İşkolu Tespiti Konusunda Yargıtay Kararlarının Yol Açtığı Usul Sorunu ve Çözümü

Yıl 2012, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 30, 01.01.2012

Mehmet Nusret Bedük

Öz

2005 yılında yapılan yasal değişiklikler dolayısıyla il özel idarelerinin faaliyetleri ve organizasyon yapısında meydana gelen köklü değişikler sonucunda, daha önce bu işyerlerinde örgütlü sendikalar arasında işkolu konusunda uyuşmazlıklar çıkmış, işkolu tespiti yeniden gündeme gelmiştir. Bakanlığın son iki yıl içinde yaptığı işkolu tespitlerinde, il özel idaresi genel sekreterlikleri işyerlerinde yapılan işlerin, niteliği itibariyle “inşaat” işkoluna girdiğini belirlemiştir. İşkolu tespit kararları, Resmi Gazetede yayımlanmış ve tespite karşı ilgililer yasal süresi içinde dava açmışlardır. Uyuşmazlıklara bakan yerel mahkemeler de, Bakanlık işkolu tespit kararı yönünde hükme varmışlardır.İl Özel İdaresi Genel Sekreterliğinin işletme olarak kabul edilmesinin ve parçalı işkolu tespitinin yapılmasının yerinde olacağı yönündeki Yargıtay’ın bozma kararları esas bakımından hukuka aykırı olduğu gibi, dava dosyalarının yerel mahkemelere geri gönderilmesi de Sendikalar Kanunu’nun 4’üncü maddesinde öngörülen usule açıkça aykırıdır. Açılan işkolu tespit davalarının bir kısmı halen derdest olup, bir kısmı ise, kesinleşmiş durumdadır. İki farklı içtihadın ardından, son Yargıtay kararı karşısında, yerel mahkemenin nasıl bir karar vereceği sorunu, bu aşamada ancak Yargıtay’ın içtihadı birleştirme kararı ile sağlanabilecektir. Böylece, benzer durumdaki tüm il özel idareleri işyerlerinin aynı işkolunda olduğu kabul edilerek, uygulamada yeknesaklık sağlanmış, dolayısıyla sendika ve işçiler yararına bir sonuca ulaşılmış olacaktır

Anahtar Kelimeler

Sendikalar Kanunu, İl Özel İdaresi, işçi sendikaları, aynı işkolunda faaliyet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yargıtay kararları

ISSUE OF PROCEDURE BROUGHT ALONG BY THE SUPREME COURT’S DECISIONS REGARDING THE DETERMINATION OF BRANCHES OF ACTIVITY AND ITS RESOLUTION

Öz

In the consequence of the revolutions (fundamental changes) occurred in the organizational structure and activities of Special Proviancial Administrations by son of the legal amendments made in 2005, there had been occurred some disputes on the subject of branches of activity among labour unions in these work places and determination of branches of activity gained currency again. In the determinations of branches of activity made by the Ministry within a year, the Special Provincial Administration specifi ed that the works conducted in the work places should be included in the fi eld of ’construction’ in respect of qualifi cation. Decisions on the determination of branches of activity were published in the Offi cial Gazette and relevant persons brought a suit within the period of legal process. And the local courts ruling the disputes delivered judgments in line with the Ministerial decisions regarding the determination of branches of activity. As in the case where reversing decisions that it would be fi tting to regard the Secretariat General of the Special Provincial Administration as an enterprise and to perform a partial determination of branches of activity of the Supreme Court are contrary to the law with regard to basis; case fi les’ being returned to local courts is clearly without due process of the procedure set forth in Article 4 of the Trade Union Act as well. While some cases brought for determining branches of activity still have a pending nature and some others are in fi nalized situation. In pursuit of two different judicial opinions, the problem ‘what kind of decision local courts will take against the resolution of the Supreme Court’ can only be provided through the decision of joint chambers. Thus, uniformity in practice will be assured and we will reach to fruition for the benefi t of workers by regarding all work places of Special Provincial Administrations that are in similar situation as they are included in the scope of the same branch of activity

Anahtar Kelimeler

Trade Unions Act, Special Provincial Administration, worker’s trade unions, in the same branch of activity, the Ministry of Labour and Social Security, the Supreme Court’s decisions

