Küresel Dönemde Kozmopolit Vatandaşlık: Asgardia Uzay Ulusu Örneği

Yıl 2023, , 1273 - 1298, 09.01.2024

Okan Saldoğan , Çiğdem Erdem

https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1325311

Öz

2016 yılında “dünyada”, Viyana, Avusturya’da kurulan ve kendi ifadesi ile ilk “uzay krallığı” olan Asgardia özelinde uzay vatandaşlığının analizi, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Konunun özgünlüğü ilgili alanda bu konuda yapılmış akademik bir çalışma olmayışından kaynaklanmaktadır. Ayrıca kısa sürede geniş kitlelere ulaşmayı başaran Asgardia'nın farklı ülkelerin vatandaşlarında, -özellikle de Türkçe’nin resmi diller arasında yer almasını da sağlayan ülkemiz vatandaşlarında- yarattığı ilgi de bu çalışmayı önemli kılmaktadır. Dünya üzerine mekânsal bir konumlanışı yani bir toprağı olmayan Asgardia, “Dünya üzerinde yaşayan herkes Asgardia vatandaşı olabilir” mesajı ile tüm ülke vatandaşlarını Asgardia’ya katılmaya davet ettikten kısa bir süre sonra Asgardia vatandaşlığı başvuru sayısı yarım milyonu aşmıştır. "Asgardia Uzay Vatandaşlığı" kavramı ise ilk olarak 2018 yılı Haziran ayında gerçekleşen Asgardia Parlamentosu'nun ilk oturumunda kabul edilen "Vatandaşlık Yasası"nda yer almıştır. Asgardia’nın bir toprağı olmamasına ve resmi olarak bir devlet olarak tanınmamasına rağmen, farklı ulus-devletlerinin vatandaşları bu uzay vatandaşlığına yoğun ilgi göstermişlerdir. En son veriler itibariyle, Asgardia'nın binlercesi aynı zamanda uzay vatandaşlığı kriterlerini de karşılayan bir milyondan fazla takipçisi var. Asgardia Vatandaşlık Yasası’na göre, Asgardia uzay vatandaşlığı özel bir vatandaşlık türüdür. Ancak bu çalışmanın savına göre, küreselleşme döneminde ortaya çıkan söz konusu uzay vatandaşlığının, tarihsel ve teorik kökleri Antik Yunan’a kadar uzanan kozmopolit vatandaşlık içinde değerlendirilmesi gerekir. Barış, şiddet karşıtlığı, eşitlik, özgürlük, tek ve evrensel insanlık, teklik içinde çokluk, sınırların olmayışı, çok kültürlülük, hoşgörü ve küresel duyarlılık temaları hem söz konusu iki vatandaşlık modelinin de temelini oluşturması hem de bu çalışmanın savını doğrulaması açısından anlamlıdır.

Anahtar Kelimeler

Kozmopolitanizm, Kozmopolit Vatandaşlık, Küreselleşme, Uzay Vatandaşlığı, Asgardia Uzay Ulusu

Cosmopolitan Citizenship in the Era of Globalization: The Case of the Asgardia Space Nation

Öz

The subject of this study is the analysis of space citizenship in the case of Asgardia, which was established in the "world" in Austria-Vienna in 2016, and claimed as the first "space kingdom". The originality of the subject is due to the absence of an academic study on the subject in this field. In addition, the fact that Asgardia reaches large crowd of people in a short time and arouses great interest for the different countries’ citizens -especially for Turks, who made Turkish one of the official languages- makes study important. After Asgardia, which does not have a spatial position on the world – that is, a territory – invited citizens to join Asgardia with the message “Anyone living in the world can be a citizen of Asgardia”, the number of applications exceeded half a million in a short time. The concept of "Asgardia Space Citizenship" was first included in the "Citizenship Law" adopted in the first session of the Asgardia Parliament in 2018. Although Asgardia has no territory and is not officially recognized as a state, different nation-states’ citizens have shown great interest in this space citizenship. As of the latest data, Asgardia has over a million followers, thousands of which also meet the criteria for space citizenship. In the law, space citizenship is a special type of citizenship. However, according to the argument of this study, this space citizenship that emerged in the era of globalization should be evaluated within the cosmopolitan citizenship which historical and theoretical roots go back to Ancient Greece. Themes of peace, non-violence, equality, freedom, one and universal humanity, plurality in unity, absence of borders, multiculturalism, tolerance and global sensitivity are meaningful concerning both forming the basis of the mentioned citizenship models and confirming study's thesis.

