RUS TİPİ BAŞKANLIK MODELİNE GİDEN YOLDA 1918 RUSYA ve 1924, 1936, 1977 SSCB ANAYASASIDA KARMA KUVVETLER BİRLİĞİNİN UYGULANMASI VE SORUNLARI

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 1, 513 - 549, 31.01.2021

Davut Özyurt

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.871317

Öz

Rusya Federasyonu kendine has anayasal yapısını selefi olan Sovyet anayasalarından almıştır. 1918 senesinde -henüz SSCB meydana gelmeden- oluşan Sosyalist Rus anayasası döneminden 1977 SSCB anayasasına kadar olan dönemde, karma kuvvetler birliği adını verdikleri hükümet tipi uygulama sahası bulmuştur. Ancak sistem özellikle devlet başkanlığı ve kuvvetlerin dağılımı konusunda yaşanan sorunların çözümünü üretememiştir. Yasama ve yürütme kuvvetleri, Yüksek Sovyet olarak ifade edilen yapıda birleşmiştir. Hem yürütme kuvveti hem de yasama kuvveti bu yapı tarafından kullanılmış ve temsil edilmiştir. Fakat sürekli faal olan bir kurum değildir. Bu sebeple Yüksek Sovyet içerisinden bir yürütme kurulu olarak Presidyum ve Pesidyum’a bağlı bakanlar kurulu oluşturulmuştur. İdeolojik taassubun bir kenara bırakılmasının ardından yavaş yavaş sorunlar giderilebilmiştir. En nihayetinde 1977 anayasası ile birlikte anayasal reform dönemine girilerek yasama ve yürütme organlarına ilişkin temel sorunlar kavramsal olarak aşılmıştır. Bu reform hareketleri daha sonra Sovyet sonrası Rusya Federasyonu’nun 1993 Anayasası’nın temellerini oluşturacaktır. GORBAÇOV döneminde ise yasama ve yürütme fiili olarak ayrılmış ancak bunun anayasal temellerini bulması 1993 anayasası dönemine tekabül etmiştir.

Anahtar Kelimeler

SSCB Anayasal Düzeni, Kuvvetler Ayrılığı, Kuvvetler Birliği

ON THE WAY TO RUSSIAN TYPE PRESIDENTIAL SYSTEM THE APPLICATION AND PROBLEMS OF THE THEORY OF STRUCTURAL UNITY-FUNCTIONAL SEPERATION OF POWERS IN THE RUSSIAN CONSTITUTIONS OF 1918 AND THE USSR CONSTITUTIONS OF 1924,1936,1977

Öz

Kaynakça

• ALEKSANDROV,A., Aktualnıe Vaprosi Razbitiya Rossiyskovo Parlamentarizma Na Sovremennom Etape, Unity 2012.
• ARON,R., Demokrasi ve Totalitarizm, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1976.
• BELYAEV,İ.,Zemskie Soborı Na Rusi, URSS İzdatelstvo, 2011.
• CHKHIKVADZADE,V., The Soviet Form Of Popular Government, Progress Publishers, 1972.
• ÇİSTYAKOV,O.İ., İstoriya Oteçestvennovo Gosudarstva i Prava, İzdatelstvo Yurist,2007.
• ÇİRKİN,V.,Glava Gosudarstva : Sravnitelno-pravovoe İssledovanie, İzdatelstvo Norma, 2013.
• FAINSOD,M.,“Nature of Soviet Soviet Constitutionalism”, 1965, Poitics and Government, Alfred A Knopf Publisher.
• GRIPP,R., Pattern Of Soviet Politics, The Dorsey Press,1967.
• HAZARD,J.N.,”Models for a Gorbachev Constitution of the USSR”, 1989, Michigan Journal of International Law,Vol.10-1.
• HENDERSON,J.,The Constitution of The Russian Federation: A Contextual Analysis,Hart Publishing,2011.
• HEYMAN,N.,Russian History, McGraw-Hill Publication, 1993.
• HUSKEY,E.,“Executive-Legislative Relations”,1992, Executive Power and Soviet Politics: The Rise and Decline of the Soviet State.
• KIRICHENKO, M./DENISOV, A., “Soviet Constitutionalism”. Soviet Poitics and Government. New York : Alfred A Knopf Publisher, 1965.
• KUTAFİN,O.E., Glava Gosudarstva, Izdatelstvo Prospekt,2014.
• KURAT,A.N., Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar, TTK Yayınları, 2014
• LAZAREV,V.V., Prezident SSSR, İzdatestvo Nauka,1991.
• LENİN,V.İ.,Gosudarstvo i Revolyutsiya. Gosudarstevnnoe İzdatelstvo,1930.
• LUNEV, A.E., Teoretiçeskie Problemı Gosudarctvennovo Upravleniya, İzdatelstvo Nauka, 1974.
• MATUZOV,N.İ./MALKO,A.V., Teoriya Gosudarstva i Prava, İzdatelstvo Yurist, 1997.
• NAOMOV,S., Sistema Gosudarstvennovo Upravleniya, İzdatelstvo Forum, 2011.
• ÖZYURT,D., Rusya Federasyonu Anayasal Düzeninde Devlet Başkanının Konumu ve Fonksiyonu, Adalet Yayınevi,2021.
• POPOV,L./MİGRAÇEV,Y./TİHOMİROV,S., Gosudarstvennoe Upravlenie V Rossii i Zarubejnıh Stranah: Administrativno-Pravovıe Aspektı. İzdatelstvo Norma, 2012.
• POPOV,L./MİGRAÇEV,Y./TİHOMİROV,S., Gosudarstvennoe Upravlenie i İspolnitelnaya Vlast. Moskva: İzdatelstvo Norma, 2011.
• SAİFULİN,M., The Soviet Parliament, Progress Publishers, 1967.
• SCHAPIRO,L., The Goverment and Politics of the Soviet Union, Hutchinson University Library Press, 1970.
• SHEARER,D., “Stalinism- 1928-1940”, The Cambridge History of Russia: Volume III –The Twentieth Century, Cambridge University Press, 2006.
• STALİN,J., Problems of Leninism, Foreign Languages Publishing House, S.1954.
• STAŞENKO,L.,/ŞAMBA,T., İstoriya Gocudarctva i Prava Rosii,Tom.2, İzdatelstvo Norma, 2003
• TANİLLİ,S., Uygarlık Tarihi, Cumhuriyet Yayınları, 2017.
• TAUBMAN,W., “The Krushchev Period, 1953- 1964”, The Cambridge History of Russia: Volume III –The Twentieth Century. Cambridge University Press, 2006.
• TÜRKKAYA,A., “Sovyetler Birliği Devlet İdaresi”, A.Ü.S.B.F. Yayınları,1961.
• UNGER,A., Constitutional Development in the USSR, Methuen Publisher,1981.
• VİŞNEVSKİY,A.F./GORBAMOK,N.A./KUÇİNSKİY,V.A., Obşaya Teoriya Gosudarstva i Prava. Minsk:Akademiya MVD,2013.
• WHITE, S., Russia’s New Politics: The Management of A Postcommunist Society. Cambridge University Press,2000.
• ZEMTSOV,B., İstoriya Oteçestvennovo Gosudarstva i Prava, İzdatestvo Norma, 2012.