Kaynakça

• AKİL Cenk, “Hâkimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi”, AÜHFD. C.57, S.3, 2008.
• AKTAY Nizamettin/ARICI Kadir/KAPLAN-SENYEN E. Tuncay, İş Hukuku, Ankara 2009
• AYDINLI İbrahim, “Yargıtay’ın İl Özel İdarelerine İlişkin Verdiği “Parçalı İşkolu” Tespiti ve Uygulanmasına İlişkin Bozma Kararlarının Kamu Kurumlarında Meydana Getirdiği ve/veya Getirebileceği Vahim Sonuçların Düşündürdükleri”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S.23, Eylül 2011.
• BİLGE Necip, “Yargısal İçtihatların Bağlayıcı Etkileri ve İçtihadı Birleştirme Kararları” (A. Recai Seçkin’e Armağan), Ankara 1974.
• BİLGE Necip, “Yargıtay Kurullarında Gelişme ve Reform Zorunluluğu” (Yargıtay Kurullarında Gelişme), AÜHFD., Y.1965-1966, C.22-23, S.1-4.
• CENTEL Tankut, İş Hukuku, C.I, Bireysel İş Hukuku, İstanbul 1994.
• ÇELİK Nuri, İş Hukuku Dersleri, İstanbul 2008.
• DEMİR Fevzi, Sendikalar Hukuku, İzmir 1999.
• DOĞAN İlhan, “Toplu İş Hukukumuzda İşkolu Tespiti Üzerine”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S.6, Haziran 2007.
• EKONOMİ Münir, İş Hukuku, C.1, Ferdi İş Hukuku, İstanbul 1987.
• EKONOMİ Münir, “İşkolu Esasına Göre Sendikalaşma Ve İşyerinin Girdiği İşkolunun Belirlenmesi” (İşkolunun Belirlenmesi), İş Hukuku Dergisi, C.I, İstanbul 1991.
• EKONOMİ Münir, “İşkolunun Değişmesi ve Toplu İş Sözleşmesine Etkisi” (İşkolunun Değişmesi), İş Hukukunun Güncel Sorunları Semineri, 9-12 Aralık 1997 Abant, Tühis Yayın No.26.
• EKONOMİ Münir, “Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtayın 1997 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 1997 (Yargıtayın 1997 Yılı Kararları), İstanbul 1999.
• ESENER Turhan, İş Hukuku, Ankara 1978.
• EYRENCİ Öner/TAŞKENT Savaş/ULUCAN Devrim, Bireysel İş Hukuku, İstanbul 2006.
• GÜNAY Cevdet İlhan, “İşyerinin Girdiği İşkolunun Tespiti” (İşkolunun Tespiti), Sicil İş Hukuku Dergisi, S.10, Haziran 2008.
• GÜNAY Cevdet İlhan,, Sendikalar Hukuku Şerhi (Şerh), Ankara 1999.
• KURU Baki, İçtihaların Birleştirilmesi Yolu ile İlgili Bazı Sorunlar, Ankara 1977.
• KURU Baki/ARSLAN Ramazan/YILMAZ Ejder, Medeni Usul Hukuku, Ankara 2011.
• KUTAL Metin, “Türk Toplu İş Hukukunda İşkolu Kavramı”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Eylül 2006.
• MOLLAMAHMUTOĞLU Hamdi, İş Hukuku, Ankara 2008.
• NARMANLI OĞLU Ünal, İş Hukuku II - Toplu İş İlişkileri - İzmir 2001.
• NARMANLIOĞLU Ünal, İş Hukuku - Ferdi İş İlişkileri-I, İzmir 1998
• OĞUZMAN Kemal, Hukuki Yönden İşçi İşveren İlişkileri, C.1, İstanbul 1984.
• OĞUZMAN Kemal, “Toplu İş İlişkileri Açısından Yargıtayın 1985 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 1985, (Yargıtayın 1985 Yılı Kararları) İstanbul 1987.
• SUR Melda, İş Hukuku Toplu İlişkileri, Ankara 2009.
• SÜMER Halûk Hâdi, İş Hukuku, Konya 2011.
• SÜMER Halûk Hâdi, İş Hukuku Uygulamaları (Uygulamalar), Konya 2010.
• ŞAHLANAN Fevzi, Sendikalar Hukuku, İstanbul 1995.
• ŞEN Murat, “Yargıtay’ın İki farklı İçtihadı Çerçevesinde İl Özel İdaresi İşyerlerinin Dahil Olduğu İşkolu”, Sicil İş Hukuku Dergisi, S.21, Mart 2011.
• TAŞKENT Savaş, “Yetki Tespiti Açısından Belirli Kavramlar Ve Bazı Uygulama Sorunları”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Milli Komitesi 30. Yıl Armağanı, Ankara 2006.
• TUĞ Adnan, Sendikalar Hukuku, Ankara 1992.
• TUNCAY A. Can, Toplu İş Hukuku, İstanbul 2010.
• TUNÇOMAĞ Kenan/CENTEL Tankut, İş Hukukunun Esasları, İstanbul 2005.
• UŞAN M.Fatih, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, İş Hukuku C.I, Ankara 2006.
• YENİSEY Kübra Doğan, İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, İstanbul 2007.