Ulusal İstihdam Stratejisi Kapsamında Eğitim İstihdam İlişkisinin Güçlendirilmesi: Savunma Sanayi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 2, 219 - 237, 26.08.2019

Bahar Aşcı

Öz

Bireyin yaşamını
sürdürebilmesi için çalışmaya ihtiyacı vardır ve iş, bireyin ihtiyaçlarını
karşılamasını sağlayan başlıca araçtır. Eğitim ise, üretim sisteminin en ilkel
yöntemlerle yapıldığı dönemlerden günümüze, bilgi birikiminin kuşaktan kuşağa
aktarılmasında önemli bir sistemdir. Eğitim ve istihdam arasındaki ilişki de
ilkel çağlardan günümüze, değişik şekillerde süregelmiştir. İşler ve içerikleri
değişmiş; eğitim, bireylerin bu değişime daha kolay adapte olabilmeleri için
sürekli olarak kendisini yenilemiştir. Toplumsal yaşam geliştikçe iş bölümü ve
uzmanlaşma artmış ve bu da mesleki bilgi ve becerilerin aktarımı için
okullaşmanın artmasına sebep olmuştur. Firmalar da piyasaya sunulan bu
eğitimsel niteliklerin kullanıcılarıdır. İşverenler, eğitimsel nitelikler ile
işbaşındaki verimlilik arasında var olan ilişki konusunda farklı tutumlara
sahiptir. Bu tutumlar; işe alma ve yükseltme konusunda belli kuralların
oluşmasına sebebiyet verir. Bütün bu kuralların toplamı da şirketlerin işgücü
politikalarını oluşturur. Bu çalışmada, gelecekte daha büyük gelişmeler
göstermesi beklenilen Türk Savunma Sanayi’nde faaliyet gösteren ve SSM25
Endeksinde ilk 10’da yer alan şirketlerdeki işverenlerin, işe alım kararlarını,
eğitimin hangi düzeyde etkilediğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Eğitim-istihdam
ilişkisi, işverenler tarafından hangi kuram çerçevesinde şekillenmektedir
sorusuna yanıt aranmış ve seçilen örneklem için; orta düzey yönetici, mühendis
ve teknisyen kadrolarına istihdamda Beşerî Sermaye Kuramı’nın çalıştığı,
eğitimin bu kadrolardaki istihdam üzerinde doğrudan etkisi olduğu sonucuna
ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

İstihdam, Eğitim, Eğitim-İstihdam İlişkisi, Beşerî Sermaye Kuramı, Savunma Sanayi

Strengthening the Relationship between Education and Employment Within the Scope of National Employment Strategy: The Case of Defense Industry

Öz

The individuals need to
work in order to survive and work is the primary factor for meeting the needs
of the individuals. Education is an important system for transferring knowledge
from generations to generations since the time when the production system was
made with the most primitive methods. The relationship between education and
employment has continued in different ways from primitive ages to today. Jobs
and their contents have changed; education has constantly renewed itself to
make it easier for individuals to adapt to this change. As social life
develops, division of labor and specialization has increased and this has led
to increase schooling for the transfer of professional knowledge and skills.
Firms are the users of these educational qualities. Employers have different
attitudes about the relationship between educational qualifications and
productivity at work. These attitudes; give rise to certain rules for
recruitment and upgrading. The sum of all these rules constitutes the labor
force policies of companies. In this study, it is aimed to reveal the level of
recruitment decisions of the employers of top 10 firms in the SSM25 Index,
which is active in the Turkish Defense Industry, that is expected to show
greater improvements in the future. The answer to the question of which theory
is shaping the employers decisions beyond the framework of the relationship
between education and employment is sought and concluded that Human Capital
Theory has a direct effect on the employment of middle-level managers,
engineers and technicians.

