Yeni Zelanda Kamu Yönetimi ve Planlama Kurumu

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1, 121 - 139, 30.04.2019

Tekin Avaner

Öz

Bir ülkenin yönetim sisteminin incelenmesi, öncelikle
o ülkenin uygulama örneğini karşılaştırma olanağı vermektedir. Uluslararası
genel kabul görmüş iyi uygulama, standart ve ilkeler, bir kamu yöneticisine hiç
değilse perspektif ve öngörü kazandıracaktır. Karşılaştırmalı bakış açısı
ayrıca benzerlik ve farklılıkları göstermesi, iyi ya da kötünün değerlendirilmesi
ve yol haritasının çizilmesi bakımlarından da yararlıdır. Bir süredir Yeni Kamu
Yönetimi reformlarından etkilenen Türkiye’nin, Anglosakson modelin nüfuzu
altında olan Yeni Zelanda örneğini incelemesi gerekmektedir. Çünkü Yeni Zelanda,
benzer reformları aktaran ve uygulayan bir ülke olması nedeniyle ders çıkarılabilir
niteliklere sahiptir. Bu yazıda Yeni Zelanda Planlama Kurumu bağlamında bir
Anglosakson kamu yönetimi modeli değerlendirmesi yapılacaktır. İlk bakışta
kamu-özel sektör ve hizmetlerin içiçe geçtiği görülmekte ve Britanya ülkesinin
model alındığı ifade edilebilmektedir. Modelin kendisi yerel siyasetin üzerinde
bir konumda olduğundan bağlılığın araçsallığı öne çıkmış durumdadır. Bu
kapsamda öncelikle ülke hakkında kısa bilgiler verilecek ve çalışmanın ilk
bölümünde, ülkede 1984 sonrasında yapılan ve kamu yönetimi reformu niteliği taşıyan
önemli reformlarla birlikte, merkezi yönetim ve yerel yönetimler kısaca
değerlendirilecektir. İkinci bölümde ise merkezi planlama örgütü olan Yeni
Zelanda Planlama Kurumu’nun kurumsal yapısı, planlama anlayışı ile planlama
uzmanları için belirlenen ilkelere yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yeni Zelanda, kamu yönetimi, Planlama Kurumu

Kaynakça

• KAYNAKÇAAvaner, T. (2018). Reformun Antropolojisi Kamu Yönetiminde Bağımlılık Sorunu, Ankara, Gazi Kitabevi.Department of the Prime Minister and Cabinet (DPMC) https://dpmc.govt.nz/, Erişim Tarihi: 22.03.2019Dışişleri Bakanlığı, http://www.mfa.gov.tr/yeni-zelanda-kunyesi.tr.mfa, E. T.: 22.03.2019.DPT (2000). Kamu Yönetiminin İyileştirilmesi ve Yeniden Yapılandırılması ÖİK Raporu, Sekizinci BYKP Yayın No: DPT: 2507-ÖİK: 527, Ankara.Gray, J. (1999). Sahte Şafak: Küresel Kapitalizmin Aldatmacaları, çev. Gül Çağalalı Güven, Om Yayınevi, İstanbul.Hazine ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, BUMKO, http://www.bumko.gov.tr/TR,2559/yeni-zelanda.html, E.T. 22.03.2019.Holmes, W., Wileman, T. (1995). Toward Better Governance - Public Service Reform in New Zealand (1984-94) and its Relevance to Canada, Office of the Auditor General of Canada, http://siteresources.worldbank.org/EXTFINANCIALMGMT/Resources/313217-1196229169083/4441154-1196275288288/4444688196275323246/ TowardBetterGovernance-PublicServiceReform-NZ-Canada.htm, E.T.: 24.03.2019Karasu, K. (2009). İngiltere’de Kamu Yönetimi, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri, (yay.haz.) Koray Karasu, İmge Kitabevi, 2.baskı, s.169-312.New Zealand (Nz’s) Local Government, Local Government New Zealand, http://www.lgnz.co.nz/nzs-local-government/ E.T: 24.03.2019 Ministry for Culture and Heritage (MCH), New Zealand, ‘The Treaty in brief’, https://nzhistory.govt.nz/politics/treaty/the-treaty-in-brief, Erişim tarihi:23.03.2019.New Zealand Planning Institute (NZPI) (2000). Guide To Planning Consultants, 2000-01.New Zealand Parliament (NZP), http://www.parliament.govt.nz/, Erişim tarihi: 22.03.2019.New Zealand Parliamentary Counsel Office (2002). Local Government Act 2002, http://www.legislation.govt.nz/act/public/2002/0084/167.0/DLM170873.html, Erişim tarihi: 24.03.2019.New Zealand Planning Institute (NZPI) (2002)., Constitution 2002 Regulations 2002, http://www.nzplanning.co.nz/New Zealand Planning Institute (NZPI), Established in 1949, NZPI is Committed to Empowering Planners and Promoting Planning Excellence throughout New Zealand. https://www.planning.org.nz/Category?Action=View&Category_id=604, E.T. 22.03.2019.OECD (1999). Government Reform: Of Rules and Functions of Government and Public Administration, New Zealand- Country Paper.OECD (1977). Issues and Developments in Public Management, Survey 1996-1997.OECD (1977). New Zealand, Economic Surveys, July.OECD (1990). Public Management Developments Survey-1990, OECD, PUMA, p.78-83.Özer, M. A. (2005). Günümüzün Yükselen Değeri: Yeni Kamu Yönetimi, Sayıştay Dergisi, Sayı: 59, Ekim-Aralık, s.3-46.Özer, M. A. (2005). Yeni Kamu Yönetimi, Platin Yayınevi.Ticaret Bakanlığı, https://ticaret.gov.tr/yurtdisi-teskilati/avusturalya/yeni-zelanda/ulke-profili/genel-bilgiler, E.T.: 22.03.2019.Yılmaz, H. H. (1999). Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması: Yeni Zelanda Örneği, DPT.Yılmaz, O. (2002). Bir Kamu Yönetimi Reformu İçin Strateji Seçenekleri, Planlama Dergisi, Özel Sayı – DPT’nin Kuruluşunun 42.Yılı, DPT, s.21-29.Yılmaz, O. (2001). Kamu Yönetimi Reformu: Genel Eğilimler ve Ülke Deneyimleri, DPT.