GENEVA ACT OF THE LISBON AGREEMENT ON APPELLATIONS OF ORIGIN AND GEOGRAPHICAL INDICATIONS IN THE LIGHT OF INTERNATIONAL AGREEMENTS

Yıl 2021, Cilt: 25 Sayı: 3, 107 - 160, 09.08.2021

Zehra Özkan Üner

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.979218

Öz

The Geneva Act, which was prepared with great hopes, was analyzed in this paper. The flexibility of the Lisbon System has been increased, many issues regarding registration have been clarified, and some of the criticisms against the system have been eliminated through the Geneva Act. However, all of these do not seem to satisfy the new world countries which prefer trademark law to protect the geographical indications. The current number of members is still far from reaching the desired point. Free trade agreements also appear as a new way to protect geographical indications outside the country of origin. Although FTAs seems to provide a quick solution at first glance, this cannot be comparable to the advantages of obtaining protection in all contracting states by paying a single fee for a single application prepared in a single language. For this reason, I believe that countries follow the wait-and-see approach will be more willing to become a party to the Geneva Act if the number of members increases a little more and the confidence in the functionality of the system increases.

Anahtar Kelimeler

intellectual property law, geographical indications, Trade-related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS), Lisbon Agreement, Geneva Act

ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER IŞIĞINDA MENŞE ADI VE COĞRAFİ İŞARETLERİN KORUNMASINA İLİŞKİN LİZBON SÖZLEŞMESİ’NİN CENEVRE METNİ

Öz

Çalışmada coğrafi işaretlerin korunması ve uluslararası tesciline ilişkin büyük umutlarla hazırlanan Cenevre Metni incelenmiştir. Metinde Lizbon sisteminin esnekliği artırılmış, tescile ilişkin pek çok konu aydınlatılmış, sisteme yöneltilen eleştirilerin bir kısmı bertaraf edilmiştir. Ancak tüm bunlar marka hukuku korumasını tercih eden yeni dünya ülkelerini tatmin etmiş gibi görünmemektedir. Halihazırdaki taraf ülke sayısı hala istenilen noktaya ulaşmaktan uzaktır. Serbest ticaret anlaşmaları coğrafi işaretlerin köken ülkesi dışında korunması konusunda bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar bu yol ilk bakışta hızlı çözüm sağlayan bir yol olarak gözükse de tek bir dilde hazırlanmış, tek bir başvuru ile yine tek bir ücret ödeyerek taraf devletlerin tümünde bir koruma elde edilmesinin sağladığı kolaylık, tasarruf ve hız ile karşılaştırılabilir değildir. Bu nedenle taraf ülke sayısının artması ve sistemin işlerliğine güvenin oluşması durumunda, bekle ve gör yaklaşımını izleyen ülkelerin Cenevre Metnine taraf olmaya daha sıcak bakacakları düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

fikri mülkiyet hukuku, coğrafi işaretler, Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi (TRIPS), Lizbon Sözleşmesi, Cenevre Metni

