PASİF YÖNETİM KURULU ÜYESİ, İCRADA GÖREVLİ OLMAYAN YÖNETİM KURULU ÜYESİ VE BAĞIMSIZ YÖNETİM KURULU ÜYESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 61 - 98, 31.01.2021

Özge Ayan

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.870940

Cited By: 1

Öz

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun yönetim kuruluna ilişkin getirdiği yenilikler arasında, kurulun profesyonelleşmesine yönelik düzenlemeler, özellikle iç yönerge ile yönetim kurulu üyelerinin bazı yetkilerini devretme imkânının kolaylaştırılması ve üyelerin sorumluluğunda farklılaştırılmış teselsül ilkesinin benimsenmesi yer almaktadır.
Halka açık anonim şirketlerde de kurumsal yönetim ilkelerine ve eşit, şeffaf, hesap verebilir, sorumlu yönetim anlayışına uygun olarak profesyonel yönetim kurulu oluşumuna oldukça önem verilmiştir. Bu nedenle Sermaye Piyasası Kanunu’nda ve ilgili mevzuatta, yönetim kurulunun yapısı, yönetim kurulu üyelerinin nitelikleri, hak ve görevleri ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Yönetim kurulu üyeleri, icrada görevli, icrada görevli olmayan, bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak çeşitli sınıflara ayrılmıştır.
Çalışmamızda halka açık olan ve olmayan anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olarak yer alan ancak, yetki devri gerçekleştiren, karar alma süreçlerine hiç katılmayan veya icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyelerinin hukuki durumu ele alınacaktır. Pasif yönetim kurulu üyeleri ile sermaye piyasası mevzuatında düzenlenen icrada görevli olmayan ve özellikle bağımsız yönetim kurulu üyelerinin görev ve yetkileri karşılaştırılarak, bu üyelerin sorumluluğunun kapsamı incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Pasif yönetim kurulu üyesi, icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyesi, bağımsız yönetim kurulu üyesi

COMPARISON OF THE MEMBER OF THE PASSIVE BOARD OF DIRECTORS, THE MEMBER OF THE NON-EXECUTIVE BOARD AND THE INDEPENDENT BOARD OF DIRECTORS

