Susma Hakkı Çerçevesinde Defter, Kayıt ve Belgeleri Gizleme Suçu

Yıl 2011, Cilt: 15 Sayı: 3, 363 - 390, 01.07.2011

Ümit Süleyman Üstün

Öz

Vergi Usul Kanunu kapsamında, vergi mükellefl erine çeşitli defter, kayıt ve belgeleri düzenleme, bunları saklama ve istendiğinde ibraz etme ödevi yüklenmiştir. Vergilemenin doğru yapılabilmesi, vergi işlemlerinin etkin bir şekilde yürütülebilmesi için bu zorunluluklar getirilmiştir. Getirilen zorunluluklara uyulmaması durumu ise bir takım yaptırımlara bağlanmıştır. Bunlardan üzerinde en tartışmalı olan husus ise, defter, kayıt ve belgelerin ibraz edilmemesi fi ili için hapis cezasının öngörülmüş olmasıdır. Mükellefi n kendisinden istenen bilgi ve belgeleri vermemesi aynı zamanda susma hakkı kapsamında değerlendirilmektedir. Mükellefi n kendisinden istenen bilgi ve belgeleri vermemesi halinde susma hakkının kabul edilip edilemeyeceği; bu durumdaki mükellef hakkında ceza uygulanıp uygulanamayacağı bu çalışma kapsamında değerlendirilecektir

Anahtar Kelimeler

Vergi Usul Kanunu, vergi mükellefi , ibraz etmeme, susma hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi.

CRIME OF COVERT OF BOOKS, RECORDS AND DOCUMENTS WITHIN THE SCOPE OF THE RIGHT TO SILENCE

Öz

Obligation of editing, storage and submit of various books, records and documents are giving to taxpayers by Tax Procedure Law. These obligations are adopted to the purpose of making taxation correctly and providing the effective execution of tax transactions. In the case of behaving contrary to these obligations, the implementation of some of the sanctions were adopted. On the most controversial of these is the issue that the sentence of imprisonment prescribed for the actual of submit the books, records and documents to. Actual of not giving requested information and documents is also considered within the scope of the right to silence. In this case, whether the right to silence can be accepted or not; and whether the penalty can be applied on the taxpayer will be examined in this study.

Anahtar Kelimeler

Tax Procedure Law, taxpayer, not to submit, the right to silence, the European Court of Human Rights.

