İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA KANUN YOLLARINDA HÜKMÜN İNFAZININ DURDURULMASI

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 2, 407 - 438, 30.04.2022

Çınar Can Evren İsmail Uçar

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1116442

Öz

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (İYUK) 27. maddesinde idari işlemin yürütülmesinin durdurulması; yine aynı Kanun’un 52. maddesinde ise mahkeme kararlarının yürütülmesinin (hükmün infazının) durdurulması düzenlenmektedir. İYUK m. 52’deki düzenleme İYUK m. 27’dekine göre son derece yetersizdir. Kanun koyucu İYUK m. 52’de hükmün infazının durdurulması kurumuna, neredeyse, sadece yer vermekle yetinmiş; kanun yolu mercilerine (üst derece mahkemeleri) hükmün infazını durdurma yetkisi tanımış; ancak bu yetkinin, teminat şartı hariç, hangi esas ve usuller dairesinde kullanılabileceğini tamamen yargı içtihatlarına bırakmıştır. Kural olarak idare lehine getirilmiş olan, davacının hakkına kavuşmasını bir süre daha geciktireceğinden istisnai nitelikte olması gereken bir kurumun esas ve usullerinin belirlenmesi; üst mahkemeler tarafından hükmün infazının durdurulması şartlarının ve bu durdurmanın hukuki sonuçlarının öngörülmesi gerekir. Bu belirleme yapılırken Türk idare hukuku ve idari yargısına kaynaklık eden Fransız hukukundan da yararlanılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

İstinaf, temyiz, mahkeme kararları, kanun yolları, yürütmenin durdurulması, hükmün infazının durdurulması

LE SURSIS À L’EXÉCUTION DES JUGEMENTS DANS LES VOIES DE RECOURS EN CONTENTIEUX ADMINISTRATIF

Öz

Le sursis à l'exécution de l'acte administratif est régi par l'article 27 de la loi relative à la procédure de justice administrative n° 2577 et le sursis à l’exécution des jugements est régit par l'article 52 de la même loi. La disposition de l'article 52 de la loi est extrêmement inadéquate par rapport à la disposition de l'article 27. Dans l'article 52 de la loi, le législateur s'est limité à presque seulement mentionner l'institution du sursis à l’exécution des jugements ; celui-ci donne le pouvoir de suspendre de l'exécution des jugements aux juridictions supérieures ; cependant, les principes et les procédures selon lesquels ce pouvoir peut être exercé, à l'exception de l'exigence de caution, sont entièrement laissés à la jurisprudence. Il est nécessaire de déterminer les principes et les procédures d'une telle institution, qui, en règle générale, est prévue en faveur de l'administration et devrait être exceptionnelle car elle peut reculer l'exercice du droit du demandeur pendant un certain temps, et il est nécessaire de régir les conditions du sursis à l'exécution des jugements par les juridictions supérieures et les conséquences juridiques de ce sursis. Lors de cette détermination, le droit français, qui est la source du droit administratif et du contentieux administratif turcs, devrait également être profité.

Anahtar Kelimeler

L’appel, la cassation, les jugements, les voies de recours, le sursis à l’exécution, la suspension de l’exécution des jugements

STAY OF EXECUTION OF JUDGMENTS IN APPEAL PROCEDURE OF ADMINISTRATIVE JURISDICTION

Öz

The stay of the execution of the administrative act is regulated by article 27 of the act relating to the procedure of administrative justice n° 2577 and the stay of the execution of the judgments is regulated by article 52 of the same law. The provision of article 52 of the act is extremely inadequate compared to the provision of article 27. In article 52 of the act, the legislator limits himself to almost only mentioning the institution of the stay of the execution of judgments; authorize the high courts to suspend the execution of judgments; however, the principles and procedures by which this power may be exercised, except for the requirement of guarantee, are left entirely to jurisprudence. It is necessary to determine the principles and procedures of such an institution, which, as a rule, is provided in favor of the administration and should be exceptional because it can set back the exercise of the right of the applicant for a certain period, and to regulate the conditions of stay of execution of judgments by high courts and the legal consequences. In this determination, French law, which is the source of Turkish administrative law and administrative jurisdiction, should also be used.