Öz

Kaynakça

• AKDAĞ GÜNEY, Necla: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Şirket Yönetim Kurulu, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016. (AKDAĞ GÜNEY, 2016)
• AKDAĞ GÜNEY, Necla: Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010. (AKDAĞ GÜNEY, 2010)
• AKSOY, Mehmet Ali: “Türk Kurumsal Yönetim Düzenlemeleri Kapsamında Anonim Şirket Yönetim Kurulu”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVII, S.1-2, Ankara 2013, s.45-76.
• ALTAŞ, Soner: Şirketler Hukukuna İlişkin Yüksek Yargı Kararları, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018.
• ALTAY, Sıtkı Anlam: Anonim Ortaklıkta Yönetim Yetkilerinin Devrinin Sorumluluğa Etkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2011.
• ARARAT, Melsa/EROĞLU, Muzaffer: “Yönetişim (Kurumsal Yönetim) Kalitesi Açısından İcra ve Kontrol İşlevinin Ayrılığı”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S.1, İstanbul, 2017, s. 105-122.
• AYAN, Özge: “Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Yönetimle Görevli Üçüncü Kişilerin Özen ve Bağlılık Yükümlülüğü”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011/1-2, s. 63-89. (AYAN, 2011)
• AYAN, Özge: Anonim Şirket Yönetim Kurulu Üyelerinin Sadakat Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüğün İhlalinin Sonuçları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013. (AYAN, 2013)
• AYHAN, Rıza/ÇAĞLAR, Hayrettin/ÖZDAMAR, Mehmet: Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 2. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2020.
• BAHTİYAR, Mehmet: “Anonim Şirket Adına Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açılacak Sorumluluk Davasında Genel Kurul Kararının Gerekli Olup Olmadığı Sorunu”, Prof. Dr. Seza Reisoğlu Armağanı, Bankacılık Enstitü Yayınları, Ankara, 2016, s. 405-413. (BAHTİYAR, 2016)
• BAHTİYAR, Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, Güncellenmiş 12. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2017. (BAHTİYAR, 2017)
• BİLGİLİ, Fatih: Alman Hukukunda Anonim Ortakların Organlarının Davranışlarından Dolayı Üçüncü Kişiler Karşısındaki Sorumluluğu ve Organların Tazminat Borcu, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2004.
• BOSNALI, Özge/OKUTAN, Naz Çağıl/BEKAR, Elif: “Türk Hukukunda Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği”, GSI, 2016, s.177-194.
• BOZKURT, Tamer: Şirketler Hukuku, 11. Baskı, Legem Yayıncılık, Ankara, 2020.
• BÜRGEN, Tobias/KÖRBES, Torsten: Aktiengesetz, 2. Auflage, C. F. Müller, Heiderberg, München, Landsberg, Frechen, Hamburg, 2011.
• DEMİR, H. Erdal: Sermaye Piyasası Kurulu’nun Anonim Şirketlerdeki Yönetim Kuruluna İlişkin Kurumsal Yönetim İlkeleri, XII Levha Yayıncılık, İstanbul, 2013.
• DEMİREL, Duygu: “Anonim Şirketlerde Yönetim Yetkisinin Devri”, Hacettepe Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (2), Ankara 2017, s.211-250.
• DOĞAN, Beşir Fatih: Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Organizasyonu ve Yönetim Yetkisinin Devri, 2. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2011.
• EROĞLU, Muzaffer: “Anonim Şirketlerde Yönetim Kurallarında Üye Çeşitliliğinin Sağlanması İçin Belirli Nitelikte Üye Atanmasına İlişkin Zorunlu Kurallar”, YÜHFD, Prof. Dr. Yaşar Gürbüz’e Armağan, C. XI, S. 2, İstanbul, 2016, s. 575-631.
• FORSTMOSER, Peter: Die aktienrechtliche Verantwortlichkeit, 2. Auflage, Schullthess Verlag, Zürich, 1987.
• HELVACI, Mehmet: “Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğunun Müteselsil OImasının Anlamı ve İsviçre Borçlar Kanunun 759. Maddesi ile Getirilen Müteselsil Sorumluluğun Anlamı”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, C. I, İstanbul, 2001, s. 219-232. (HELVACI, 2001)
• HELVACI, Mehmet: Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, 3. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2010. (HELVACI, 2010)
• HONSELL, Heinrich/VOGT, Nedim Peter/WATTER, Rolf: Basler Kommentar, Obligationenrecht II, 4. Auflage, Heilbing Lichtenbahn Verlag, Basel, 2012.
