Sağlık Hizmeti Kullanıcılarının Yeşil Hastane Farkındalık Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 3, 827 - 850, 25.12.2020

Fatma Mansur , Sezer Korkmaz

Öz

İnsanların fizyolojik, psikolojik ve sosyal açıdan tam bir iyilik halinde olmaları için faaliyet gösteren sağlık kuruluşları yapısal çevrenin insan sağlığı üzerindeki zararlarını en aza indirmek, tüketicilerin değişen taleplerini karşılamak ve gelecek nesillerin ihtiyaç duyacağı kıt kaynakları da verimli bir şekilde kullanmak durumundadır. Çevreye duyarlı hastaneler, tasarımlarını yeşil hastane olarak planlamakta ve kaynakları verimli bir şekilde kullanmayı amaçlamaktadır. Yeşil binalar doğaya saygılı, ekolojik, konforlu ve enerji tüketimini azaltan binalar olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde artan bir hızla gelişen teknolojiye bağlı olarak üretim miktarı artmış ancak bu doğal kaynakların azalmasına ve çevreye daha fazla zarar verilmesine neden olmuştur. Ancak gerek internet gerekse sosyal medya sayesinde tüketicilerde çevre bilinci artmış ve tüketiciler artık tercihlerini çevre dostu, sürdürülebilir ürünlerden yana kullanmaya başlamışlardır. Bu çalışmada sağlık hizmeti kullanıcılarının yeşil hastane farkındalık düzeyleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmaya dahil olan katılımcı sayısı 439’dur. Yeşil hastane farkındalık boyutları enerji verimliliği, su verimliliği, iç çevre kalitesi, materyal ve kaynaklar, sürdürülebilir site planlaması ve yönetimi olarak ele alınmıştır. Araştırmanın sonucunda sağlık hizmeti kullanıcılarının hastanelerin iç çevre kalitesi, materyal-kaynaklar ve sürdürülebilir site planlaması-yönetimi konusunda farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yeşil hastane, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Tüketim Davranışı, Sağlık Kurumları, Yeşil Bina

A Study on Determining Green Hospital Awareness Levels of Healthcare Users

Öz

Health institutions operating to ensure physiological, psychological, and social well-being of individuals also need to minimize the adverse effects of structural environment on human health, answer consumers’ changing needs, and use the scarce resources that will be of need to future generations in an effective way. Environmentally friendly hospitals focus on green hospitals in their designs, and aim to use their resources in an effective way. Green buildings are defined as environmentally friendly, ecological, comfortable, and as building that reduce energy consumption. Nowadays, the amount of production has increased due to the rapidly developing technology, but this has led to a decrease in natural resources and further damage to the environment. However, thanks to both internet and social media, environmental awareness has increased among consumers and consumers have begun to use their preferences for environment friendly, sustainable products. This study aims to determine the green hospital awareness levels of health service users, and has 439 participants. Green hospital awareness indicators are determined as energy efficiency, water efficiency, internal environment quality, materials and resources, and sustainable site planning and management. The results of the study show that health service users have a higher awareness level on internal environment quality, materials and resources, and sustainable site planning and management.

Anahtar Kelimeler

Green hospital, Sustainability, Sustainable consumpsion behavior, Health institutions, Green building