Kaynakça

• Addor F ve Grazioli A, “Geographical Indications beyond Wines and Spirits”, 2005, 5, The Journal of World Intellectual Property, s.865-897.
• Ayhan R. Çağlar, H., Yıldız, B., İmirlioğlu D., Sınaî Mülkiyet Hukuku, Adalet Yayınevi, 2021.
• Blakeney M, The Protection of Geographical Indications, Edward Elgar Publishing, 2014.
• Bodenhousen G, Guide to the Application of the Paris Convention for the Protection of Industrial Property, International Bureaux for the Protection of Intellectual Property, 1968.
• Calboli I, “Expanding the Protections of Geographical Indications of Origin under TRIPS: ‘Old’ Debate or ‘New’ Opportunity?”, 2006, 10, Marquette Intellectual Property Law Review, s.181-204.
• ——, “Time to Say Local Cheese and Smile at Geographical Indications of Origin - International Trade and Local Development in the United States”, 2015, 53 Houston Law Review, s.373-420.
• Coşkun AY, “Coğrafi İşaretler” (Türk Patent Enstitüsü Uzmanlık Tezi 2001).
• Daudpota F ve Ahmed SG, “Trade War for Trans-Border Basmati Label - an Assessment of Select Legal Issues Before the European Commission” (SSRN, 16 Ocak 2021) <https://papers.ssrn.com/abstract=3766535> erişim tarihi 02.06.2021.
• Echols MA, Geographical Indications for Food Products, Kluwer Law International, 2008.
• Engelhardt T, “Geographical Indications Under Recent EU Trade Agreements”, 2015, 46 IIC International Review of Intellectual Property and Competition Law, s.781-818.
• Evans GR. ve Blakeney M., “The protection of geographical indications after Doha: Quo vadis?”, 2006, 9 Journal of International Economic Law, s.575-614.
• Ficsor M, “Challenges to the Lisbon System”, Forum on geographical indications and appellations of origin (WIPO/GEO/LIS/08/4) (2008).
• Gangjee D , Relocating the Law of Geographical Indications, Cambridge University Press, 2012.
• ——, “Making a place for place-based IP: WIPO and geographical indications” in Samuel Ricketson (ed), Research Handbook on the World Intellectual Property Organization, Edward Elgar Publishing, 2020 (forthcoming) <https://ssrn.com/abstract=3687818> erişim tarihi 02.06.2021.
• ——, Genericide: The Death of a Geographical Indication? (Jan 30, 2016). in D Gangjee (ed) Research Handbook on Intellectual Property and Geographical Indications, Edward Elgar Publishing, 2016, s.4, < https://ssrn.com/abstract=2923895>, erişim tarihi 02.06.2021 Gervais D, “The Lisbon Agreement’s Misunderstood Potential”, 2009, The WIPO Journal, s.87-102.
• ——, “Reinventing Lisbon: the Case for a Protocol to the Lisbon Agreement (Geographical Indications)”, 2010, 11, Chicago Journal of International Law, s.67-126.
• ——, The TRIPS Agreement Drafting History and Analysis, 4. bası, Sweet&Maxwell, 2012.
• ——, “Irreconcilable Differences? Geneva the Geneva Act of the Lisbon Agreement and the Common Law”, 2015, 53 Houston Law Review, s.339-372.
• Gervais JD ve Slider M, “The Geneva Act of the Lisbon Agreement: Controversial Negotiations and Controversial Results” in William van Caenegem ve Jen Cleary (ed), The Importance of Place: Geographical Indications as a Tool for Local and Regional Development Ius Gentium, Springer International Publishing, s.15-47.
• Geuze M, Protecting Geographical-Origin-Brands Abroad: The Geneva Act of the Lisbon Agreement” in William van Caenegem ve Jen Cleary (ed), The Importance of Place: Geographical Indications as a Tool for Local and Regional Development Ius Gentium, Springer International Publishing, s.3-15.
• Goebel B, “Geographical Indications and Trademarks : The Road from Doha”, Worldwide Symposium on Geographical Indications (WIPO/GEO/SFO/03/11) (2003).
• Göçmen İ, Avrupa Birliği Dış İlişkiler Hukuku: Ticari Boyut, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Gün B, Marka Hukukunda Birlikte Var Olma, Oniki Levha Yayıncılık, 2019. Gündoğdu G., “555 Sayılı COĞİŞKHK’nın Uygulamasında ‘Ürün’ Kavamı ve Bazı Sorunlar”, 2005, LXIII, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası,s.213-238.