• KARAEGE, Özge: “Yeni Türk Ticaret Kannu Çerçevesinde Yönetim Kurulu Üyeliğine Seçilme Koşulları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XVI, 2012, S. 3, s. 67-94.
• KENDİGELEN, Abuzer: Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, Güncellenmiş 2. Basıdan 3. (Tıpkı) Bası, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• KIRCA, İsmail/ ŞEHİRALİ ÇELİK, Feyzan/MANAVGAT, Çağlar: Anonim Şirketler Hukuku, C. I, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2013.
• KIRCA, İsmail: “TTK m. 371.7 Hakkında Bir İnceleme: AB’ye Üyelik Yolunda Geri Adım”, Batider, C. XXX, S. 3, s. 23-37.
• KİSSLİNG, Mischa: Der Mehrfachverwaltungsrat, Zürich-Basel-Genf, 2006.
• KOÇ, Himmet: “Anonim Şirketlerde İç Yönerge ve İç Yönergenin Benzer Hukuki Kurumlarla Olan İlişkisi”, Medeniyet ve Toplum Dergisi, 2017, C.1, S.2, s163-186.
• KORKUT, Ömer: Anonim Şirketlerde İnançlı Yönetim Kurulu Üyeliği, Adalet Yayınevi, Ankara, 2007.
• KÜÇÜKGÜNGÖR, M. Aslı: Kurumsal Yönetim İlkeleri Bakımından Halka Açık Anonim Şirketlerde İcrada Görevli Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
• MANAVGAT, Çağlar: “Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerinin İşlevleri ve Sahip Olması Gereken Nitelikler”, Batider, 2014, C. 30, S. 1, s. 35-75. (MANAVGAT, 2014)
• MANAVGAT, Çağlar: “Halka Açık Anonim Ortaklık Yöneticilerine Özgü Yükümler”, TFM 2016/2, s. 43-52. (MANAVGAT, 2016)
• MANAVGAT, Çağlar: “Halka Açık Anonim Ortaklıkların Yönetim Kurulunda Yetki Devri Zorunlu mudur?”, Terazi Hukuk Dergisi, C.14, S.151, Mart 2019, s. 31-37. (MANAVGAT, 2019)
• MEİER- HAYOZ, Artur/FORSTMOSER, Peter: Schweizerisches Gesellschaftsrecht, 10. Auflage, Bern, 2007.
• MEİER-WEHRLI, Jörg: die Verantwortlichkeit der Verwaltung einer Aktiengesellschaft bzw. Einer Bank gemăss Art 754 ff. OR/ 41 ff BkG., Zürich, 1968.
• ODMAN BOZTOSUN, N. Ayşe: Hukuksal Açıdan Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• ÖZDAMAR, Mehmet: “6552 Sayılı Kanun İle TTK’da Yapılan Değişiklikler Çerçevesinde Anonim Şirketin Temsili”, GÜFD, C. XVIII, No. 3-4, 2014, s. 137-163.
• ÖZER, Işık: Anonim Şirket Yöneticilerinin Mali Hakları, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• ÖZKORKUT, Korkut: Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2007.
• PASLI, Ali: Anonim Ortaklık Kurumsal Yönetimi, 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2005.
• POROY, Reha/TEKİNALP, Ünal/ÇAMOĞLU, Ersin: Ortaklıklar Hukuku 1, 13. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2014.
• PULAŞLI, Hasan: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Şirketler Hukuku Şerhi, C. I, 2. Baskı, Ankara, 2014. (PULAŞLI, 2014)
• PULAŞLI, Hasan: Şirketler Hukuku Genel Esaslar, 6. Baskı, Ankara, 2020. (PULAŞLI, 2020)
• SCHMİDT, Karsten/LUTTER, Marcus: Aktiengesetz Kommentar, Dr. Otto Schmidt Verlag, Köln, 2008.
• SCHUCANY, Emil: “Verantwortlichkeit wegen Absenz und Stimmenthaltung im Verwaltungsrat“, SJZ, 1964, s. 229-230.
• SOMMER, Christa Alexandra: Die Treupflicht des Verwaltungsrats gemảss Art 717 Abs 1 OR, Zürich, 2010.
• TEKİNALP, Ünal: Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Vedat Kitapçılık, B. 4, İstanbul, 2015.
• ÜNAL, Ahmet: Türk ve Yabancı Hukuk Sistemlerinde CEO’nun Hukuki Konumu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• USLUER GÜRBÜZ, Aslı E. : “İcra kurulu”, TBB Dergisi, 2019, S. 142, s. 257-381.
• VON DER CRONE, Hans Casper: Aktienrecht, Stămpfli Verlag, Bern, 2014.
• WİLHELM, Jan: Kapitalgesellschaftsrecht, 3. Auflage, De Gruyter Rechtwissenschaften Verlags- GmbH, Berlin, 2008.
• YANLI, Veliye/OKUTAN NILSSON, Gül, “Anonim ve Limited Şirketlerde Sınırlı Yetkili Temsilci Tayini”, Batider, C. XXX, S. 4, 2014, s. 5-42.
• YANLI, Veliye: “Anonim Şirketlerin Vergi Borçlarından Kanuni Temsilcilerinin Sorumluluğuna İlişkin Bazı Hususlar” Batider, 2013, C. XXIX, S. 4, s. 75-84.