TÜKETİCİ HUKUKU AÇISINDAN KARŞILAŞTIRMALI REKLAM – DOĞRUDAN MI DOLAYLI MI?

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 1, 31 - 53, 31.01.2020

Ali Demirbaş

Öz

Karşılaştırmalı reklamda, çeşitli ürün ya da hizmetler, rakiplere ait ürün ya da hizmetlerle mukayese edilir. Rakibin şahsı, mal ve hizmetleri, açıkça ya da ima yoluyla karşılaştırmalı reklama konu olabilir. Bu yönüyle karşılaştırmalı reklam, diğer reklam türlerinden farklılık arz eder. Ayrıca karşılaştırmalı reklam, diğer reklam türlerine göre daha etkilidir.
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde karşılaştırmalı reklama dair düzenlemeler yer almaktadır. Bahsi geçen Yönetmelik’te, karşılaştırmalı reklamın tanımı yapılmış ve şartları belirlenmiştir. Esasen bu düzenlemeler, 2006/114/EC sayılı Aldatıcı ve Karşılaştırmalı Reklamlara Dair Yönerge’de ifadesini bulan hüküm ve esaslara dayanmaktadır. Ne var ki, söz konusu Yönetmelik uyarınca, karşılaştırmalı reklamda rakiplere ait marka ve diğer ayırt edici işaretlere yer verilmesi yasaklanmıştır. Başta bu husus olmak üzere, karşılaştırmalı reklama dair önemli görülen hususlar bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Karşılaştırmalı reklam, Türk Ticaret Kanunu’nda da düzenlenmiştir. Bununla birlikte konu, haksız rekabet hükümlerinden ziyade, tüketici hukuku açısından ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

reklam, karşılaştırmalı reklam, tüketici, marka ve reklam, ticari reklam

COMPARATIVE ADVERTISING IN TERMS OF COMSUMER LAW – IS IT EXPLICITLY OR BY IMPLICATION?

Öz

In comparative advertising, a variety of goods or services are compared to goods or services offered by competitors. The competitor’s person, goods and services may be the subject of a comparative advertisement, either explicitly or implicitly. In this respect, comparative advertising differs from other types of advertising. Comparative advertising is also more effective than other types of advertising.
The Code on Consumer Protection and the Regulation on Commercial Advertising and Unfair Commercial Practices include provisions on comparative advertising. In the aforementioned Regulation, the definition of comparative advertising has been made and its conditions have been regulated. These regulations are based on the provisions and principles stated in the Directive 2006/114/EC concerning misleading and comparative advertising. However, in accordance with the said Regulation, comparative advertising is prohibited to include trade marks and other distinguishing marks of competitors in comparative advertisements. This is subject of this study, which is important for comparative advertising. Comparative advertising is also regulated in the Turkish Commercial Code. However, the issue has been discussed in terms of consumer law rather than unfair competition provisions.

Anahtar Kelimeler

consumer, advertising, comparative advertising, trade mark and advertising, commercial advertising

