Anglo - Sakson Hukuk Sistemi ve Kara Avrupası Hukuk Sistemi Boyutuyla Ekonomik İdare Hukuku Üzeri̇ne Bazı Düşünceler

Yıl 2017, Cilt: 21 Sayı: 1, 83 - 122, 01.01.2017

Nazmiye Güveyi

Öz

Tarihi süreç içinde tarım devrimi ile endüstri devriminin ekonomik dönüşüm üzerinde etki gösterdiği görülmektedir. Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişme sayesinde ekonomik ilişkiler de hız kazanmaktadır. Ekonomik küreselleşme ile birlikte devletlerarasındaki ilişkiler de artış göstermektedir. Ekonomik ilişkilerin açıkça gelişim göstermesi hukuk sistemlerine de etki etmektedir. Ekonomik faaliyetler ile kurumların hukuk ile düzenlenmesi ve ekonomik performansın hukuk tarafından etkilenmesi söz konusudur. Bu olgu ise hukuk ile ekonomi arasında karşılıklı bir ilişkinin olduğunu göstermektedir. Küreselleşen ilişkiler; sermaye, rekabet ve teknoloji sayesinde daha da artmaktadır. Güçlü sermaye sahibi ülkeler, yatırım yapmak istedikleri ülkelerin iç hukukuna etki etmektedir. Bunun neticesinde ise hukuk sistemlerinde yaşanan bir dönüşüm söz konusudur. Bu dönüşüm sürecinde Kara Avrupası hukuk sistemi kendi özelliklerini koruma mücadelesi vermekte ve ekonomik idare hukuku ön plana çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anglo-Sakson Hukuk Sistemi, Kara Avrupası Hukuk Sistemi, Ekonomik İdare Hukuku, Hukuk-Ekonomi İlişkisi, İdari Yargı.

SOME IDEAS ON ECONOMIC ADMINISTRATIVE LAW IN TERMS OF ANGLO-SAXON LEGAL SYSTEM AND EUROPEAN CIVIL LAW SYSTEM

Öz

During the historical process it is observed that agricultural revolution and industrial revolution have an effect on economic transformation. Interstate economic relations gather pace by the development on information and communication technology. With the economic globalization interstate relations also show an increase. The development of economic relations effects to the law systems. Economic activities and institutions are regulated by law and economic performance effects by law. This fact shows that there is a mutual relationship between law and economy. Globalized relations have been developing by capital, competition and technology. Powerful capitalist countries effect the national laws of the countries in which they want to invest. Because of this phenomenon there has been a revolution within the law systems. During this revolution European civil law system resists to conserve its own properties and economic administrative law comes into prominence.

Anahtar Kelimeler

Anglo-Saxon Law System, The European Civil Law System, Economic Administrative Law, Law-Economics Relations, Administrative Justice.

