Bireysel İş Hukuku Açısından Konsinye İş İlişkisinin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 28 Sayı: 4, 81 - 118, 29.10.2024

Canan Erdoğan , Sıdıka Buluş

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1536491

Öz

Konsinye iş ilişkisi, uygulamada görülen konsinye satış sözleşmelerine konu malların satışına ilişkin, tedarikçi firma tarafından işçi sağlanmasına yönelik anlaşma yapılmasıyla ortaya çıkan bir iş ilişkisidir. Bu ilişkide konsinyatör işveren mal tedarik etmeyi ve kendi mallarının satışı için konsinye işçi göndermeyi, konsinye işveren ise bu malları kendi işyerinde satışa sunmayı taahhüt eder. Konsinyatör işveren ile konsinye işçi arasında iş sözleşmesi bulunur. Konsinye işçi ile konsinye işveren arasında ise herhangi bir sözleşme ilişkisi kurulmaz. Bununla beraber konsinye işçi, iş görme edimini kendi işverenine ait işyeri dışında, konsinye işverene ait işyerinde yerine getirir. Bu nedenle konsinyatör işveren, konsinye işçi ve konsinye işveren arasında üçlü bir iş ilişkisi ortaya çıkar. İşin konsinye işverene ait işyerinde görülmesinin doğal bir sonucu olarak konsinye işveren, işyerinde çalışma düzeninin ve faaliyetlerde bütünlüğün sağlanmasıyla sınırlı olarak konsinye işçi üzerinde yönetim hakkına sahip olur. Konsinye işçi, konsinyatör işverene ait malların satışına ilişkin işlerle sınırlı şekilde çalışır. Bunun dışında kalan, konsinye işverene veya aynı işyerindeki diğer konsinyatör işverenlere ait işleri yapması durumunda muvazaalı bir işçi temini söz konusu olabilir.

Anahtar Kelimeler

Konsinye, Konsinye Satış, Konsinye İşçi, Konsinyatör, Alt İşverenlik İlişkisi

EVALUATION OF CONSIGNMENT LABOUR RELATIONSHIP IN TERMS OF INDIVIDUAL LABOR LAW

Öz

A consignment labour relationship is a relationship that arises when an agreement is made by the supplier company to provide workers for the sale of goods subject to consignment sales contracts. In this relationship, the consignor employer undertakes to supply goods and send consignment employees for the sale of its own goods, and the consignment employer undertakes to offer these goods for sale at its own workplace. There is an employment contract between the consignor employer and the consignment employee. No contractual relationship is established between the consignment employee and the consignment employer. However, the consignment employee performs the work performance at the workplace belonging to the consignment employer, except for the workplace belonging to his/her employer. Therefore, a tripartite labour relationship arises between the consignor employer, the consignment employee and the consignment employer. As a natural result of the work being performed at the workplace belonging to the consignment employer, the consignment employer has the right to manage the consignment employee limited to ensuring working order and integrity at the workplace. Consignment employee works limited to jobs related to the sale of goods belonging to the consignor employer. If the consignment worker performs the work belonging to the consignment employer or other consignor employers in the same workplace, there may be an improper supply of employees

Anahtar Kelimeler

Consignment, Consignment Sales, Consignment Employee, Consignor, Subcontracting Relationship

