Sağlık Sektöründe Örgütsel Güvenin Çalışan Sesliliği İle İlişkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 1, 304 - 327, 27.04.2022

Esat Saygın Kumru Atalay

Öz

Güven duygusunun bireyler arası ilişkilerde davranışı şekillendirdiği gibi örgütsel alanda da örgüt içi davranışları şekillendireceği ön görülebilmektedir. Bu noktada da özellikle sağlık gibi insan hayatının öncelikli olduğu bir sektörde yenilikçi ve yaratıcı fikirlerin ortaya çıkacağı, örgütü geliştirmek ve daha iyi işlemesini sağlamak için yapıcı ve olumlu davranışların sergilenebileceği çalışan sesliliği ortamının oluşturulmasında örgütsel güvenin rolünün incelenmesi ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu ihtiyaç doğrultusunda araştırmanın amacı; sağlık sektöründe örgütsel güvenin (yöneticiye, iş arkadaşlarına ve kuruma duyulan güven), çalışan sesliliğine etkisini tespit etmek ve örgütsel güvenin çalışan sesliliği ilişkilerinde güven boyutlarının rollerini incelemektir.
Çalışmanın verileri yüz yüze anket yöntemi ile Ankara da özel bir hastanede 18 yaş üstü hastalardan elde edilmiştir. Yapılan korelasyon ve regresyon analizi sonucunda ortaya çıkan bulgular, örgütsel güven ile çalışan sesliliği arasında kuvvetli bir ilişki olduğunu ve örgütsel güven boyutlarının (arkadaşlara güven, örgüte güven, amirlere güven), çalışan sesliliğini pozitif yönde etkilediğini göstermektedir. Örgütsel güven düzeyinin yükselmesi ile birlikte çalışan sesliliğinin de arttığı gözlemlenmektedir. Bu durum örgütsel güvenin çalışan sesliliğinin bir belirleyicisi olduğunu göstermektedir. Araştırmamızda çalışan sesliliğindeki değişimin %65,8’inin örgütsel güven tarafından açıklandığı belirlenmiştir. Diğer %35 lik değişimin nelerden kaynaklandığı incelenmelidir. Bu oranların çalışmaların yapısına ve sektörlere göre sonuçlarının kıyaslaması yapılmalıdır.
Netice itibariyle sağlık kurumlarında üst düzey yöneticilerin örgüt içi iletişim de oluşturacakları sistemin yapısı ile beraber ortaya çıkan örgütsel işleyiş ve ilişkilerden doğan iklim; hiyerarşik yapıda, iş arkadaşları arasında ve genel örgüt kapsamındaki iletişimde güven duygusunu besleyecek nitelikte olmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda sağlık yöneticilerine tavsiyelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel güven, Kurumsal Güven, Çalışan sesliliği, Örgütsel Seslilik

A Study on the Investigation of the Relationship between Organizational Trust and Employee Voice in the Health Sector

Öz

It can be assumed that the sense of trust will shape behavior in interpersonal relationships as well as inter-organizational behaviors in the organizational field.At this point,it is necessary to demonstrate the role of organizational trust in creating an employee voice environment where innovative and creative ideas emerge,constructive and positive behaviors for the organization to thrive and be able to perform better,especially in sectors such as health.that human life is a priority.According to this requirement,the aim of the study is;The purpose of this study is to identify the impact of organizational trust on the voice of employees in the health sector and to investigate the roles of organizational trust in employee voice relationships.The study data were collected from patients older than 18 years in a private hospital in Ankara by face-to-face examination method.The results of the relevant study and retrospective show that there is a strong relationship between organizational trust and employee voice,and elements of organizational trustpositively affect employee voice.It is seen that with increasing level of organizational trust,the voice of employees also increases.This ensures that organizational credibility determines the voice of employees.In our study,it was found that 65.8% of employee voice changes were reported with organizational credibility.The reasons for the other 35% change should be investigated.The results of these ratios should be compiled according to the structure of the research and the sectors.As a result,the climate that emerges from the organizational function and the relationships that have emerged with the structure of the system is such that senior executives of health institutions will establish communication within the organization;hierarchical structure, within partners and within the overall organization,requires that communication be of a quality that fosters a sense of trust.In this regard,recommendations were made to health managers.

