Çevre Denetiminde İdarenin Sorumluluğu

Yıl 2011, Cilt: 15 Sayı: 4, 87 - 119, 01.10.2011

Süheyla Alıca

Öz

İdare çevreyi koruyucu yasal ve idari düzenlemeleri yürürlüğe koyduktan sonra bunların ne ölçüde uygulanıp uygulanmadığını denetlemek ve uygulamada ortaya çıkan sorunları tespit ederek buna yönelik önlemleri almak zorundadır. Bu çerçevede çevresel denetimin kapsamını ve usulünü belirlemek ve uygulamak çevrenin korunmasında en etkili yöntemdir. Çevre denetiminin öneminin, yasal ve kurumsal çerçevesinin tartışıldığı çalışmamızın ana konusu, idarenin çevre denetimindeki sorumluluğu ve bu sorumluluğu gereğince yerine getirmezse, tazminata mahkum edilip edilemeyeceği hususudur. Bu nedenle konuya ilişkin yargı kararları incelenmiş ve idarenin denetim hizmetlerini yerine getirmemesi dolayısıyla ortaya çıkan çevre zararı sorunu üzerinde durulmuştur

Anahtar Kelimeler

Çevre denetimi, idarenin sorumluluğu, çevre zararı

RESPONSIBILTY OF ADMINISTRATIVE AUTHORITY ON ENVIRONMENT INSPECTION

Öz

Inspections are an important instrument to ensure the implementation and enforcement of environmental legislation. An environmental inspection is an assessment of the nature and risk of harm to the environment posed by an industrial process or activity, waste, substance or noise. Public administration is now using a tool to manage the organization. Environmental inspection is also tool to assist in assessing the condition of the environment. Public administration can infl uence prioritise actions to reduce risks to the environment as a result of their activities or to demonstrate accountability to third parties. Nowadays, environmental inspections are being routinely conducted within companies to defi ne the extent of their liabilities towards the environment, to check compliance with environmental legislation, to test newly acquired land or buildings, and to assess environmental risks, employees’ safety, energy consumption, waste streams or pollutant emissions