Kaynakça

• ADAL, Erhan: Hukukun Temel İlkeleri El Kitabı, Marmara Üniversitesi Yayın No: 428, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayın No: 372, İstanbul, 1985.
• AKAD, Mehmet / VURAL DİNÇKOL, Bihterin: Genel Kamu Hukuku, 7. Basım, Der Yayınları, İstanbul, 2013.
• AKAL, Cemal Bâli: İktidarın Üç Yüzü, 6. Baskı, Dost Kitabevi, Ankara, 2013.
• AKALIN, Kürşat Haldun: “Rasyonel Ekonomik Etkinliğin Gelişimi Sürecinde Protestan Ahlakı”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomı̇k Araştırmalar Dergı̇si, Aralık 2010, ss. 1-13.
• AKTAŞ, Sururi: Hayek’in Hukuk ve Adalet Teorisi, Liberte Yayınları, Ankara, 2001.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz: “Hukuk-Hukukun Üstünlüğü-Hukuk Devleti”, Ankara Barosu Dergisi, 2001/2, ss. 29-68.
• ALTUN, Fahrettin: Modernleşme Kuramı: Eleştirel Bir Giriş, Küre Yayınları, İstanbul, 2005.
• ARAL, Vecdi: Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine, 7. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• BALTA, Tahsin Bekir: İdare Hukuku I: Genel Konular, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 326, 1970/1972.
• BASEDOW, Jürgen: “Avrupa Özel Hukukunun Doğuşu”, (Çev. Arzu Oğuz), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 52, Sayı: 3, 2003, ss. 1-18.
• BAYKAL, C. Murat: “Hukuk-Ekonomi İlişkisi ve Ekonomi Hukuku Üzerine”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 66, Sayı: 4, Güz 2008, ss. 76-87.
• BEN- AMITTAY, Jacob: Siyasal Düşünceler Tarihi: Çağlar Boyunca Siyasal Düşüncenin Değişimi, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay-Levent Köker), Savaş Yayınları, Ankara, 1983.
• BİLGE, Necip: Hukuk Başlangıcı Hukukun Temel Kavram ve Kurumları, 28. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
• BRADLEY, A. W. / EWING, K. D.: Constitutional & Administrative Law, 15. Baskı, Peerson Education Limited, Malaysia, 2011.
• ÇEÇEN, Anıl: “Hukuk’ta Norm ve Adalet”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 1-4, 1975, ss. 71-115.
• ÇELİKEL, Aysel: “Yabancı Yatırımların Teşviki Amacıyla Yapılan Yeni Yasal Düzenlemeler”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Sayı: 1-2, 2003, ss. 161-177.
• ÇELİKTAŞ, Melih Soner / SONLU, Görkem / ÖZGEL, Serkan / ATALAY, Yusuf: “Endüstriyel Devrimin Son Sürümünde Mühendisliğin Yol Haritası”, Mühendis ve Makina Dergisi, Cilt: 56, Sayı: 662, ss. 24-34.
• ÇETİN, Halis: “Liberalizmin Tarihsel Kökenleri”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, 2002, ss. 79-96.
• DENIS, Henri: Ekonomik Doktrinler Tarihi 1, (Çev. Attila Tokatlı), Sosyal Yayınlar, İstanbul, 1973.
• DOĞAN, İlyas: Devlet ve Toplum Kuramlarına Yeni Yaklaşımlar, Yeni İnsan Yayınevi, İstanbul, 2008.
• EKİN, Nusret: Bilgi Ekonomisinde Elektronik Ticaret, İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 61, İstanbul, 1998.
• ERKAN, Hüsnü: Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1993.
• ESEN, Bülent Nuri: Anayasa Hukuku ve Siyasi Hukuk, Nebioğlu Yayınevi, Yer Belirsiz, 1957.
• GEZGİN, Suat: “Küreselleşmenin Medya ve Toplum Üzerindeki Etkileri”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Sayı: 21, 2005, ss. 9-12.
• GÖNENÇ, Levent: “Ortaçağ Avrupası’nda Anayasacılığın Düşünsel ve Kurumsal Temelleri”, Ergun Özbudun’a Armağan, (Ed. Serap Yazıcı, Kemal Gözler, Ece Göztepe), Cilt: II, Yetkin Yayınları, Ankara 2008, ss. 267- 291.
• GÖZE, Ayferi: Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, 14. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• GÖZLER, Kemal / KAPLAN, Gürsel: İdare Hukuku Dersleri, 16. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2015.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, 26. Bası, Turhan Kitapevi, Ankara, 2007.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref: Yönetsel Yargı, 22. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2005.