Anahtar Kelimeler

Cosmopolitanism, Cosmopolitan Citizenship, Globalization, Space Citizenship, Asgardia Space Nation

Kaynakça

• Alpagut, P. (2008). Dünya Yurttaşlığının Olanaklılığı: Kozmopolitanizm. [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi] Akdeniz Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. http://acikerisim.akdeniz.edu.tr/xmlui/handle/123456789/5041
• Asgardia. (2017a). Decree №1 Appointment of the Asgardia Head of Nation. https://asgardia.space/en/document/Decree001/ adresinden 9 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2017b). Decree №9 Acceptance of the first Constitution of Asgardia https://asgardia.space/en/document/decree009/ adresinden 10 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2018a). Historic announcement to all Asgardians: Citizenship Fee. https://asgardia.space/en/news/historic-announcement-citizenship-fee-page adresinden 6 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2018b). Decree №23 On the Assent to the ASGARDIA Citizenship Law https://asgardia.space/en/document/decree009/ adresinden 10 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2019). Decree №35 On amendments and additions to the Citizenship Law. https://asgardia.space/en/document/decree-35/ adresinden 16 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2020). Decree №41 On the Assent to the Space Nation of Asgardia Citizens' Rights Act. https://asgardia.space/en/document/decree-41/ adresinden 12 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2023a). Mission. https://asgardia.space/en/pages/mission adresinden 6 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Asgardia. (2023b). The Constitution of the Space Nation of Asgardia. https://asgardia.space/en/constitution/ adresinden 6 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Aurelius, M. (2012). Düşünceler (4. Baskı). ( Ş. Karadeniz, Çev.). Yapı Kredi Yayınları (Orjinal eserin basım tarihi 1989).
• Azarkan, E . (2016). Devletlerin Tanınması ve 1933 Montevideo Sözleşmesi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 15 (4), 1055-1068. https://doi.org/10.21547/jss.265485
• Baker, U. (2012). Dolaylı Eylem (E. Berensel, Der.). Birikim Yayınları.
• Bal, H. (2015). Siyaset Teorisinde Vatandaşlık Modelleri: Herman R. Van Gunsteren’in Sınıflandırması. Turkish Studies, 10(14): 17-36. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8964
• Balibar, E. (2015). Citizenship. Polity Press.
• Beck, U. (2007). The Cosmopolitan Condition : Why Methodological Nationalism Fails. Theory, Culture and Society. Vol.24, No.17-8, 286-290. https://doi.org/10.1177/02632764070240072505
• Brown E. (2006). Hellenistic Cosmopolitanism. M.L. Gill ve P. Pellegrin, P. (Ed.), A Companion to Ancient Philosophy (s. 549-558) içinde. Blackwell Publishing.
• Erdem, Ç. (2008). Küreselleşme ve Ulus-Devlet Çelişkisi. Demokrasi Platformu, 4 (15), (61-80).
• Erdem, Ç. (2009). Küreselleşme Karşısında Değişen Vatandaşlık Algısı. Uluslararası Davraz Kongresi (24-27 Eylül 2009) Bildiriler Kitabı (s. 2309-2318) içinde, Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Gömleksiz M. ve Kılınç H. (2013). Vatandaşlık ve Demokrasi Eğitimi Dersi Kazanımları Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Turkish Studies, Volume 8(12), 555 - 568. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.5842
• Habermas, J. (2009), Doğalcılık ve Din Arasında - Felsefi Denemeler. (A. Nalbant, Çev.). Yapı Kredi Yayınları (Orjinal eserin basım tarihi 2009).
• Habermas, J. (2012). The Crisis of the European Union: A Response, Polity Press.
• Heater, D. B. (2002). World Citizenship: Cosmopolitan Thinking and Its Opponents. Continuum.
• Held, D. (1995). Democracy and the Global Order: From the Modern State to Cosmopolitan Governance. Stanford University Press.