• ——, Türk Hukukunda Coğrafi İşaret Kavramı ve Korunması, Beta Yayınları, 2006.
• Güneş İ, Marka Hukuku’nda Önceye Dayalı Haklar ve Ayırt Edici İşaretler, 2. baskı, Seçkin Yayıncılık, 2015.
• Heath C, “Geographical Indications: International, Bilateral and Regional Agreements” in Christopher Heath ve Anselm Kamperman Sanders (ed), New Frontiers of Intellectual Property Law, Hart Publishing, 2005, s.97-132.
• Heath C ve Marie-Vivien D, “Geographical Indications and the Principles of Trade Mark Law – A Distinctly European Perspective”, 2015, 46, IIC International Review of Intellectual Property and Competition Law, s.819-842.
• Höpperger M, “Introduction to Geographical Indications and Recent Developments in The World Intellectual Property Organization (WIPO)”, Worldwide Symposium on Geographical Indications (WIPO/GEO/SFO/03/1) (2003).
• Hughes J, “Champagne, feta, and bourbon: The spirited debate about geographical indications”, 2006, 58, Hastings Law Journal, s.299-386.
• Ilgaz D, “Coğrafi İşaretlerin Korunması: Dünyada ve Türkiye’de Durum”, 1995, 4 Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, s.117-142.
• Ilıcalı G, “Cenevre Metni Tahta Çıkacak mi? Coğrafi İşaretlerin Uluslararası Tescilinde Yeni Dönem” (IPR gezgini, 2018) <https://iprgezgini.org/2018/03/04/cenevre-metni-tahta-cikacak-mi-cografi-isaretlerin-uluslararasi-tescilinde-yeni-donem/> erişim tarihi 02.06. 2021.
• İloğlu N, “Coğrafi İşaretlerin Tescili ve Denetimi Üzerine” (Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı Uzmanlık Tezi 2014).
• Kızıltepe H, “Türk Coğrafi İşaretler Mevzuatı, AB Mevzuatı ile Mukayesesi ve Bazı Önemli Ülkelerdeki Coğrafi İşaretler Mevzuatı” (Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı Uzmanlık Tezi 2005).
• Ladas SP, Patents, Trademarks and Related Rights National and International Protection, Harvard University Press, 1975.
• Micara AG, “The Geneva Act of the Lisbon Agreement for the Protection of Appellations of Origin and Their International Registration: An Assessment of a Controversial Agreement”, 2016, 47, IIC International Review of Intellectual Property and Competition Law, s.673-696.
• O’Connor B ve de Bosio G, “The Global Struggle Between Europe and United States Over Geographical Indications in South Korea and in the TPP Economies” in William van Caenegem ve Jen Cleary (ed), The Importance of Place: Geographical Indications as a Tool for Local and Regional Development, Springer Interntaional Publishing (Ius Gentium: Comparative Perspectives on Law and Justice No.58, 2017)., s.48-79.
• Omachi M, “A tale of two approaches: Analysis of responses to EU’s FTA initiatives on geographical indications (GIs)”, 2019, 18 Chicago-Kent Journal of Intellectual Property,s.153-206.
• Özgür D, “Coğrafi İşaretlerin Korunması: Avrupa Birliği’ndeki Hukuki Çerçeve ve Türkiye Uygulaması” (Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi) 2011).
• Özkan Üner, The Geneva Act of the Lisbon Agreement on Appellations of Origin and Geographical Indications: Could It Be an Opportunity for Turkey?, Third IP & Innovation Researchers of Asia (IPIRA) Conference, 24-27.03.2021 <http://ipresearchersasia.org/wp-content/uploads/2021/03/Third-IPIRA-Conference-Abstracts-Final.pdf>erişim tarihi 02.06.2021.
• Paslı A, Uluslararası Anlaşmaların Türk Marka Hukukunun Esasına İlişkin Etkileri, Vedat Kitapçılık, 2014.
• Rangnekar D ve Kumar S, “Another Look at Basmati: Genericity and the Problems of a Transborder Geographical Indication”, 2010, 13, The Journal of World Intellectual Property, s.202-230.
• Saez C, “‘Bound By Law’, 26 Lisbon Members Say No To Fully Open Diplomatic Conference On GIs” (IP-Watch) <https://www.ip-watch.org/2015/05/07/bound-by-law-26-lisbon-members-say-no-to-open-diplomatic-conference-on-gis/> erişim tarihi 02.06.2021.