• GÜRİZ, Adnan: Hukuk Başlangıcı, 8. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2001.
• HAMİTOĞULLARI, Beşir: Çağdaş İktisadi Sistemler: Strüktürel ve Doktrinal Bir Yaklaşım, 3. Baskı, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 508, Ankara, 1982.
• HANÇERLİOĞLU, Orhan: Ekonomi Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1976.
• HART, H. L. A.: The Concept of Law, 2. Baskı, Clarendon Press, Oxford, 1994.
• INTERNATIONAL MONETARY FUND, “Our Work”, About the IMF, (https://www.imf.org/external/about/ourwork.htm, erişim: 20.10.2015).
• IRZIK, Gürol: “Bilgi Toplumu mu, Enformasyon Toplumu mu? Analitik- Eleştirel Bir Yaklaşım”, Bilgi Toplumuna Geçiş: Sorunsallar/Görüşler, Yorumlar/Eleştiriler ve Tartışmalar, (Der. İlhan Tekeli, Süleyman Çetin Özoğlu, Bahattin Akşit, Gürol Irzık, Ahmet İnam), Türkiye Bilimler Akademisi Yayınları No:3, Ankara, 2002, ss. 53-62.
• KAPLAN, İbrahim: “Demokrasi- Hukuk- Otorite”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 49, Sayı: 1-2, Ocak-Haziran 1994, ss. 267-271.
• KAZGAN, Gülten: “Dünden Bugüne Küreselleşmenin Ekonomik Temelleri”, Bölgesel Gelişme Stratejileri ve Akdeniz Ekonomisi, (Ed. Haluk Erlat), Türkiye Ekonomi Kurumu, Ankara, 2005, ss. 1-20.
• KONGAR, Emre: “Küreselleşme ve Kültürel Farklılıklar Çerçevesinde Ulusal Kültür”, (http://www.kongar.org/makaleler/mak_ku.php, erişim: 19.10.2015).
• KUTLU GÜRSEL, Meltem: “İdare Hukuku Bağlamında Bağımsız İdari Otoritelerin Sorumluluğu SPK ve BDDK Örneği”, İzmir Barosu Dergisi, Yıl: 69, Sayı: 2, Nisan 2004, ss. 16-31.
• KUTLU GÜRSEL, Meltem: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası: İdare Hukuku Açısından Bir İnceleme, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• KUTLU, Erol / EŞKİNAT, Rana: Dünya Ekonomisi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Sağlık ve Bilimsel Araştırma Çalışmaları Vakfı Yayın No: 150, Eskişehir, 2002.
• LEE, Injae: Essays on Legal Systems and Economic Performance, New York University, 2003, (http://search.proquest.com/docview/305313227/ abstract?accountid=10527, erişim: 11.10.2015).
• MASUDA, Yoneji: Managing in the Information Society, Basil Blackwell, Oxford, 1990.
• MERCURO, Nicholas / MEDEMA, Steven G.: Economics and the Law: From Posner to Post-modernism, 3. Baskı, Princeton University Press, New Jersey, 1999.
• OĞUZ, Arzu: Karşılaştırmalı Hukuk, Yetkin Yayınları, Ankara, 2003.
• OĞUZ, Fuat: “Hukuk ve Ekonomi Yaklaşımı Üzerine”, Hukuk ve Ekonomi Perspektifi nden Uluslararası Tahkim ve Kamu Hizmeti, (Ed. Ali Ulusoy), Liberte Yayınları, Ankara, 2001, ss. 176-210.
• ONAR, Sıddık Sami: İdare Hukukunun Umumî Esasları, Cilt: I, 3. Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
• ORAN, Baskın: Küreselleşme ve Azınlıklar, 4. Basım, İmaj Yayınevi, Ankara, 2001.
• Oxford Dictionary of Law, Ed. Jonathan Law ve Elizabeth A. Martin, 7. Bası, Oxford University Press, Oxford, 2013.
• ÖZAY, İl Han: Günışığında Yönetim II Yargısal Korunma, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010.
• ÖZENÇ, Berke: Hukuk Devleti Kökenleri ve Küreselleşme Çağındaki İşlevi, İletişim Yayınları, İstanbul, 2014.
• ÖZTAN, Bilge: Medeni Hukukun Temel Kavramları, 26. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2007.
• ÖZTEKİN, Ali: Siyaset Bilimine Giriş, 6. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara, 2010.
• PEJOVIC, Caslav: “Civil Law and Common Law: Two Different Paths Leading”, Victoria University of Wellington Law Review, Cilt: 32, Sayı: 3, Ağustos 2001, ss. 817-841.
• ROBERTS, J. M.: Dünya Tarihi Tarih Öncesi Çağlardan 18. Yüzyıla, Cilt: I, (Çev. İdem Erman), İnkılâp Kitabevi, İstanbul, 2011.
