavramı ve Sosyal Sigortalar, 4. bs., İstanbul, Beta Yayıncılık, 1988.
• UŞAN, M. Fatih; Sosyal Güvenlik Hukukunun Temel Esasları, Ankara, Seçkin Yayıncılık, 2009.
• UZUN, Mehmet; “Ölen Sigortalının Hak Sahiplerine Müjde!...Ölüm Aylığı Bağlamada Prim Şartı 900 Güne Düştü”, Yaklaşım Dergisi, Sa. 169, Ocak 2007, s. 164-167.
• YILMAZ, Halil/KALEMCİ; Mahmut, Yargıtay’ın Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Emsal Kararları, Ankara, Adalet Yayınevi, 2014.
• YORULMAZ, Çiğdem; Ölüm Sigortası, Ankara Barosu Dergisi, Y. 68, Sa. 3, 2010, s. 289-309.
• YÜKSEL, Hasan; Sosyal Güvenlik Hukuku, Bursa, Ekin Yayıncılık, 2016.
• YÜREKLİ, Sabahattin; “Sosyal Güvenlik Hukukunda Özel Bir Durum: Muristen Bağlanan Aylık, Mirasın Reddi Halinde Kesilir mi?”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Sa. 20, Aralık 2010, s. 145-152.
• www. kazanci.com (Kazancı İçtihat Bankası)
• www.legeshukuk.com
• www.calismatoplum.org