Kaynakça

• ALTUNSABAK Murat, “Defter ve Belgelerin İbraz Zorunluluğu ve İbraz Edilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyideler ile Cezai Sorumluluk”, Yaklaşım, S. 172, Nisan 2007, http://www.yaklasim.com.tr, Erişim Tarihi (ET.): 01.03.2011.
• AMBOS Kai, “(Alman) Ceza Muhakemesi İçin Avrupa Hukuku’ndan Kaynaklanan Yükümlülükler-AİHM’nin 2000-2002 Yılları Arasındaki Kararları Hakkında”, (Çev.: ERDEM Mustafa R.), Adil Yargılanma Hakkı ve Ceza Hukuku, Kunter’e Armağan, Ankara 2004, (Aktaran: BAŞARAN YAVAŞLAR).
• ATLIHAN, Özen, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Siteminde Adil Yargılanma Hakkının Temel Unsuru Olarak Masumiyet Karinesi, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IX, Yıl 2005.
• BAKER Philip, “Taxation And The Human Rights Act 1998”, http://www. taxbar.com/ articles/Taxation_Human_Rights_Act_Philip_Baker_ QC.pdf, s. 7, ET. 01.06.2011.
• BAŞARAN YAVAŞLAR Funda, “İdari Nitelikli Vergi Suçları ve Cezaları”, Vergi Dünyası, S. 229, Temmuz 2006.
• BULUT Fevzi, VUK’a Göre Tutulması ve Saklanması Mecburi Olan Defter ve Belgelerin İbraz Edilmemesi, http://www.huseyinust.com, ET. 01.03.2011.
• CANDAN Turgut, “Danıştay Kararlarında Vergisel Kabahatler ve Yaptırımlar Hukukuna İlişkin Temel İlkeler”, İdari Ceza Hukuku Sempozyumu, Ankara 2009.
• DONAY Süheyl, Ceza Mahkemesinde Yargılanan Vergi Suçları, İstanbul 2008.
• ENGİN Rifat, “Defter ve Belge İbraz Zorunluluğunun Yerine Getirilmemesi”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, S. 9, Eylül 2005, http://www.lebibyalkin. com.tr ET. 01.03.2011.
• GÖLCÜKLÜ Feyyaz/GÖZÜBÜYÜK Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara 2002.
• GÜNDÜZ Fatih, ““Defter ve Belgelerin İnceleme Elemanına İbraz Edilmeyip Mahkemeye İbraz Edilmesi Mükellefl eri İncelemeden Kurtarabilir mi?”, E-Yaklaşım, S. 62, Eylül 2008.
• İNCEOĞLU Sibel, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, İstanbul 2002.
• KARAKOÇ Yusuf, Genel Vergi Hukuku, Ankara 2007.
• KIZILOT Zuhal, Defter ve Belgelerin İbraz Edilmemesinin Suç Oluşturmadığı ve Oluşturduğu Durumlar, Yaklaşım, S. 201, Eylül 2009.
• OK Sinan, “Vergi Usul Yasasından Defter ve Belgeleri İbraz Etmemek Suçu”, http://www.yeniforumuz.biz/showthread.php?401286-Vergi-usul- yasasinda-defter-belge-ibraz-etmemek-su%C3%A7u, ET. 01.03.2011.
• ORAL Hasan, “Yargıtay Kararları Işığında Vergi Kaçakçılığı Suçu”, Prof. Dr. Mualla ÖNCEL’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara 2009.
• OZANSOY Ahmet, “Vergi Kaçakçısı Olmanın Zorluğu”, S. 245, Şubat 2009.
• SAKAL Mustafa/ALPASLAN Mustafa/ŞAHİN Yaşar, “Vergi İnceleme Elemanlarına Defter ve Belgelerin İbraz Yükümü ve AİHM Kararı Uyarınca Adil Yargılama Hakkı”, Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi, S. 55, Temmuz 2008, http://www.lebibyalkin.com.tr, ET. 01.03.2011.
• SOYDAN YALTI Billur, İnsan Hakları Açısından Vergi Yükümlüsünün Adil Yargılanma Hakkı III, Vergi Sorunları Dergisi, S. 145.
• SOYLU Tunahan, “Hangi Suçun Cezası Daha Ağırdır; Yasal Defterleri Tasdik Ettirmemek mi, Yoksa İbraz Etmemek mi?”Yaklaşım, S. 200, Ağustos 2009, http://www.yaklasim.com.tr, ET. 01.02.2011.
• ŞEKER Sakıp, “Defter ve Belgelerin İnceleme Elemanına İbraz Edilmemesinin Sonuçları”, http://www.esmmmo.org/docs/bilgi_bankasi/2000-08_ yaklasim_defter_ve_belgelerin_inceleme_elemanina_ibraz_ edilmesinin_sonuclari.pdf, ET. 01.03.2011.
• ŞENYÜZ Doğan, Vergi Ceza Hukuku, Bursa 2011.
• TEMİZYÜREK Onur, “Defter ve Belge İbraz Etmeme Fiilinin Kaçakçılık Suçu Olarak Değerlendirilmesi İçin Gerekli Şartlar”, Yaklaşım, S. 196, Nisan 2009, http://www.yaklasim.com.tr, ET. 01.03.2011.
• TEZCAN Durmuş, “AİHS Açısından Vergi Cezaları ve Adil Yarılanma Hakkı”, 2006 İdarî Yargı Sempozyumu, http://www.danistay.gov.tr, ET. 01.06.2011.
• TEZCAN Durmuş/ERDEM Mustafa Ruhan/SANCAKDAR Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, Ankara 2004.
• ÜSTÜN Ümit Süleyman, Türk Vergi Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi, Ankara 2007.
• YALTI Billur, “Vergi Hukukunda Susma Hakkı (VUK 359)(a)(2)nin Anayasaya Aykırılığı Sorunu”, Vergi Dünyası, S. 285, Mayıs 2005.
• YALTI Billur, Vergi Yükümlüsünün Hakları, İstanbul 2006.