• SANDER, Oral: Siyasi Tarih İlkçağlardan 1918’e, 25. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara, 2013.
• SEN, Amartya: “What ise the Role of Legal and Judicial Reform in the Development Process?”, World Bank Legal Conference, Washington, DC, 5 Haziran 2000, ss. 1-29, (http://siteresources.worldbank.org/INTLAWJUSTINST/Resources/legalandjudicial.pdf, erişim: 27.10.2015).
• SİREL, Esen: “Rekabet Hukuku Uygulamalarında Ekonomik Analiz”, Rekabet Kurumu Perşembe Konferansları, Rekabet Kurumu Yayını, 2001.
• SLAPPER, Gary / KELLY, David: The English Legal System, 9. Basım, Routledge Cavendish, Oxon, 2009.
• ŞAHİN, Adil: “Siyasal Düşünceler Tarihinde “Sınırlı Devlet” Fikrinin Kadimliği ya da Genel Kamu Hukuku Bağlamında İnsan, Özgürlük ve Devlet İktidarı Algısındaki Evrilme”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XV, Sayı: 3, Yıl: 2011, ss. 311-362.
• ŞAHİNÖZ, Ahmet: “Dünya Ticaret Örgütü’nün Dönüşümü”, Küreselleşme ve Türkiye Tarımı, TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yayın No: 46, Ankara, 2002, ss. 177-189.
• ŞENEL, Alâeddin: Siyasal Düşünceler Tarihi: Tarihöncesinde İlkçağda Ortaçağda ve Yeniçağda Toplum ve Siyasal Düşünüş, 2. Basım, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara, 2010.
• TAHİROĞLU, Bülent / ERDOĞMUŞ, Belgin: Roma Hukuku Dersleri, 2. Basım, Der Yayınları, İstanbul, 2001.
• TAN, Turgut: “Bağımsız İdari Otoriteler veya Düzenleyici Kurullar”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 35, Sayı: 2, Haziran 2002, ss. 11-37.
• TAN, Turgut: “Ekonomik Hukuk ve Ekonomik Kamu Hukuku”, Amme İdaresi Dergisi, Sayı: 5/1, Yıl: Mart 1972, ss. 15-42.
• TAN, Turgut: Ekonomik Kamu Hukuku Dersleri, Turhan Kitabevi, Ankara, 2010.
• TAN, Turgut: İdare Hukuku, 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2014.
• TOFFLER, Alvin: Üçüncü Dalga: Bir Fütürist Ekonomi Analizi Klasiği, (Çev. Selim Yeniçeri), Koridor Yayıncılık, İstanbul, 2008.
• TONTA, Yaşar / KÜÇÜK, M. Emin: “Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Sürecinde Temel Dinamikler”, (Bilgi Çağı ve Teknolojik Gelişmeler Işığında Toplum, Yönetim, Yönetici ve Lider Yaklaşımları Uluslararası Sempozyumunda sunulan bildiri, İstanbul, 12-13 Mayıs 2005), Türk Kütüphaneciliği Dergisi, Cilt: 19 Sayı: 4, Yıl: 2005, ss. 449-464.
• TORUN, İshak: “Endüstri Toplumu’nun Oluşmasında Etkili Olan İktisadi ve Sina-i Faktörler”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 4, Sayı:1, 2003, ss. 181-196.
• UMUR, Ziya: Roma Hukuku, İstanbul Üniversitesi Yayınları No: 2960, Hukuk Fakültesi Yayın No: 651, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1982.
• UMUR, Ziya: “Tedrisat Bakımından «Umumi Hukuk Tarihi», İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: 32, Sayı: 1, 1966, ss. 101- 121.
• WATERS, Malcolm: Globalization, 2. Baskı, Routledge, London ve New York, 2001.
• WILLOUGHBY, Westel W.: The Fundamental Concepts of Public Law, The Macmillan Company, New York, 1924.
• WILSON, Steve / MITCHELL, Rebecca / STOREY, Tony / WORTLEY, Natalie: English Legal System, 2. Baskı, Oxford University Press, New York, 2011.
• YALÇIN, Aydın: İktisadi Doktrinler ve Sistemler Tarihi, Ayyıldız Matbaası, Ankara, 1976.
• YEUNG, Henry Wai-chung: “Capital, State and Space: Contesting The Borderless World”, Transactions of the Institute of British Geographers, Cilt: 23, Sayı: 3, September, 1998, ss. 291- 309.
• YILMAZ, Bülent: “Bilgi Toplumu: Eleştirel Bir Yaklaşım”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı:1, 1998, ss. 147-158.
• YILMAZ, Ejder: Hukuk Sözlüğü, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2001.
• ZARAKOLU, Avni: İktisadi Düşünceler Tarihi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No: 456, Olgaç Matbaası, Ankara, 1981.