Kaynakça

• Ahi, B. ve Özsoy, S. (2015). İlkokullarda görev yapan öğretmenlerin çevreye yönelik tutumları: cinsiyet ve mesleki kıdem faktörü, Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 31-56
• Aksu, C. K., ve Gelibolu, L. (2015). Üniversite çalışanlarının sürdürülebilir tüketim açısından tutumlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 235-248.
• Alnıaçık, Ü. (2010). Çevreci yönelim, çevre dostu davranış ve demografik özellikler: üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(20), 507-532.
• Aydıner Boylu, A. ve Yertutan, C. (2012). Erkeklerin evde enerji ve su tasarrufu alışkanlık ve satın alma odaklı davranışlarının incelenmesi, Sosyoekonomi, 1, 157-172
• Ayyıldız, H. ve Genç, K.Y. (2008), Çevreye duyarlı pazarlama: üniversite öğrencilerinin çevreye duyarlı pazarlama uygulamaları ile ilgili tutum ve davranışları üzerine bir araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 505-527.
• Chang, K., G. ve Chien, H., (2017), The influence of landscape features on visitation of hospital green sapces- a choise experiment approach, Environmental Research and Public Health, 14 (7), 2-15
• Çetinkaya Bozkurt, Ö. ve Babacan, M. (2017), İlkeler ve işlevlerle işletme, Ankara:Detay Yayıncılık. Çilhoroz, Y. ve Işık, O. (2019). Yeşil hastane sertifika sistemleri, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 161-169.
• Dhillon, V., S. ve Kaur, D., (2015), Green hospital and climate change: their interrelationship and the way forward, Journal Of Clinical and Diagnostic Research, 9(12), 1-5
• Dursun, İ. ve Gündüz, S. (2016). Türkiye’de sorumlu tüketim davranışı üzerine araştırmalar: ulusal makaleler ve lisansüstü tezler üzerine bir derleme, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(4), 1365-1391
• Dyllick, T. ve Hockerts, K. (2002). Beyond the business case for corporate sustainability. Business Strategy and the Environment, 11(2), 130-141.
• Ergen, A. (2014). Maddi değerler, gönüllü sade yaşam biçimi, çevre bilgisi: sürdürülebilir tüketim davranışı açısından bir araştırma, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı. İstanbul.
• Erol, G. H. ve Gezer, K. (2006). Prospective elementary school teachers’ attitudes towared environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1(1), 65-77
• Geçer, E., Şentürk, İ. ve Büyükgüngör, H. (2019). Yeşil bina tasarımında su ve enerji yönetimi üzerine uygulama örneği, GÜFBED/GUSTIJ, 9 (2), 332-343
• Haluza, D., Schönbauer, R. ve Cervinka R. (2014), Green perspectives for public health: a narrative review on the physiological effects of experienceing outdoor natüre, International Journal of Environmental Research and Public Health, 11 (5), 5445-5461
• Holmner A, Rocklöv J, Nawi, Ng., ve Nilsson M. (2012, June), Climate change and e-Health: a promising strategy for health sector mitigation and adaptation. Global Health Action,5,1-9
• Hoşgör, H. (2014). Yeşil hastane konsepti ve Türkiye deneyimi, HSP, 1(2), 75-84.
• Karahan, A., Yorgancıoğlu Tarcan, G., Terekli Yeşilaydın, G. ve Tarcan, M. (2016). Hastane tercihlerini etkileyen faktörler: öğrenci bakış açısıyla bir değerlendirme. Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 298-313.
• Karaca, Ş. (2018). Yaşam tarzının sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir çalışma, İşletme Araştırmaları Dergisi,10(3), 403-425. Kılıç, C.H. ve Güdük, Ö. (2013). Yeşil hastane kavramı ve Türkiye’deki son kullanıcıların beklentileri üzerine bir hastane örneği, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 164-174.
• Kim S. ve Osmond P. (2014). Analyzing green building rating tools for healthcare buildings from the building user’s perspective. Indoor and Built Environment, 23(5), 757-766.
• Kutlu, R. (2018). Çevresel faktörlerin mekan kalitesi ve insan sağlığına etkisi. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication-TOJDAC, 8(1), 67-78. Lee, K., (2008, September), Oppurtunities for greeen marketing: young consumers, Marketing Intelligence & Planning, 26(6), 573-586.
• Lincoln, C.W., Wang, C., Abdul-Rahman, H. ve Abdul-Nasir, N.S.J. (2016). Green hospital design: integrating quality function deployment and end-user demands. Journol of Cleaner Production. 112(1), 903-913.
• Mohamed, M.M. (2007), Gender differences in egytian concumers’ green purhase behaviour: the effects of environmental knowledge, concern and attitude, International Journal of Consumer Studies, 31, 220-229.
• Orhan, İ.H. ve Kaya, L.G.(2016). LEED belgeli yeşil binalar ve iç mekan kalitesinin incelenmesi,Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı,1,18-28.
• Özdemir, H.Ö., Karaarslan, M.H. ve Altuntaş, B. (2010). Tüketicilerin çevreci işletmelere ve ürünlere karşı tutumları: Ankara, İstanbul ve Kırşehir illerinde bir uygulama, e-Journal of New World Sciences Academy, 5(4), 353-366.
• Özyaral, O. (2013). Yeşil Hastane. Nobel Tıp Kitabevleri: İstanbul, 219-235
• Paylan, M. E. (2013). Çevreye duyarlı satın alma davranışını belirleyen etkenler üzerine karşılaştırmalı bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Schwartz Y.,ve Raslan R. (2013).Variations in result of building energy simulation tolls, and their impact on breeam and leed ratings: a case study. Energy and Buildings. 62, 350-359.
• Sirer, M., (2014). Hastanelerde enerji yönetimi, verimli kaynak kullanımı ve çevre duyarlılığında önemli bir adım, GAPGREEN Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Büyüme Dergisi, (1), 19-21.
• Terekli, G., Özkan, O. ve Bayın, G., (2013), Çevre dostu hastaneler: hastaneden yeşil hastaneye, Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 12(2), 37-54
• Türkiye İstatistik Kurumu (2020), 15 Nisan 2020 http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod =temelist
• Yaraş, E., Akın, E. ve Şakacı, B.K. (2011). Tüketicilerin çevre bilinci düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Öneri Dergisi, 9(35), 117-126
• Yüksel, A. (2014). Su ve sürdürülebilirlik. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 11(2), 108-111
• Wood, L.C., Wang, C., Abdul-Rahman, H. ve Abdul-Nasir, N.S.J, (2016). Green hospital design: ıntegrating quality function deployment and end-user demands, Journal of Cleaner Production, 112(1), 903-913.