• Saez C ve New W, “WIPO Assembly Agrees Budget For 2016/2017; Work Continues After Hours On Remaining Items - Intellectual Property Watch” (ip-watch, 15 Ekim 2015) <https://www.ip-watch.org/2015/10/15/wipo-assembly-agrees-budget-for-20162017-work-continues-after-hours-on-last-items/> erişim tarihi 02.06.2021.
• Slováková Z, “The Relationship Between Community , International and National Protection”, 2008, GRUR International, s.990-996.
• Taubman A, Wager H ve Watal J (ed), A Handbook on the WTO TRIPS Agreement , Cambridge University Press, 2020.
• Tekin U, “Relationship Between Geographical Indications and Trade Marks under Turkish Law”, 2021, 00, GRUR International, s.1-6.
• Uzunallı S, Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Markanın Köken Ayırt Etme İşlevi ile Bağlantılı Kavramların Yorumu, Çağa Hukuk Vakfı Yayınları, 2008.
• Yıldız B, “Coğrafi İşaretlere ve Coğrafi Köken Gösteren diğer İşaretlere ilişkin olarak Uluslararası Sözleşmelerde ve Avrupa Birliği Hukukunda Kullanılan Kavramların Kapsamı ile Bu Kavramların Hukukumuza Uyarlaması Sorunu”, 2007, 7, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR), s.33-95.
• ——, “Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi’nde (TRIPS’de) Coğrafi İşaretlere İlişkin Düzenlemeler”, 2008, 8 Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR), s.45-106.
• ——, “WIPO’nun Coğrafî İşaret Hukuku Alanındaki Faaliyetleri ile Paris, Madrit ve Lizbon Sözleşmelerinde Coğrafî Köken Gösteren İşaretlere İlişkin Düzenlemeler”, 2008, 8, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR), s.35-99.
• ——, “Coğrafî İşaretlere ilişkin çok Taraflı bir Bildirim ve Sicil Sistemi Kurulması Konusunda Dünya Ticaret Örgütü nezdinde Yürütülen Müzakereler, Görüşülen Tasarılar ile Ülkemizin Bu Konudaki Yaklaşımı”, 2009, 9, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi (FMR), s.53-95.
• Zacher FG, “Pass the Parmesan: Geographic Indications in the United States and the European Union - Can There Be Compromise?”, 2005, 19 Emory International Law Review, s.427-464.
• Zou J, “Rice and Cheese, Anyone? The Fight Over TRIPS Geographical Indications Continues”, 2005, Brooklyn Journal of International Law, s.1141-1174.
• II. Uluslararası Sözleşmeler, Raporlar, Dokümanlar
• 14 Nisan 1891 tarihli Mallar Üzerindeki Sahte veya Aldatıcı Mahreç İşaretlerinin Engellenmesine ilişkin Madrid Sözleşmesi (31.10.1958 tadil edilmiş versiyonu) İngilizce metni için bkz. <https://wipolex.wipo.int/en/text/286779> erişim tarihi 02.06.2021.
• 1891 tarihli Markaların Uluslararası Tesciline ilişkin Madrid Sözleşmesi 1979 metni için bkz. < https://wipolex.wipo.int/en/text/283529> erişim tarihi 28.07.2021. Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi’nin İngilizce metni için bkz. <https://treaties.un.org/untc/Pages/doc/Publication/UNTS/Volume%201155/volume-1155-I-18232-English.pdf> erişim tarihi 02.06.2021.
• Avrupa Birliği ve Sosyalist Vietnam Cumhuriyeti arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması için bkz. OJ L 186/63, 12.06.2020.
• Communication from the Commission to the Council, The European Parliament, The European Economic And Social Committee and the Committee of The Regions Global Europe: Competing In The World a Contribution to the EU's Growth and Jobs Strategy, 04.10.2006, COM(2006) 567.
• Dünya Ticaret Örgütü’nü Kuran Marakeş Anlaşması’nın 1C eki olan Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi İngilizce metni için bkz. <https://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips_04b_e.htm> erişim tarihi 02.06.2021.
• “Further Work of The Working Group on The Development of the Lisbon System (LI/A/25/2)” (2009)
• “Issues related to the Extension of the Protection of Geographical Indications Provided for in Article 23 of the Trips Agreement to Products other than Wines and Spirits Compilation of Issues Raised and Views Expressed (WT/GC/W/546-TN/C/W/25)” (2005).
