Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Payını Devretme Hakkı

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 3, 3 - 34, 30.07.2024

Tamer Bozkurt

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1406038

Öz

Anonim şirketlerde pay devrinin serbestliği ilkesi, anonim şirkette payın karşılığının ekonomik olarak alınabilmesini sağlayan en önemli mekanizmadır. Bu özellik sermaye şirketi ile de yakın bir ilgi içindedir. Her pay sahibi sahip olduğu payları istediği zaman, istediği kişiye, istediği bedelle devretme ve bu yolla da şirketle ilişkisini sonlandırma hakkına sahiptir. Bu hak Anayasa ile güvence altına alınan mülkiyet hakkının da bir yansımasıdır. Böylece payın serbestçe devri, sadece şirkete yeni bir pay sahibinin girmesi açısından değil, şirkete bu sıfat ile giren bir pay sahibinin ilerleyen zamanlarda elindeki payları devredebilmesini güvence altına alması bakımından da önemlidir. Kimse pay sahibi olarak girdiği bir anonim şirketten sonradan güç koşullarda ayrılmak istemez. Herkes aynı kolaylıktan yararlanarak yatırımının karşılığını almak isteğinde olur. Çünkü diğer cepheden bakıldığında bir pay sahibinin anonim şirketle yollarını ayırmasının ilke olarak başka bir yolu da yoktur. Konu giderek mülkiyet hakkı dışında “kişilik haklarının korunması” boyutu ile de ilginç bir noktaya evrilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anonim şirket, pay, pay devri, payın serbest devredilebilirliği ilkesi, ayrılma hakkı.

Etik Beyan

Bu çalışmanın yazımında bilimsel yöntemleri kullandığımı, alıntı yaptığım tüm kaynaklara atıf yaptığımı ve bunları kaynakçada gösterdiğimi, bilim etiği ilkelerine uygun davrandığımı beyan ederim.

Destekleyen Kurum

YOK

Teşekkür

Sayın hocam, İlgi ve emekleriniz için çok teşekkür ederim.

SHAREHOLDER'S RIGHT TO TRANSFER SHARES IN JOINT STOCK COMPANIES

Öz

The principle of freedom of share transfer in joint stock companies is the most important mechanism that ensures the economic return of the share in the joint stock company. This feature is also closely related to the capital company. Each shareholder has the right to transfer his/her shares at any time, to anyone he/she wishes, for any price he/she wishes, and thus to terminate his/her relationship with the company. This right is also a reflection of the right to property guaranteed by the Constitution. Thus, the free transfer of shares is important not only in terms of the entry of a new shareholder into the company, but also in terms of securing the ability of a shareholder who enters the company in this capacity to transfer his/her shares in the future. No one wants to leave a joint stock company, which they entered as a shareholder, under difficult conditions. Everyone wants to benefit from the same convenience and get the return on their investment. On the other hand, there is no other way for a shareholder to part ways with a joint stock company in principle. The issue gradually evolves to an interesting point with the dimension of "protection of personal rights" in addition to property rights.

Anahtar Kelimeler

Joint stock company, share, share transfer, principle of free transferability of shares, right of separation.

Kaynakça

• Akça K, “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Mülkiyet Hakkı”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(3), 2015, s. 543 – 596.
• Akıllıoğlu T, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında Mülkiyet Hakkı ve Kazanılmış Hak Üzerine Bazı Gözlemler”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 5(2), 2012, s. 9-27.
• Akıncı Albayrak Ö, Anonim Şirketler Hukukunda Şirket Malvarlığının Korunması, On İki Levha Yayıncılık, 2022.
• Arslanlı H, “Anonim Şirkette Pay ve Pay Sahipliği”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 23(3), 1958 , s. 248-290 (İÜHFM 1958).
• Arslanlı H, Anonim Şirketler, Umumî Hükümler I, 3. Bası, İstanbul Üniversitesi Yayınları, 1960 (Anonim Şirketler).
• Ayhan R, Limited Şirketlerde Ortakların Sorumluluğu, Kazancı Yayınları, 1992.
• Bahtiyar M, “Anonim Ortaklıkta Payların Üçüncü Kişilere Satılması Durumunda Diğer Ortaklara Önalım Hakkı Tanıyan Ana sözleşme Hükümleri ve Etkisi”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 11(2), 2001, s. 83-127.
• Baldi P, Über die Gewährleistungspflicht des Verkäufers von Aktien, insbesondere beim Verkauf aller Aktien einer Gesellschaft, Schulthess Verlag, 1976.
• Baştuğ İ, Şirketler Hukukunun Temel İlkeleri, İstiklal Matbaası, 1974.
• Baudenbacher C, Grundzüge des Gesellschaftsrechts, Wissenschaftlicher Verlag, 1990.
• Beeler G, Die Wertpapiere im schweizerischen Recht, 1937.
• Benz U, “Gelockerte Vinkulierung”, Neues zum Gesellschafts- und Wirtschaftsrecht, zum 50. Geburtstag von Peter Forstmoser, 1993, s. 55-68.
• Binder A, Die Verfassung der Aktiengesellschaft, Rüegger Verlag, 1988.
• Bohrer A, Unfriendly Takeovers-Unfreundliche Unternehmensübernahmen nach schweizerischem Kapitalmarkt-und Aktienrecht, Schulthess Verlag, 1997.
• Bollmann H, Das Ausscheiden aus Personengesellschaften, Schulthess Verlag, 1971.
• Bozbel S, “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Anonim Ortaklıkta Payın Devri”, Anonim Şirketler ve Sermaye Piyasası Hukukunda Güncel Gelişmeler, Türk-Alman Uluslararası Sempozyumu (25-26 Haziran 2010).
• Bozkurt T, “Alman Anonim Şirketler Hukukunda Bağlı Nama Yazılı Paylar”, Prof. Dr. Rıza Ayhan’a Armağan, Yetkin Yayınevi, 2022, s. 1037-1111 (Alman).
• Bozkurt T, Anonim Şirketlerde Pay Devrinin Sınırlandırılması (Bağlam), 2. Tıpkı Bası, Yetkin Yayınevi, 2023 (Bağlam).
• Bozkurt T, Şirketler Hukuku, 15. Bası, Yetkin Yayınevi, 2023 (Şirketler).
• Böckli P, Schweizer Aktienrecht, Schulthess Verlag, 2009.
• Brodmann E, Aktienrecht Kommentar, de Gruyter, 1928.
• Büren R/Egen M, “Austrittsrechte für Aktionäre-Handlungsbedarf im schweizerischenrecht? Schweizerische Zeitschrift für Wirtschafts- und Finanzmarktrecht, Heft 6, 2006, s. 393-406. ...