Anahtar Kelimeler

Organizational Trust, Employee voice, Organizational Voice

Kaynakça

• Acaray, A. (2020). Etkileşimsel Adaletin Çalışanların Seslilik Davranışı Üzerine Etkisi: Negatif Duyguların Aracılık Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 663-675.
• Altaş, S. S., & Ali, K. U. Z. U. (2013). Örgütsel etik, örgütsel güven ve bireysel iş performansı arasındaki ilişki: okul öncesi öğretmenleri üzerinde bir araştırma. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 1(2), 29-41.
• Arslan, A., & Yener, S. (2016). İşgören Sesliliği Ölçeğinin Türkçe’ye Uyarlanması Çalışması. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 173-191.
• Asunakutlu, T. (2002). Örgütsel güvenin oluşturulmasına ilişkin unsurlar ve bir değerlendirme. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 1-13.
• Asunakutlu, T. (2006). Çalışanlar ile yöneticiler arasında güven duygusunun araştırılması: Turizm sektöründe bir uygulama.
• Aygün, B., & Ozen, H. Öğretmenlerin Çalışan Sesliliğine Yönelik Algılarının İncelenmesi: Fenomenolojik Yaklaşım. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 4(2), 1-21.
• Begum, S. (2017). Çalışan sesi: çok boyutlu bir ölçek geliştirme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bulut, H., & Meydan, C. H. (2018). Liderlik Tarzlarının Çalışanların Ses Verme Davranışına Etkisi: Kamuda Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 73(1), 223-244
• Çetin, Ş., & ÇAKMAKÇI, C. (2012). Çalışan sesliliği ölçeğini Türkçeye uyarlama çalışması. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 22(2), 1-20.
• Demircan, N., & Ceylan, A. (2003). Örgütsel güven kavramı: Nedenleri ve sonuçları. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 139-150.
• Demirel, Y. (2008). Örgütsel güvenin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Tekstil sektörü çalışanlarına yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 179-194.
• Derin, N. (2017). İşyerinde kişiler arası güven ile işgören sesliliği arasındaki ilişkide psikolojik rahatlığın aracılık rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 51-68.
• Düger, Y. S. (2020). Lider-üye etkileşiminin çalışan sesliliği ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: psikolojik güçlendirmenin düzenleyici rolü. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19(3), 1215-1236.
• Efe, D. (2018). Algılanan örgütsel adalet ile örgütsel sessizlik ve seslilik arasındaki ilişki üzerine bir araştırma (Master's thesis, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Ergin, Z. (2019). Örgütsel Adalet ile Ses Davranışı Arasındaki İlişki: Kültürler Arası Bir Araştırma. (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Freeman, R. B. & Rogers, J. (2006). What workers want. New York: Cornell University Pres.
• Göktaş Kulualp, H. (2016). Çalışan Sesliliği ile Bazı Kişisel ve Örgütsel Özellikler Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Öğretim Elemanları Üzerine Bir Araştırma. Ege Academic Review, 16(4).
• Gündüz, Ş., & Pekçetaş, T. (2018). Kuşaklar ve örgütsel sessizlik/seslilik. İşletme Bilimi Dergisi, 6(1), 89-115.
• Günüşen, Z. E. (2016). Örgütsel güvenin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi ve bir uygulama (Master's thesis, İstanbul Ticaret Üniversitesi).
• Hirschman, A. O. (1970). Exit, voice, and loyalty: Responses to decline in firms, organizations, and states (Vol. 25). Harvard university press.
• Huff, L., & Kelley, L. (2003). Levels of organizational trust in individualist versus collectivist societies: A seven-nation study. Organization science, 14(1), 81-90.
• İşcan, Ö. F., & SAYIN, U. (2010). Örgütsel adalet, iş tatmini ve örgütsel güven arasindaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(4), 195-216.
• Kahveci, G., & DEMİRTAŞ, Z. (2014). Örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşmaya etkisi örgütsel güvenin aracılık rolü. Turkish Journal of Educational Studies, 1(3).
• Laschinger, H. K. S., & Finegan, J. (2005). Using empowerment to build trust and respect in the workplace: A strategy for addressing the nursing shortage. Nursing economics, 23(1), 6.
• Lazaric, N. (2003). Trust Building Inside the Epistemic Community: An Investigation With An Emprical Case Study. Trust Process in Organizations: Emprical Studies of Determinants and The Process of Trust Development. E. Elgar Publishing. USA. ss, 147-167.