Kaynakça

• AYDOĞDU, Murat: Tüketici Hukuku Dersleri, Adalet, Ankara 2015. [Aydoğdu, (2015)]
• AYDOĞDU, Murat: Tüketici Kılavuzu – Hukuk Rehberi, Oniki Levha, İstanbul 2014. [Aydoğdu, (2014)]
• BOZBEL, Savaş: Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam Hukuku, Seçkin, Ankara 2006. [Bozbel, (2006)]
• BOZBEL, Savaş: “Vergleichende Werbung im türkischen Recht”, sic! 2011/5, s. 291-300. [Bozbel, (2011)]
• CEYLAN, Ebru: “Türk ve İsviçre Hukuklarında Karşılaştırmalı ve Tuzak Reklamlar”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2003/2, s. 193-215.
• ÇABRİ, Sezer: Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Adalet, Ankara, 2016.
• EROL, Arzu: Türk Hukukunda Örtülü Reklam, Oniki Levha, İstanbul, 2018.
• GÖLE, Celal: Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 1983.
• İNAL, Emrehan: Reklam Hukuku ve Aldatıcı Reklamlar, Beta, İstanbul, 2000.
• İNAL, Emrehan / BAYSAL, Başak: Reklam Hukuku ve Uygulaması, Oniki Levha, İstanbul, 2008.
• KARAKOCALI, Ahmet / KURŞUN, Ali Suphi: Tüketici Hukuku, Aristo, İstanbul, 2015.
• KENDİGELEN, Abuzer: Türk Ticaret Kanunu, 3. Bası, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• KÖHLER, Helmut / BORNKAMM, Joachim / FEDDERSEN, Jörn: Gesetz gegen den unlauteren Wettbewerb, 37. Auflage, C.H.Beck, München, 2019.
• KÖHLER, Helmut: “Was ist vergleichende Werbung”, GRUR, 2005/4, s. 273-280.
• MOROĞLU, Erdoğan: “Karşılaştırmalı Reklam ve Yargıtay Kararları”, Makaleler, Oniki Levha, İstanbul, 2010.
• NOMER ERTAN, N. Füsun: Haksız Rekabet Hukuku, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• ORUÇ, Murat: Haksız Rekabette Maddi Tazminat Davası, Oniki Levha, İstanbul, 2009.
• ÖZDEMİR, Hayrunnisa: “Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicilerin Korunması”, AÜEHFD, 2004/3, s. 61-90.
• ÖZSUNAY, Ergun / ÖZSUNAY, Murat: Milli Şerh, 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Şerhi, Ed. Hakan TOKBAŞ / Özlem TÜZÜNER, Aristo, İstanbul, 2016.
• ŞAHİNCİ, Dilek: İnternette Aldatıcı Reklam ve Reklamverenlerin Sorumluluğu, Seçkin, Ankara, 2011.
• TEKELİOĞLU, Numan: Tüketicinin Korunması Açısından Hukuka Aykırı Reklamlar, Oniki Levha, İstanbul, 2016.
• PINAR, Hamdi: Das Recht der Werbung in der Türkei im Vergleich zum deutschen und europäischen Recht, Peter Lang, Frankfurt am Main, 2003. [Pınar, (2003)]
• PINAR, Hamdi: “Reklam ve Satış Yöntemlerine İlişkin Haksız Rekabet Halleri”, MÜHF-HAD, 2012/2, s. 129-156. [Pınar, (2012)]
• RÜZGAR, Eser: Marka Hakkının İnternet Reklamcılığı Yoluyla İhlali ve Sorumluluk Rejimi, Oniki Levha, İstanbul, 2013.
• SHARP, Cynthia W.: “The Intersection of Comparative Advertising and Trademark Laws in the United States and the European Union”, Nordic Journal of Commercial Law, 2012/1, s. 1-33.
• TEKİNALP, Ünal: “Grundzüge der türkischen Handelsrechtsreform 2011”, Zeitschrift des bernischen Juristenvereins, 2013/149, s. 81-95.
• TOKBAŞ, Hakan (Derleyen): Tüketici Hukuku İle İlgili Avrupa Birliği Direktifleri, Aristo, İstanbul, 2015.
• YILMAZ, Asuman: “6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Karşılaştırmalı Reklamlarda Gereksiz Yere Kötüleme Yasağı”, İÜHFM, 2017/2, s. 813-825.
• YILMAZ, Lerzan: “Avrupa Topluğunda Karşılaştırmalı Reklamları Düzenleyen 97/55/EG ile Değişik 84/450 Sayılı AT Direktifi ve Türk Ticaret Kanunu Tasarısı”, İstanbul Barosu Dergisi, 2007/5, s. 1945-1971.
• ZEVKLİLER, Aydın / ÖZEL, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin, Ankara, 2016.