Anahtar Kelimeler

Employment, Education, Education-Employment Relationship, Human Capital Theory, Defense Industry

Kaynakça

• Akalın, G. (2000). Kamu ekonomisi. Ankara: Akçay Yayınları.
• Akalın, A. (2009). Türk savunma sanayi tarihi. Ankara: İmge Tanıtım Danışmanlık.
• Akgül, A. (1986). Savunma sanayi işletmelerinin yapısı ve Türk savunma sanayi. Ankara: Başbakanlık Basımevi.
• Aktan, C. C. (1999). Kamu maliyesine giriş ders notları. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat Bölümü.
• Althusser, L. (1991). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. (Y. Alp, M. Özışık, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları. Beyoğlu, B. E. (2010). Türk savunma sanayinin kısa tarihi. Savunma Sanayi Gündemi Dergisi, 2010/3 (13).
• Blitz, R. C. (1968). Education in the writings of Malthus, Senior, Mcculloch and John Stuart Mill, ABD: Unesco Readings.
• Carnoy, M. (1982). Economics and education. Encyclopedia of Educational Research. N. Tural. Çev. 491-512.
• Çetin, H. (2001, 12). Devlet, ideoloji ve eğitim. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 25(2), 201-211. Dinler, Z. (1968). Mikro ekonomi. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları
• Doeringer, P. ve Piore, M. (1971). International labor markets and manpower training. Lexington: Lexington Books.
• Fischer, I. (1906). The nature of capital and ıncome. New York.
• Hacıosmanoğlu, Ç. (1992). Adam Smith ve eğitimin önemi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Dergisi, Cilt 47(3),175-184.
• Illich, I. (1973). Deschooling society. New York: Harper And Row Publishing.
• Illıch, I. (1985). Okulsuz toplum. (Üstün, T. B. Çev.). Ankara: Birey ve Toplum Yayınları.
• Johnson, E. A. J. (1968). The place of learning, science, vocational training and art in pre-smithian economic thougt. Paris: Unesco Readings in The Economics of Education.
• Kök, R. (1999). İktisadi düşünce kavramlarının analitik evrimi. İzmir: Anadolu Matbaacılık.
• Laynard, R. ve Psacharopoulos, G. (1975). The screening hypothesis and the return to education. The Journal of Political Economic, Vol. 82(5), 985-997.
• Lowell, R. F. (1978). Testing a dual labor market classification of jobs. Journal of Regional Science, Volume 18(1), 95-113. Lucas, R. (1988). On the mechanics of economic development. Journal Of Monetary Economics, 22, 3-43.
• Malthus, R. (1820). Principles of political economy. London.
• Marshall, A. (1920). Principle of economics. London: Anadolu Matbaacılık.
• Öztürk, N. (2005). İktisadi kalkınmada eğitimin rolü. Sosyo-Ekonomi Dergisi (1), 101-114.
• Psacharopoulos, G. ve Woodhall, M. (1985). Education for development, an analysis of investment choices. Washington D.C: Oxford Universty Press.
• Schultz, T. W. (1971). Investment in human capital: the role of education and of research. New York: Free Press.
• Self, S. ve Grabowski, R. (2004). Does education at all levels cause growth? India, a case study. Economics of Education Review, 23, 47-55. Serin, N. (1972). Eğitim ekonomisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayını.
• Smith, A. (1937). An inquir in to the nature and causes of the wealth of nations. Londra: Random House Inc.
• Stiglitz, J. (1994). Kamu Kesimi Ekonomisi, (Batırel, Ö. F. Çev.). İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayını.
• Tural, N. (1982). Eğitim ve ekonomi ilişkisi, martin carnoy makale çevirisi. Encyclopedia Of Educational Research, 493- 525.
• Unat, N. A. (2006). Bitmeyen göç: konuk ötesi işçilikten ulus ötesi yurttaşlığa. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Uyanık, Y. (1997). Ege bölgesi tekstil ve konfeksiyon sanayi'nde eğitim-istihdam ilişkisi, yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ünal, I. (1992). Eğitimin ekonomik rolü ve türkiye ile ilgili bulgular. 3. İzmir İktisat Kongresinde Sunulan Tebliğ, Dpt Yayınları, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Basımevi, Eskişehir, 225-235.
• Whitehead, A. N. (1981). Screening and education: a theoretical and empirical survey. British Review Of Economic, 44-62.
• Woodhall, M. (1994). İnsan sermayesi kavramı, eğitim ekonomisi seçilmiş yazılar. (Kavak, Y. ve Burgaz, B. Çev.), Pegem Yayınları, (14), 24-45.