Örgütsel Sessizlik ve Toplantılara Yansıması Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 785 - 804, 25.12.2020

Mehmet Altınöz , Nuran Öztürk Başpınar , Orkun Şen

Öz

Örgütsel davranış araştırmalarında sıklıkla yer almaya başlayan önemli konulardan biri örgütsel sessizliktir. Çalışanların örgüt içindeki belirli konu ve sorunları bildikleri halde gerçeği konuşmama çelişkisi, sessizlik konusunu araştırmaya değer kılmaktadır. Örgütsel sessizlik örgüt üyelerinin var olan yeteneklerini kasıtlı olarak kullanmayıp sessizliğe büründükleri tutumu anlatan bir kavramdır. Çağımızda örgütler takım çalışması, kendi kendini yöneten gruplar, örgütsel demokrasinin tabana yayılması, güçlendirme gibi yöntem ve uygulamalara büyük önem vermekte ve bu nedenle çeşitli düzey ve türde toplantılar yönetimin ayrılmaz bir parçası haline gelmektedir. Toplantılar; ses çıkartma fırsatı yaratan, yetkililere ulaşılabilen formel ortamlardan biridir. Toplantıların ana amaçlarından biri çalışanlar arasında daha yoğun bilgi paylaşımının ve uyumun gerçekleştirilmesidir. Ancak toplantı katılımcısı olan çalışanlar çeşitli nedenlerden dolayı toplantılarda kayıtsız ve sessiz kalmaktadır. Bu sessiz kalma davranışları toplantılarda yeni fikirlerin, sinerjinin ve yaratıcılığın ortaya çıkmasını engellemektedir. Araştırmanın çıkış noktasını çoğu kez toplantılarda yoğun bilgi paylaşımının sağlanamadığı, toplantı katılımcılarının gündem maddeleri görüşülürken sessiz kalmayı tercih etmeleri oluşturmuştur. Bu nedenle çalışmada örgütsel sessizliğin toplantılardaki etkisi incelenmiş, çalışanların toplantılarda hangi konularda ve hangi nedenlerle sessizliği tercih ettiklerine yanıt aranarak, toplantılardaki sessizlik tercihinin kırılmaya çalışması için öneriler getirilmiştir. Bu kapsamda yapılan araştırmanın, toplantıların, dolayısıyla örgütlerin performanslarının yükseltilmesi açısından uygulayıcılara ve alan çalışmalarına katkı sağlayacağı umulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

