Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesi ve Seçilmiş Ülke Uygulamaları

Yıl 2022, , 1267 - 1290, 28.12.2022

Yücel Ergün

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1110398

Cited By: 1

Öz

İnternet, bilgisayar ve mobil cihazlarının kullanımının gündelik hayatın bir parçası olmasının sonucu olarak dijital ortamlarda pazarlama ve satış faaliyetlerinin de buraya taşınması söz konusu olmuştur. Kamu kurumları, özel şirketler ve bireyler, internet mecralarında çeşitli mal ve hizmet alımını gerçekleştirmeye başlamış, bu durum ülkesel sınırları ortadan kaldıran küresel bir ekonomi oluşmasını da beraberinde getirmiştir. Dijital ekonomide de geleneksel ekonomi gibi çeşitli unsurlar bulunmaktadır ki dijital hizmet de bunlardan biridir. Bankacılık işlemleri, güvenlik işlemleri, rezervasyon, tur satışı, bilirkişi uygulamaları, reklam gibi pek çok hizmet bugün dijital ortamda verilebilir hale gelmiş, bu durum hizmet satışında vergilendirme konusunu da gündeme taşımıştır. İnternet ortamında özellikle hizmet satışının fiziksellikten uzak olması, ülkelerin sınırları dışında gerçek ve tüzel kişilerin işlem yapabiliyor olması, para transferlerinin belirsizleşmesi ve ödemelerin artık geleneksel para yollama yöntemleri ile yapılmaması, vergilendirme konusunda sorunlar oluşturmaktadır. Bu nedenle, vergi problemlerini çözmek için ülke yönetimleri birlikte hareket etmek ve küresel kurallar oluşturmak durumunda kalmışlardır. İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı (OECD) ve 20’ler Grubu (G20) ülkeleri başta olmak üzere, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği (AB) içerisinde tüm ülkelere rehberlik edecek olan genel vergilendirme ilkeleri belirlenmiştir ve ülkeler de bu ilkelere bağlı olarak mevzuatlarını oluşturmuşlardır. Bu çalışmada, ülkemizde ve dünyada hemen hemen aynı tarihlerde uygulamaya konan dijital hizmet vergilendirmesinin ne olduğu ve seçili ülkelerde uygulamaların nasıl gerçekleştirildiği sorusunun cevabı aranmıştır. Araştırma sonucunda, dijital hizmet vergisinin farklı ülkelerdeki uygulamalar benzerlik göstermektedir, fakat belirlenen vergi oranlarında ayrışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Hizmet, Dijital Hizmetlerin Vergilendirilmesi, Dijital Ekonomi

Taxation of Digital Services and Practices from Selected Countries

Öz

Since the use of the Internet, computer, and mobile devices have become a daily activity, sales and marketing activities were also started to be carried out in digital environments. State institutions, private companies, and individuals have started to purchase various goods and services on the internet, which has led to the formation of a global economy without national borders. The digital economy, like the traditional economy, has various elements of its own. One of them is digital services. Many services such as banking transactions, security transactions, reservations, tour sales, expert applications, and advertisements can be accessed digitally today. This situation has brought discussions on taxation of service sales. Several factors including the sale of services on the Internet is not physical, real and legal persons can perform transactions outside their national borders, money transfer transactions become uncertain and payments are no longer made through traditional transfer methods raises some concerns about taxation. Accordingly, the governments of different countries had to act together and develop global rules to solve taxation issues. General taxation principles have been established to guide the United States (USA) and all European Union (EU) member countries, especially the Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) and the Group of 20 (G20) member countries. These countries have then prepared their legislation following these principles. The current study discusses taxation regulations for digital services that were put into effect at almost the same time in Turkey and the World as well as the practices in selected countries based on the literature survey.

Anahtar Kelimeler

Digital services, Taxation of Digital Services, Digital Economy

Kaynakça

• Akçura, A. (19.01.2021). Dijital hizmet vergisi… ülkeler nasıl uyguluyor… ABD nasıl değerlendiriyor?, Erişim Tarihi: 18.04.2022, https://www.verginet.net/dtt/1/digital-hizmet-vergisi-abd-degerlendirmesi.aspx.
• Artar, Y. (2019). Dijital ekonomide vergilendirme, finansal raporlama ve denetime ilişkin sorunlar: Türkiye açısından çözüm önerileri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi).T.C. İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Bayar, E. ve Mert, H. (2020). Digital economy, taxation and problems encountered, Pressacademia, 11(1), 28-33.
• Deloitte, (Şubat 2022). E-ticaretin öne çıkan başarısı, tüketici davranışlarında değişim ve dijitalleşme, Erişim Tarihi: 15.04.2022, 1-137. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/tr/Documents/consulting/E-ticaretin-one-cikan-basarisi-2022.pdf.
• Demirel, Ş. (2020). İnternet reklamcılığı ve Türkiye’de internet reklamcılığının vergilendirilmesi, (Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi). T.C Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Demirhan, H. (2020). Dijital hizmet vergisinin dünyadaki uygulamaları ve Türkiye ile karşılaştırmalı analizi, The Journal of Social Science, 4(7), 73-86.
• Gedik, G. (2020). BEPS eylem planları kapsamında Türk vergi mevzuatında yapılan değişiklikler, NKÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, 2, 27-48.
• Karabulut, Ş. (2020). Dijital çağın mali yansımaları: dijital hizmet vergisi, Maliye Dergisi, 178, 263-288. Kaya, Ö. M. (2020). Dijital hizmet vergisi ve Türkiye uygulaması, T.C. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2, 447-478.
• Kılıçer, E. ve Peker İ. (2021). Dijital ekonomide vergilendirme, Ankara: Seçkin Yayınları.
• OECD, (2018). Tax challenges arising from digitalisation – interim report OECD/G20 base erosion and profit shifting project, Paris: OECD Publishing.
• Oktay, C. (2020). Dijital ekonominin boyutu, vergilendirilmesine yönelik OECD çalışmaları, öneriler, örnek ülke uygulamaları ve Türkiye’de yapılan düzenlemeler ve dijital hizmet vergisi, Vergi Sorunları Dergisi, 376, 95-116.
• Ulun, A. B. (2021). Dijital ekonomilerin vergilendirilmesinde OECD uygulamaları ve Türkiye karşılaştırması”, Mali Çözüm Dergisi, 31(164), 223-242.