Kaynakça

• Akyiğit E, “Alt İşverenlik ve Benzer İlişkilerden Farkı”, Tühis İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 22(4-5), 2009-2010, s. 1-38.
• Akyiğit E, Bireysel İş Hukuku, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2020.
• Akyiğit E, İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Alt İşverenlik, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Antalya G, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt V/1,1, 2. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Arıcı K, “Yeni İş Kanunu ve Alt İşveren İlişkisinin Sınırlandırılması Sorunu”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 55(1), 2006, s. 485-509.
• Aydınlı İ, Türk İş Hukukunda Alt İşveren (Taşeron) İlişkisi ve Muvazaa Sorunu, 5. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2021.
• Aydınlı İ, “6331 Sayılı Kanun’da Düzenlenen İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerinin Alt İşveren İlişkisinde Gösterdiği Özellikler ve Hukuki Sorumluluk”, Sicil İHD, 30, 2013, s. 37-42.
• Aydoğdu M / Kahveci N, Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 3. Bası, Adalet Yayınevi, 2017.
• Aykaç H B, “Alt İşveren İlişkisinde Asıl İş-Yardımcı İş Ayrımı”, Çalışma ve Toplum, 3, 2015, s. 95-122.
• Aykaç H B, İş Hukukunda Alt İşveren, 1. Bası, Beta Yayıncılık, 2011.
• Baskan Ş E, “Konsinye Satış (Satım İçin Bırakma) Sözleşmesinin Alt İşverenlik İlişkisi Yönünden Değerlendirilmesi Karar İncelemesi”, Legal İSGHD, 20(79), 2023, s. 949-982.
• Başbuğ A / Yücel Bodur M, İş Hukuku, 5. Bası, Beta Yayıncılık, 2018.
• Baycık G, “İşverenin Tespitinde Birlikte İstihdam, Organik Bağ ve Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 2022, s.76-85.
• Bingöl F I, “Satış İçin Bırakma Sözleşmesinde Kendine Faturalandırma”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 39(3), 2023, s. 551-593.
• Bratıloveanu I / Dogaru D M, “The Consignement Agreement”, RSP, 53, 2017, s. 45-54.
• Cerev G, “İş Kanunu Kapsamında Esnek Çalışmaya Yeni Yasal Yaklaşımların Çalışma Hayatına Etkisi”, Karatahta İş Yazıları Dergisi, 5, 2016, s. 65-80.
• Çelik N / Caniklioğlu N / Canbolat T / Özkaraca E, İş Hukuku Dersleri, 36. Bası, Beta Yayıncılık, 2023.
• Demir F / Gerşil G, “Çalışma Hayatında Esneklik ve Türk Hukukunda Esnek Çalışma”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 2008, s. 68-89.
• Ekmekçi Ö, “İşin Düzenlenmesinde Esneklik Arayışları”, Çalışma Hayatında Esneklik ve İş Hukukuna Etkileri, İstanbul Barosu Yayınları, 2002, s.79-88.
• Ekmekçi Ö / Yiğit E, Bireysel İş Hukuku, 4. Bası, On İki Levha Yayıncılık, 2022.
• Ekonomi M, “Türk İş Hukuku’nda Esnekleşme Gereği”, Çalışma Hayatında Esneklik Çeşme Altın Yunus İzmir, Yaşar Eğitim ve Kültür Vakfı, 1994, s. 57-79.
• Erdoğan C, “İş Hukukunda Esneklik ile İlgili Yeni Bir Sorun: Sıfır Saat Sözleşmesinin Türk İş Hukuku Açısından Kabul Edilebilirliği”, Terazi Hukuk Dergisi, 15(179), 2020, s. 2020-2031.
• Erdoğan C, “Geçici İş İlişkisinde İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemleri Alma Yükümlülüğü”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 2, 2017, s. 127-58.
• Eren F, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 28. Bası, Legem Yayınevi, 2023.
• Esener T / Gündoğdu F, Borçlar Hukuku I, 1. Bası, Vedat Kitapçılık, 2017.
• Göktaş S, “Alt İşverenlik Uygulamasının Önemli Bazı Sorunları”, Sicil İHD, 12, 2008, s. 97-105.
• Gümüş M A, Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri, 1. Bası, Yetkin Yayınları, 2021.
