Annelerin Duygusal Yeme, Bilişsel Kısıtlama ve Kontrolsüz Yeme Davranışlarının Çocukların Besin Tüketimine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 3, 151 - 162, 17.12.2021

Pinar Çağlayan Ural Serap Andaç Öztürk

Öz

Ebeveynlerin çocukların yeme davranışlarının düzenlenmesi ve gelişmesinde önemli rol model oldukları belirtilmektedir. Bu çalışmada annelerin duygusal yeme, bilişsel kısıtlama, kontrolsüz yeme davranışlarının ve beslenme bilgi düzeylerinin çocukların besin tüketimine olan etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma özel bir kolejde eğitim görmekte olan ve araştırmaya katılmaya gönüllü 6.5-8 yaş ilköğretim öğrencileri ve anneleri üzerinde yürütülmüştür. Annelerin yeme davranışları üç faktörlü beslenme anketi (TFEQ-Tr21), beslenme bilgi düzeyi ise yetişkin beslenme düzeyi ölçeği (YETBİD) ile belirlenmiştir. Çocukların besin tüketim kayıtları BeBİS 8.1 programında analiz edilmiştir. Annelerin beslenme davranışı ile çocukların besin öğelerini tüketimlerinin yeterliliği arasında bir ilişki görülmemiştir. Bununla birlikte annelerin YETBİD besin tercihi puanı ile çocuklarının karbonhidrat alımı, B6 vitamini, potasyum, magnezyum, demir minerali alımları arasında negatif, protein tüketimleri açısından ise pozitif yönde istatistiksel anlamlılık saptanmıştır. Annelerin duygusal yeme, bilişsel kısıtlama ve kontrolsüz yeme davranışları ile beslenme bilgi düzeylerinin çocuklarının besin ögesi alımlar yeterlilik düzeyleri üzerinde etkili olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Beslenme Alışkanlıkları, Beslenme Bilgi Düzeyi, Duygusal Yeme, Yeme Davranışı, TFEQ-Tr21, YETBİD

Kaynakça

• Referans 1 Anschutz. D. J.. Van Strien. T.. Van De Ven. M. O. M.. Engels. R. C. M. E. (2009). Eating styles and energy intake in young women. Appetite. 53(1). 119–122.
• Referans 2 Batmaz. H. (2018). Yetişkinler için beslenme bilgi düzeyi ölçeği geliştirilmesi ve geçerlik-güvenirlik çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi. İstanbul.
• Referans 3 Besler. H.. Rakicioğlu. N.. Ayaz. A.. Büyüktuncer Demirel. Z.. Gökmen Özel. H.. Samur. F.. … Göktaş. Z. (2015). Türkiye ye Özgü Besin ve Beslenme Rehberi.
• Referans 4 De Lauzon‐Guillain. B.. Romon. M.. Musher‐Eizenman. D.. Heude. B.. Basdevant. A.. Charles. M. A.. Group. F. V. S. S. (2009). Cognitive restraint. uncontrolled eating and emotional eating: correlations between parent and adolescent. Maternal & Child Nutrition. 5(2). 171–178.
• Referans 5 Göbel. P. (2016). Ebeveynlere verilen beslenme eğitiminin çocukların besin seçimine etkileri.
• Referans 6 İslamoğlu. A. H.. Garipağaoğlu. M.. İlktaç. H. Y.. & Güneş. F. E. (2019). Postmenopozal Yaşlıların Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi. Geriatrik Bilimler Dergisi. 2(1). 20–26.
• Referans 7 Karakaş. H.. & Törnük. F. (2016). Geleneksel gıdaların okul çağı çocuklarının beslenmesindeki rolü üzerine bir araştırma. Fen Bilimleri Dergisi (CFD). 37(3).
• Referans 8 Karakuş. S. Ş.. Yıldırım. H.. Büyüköztürk. Ş. (2016). Üç faktörlü yeme ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. TAF Preventive Medicine Bulletin. 15(3). 229–237.
• Referans 9 Kıran. M. (2014). İlköğretim öğrencilerinin diyet kalitesi ve tabak artıklarının saptanması. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Referans 10 Lloyd-Williams. F.. Bristow. K.. Capewell. S.. Mwatsama. M. (2011). Young children’s food in Liverpool day-care settings: a qualitative study of pre-school nutrition policy and practice. Public Health Nutrition. 14(10). 1858–1866.
• Referans 11 Merve. E. (2019). Sağlıklı Beslenme Alışkanlığı Kazandırılması Projesi Kapsamında İlkokul Öğrencilerinin Ebeveynlerine Verilen Beslenme Eğitiminin. Çocukların Beslenme Alışkanlıkları Üzerine Etkileri.
• Referans 12 Schmidt. R.. Richter. R.. Brauhardt. A.. Hiemisch. A.. Kiess. W.. Hilbert. A. (2017). Parental feeding practices in families with children aged 2–13 years: Psychometric properties and child age-specific norms of the German version of the Child Feeding Questionnaire (CFQ). Appetite. 109. 154–164.
• Referans 13 Gök. T.. Isakova. D.. Cemal. İ. (2020). Aile Yemekleri. Yeme Davranışları ve Fast-Food Tüketim Sıklığı İlişkisi: KTMU Örneği. Journal of Hospitality and Tourism Issues. 2(2). 216–232.
• Referans 14 Ulu. B. (2019). Annenin beslenme bilgi düzeyi ile çocukların beslenme durumu ve beden adipoz indeksi arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi.
• Referans 15 Yıldız. D. Fidancı. B. E. Suluhan. D. (2015). Çocukluk dönemi obezitesi ve önleme yaklaşımları. TAF Prev Med Bull. 14(4). 338–345.