Anahtar Kelimeler

Environmental inspection, responsibility of administration, environmental damage

Kaynakça

• AKILLIOĞLU, Tekin : “İdare Hukuku Açısından Çevre Kanunu”, Çevre Kanunu’nun Uygulanması, TÇSV Yayını, Ankara 1987, s.71-93.
• AKYILMAZ, Bahtiyar : “İdare Hukukunda Kamu Görevlisine Rücu Sorunu”, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Yetkin Yayınları, Ankara 2006, s. 1043-1060.
• ATAY, E. Ethem : “İdarenin Sorumluluğu”, Prof. Dr. Fikret Eren’e Armağan, Yetkin Yayınları, Ankara 2006, 1061-1098.
• ATAY, E. Ethem : İdare Hukuku, Ankara, 2006.
• ATAY, E. Ethem : “Avrupa Birliği Ülkelerinde İdarenin Sorumluluğunun Temel İlkeleri”, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara, 2009, s.553-568.
• ATAY, E. Ethem- ODABAŞI, Hasan-GÖKCAN, Tahsin, İdarenin Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, Ankara 2003.
• AYKIN, Yunus, “Danıştay Kararlarında Hizmet Kusuru- Kişisel Kusur Ayrımı”, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, 28-29 Mayıs 2009, Ankara, s.529-536.
• BASSE, Ellen Margrethe, Environmental Liability – Modern Developments, s.34, http://www.cenneth.com/sisl/pdf/41-2.pdf, (erişim tarihi 01.05.2009)
• BAŞPINAR, Recep, “Tam Yargı Davaları”, Yüzyıl Boyunca Danıştay, 2. Bası, Ankara, 1986.
• ÇAĞLAYAN, Ramazan, “Risk İlkesi Gereğince İdarenin Kusursuz Sorumluluğu Bağlamında Sosyal Risk İlkesi”, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara, 2009, s.451-495.
• ÇAĞLAYAN, Turgut, Tarihsel, Teorik ve Pratik Yönleriyle İdarenin Kusursuz Sorumluluğu, Adil Yayınevi, Ankara 2007.
• Çevre Denetimi, Sayıştay Başkanlığı, Aralık 1999.
• Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Denetçileri El Kitabı, Ankara 2007. http:// www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/yayinlar/kitap/denetim-el-kitabi.pdf (erişim tarihi 20.07.2011)
• ENVIRONMENTAL AUDIT, http://www.answers.com/topic/environmental- audit. (erişim tarihi 15.07.2011)
• GEMALMAZ, M. Semih, “Çevre Koruma Sorunu, Çevre Yasasının Düşündürdükleri” İstanbul Barosu Dergisi, C.61, sa.1-2-3, 1987.
• GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku Dersleri, 5. Baskı, Ekin Kitabevi Yayınları, Bursa, 2007.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref-TAN, Turgut, İdare Hukuku, İdari Yargılama Hukuku, c.2, Turhan Kitabevi, Ankara, 1999.
• GÖZÜBÜYÜK, Şeref- GÖLCÜKLÜ, Feyyaz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, 11. Ek Protokole Göre Hazırlanıp Genişletilmiş 4. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2003.
• GÜRAN, Sait, “Çevre Kanunu’nun 30. Maddesi”, Lütfi Duran’a Armağan, 1988, S:1-3.
• IŞIKLAR, Celal, “Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kararlarında İdarenin Sorumluluğunu Ortadan Kaldıran Haller”, Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara 2009, s.569-636.
• MEMİŞ, Emin, Çevre ve Çevre İdare Hukuku (Teori ve Pratik), Filiz Kitabevi, İstanbul 2006.
• MERİÇ, Osman, “Yorum”, Çevre Kanunu’nun Uygulanması, TÇSV Yayını, Ankara, 1987, s.94-107.
• ÖZDEK, Yasemin, Avrupa İnsan Hakları Hukuku ve Türkiye, AİHS Sistemi AİHM Kararlarında Türkiye, TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derlem Merkezi, Ankara 2004.
• ÖZER, Erdem, “Çevre Denetimi” Konusunun AB ve Türkiye Kapsamında Ele Alınması, Ankara Üniversitesi Avrupa Toplulukları Araştırma ve Uygulama Merkezi, 47. Dönem AB Eğitim Kursu, Ankara, 2011.
• SEVGİLİ, F. Didem, La responsabilité de l’Etat et des collectıvıtés territoriales. Les problèmes d’imputabilité et de répartition, (Devlet ve Yerel Yönetimlerin Sorumluluğu. İsnat ve Taksim Problemleri), Doktora Tezi, Jean Moulin Lyon-3 Üniversitesi, 2011.
• TURGUT, Nükhet, “Kirleten Öder İlkesi ve Çevre Hukuku”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi 70. Yıl Armağanı (c.44, s.1-4, 1995) 1996, s.607-654.
• Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlüğü
• YONGALIK, Aynur, Çevre Sorumluluk Sigortası, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1998.
• Anayasa Mahkemesi K. 15.01.2099 tarih ve E.2006/99, K. 2009/9. RG. 08.07.2009 tarih ve 27282 sayı.
• AİHM’nin (Section I) 18 Haziran 2002 tarihli kararı. http://www.echr.coe.int
• Danıştay 8. Dairesi K. 03.07. 1962 tarih ve E.1961/3207, K.1962/3280.
• Danıştay 6. Dairesi K. 17.10.2000 tarih ve E.1999/2949, K.2000/5145.
• Danıştay 6. Dairesi K. 31.03.2004 tarih ve E.2002/6748, K.2004/1834.
• Danıştay 8. Dairesi K. 21.04.1998 tarih ve E.1996/2559, K.1998/1341.
• Danıştay 6. Dairesi K. 02.03.2009 tarih ve E.2007/4916, K.2009/1958.
• Danıştay 8. Dairesi K.. 28.06.1990 tarih ve E.1990/981, K.1990/812.
• Danıştay 8. Dairesi K. 17.09.1990 tarih ve E.1989/353, K.1990/909.
• Edirne İdare Mahkemesi K. 30.04.1998 tarih ve E.1997/136, K.1998/306.
• İstanbul 5. İdare Mahkemesi K. 30.11.1995 tarih ve E.1993/1610, K.1995/1446.
• Edirne İdare Mahkemesi K. 06.06.2002 tarih ve E.2001/1078, K.2002/286.
• Edirne İdare Mahkemesi K. 19.02.2007 tarih ve E. 2005/785, K.2007/126.