• Günay C İ, “Çalışma Sürelerinde Esneklik”, Kamu- İş, 7(3), 2004, s. 1-17.
• Güner R, “Asıl İşverenin (Taşeron) İşçilerinin İş Sağlığını ve Güvenliğini Sağlama Sorumluluğunun Kapsamı ve Sınırı”, Terazi Hukuk Dergisi, 10(105), 2015, s. 75-82.
• Güzel A, “İş Hukukunda Yeniden Yapılanma Süreci ve İşin Düzenlenmesi Konusunda Esneklik (Yeniden Yapılanma)”, Prof. Dr. Turhan Esener’e Armağan, Ankara, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, 1999, s. 203- 221.
• Güzel A, “İş Yasasına Göre Alt İşveren Kavramı ve Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinin Sınırları”, Çalışma ve Toplum, 1, 2004, s. 31-65.
• Hatemi H / Gökyayla K E, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 5. Bası, Filiz Kitabevi, 2021.
• Kayırgan H, “Yargı Kararları Işığında Yıllık Ücretli İzin Hakkı”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2), 2021, s. 577-596.
• Kılıçoğlu A M, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 27. Bası, Turhan Kitabevi, 2024.
• Kılıçoğlu A M, Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 2. Bası, Turhan Kitabevi, 2020.
• Koç M, “İş Sağlığı ve Güvenliği Bağlamında Asıl İşverenin Yükümlülükleri”, 8. İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı Bildiriler Tam Metinleri Kitabı, 8-11 Mayıs 2016, İstanbul, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yayını, 2016.
• Mollamahmutoğlu H / Astarlı M / Baysal U, İş Hukuku Ders Kitabı Cilt 1 Bireysel İş Hukuku, 6. Bası, Lykeion, 2022.
• Nomer H N, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 19. Bası, Beta Yayıncılık, 2023.
• Okutan Nilsson G / Atamer Y M, “Para Alacaklısının Geç Ödemelere Karşı Korunmasına İlişkin Yeni TK m.1530 Düzenlemesi ve Uygulama Alanı”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 29(3), 2013, s. 31-82.
• Oğuzman M K / Öz M T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 1, 21. Bası, Vedat Kitapçılık, 2023.
• Sarıbay Öztürk G, İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerinin Yerine Getirilmemesinin Hukuki, İdari ve Cezai Sonuçları, 1. Bası, Beta Yayıncılık, 2015.
• Ozanemre Yayla H T, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 3. Bası, Filiz Kitabevi, 2023.
• Senyen Kaplan E T, Bireysel İş Hukuku, 10. Bası, Gazi Kitabevi, 2019.
• Süzek S, İş Hukuku, 23. Bası, Beta Yayıncılık, 2023.
• Süzek S, “Alt İşveren İlişkisinin Kurulması” Legal İSGHD, 25, 2010, s. 12-29.
• Süzek S, “Muvazaalı Alt İşveren İlişkisi” Legal İSGHD, 27, 2010, s. 934-947.
• Tandoğan H, “Satış İçin Bırakma Sözleşmesi” Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, 7(1), 1973, s. 1-9.
• Taşkent S, “Alt İşveren”, Legal İSGHD, 2, 2004, s. 363-366.
• Teoman N, Satım İçin Bırakma Sözleşmesi Konsinye Satım, 1. Bası, Sevinç Matbaası, 1989.
• Tuncay A C, “İşin Düzenlenmesi Bakımından Esnekleşme Türk Mevzuatının Durumu ve Uygulama Sorunları”, Çalışma Hayatında Esneklik ve İş Hukukuna Etkileri, İstanbul, İstanbul Barosu Yayınları, 2002, s. 151-167.
• Uşan M F / Erdoğan C, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 4. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2023.
• Yavuz A, Esnek Çalışma ve Endüstri İlişkilerine Etkisi, 1. Bası, Filiz Kitabevi, 1995.
• Yıldız G B, “Esneklik ve 4857 Sayılı İş Kanunu”, Süleyman Başterzi (Ed.), Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan C.1, Beta Yayınları, 2011, s. 203-231.
• Yücel Bodur M, İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Birlikte İşverenlik, 1. Bası, Beta Yayıncılık, 2018.