örgütsel sessizlik, toplantı, örgüt, örgütsel davranış

Kaynakça

• Altınöz, M., Çakıroğlu, D., Çöp, S., Kahraman, E. (2017). Örgütsel Sessizliğin Örgütsel Sinizm Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması, Elektronik Meslek Yüksekokulları Dergisi, 15. BÜROKON Özel Sayısı, 7(2), 73-79.
• Bağ, D., Ekinci, C. E. (2018). Öğretim Elemanlarında Örgütsel Sessizlik Davranışı, Nedenleri ve Sonuçları, Journal of Human Sciences, 15(1), 567-580.
• Bildik, B. (2009). Örgütsel Sessizlik İklimi ve İş Gören Sessizlik Davranışları Arasındaki Etkileşim: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Öğretim Elemanları Üzerinde Bir Araştırma, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gebze Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Kocaeli.
• Bozkurt, S. (2016). Örgütlerde Sessizliğe Yönelik Tutumlar İle Örgütsel Adalet Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ve Bir Araştırma, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 722-733.
• Bowen, F. ve Blackmon K. (2003). Spirals of Silence: The Dynamic Effects of Diversity on Organizational Voice, Journal of Management Studies, 40(6), 1393-1417.
• Creagan, E. (2003). How Not To Be My Patient, Health Communications.
• Çakıcı, A. (2008). Örgütlerde Sessiz Kalınan Konular, Sessizliğin Nedenleri ve Algılanan Sonuçları Üzerine Bir Araştırma, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 117-134.
• Çakıcı, A. (2010). Örgütlerde İşgören Sessizliği-Neden Sessiz Kalmayı Tercih Ediyoruz?, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Dyne, L. V., Ang, S. and Botero, I. C. (2003). Conceptualizing Employee Silence and Employee Voice As Multidimensional Constructs, Journal of Management Studies, 40(6), 1359-1392. Retrieved from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1467-6486.00384
• Elsayed-Elkhouly, S. M., Lazarus, H., Forsythe, V. (1997). Why is a third of your time wasted in meetings, Journal of Management Development, 16(9), 672-676. https://doi.org/10.1108/02621719710190185
• Erenler, E. (2010). Çalışanlarda Sessizlik Davranışının Bazı Kişisel ve Örgütsel Özelliklerle İlişkisi: Turizm Sektöründe Bir Alan Araştırması, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eroğlu, A. H., Adıgüzel, O. , Öztürk, U. C. (2011). Sessizlik Girdabı ve Bağlılık İkilemi: İşgören Sessizliği ile Örgütsel Bağlılık İlişkisi ve Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 97-124. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/sduiibfd/issue/20824/222935
• Henriksen, K. and Dayton, E. (2006). Organizational silence and hidden threats to patient safety, Health Services Research, 41(4), 1539 1555. Retrieved from https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1955340/
• Kahveci, G., Demirtaş, Z. (2013). Okul Yöneticisi ve Öğretmenlerin Örgütsel Sessizlik Algıları. Eğitim ve Bilim. 38(167), 50-64.
• Kaay, F., Oğrak, A., Nişancı, Z. (2014). Mobbing, Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Sinizm İlişkisi: Örnek Bir Uygulama, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 127-143. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/iibfdkastamonu/issue/29241/313320
• Kılıçlar, A., Harbalıoğlu, M. (2014). Örgütsel Sessizlik ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmeleri Üzerine Bir Araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 328-346.
• Kıranlı Güngör, S., Potuk, A. (2018). Öğretmenlerin Mobbing, Örgütsel Adalet ve Örgütsel Sessizlik Algıları ve Aralarındaki İlişki, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 723-742.
• Messmer, Max. (2001). Conducting effective meeting. Strategic Finance, 81(12), 8-10. https://brainmass.com/file/304405/out.pdf
• Milliken, F.J., Morrison, E. W., Hewlin, P. F. (2003). An Exploratory Study of Employee Silence: Issues That Employees Don't Communicate Upward and Why, Journal of Management Studies, 40(6), 1453–1475. Retrieved from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/1467-6486.00387
• Morrison, E. W., Milliken, F. J. (2000). Organisational Silence: A Barrier to Change and Development in Pluralistic World, Academy of Management Review, 25(4), 706-725. Retrieved from https://www.jstor.org/stable/259200?origin=crossref&seq=1#metadata_info_tab_contents
• Nartgün, Ş. S., Kartal, V. (2013). Öğretmenlerin Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Sessizlik Hakkındaki Görüşleri, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 47 – 67.
• Park, C. W., Keil, M. (2009). Organizational Silence and Whistle-Blowingon IT Projects: An Integrated Model, Decision Sciences, 40(4), 901-918. Retrieved from https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/j.1540-5915.2009.00255.x
• Pinder, C. C., Harlos, K. P. (2001). Employee Silence: Quiescence and Acquiescence As Responses to Perceived Injustice, Research in Personnel and Human Resources Management, 20, 331-369. Retrieved from http://karenharlos.com/downloads/2017/06/pinder-harlos-2001-employee-silence.pdf
• Rogelberg, S., G., Allen, J. A., Shanock, L., Scott, C., Shuffler, M. (2010). Employee Satisfction With Meetings: A Contemporary Facet of Job Satisfaction, Human Resource Management, 49(2), 149-172.
• Üçok, D., Torun, A. (2015). Örgütsel Sessizliğin Nedenleri Üzerine Nitel Bir Araştırma, İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 27-37.
• Yeşilaydın, G., Bayın, G., Esatoğlu, A. E., Yılmaz, G. (2016). Örgütsel Sessizliğin Nedenleri: Kamu Hastaneleri Çalışanları Üzerine Bir Araştırma, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(31), 14-22. Yeşil, S. (2012). İşletmeler Açısından Etkin Bir İş Toplantısının DNA’ları, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(1), 165-196.