• Held, D. (2010). Cosmopolitanism: ideals and realities. Polity Press.
• Hutchings, K. ve Dannreuther R. (Ed). (1999). Cosmopolitan Citizenship. Palgrave Macmillan.
• Kadıoğlu, A. (2008) Vatandaşlığın Ulustan Arındırılması: Türkiye örneği. A.G. Kadıoğlu (Ed.) Vatandaşlığın Dönüşümü: Üyelikten Haklara (s. 31-54) içinde. Metis Yayınları.
• Kant, I. (1960). Ebedi Barış Üzerine Felsefi Bir Deneme. (Y. Abadan ve S. Meray, Çev.). AÜSBF Yayınları (Orjinal eserin basım tarihi 1795).
• Kant, I. (2017). Kant: The Metaphysics of Morals (2. Baskı, Cambridge Texts in the History of Philosophy). (M. Gregor, Çev.) Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781316091388
• Kleingeld, P. ve Brown E. (2019). Cosmopolitanism, The Stanford Encyclopedia of Philosophy. E. N. Zalta (Ed) https://plato.stanford.edu/archives/win2019/entries/cosmopolitanism/ adresinden 20 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Lo, A. (2017). Asgardia: the world’s first space nation. CNN Style. https://edition.cnn.com/style/article/asgardia-nation-in-space/index.html adresinden 15 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Marshall, T. H. ve Bottomore T. B. (2000). Yurttaşlık ve Toplumsal Sınıflar. (A. Kaya, Çev.). Gündoğan Yayınları (Orjinal eserin basım tarihi 1987).
• McGrew, A. (2004). Cosmopolitanism and Global Justice. The International Studies Association of Ritsumeikan University: Ritsumeikan Annual Review of International Studies 3: 1–17.
• Moles, J. L. (1996). Cynic Cosmopolitanism, R. B. Branham ve M. Goulet-Caze (Ed.), The Cynics (s. 105-120) içinde. California University Press.
• Mosher D. (2017). The 'space kingdom' Asgardia says it's the first nation with all of its territory in orbit — but legal experts are dubious. Insider. https://www.businessinsider.com/asgardia-1-satellite-first-country-exist-space-2017-12 adresinden 20 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• National Aeronautics and Space Administration (NASA). (2018). Asgardia-1. https://www.nasa.gov/mission_pages/station/research/experiments/explorer/Investigation.html?#id=7544 adresinden 6 Haziran 2023 tarihinde alınmıştır.
• Ossewaarde, M. (2007). Cosmopolitanism and the Society of Strangers. Current Sociology, Vol.55, No.3, 367-388. https://doi.org/10.1177/0011392107076081
• Owen, D. (2010). Resident Aliens, Non-resident Citizens and Voting Rights: Towards a Pluralist Theory of Transnational Political Equality and Modes of Political Belonging. G. Calder, P. Cole ve J. Seglow (Ed.) Citizenship Acquisition and National Belonging (s. 52-73) içinde. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9780230246775_4
• Ören, E. (2017). Batı Siyasal Düşünceler Tarihi İçinde Kozmopolitanizm: İdealler ve Gerçekler. [Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi]. Ankara Üniversitesi Akademik Arşiv Sitemi. https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12575/86044
• Roudometof, V. (2005). Transnationalism, Cosmopolitanism and Glocalization. Current Sociology, 53(1), 113–135. https://doi.org/10.1177/0011392105048291
• Sarıca, M. (1983). 100 Soruda Siyasi Düşünce Tarihi (4. Baskı), Gerçek Yayınevi.
• Scholte, J. A. (2003). What is ‘Global’ about Globalization? D. Held ve A. McGrew (Ed.) The Global Transformations Reader: An Introduction to the Globalization Debate (2. Baskı, s. 84-91) içinde. Polity Press.
• Saunders, I. (2018), The ‘Space Kingdom’ Asgardia has its own flag and anthem, but a state it is not. The Conversation. https://theconversation.com/the-space-kingdom-asgardia-has-its-own-flag-and-anthem-but-a-state-it-is-not-101250 adresinden 10 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.
• Türk Dil Kurumu (TDK). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 27 Mayıs 2023 tarihinde alınmıştır.