• Liu, W., Zhu, R., & Yang, Y. (2010). I warn you because I like you: Voice behavior, employee identifications, and transformational leadership. The leadership quarterly, 21(1), 189-202.
• Mayer, R. C., Davis, J. H., & Schoorman, F. D. (1995). An integrative model of organizational trust. Academy of management review, 20(3), 709-734.
• Milliken, F. J., Morrison, E. W., & Hewlin, P. F. (2003). An exploratory study of employee silence: Issues that employees don’t communicate upward and why. Journal of management studies, 40(6), 1453-1476.
• Mishra, J., & Morrissey, M. A. (1990). Trust in employee/employer relationships: A survey of West Michigan managers. Public personnel management, 19(4), 443-486.
• Morrison, E. W., & Milliken, F. J. (2000). Organizational silence: A barrier to change and development in a pluralistic world. Academy of Management review, 25(4), 706-725.
• Mustafa, B. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasindaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 171-192.
• Özdemir, L. & Sarıoğlu Uğur, S. (2013). ÇALIŞANLARIN “ÖRGÜTSEL SES VE SESSİZLİK” ALGILAMALARININ DEMOGRAFİK NİTELİKLER AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: KAMU VE ÖZEL SEKTÖRDE BİR ARAŞTIRMA . Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 27 (1) , 257-281
• Polat, S. (2007). Ortaögretim ögretmenlerinin örgütsel adalet algilari, örgütsel güven düzeyleri ile örgütsel vatandaslik davranislari arasindaki iliski. Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1591-1596.
• Polat, S., & Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 54(54), 307-331.
• Pyman, A., Cooper, B., Teicher, J., & Holland, P. (2006). A comparison of the effectiveness of employee voice arrangements in Australia. Industrial Relations Journal, 37(5), 543-559.
• Sümbüloğlu V, Sümbüloğlu K (1998) Sağlık Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri Hatiboğlu Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 61.
• ŞENER, Ü. E., ÇETİNKAYA, Ü. F. F., Yüksel, A. N., & Akkoca, Y. (2018). Pozitif Ses Çıkartma Davranışının Öncülü Olarak İletişim Doyumu. Afyon Kocatepe University Journal of Social Sciences, 20(2).,
• Tan, H. H., & Lim, A. K. (2009). Trust in coworkers and trust in organizations. the Journal of Psychology, 143(1), 45-66.
• Taşkın, F., & Dilek, R. (2010). Örgütsel Güven Ve Örgütsel Bağlılık Üzerine Bir Alan Araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46.
• Tokgöz, E., & Seymen, O. A. (2013). Örgütsel Güven, Örgütsel Özdeşleşme Ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki: Bir Devlet Hastanesinde Araştırma. Öneri Dergisi, 10(39), 61-76.
• Tüzün, İ. K. (2007). Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(2), 93-118.
• Van Dyne, L. Soon A; & Isabel C. Botero. (2003). Concept ualizing employee silence and employee voice as multidimensional constructs, Journal of Management Studies, 40:6, 1359-1392
• Van Dyne, L., & LePine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity. Academy of Management journal, 41(1), 108-119.
• Van Dyne, L., Cummings, L. L., & Parks, J. M. (1995). Extra role behaviors: In pursuit of construct and definitional clarity. LL Curamings, BM Staw, eds. Research in organizational behavior, 17, 215-285.
• Withey, M. J., & Cooper, W. H. (1989). Predicting exit, voice, loyalty, and neglect. Administrative science quarterly, 521-539. Yener, S. (2018). İşgören sesliliğinin tükenmişlik ve bilgi uçurma arasındaki ilişkide düzenleyici rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(31), 217-236.
• YENER, S., & SALUR, S. (2017). Güdüleyici Dil ve İç Girişimcilik Arasında İşgören Sesliliğinin Aracı Rolü. Mediterranean Journal of Humanities, 2, 453-466.
• YILMAZ, C., & KABADAYI, E. T. (2002). Dağitim Kanallarinda Bayilerin Üretici Firma Lehine Işbirliği Davranişlarini Etkileyen Faktörleri Inceleyen Bir Araştirma. Öneri Dergisi, 5(17), 99-106.
• Yilmaz, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazi degiskenler açisindan incelenmesi. Unpublished doctoral dissertation, Institute of Social Science, Selçuk University, Konya, Turkey.
• Zengin, Y. (2019). Karanlık Liderliğin Örgütsel Seslilik Ve İş Tatmini Üzerindeki Etkisi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 310-337