Komisyon ve Mahkeme Kararları Işığında Avrupa Konseyinde Vicdani Ret Hakkı

Yıl 2008, Cilt: 12 Sayı: 1, 865 - 906, 01.06.2008

Kasım Karagöz

Öz

Bu makale Avrupa Konseyinde vicdani ret hakkı ile ilgilidir. Avrupa Konseyi üye ülkelerinin çoğu vicdani ret hakkını tanımış olmakla birlikte, bu ülkelerin bir kısmında vicdani ret hakkının uygulanması konusunda ciddi problemler yaşanmaktadır. Bu problemler ise esas olarak bir kısım grupların vicdani retçi statüsüne başvurularının engellenmesinden ve bazılarının ise başvuru hakları olduğu halde katı usulü kurallardan dolayı bu haktan yararlanamamalarından kaynaklanmaktadır. Diğer taraftan ise bir kısım üye ülkelerde bu hakkın tanınmadığı da görülmektedir. Oysa Konsey organları hemen hemen her fırsatta vicdani ret hakkının konsey bünyesinden güvence altına alınan en önemli haklardan biri olduğunu vurgulamıştır. Dolayısıyla bu çalışma esas olarak üye ülkelerdeki vicdani ret konusundaki düzenlemelerin ve uygulamaların Avrupa Konseyi organları kararları doğrultusunda bir değerlendirmesini yapmayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler

Vicdani Ret Hakkı, İnsan Hakları, Zorunlu Askerlik Hizmeti, Alternatif Sivil Hizme

Kaynakça

• Anayurt Ömer, “Avrupa’da Vicdani Ret Sorunu: İstemden Normatif Düz- leme”, Mülkiye, c.XXXI, Sayı. 254.
• Arslan Zühtü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Din Özgürlüğü, An- kara 2005.
• Brett Rachel, “Askerlik Hizmetinin Vicdani Reddi ve Alternatif Hiz- mette Uluslararası Standartlar”, (Çev. Hülya Üçpınar), Çarklardaki Kum: Vicdani ret Düşünsel Kaynaklar ve De- neyimler, (Derleyenler: Özgür Heval Çınar / Coşkun Üs- terci) İstanbul, 2008.
• Cain Adward R, “Conscientious Objection in France, Britain and United States”, Comparative Politics, Januvary 1970.
• Erdoğan Mustafa, İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Ankara 2007.
• Eren Abdurrahman, “Türk Hukukunda Vicdani Red”, Ankara Üniversitesi Si- yasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 61/3, (2006).
• Flynn, George Q, Conscription and Democracy The Draft in France, Great Britain, and United States, Greenwood Press, 2001.
• Friedhelm Schinder, “Vicdani Ret Hakkında Avrupa Standartları ve Alternatif Hizmet”, içinde, Çarklardaki Kum: Vicdani ret Düşünsel Kaynaklar ve Deneyimler, (Derleyenler: Özgür Heval Çı- nar / Coşkun Üsterci) İstanbul, 2008.
• Gilbert Howard, “The Slow Development of the Right to Conscientious Objection to Military Service under the European Con- vention on Human Right”, European Human Rights Law Review, 2001.
• Greune Gerd, Michela Lai, “European Union without Compulsory Military Service: Consequence for Alternative Service: A Compa- rative Study on the Policies in EU Member States”, Euro- pean Bureau For Conscientious Objection (EBCO), Brük- sel 2000.
• Gürcan Ertuğrul Cenk, “Zorunlu Askerlik Hizmeti Karşısında Vicdani Ret: Bir İnsan Hakkı (mı)?”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgi- ler Fakültesi Dergisi, 62-1.
• Karagöz Kasım, “BM İnsan Hakları Komitesi Kararlarında Zorunlu Asker- lik Hizmeti Karşısında Vicdani Ret Hakkı”, Erciyes Üni- versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. III, S.1, 2008.
• Kathy Gill, “Military Conscription, Recruiting and The Draft”, http:// uspolitics.about.com/od/ electionissues /a/draft_5.htm, 20.09.2008.
• Lippman Matthew, “The Recognetion of Conscientious Objection To Military Service As an International Human Rights,”, Colifornia Western International Law journal, 31, 1990-1991.
• Major Maria France, “Conscientious Objection to Military Service: The Eu- ropean Commission on Human Rights and The Human Rights Committe”, Colifornia Western International Law journal, vol., 31 (2001-2002)
• Major Marie France, “Conscientious Objection and International Law: A Hu- man Right?”, Case W. Res. J. Int’l L, vol. 24, 1992.
• Maragakis Michalis, Tsonuni Alexia, “ Yunanistan’da Vicdani Nedenlerle Or- duda Hizmet Vermeyi Reddetmek”, (Çev. Kenter Balam Nedim), içinde Çarklardaki Kum: Vicdani Ret Düşünsel Kaynaklar ve Deneyimler, (Derleyenler: Özgür Heval Çı- nar / Coşkun Üsterci), İstanbul, 2008.
• Marcus Emily N., “Concientious Objection as an Emerging Human Right”, Va. J. Int’l L, 1997-1998.
• Mızrak Dilan, Zorunlu Askerlik Hizmetine Karşı Vicdani Ret, (Basılma- mış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2008.
• Nowicki Marek Antoni, “The European Convention of Human Rights: Prohi- bition of Discrimination”, St. Louis-Warsaw Transatlantic Law. Journal, 17 (1999)
• Quaker Council for European Affairs (QCEA), The Right to Conscientious Objection in Europe: A Review of the Current Situation, April 2005.
• Speck Andreas, Friedrich Rudi, “Dünyada Vicdani Red Hareketi Deneyim- leri”, Özgür Heval Çınar / Coşkun Üsterci, Çarklardaki Kum: Vicdani Ret Düşünsel Kaynaklar ve Deneyimler, İstanbul, 2008.
• Sweeney H. Patrick, “Selective Conscientious Objection: The Practical Mo- ral Alternative to Killing”, Loyola University Law Review, 1968.
• Tezcan Durmuş, Erdem Mustafa Ruhan, Sancaktar Oğuz, Avrupa İnsan Hak- ları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Soru- nu, Ankara 2004.
• Wolff Russel, “Conscientious Objection: Time For Recognition as a Fundamental Human Right”, Int’I L.J., 65 (1982).
• Zürcher Erik Jan, “Zorunlu Askerlik ve Direniş Tarihi Çerçeve”, Devletin Silahlanması: Orta Doğuda ve Orta Asyada Zorunlu As- kerlik (1775-1925), (Derleyen Zürcher Erik Jan), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2003.