Anahtar Kelimeler

Appeal, cassation, judgement, legal remedies, suspension of execution, stay of execution of judgement

Kaynakça

• Akyılmaz B / Sezginer M / Kaya C, Açıklamalı – İçtihatlı Türk İdari Yargılama Hukuku, Savaş Yayınevi, 2019.
• Aral K, Danıştay Muhakeme Usulü, Sevinç Matbaası, 1965.
• Aslan Z, İdari Yargıda Yürütmenin Durdurulması, 2. Baskı, Alfa Yayınları, 2001.
• Azgur F, Gerekçeli Yeni Danıştay Kanunu ve Önemli İçtihatlarla İdari Yargılama Usul ve Esasları, Ayyıldız Matbaası, 1965.
• Bachini B, “Modulation dans le temps et demande de sursis à exécution d'un jugement”, AJDA, 2009, s. 2066.
• Blanco F, Contentieux administratif, PUF, 2019.
• Broyelle C, Contentieux administratif, 5. Baskı, LGDJ, 2017.
• Candan T, “İtiraz ve Temyiz Başvuruları Dolayısıyla Verilen Yürütmenin Durdurulması Kararlarının İptal Davasına Konu İdari İşlemin Yürütülebilirliği Üzerinde Etkileri”, Ankara Barosu Dergisi, (4), 1992, s. 558-570. (İtiraz ve Temyiz Başvuruları).
• Candan T, Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, 2020.
• Çağlayan R, İdari Yargılama Hukuku, 6. Baskı, Seçkin Yayınları, 2015.
• Çağlayan R, İdari Yargı Kararlarına Karşı Başvuru Yolları (Fransa-Türkiye: Mukayeseli Bir Deneme), Seçkin Yayınevi, 2017.
• Derdiman C, İdari Yargının Genel Esasları, 3. Baskı, Alfa Aktüel Yayınları, 2014.
• Duran L, Danıştay Kararları ve Yürütmenin Durdurulması, Türk Hukuk Kurumu Yayınları, Ankara, 1966, s. 42, (Konuşma).
• Gohin O, Contentieux administratif, 6. Baskı, Lexis Nexis, 2009.
• Gözübüyük Ş / Tan T, İdare Hukuku Cilt. II, İdari Yargılama Hukuku, 6. Baskı, Turhan Kitabevi, 2013.
• Guyomar M / Seiller B, Contentieux administratif, 2. Baskı, Dalloz, 2012.
• Kaplan G, İdari Yargılama Hukuku, Ekin Kitabevi, 2016. (İdari Yargı).
• Kaplan G, Fransız İdari Yargılama Hukukunda Kararlara Karşı Başvuru Yolları, Ekin Yayınevi, 2016.
• Karahanoğulları O, İdari Yargı, İdarenin Hukuka Zorlanması (Yargı kararlarına Dayalı Bir İnceleme), Turhan Kitabevi, 2019.
• Karavelioğlu C, Açıklamalı, İçtihatlı ve İstinaf Kurumuyla İdari Yargılama Usulü Kanunu, 9. Baskı, Adalet Yayınevi, 2016.
• Kıratlı M, “Yürütmenin Durdurulması”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 21(4), 1966, s. 173-196.
• Lei M, Le principe principe de l’aabsence d’eeffet ssuspensif des recours recours contentieux en droit administratif, Université de Toulon, 2018.
• Montecler M C, “Effets du sursis à exécution d'un jugement d'annulation”, AJDA, 2017, s. 1201.
• Özay İ H, Devlet, İdari Rejim ve Yargısal Korunma, Filiz Kitabevi, 1986.
• Pacteau B, Traité de contentieux administratif, Presses Universitaire de France, 2008.
• Ricci J-C, Contentieux administratif, 5. Baskı, Hachette, 2016.
• Rouquette R, Petit traité du procès administratif, 8. Baskı, Dalloz, 2018.
• Sarıca R, “Tehiri İcra”, in. Danıştay Kararları ve Yürütmenin Durdurulması, Türk Hukuk Kurumu Yayınları, 1966, s. 26-30.
• Tekinsoy A, İdari Yargılama Hukukunda Yürütmenin Durdurulması, Savaş Yayınevi, 2013.
• Türkoğlu Üstün K / Uçar İ, “Fransız ve Alman İdari Yargılama Usulünde İstinaf İncelemesinin Kapsam ve Sınırları”, Danıştay Dergisi, 151, 2019, s. 95-150.
• Uler Y, İptal Kararlarının Sonuçları, Sevinç Matbaası, 1970.
• Ulusoy A, İdari Yargılama Hukuku, Yetkin Yayınları, 2020.
• Yenice K / Esin Y, Açıklamalı – İçtihatlı – Notlu İdari Yargılama Usulü, Arısan Matbaacılık, 1983.