KARA ARAÇLARI KASKO SİGORTASI GENEL ŞARTLARI VE YÜRÜRLÜKTE BULUNAN MEVZUAT HÜKÜMLERİ KAPSAMINDA YARGITAY’IN ALKOLLÜ ARAÇ KULLANIMI SIRASINDA MEYDANA GELEN ZARARLARA İLİŞKİN YERLEŞİK KARARLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 1, 107 - 140, 31.01.2022

Burak Doğan

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1065808

Öz

Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları’nda aynı zamanda sürücü olan sigorta ettirenin/sigortalının alkollü araç kullandığı sırada meydana gelen zararların sigorta teminatı kapsamı dışında olacağı hüküm altına alınmıştır. Buna göre, alkollü araç kullanımı sırasında meydana gelen zararlar bakımından sigortacının sorumluluğuna gidilemeyecektir. Söz konusu düzenleme yerleşik Yargıtay uygulamalarında lafzından farklı olacak şekilde, kazanın oluşumunda sigorta ettirenin/sigortalının tam kusurlu olması ve kazanın münhasıran alkolün etkisiyle meydana gelmesi şartıyla uygulanmaktadır. İlgili genel şart hükmüyle yerleşik Yargıtay uygulaması arasındaki bu çelişki, ilgili genel şart hükmünün kanunî dayanağı olan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 48’inci maddesinin birinci fıkrası hükmünde 6487 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle giderilmeye çalışılmıştır. Buna rağmen Yargıtay, yerleşik uygulamasından vazgeçmeyerek münhasırlık ölçütünü uygulamaya devam etmektedir. Çalışmamızda ilgili genel şart hükmüyle yerleşik Yargıtay uygulaması arasındaki bu farklılık ele alınarak, söz konusu çelişkinin sebepleri tespit edilerek, bu çelişkinin nasıl giderilebileceği hususunda çözüm önerileri ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alkollü Araç Kullanma, Sözleşmesel Görev, Teminat Dışı Kalan Hâller, Rizikonun Ağırlaşması, Münhasırlık Ölçütü

AN ASSESSMENT OF THE RULINGS OF TURKISH COURT OF APPEAL OVER THE LOSSES THAT OCCURS DURING THE COURSE OF DRIVING UNDER THE INFLUENCE OF ALCOHOL IN RESPECT OF GENERAL CONDITIONS OF LAND VEHICLES MOTOR INSURANCE AND CURRENT LEGISLATION

Öz

In the General Conditions of Land Vehicles Motor Insurance, it is stipulated that the insured, who is also the driver, will not be covered by the insurance coverage for the damages that occur while driving while drunk. Accordingly, the insurer cannot be held liable for the damages that occur during drunk driving. The aforementioned regulation is applied differently from the wording of the established Turkish Court of Appeal practices, provided that the insured person is at fault in the occurrence of the accident and the accident occurs exclusively under the influence of alcohol. This contradiction between the relevant general condition provision and the established Supreme Court practice has been tried to be resolved by the amendment made with the Law No. 6487 of Article 48 of the Highway Traffic Law No. 2918, which is the legal basis of the relevant general condition provision. Despite this, Turkish Court of Appeal insists on applying the exclusivity criterion by not giving up its established practice. In our study, this difference between the relevant general condition provision and the established Turkish Court of Appeal practice is discussed, the causes of the said contradiction are determined, and solutions are offered on how to eliminate this contradiction.

Anahtar Kelimeler

Driving Under the Influence of Alcohol, Contractual Obligation, Cases Out of Coverage, Aggravation of the Risk, Exclusivity Criterion

Kaynakça

• Arseven H, Sigorta Hukuku, Beta Yayınevi, 1991.
• Bozer A, Sigorta Hukuku, BTHAE Yayınevi, 1965.
• Can M, Sigorta Hukuku Ders Kitabı, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş Üçüncü Bası, İmaj Yayınevi, 2009.
• Can M, “Gözden Geçirilmeye Muhtaç Hükümler Var Mı?” Sorusu Çerçevesinde 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine Göre Sigorta Sözleşmesinin Tabi Olduğu Hukukî Esaslar, İmaj Yayınevi, 2011.
• Çetin A / Alpay S, “Sigorta Hileleri, Türk Sigorta Sektörüne Yönelik Bir Değerlendirme”, 2019, 2, Management and Political Science Review, s. 7-28.
• Eggers P M, “The Past and Future of English Insurance Law: Good Faith and Warranties”, 2012, 1(2), UCL Journal of Law and Jurisprudence, s. 211-244.
• Franko N, “Sigorta Akdinde Rizikonun Ağırlaşması”, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, 1992, 9, s. 99-118.
• Gürses Ö, Marine Insurance Law, Second Edition, Routledge, 2017.
• İmre Z, “Sigorta Hukukunda Rizikonun Ağırlaşması”, 1946, 12(1), İstanbul Hukuk Mecmuası, s. 280-301.
• Karasu R, Yargıtay ve Sigorta Tahkimi İtiraz Hakem Heyeti Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası), Yetkin Yayınları, 2016.
• Kayıhan Ş / Bağcı Ö, Türk Özel Sigorta Hukuku Dersleri, Umuttepe Yayınevi, 2018.
• Kender R, Türkiye’de Hususî Sigorta Hukuku, Güncelleştirilmiş On Altıncı Baskı, On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• Light, D A, “Sigorta Sözleşmeleri Süresi İçerisinde Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri”, 2012, 11(22), İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10. Yıl’a Armağan, s. 1-8.
• Merkin R / Gürses Ö, “The Insurance Act: 2015, Rebalancing the Interests of Insurer and Assured”, 2015, 78 (6), The Modern Law Review, s. 1004-1027.
• Misili S, “Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortası Genel Şartları Uyarınca Sigortacının Sigorta Ettirene Rücu Davası”, 2017, 133, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, s. 577-648.
• Seven V, “Alkollü Araç Kullanma İle İlgili Karayolları Trafik Kanunu’nda Yapılan Değişikliğin Sigorta Şirketinin İspat Yüküne Etkisi”, 2016, 22(3), Cevdet Yavuz’a Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, s. 2521-2530.
• Ünan S, “Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin Araç Üzerindeki Rehin, Alkollü Araç Kullanılması ve Araçtaki Değer Kaybı” Sorunlarını Ele Alan Kara Araçları Kasko Sigortası ile İlgili 02.05.2013 Gün ve 2013/1998-6148 Sayılı Kararının Değerlendirilmesi”, 2013, 27, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, s. 112-155.
• Ünan S, “Sözleşmesel Görevler (TTK 1449)”, 2014 (28), Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, s. 11-37.
• Yazıcıoğlu E, “Zarar Sigortalarında Sigorta Himayesinin Sınırlandırılması ve Davranış Yükümlülüklerinin Teminat Şartı ya da İstisna Olarak Öngörülmesi Sorunu”, Prof. Dr. Ergon A. Çetingil ve Prof. Dr. Rayegân Kender’e 50. Yıl Birlikte Çalışma Armağanı, 2007, s. 1185-1194.