• Kapsamlı ve Ekonomik Ticaret Anlaşması (CETA) metni için bkz. <https://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/ceta/ceta-chapter-by-chapter/> erişim tarihi 02.06. 2021. Lizbon Sözleşmesi ve Lizbon Sözleşmesi Cenevre Metni Ortak Tüzüğü (02.10.208 tarihinde benimsenen) İngilizce metni için bkz. <https://wipolex.wipo.int/en/text/501567> erişim tarihi 02.06.2021.
• Madrid Sözleşmesi Stockholm ek metni için bkz. <https://wipolex.wipo.int/en/text/281780> erişim tarihi 02.06.2021
• Menşe Adlarının Korunması ve Uluslararası Tesciline ilişkin Lizbon Sözleşmesi (28.09.1979 tadil edilmiş versiyonu) İngilizce metni için bkz. <https://www.wipo.int/lisbon/en/legal_texts/lisbon_agreement.html> erişim tarihi 02.06.2021.
• Menşe Adı ve Coğrafi İşaretlerin Korunması ve Uluslararası Tesciline ilişkin Lizbon Sözleşmesi’nin Cenevre Metni İngilizce Metni için bkz. <https://wipolex.wipo.int/en/text/370297> erişim tarihi 02.06.2021.
• Menşe Adlarının Korunması ve Uluslararası Tesciline ilişkin Lizbon Sözleşmesi Tüzüğü (yürürlük 1 Ocak 2016) İngilizce metni için bkz. <https://wipolex.wipo.int/en/text/392055> erişim tarihi 02.06.2021.
• Paris Sözleşmesi 1883 Metni için bkz. <https://wipolex.wipo.int/en/text/287780>, erişim tarihi 02.06.2021.
• “Preparation of Certain Amendments to the Regulations under the Lisbon Agreement: Establishment of a Working Group LI/A/23/1” (2008).
• “Preparatory Committee of the Diplomatic Conference for the Adoption of a Revised Lisbon Agreement on Appellations of Origin and Geographical Indications Verbatim Report LI/R/PM/7” (2015).
• “Proposal by the Delegations of Argentina, Australia, Bhutan, Canada, Chile, Israel, Japan, New Zealand, Panama, Republic of Korea, Singapore, United States of America and Uruguay LI/R/PM/5/REV. 3” (2014).
• Regulation (EU) No 1151/2012 of the European Parliament and of the Council of 21 November 2012 on quality schemes for agricultural products and foodstuffs, OJ L 343, 14.12.2012.
• Side-By-Side Presentation of Proposals (TN/IP/W/12)” (2005).
• Sınai Mülkiyetin Korunmasına ilişkin Paris Sözleşmesi (28.09.1979 tadil edilmiş versiyonu) İngilizce metin için bkz. <http://www.wipo.int/treaties/en/text.jsp?file_id=288514#P24_553>, erişim tarihi 02.06.2021.
• “Summary Minutes of the Plenary of the Diplomatic Conference for the Adoption of a New Act of the Lisbon Agreement for the Protection of Appellations of Origin and their International Registration” (2015).
• Trans-Pasifik Ortaklık Anlaşması için bkz. < https://ustr.gov/trade-agreements/free-trade-agreements/trans-pacific-partnership/tpp-full-text> erişim 02.06.2021. Türk Patent ve Marka Kurumu, Stratejik Plan 2019-2023, < https://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/B4F9B74B-A4D5-424E-80AC-2F9DF184689F.pdf> erişim tarihi 28.07.2021.
• WIPO, Records of the Diplomatic Conference for the Adoption of a New Act of the Lisbon Agreement for the Protection of Appellations of Origin and their International Registration, 2015 < https://tind.wipo.int/record/40786> erişim tarihi 02.06.2021.
• WIPO Standing Committee on the Law of Trademarks, Industrial Designs and Geographical Indications, “Geographical Indications: Historical Background, Nature of Rights, Existing Systems for Protection And Obtaining Effective Protection in Other Countries (SCT/6/3)” (2001).
• WIPO Working Group on the Development of the Lisbon System (Appellations of Origin), “Results of the Survey on the Lisbon System” (2010).
• WTO, Doha Bakanlar Konferansı Bildirisi, 14.11.2001, WT/MIN(01)/DEC/1, par.12. <https://docs.wto.org/dol2fe/Pages/FE_Search/FE_S_S009-DP.aspx?language=E&CatalogueIdList=37246&CurrentCatalogueIdIndex=0&FullTextSearch=> erişim tarihi 02.06.2021.
• “WTO talks: EU steps up bid for better protection of regional products (IP/03/1178)” (28 Ağustos 2003) <https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_03_1178> erişim tarihi 02.06.2021.