Araştırma Makalesi
Özel Öğrenme Güçlüğü Olan Bireylere Üstbilişsel Okuduğunu Anlama Stratejilerinin Öğretiminde Sesli Düşünme Yönteminin Etkililiği
Öz
Araştırmanın
amacı; özel öğrenme güçlüğü olan bireylerin okuduğunu anlama sorunlarını ve
üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerini kullanıp kullanmadığını
belirleyerek, üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerinin öğretiminde sesli
düşünme yönteminin etkililiğinin ve genellenebilirliğinin incelenmesidir.
Araştırma özel öğrenme güçlüğü olan üç kaynaştırma öğrencisi ile
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, tek-denekli araştırma desenlerinden çoklu
başlama deseni kullanılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla dokuz okuma
metni ve bunlara ait üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerine göre
planlanmış on beş soru kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda 1-) özel öğrenme
güçlüğü olan bireylerin, verilen okuma metinlerindeki (5N1K) sorularını yanıtlama,
metindeki olayları tahmin etme, olayların sırasını hatırlama, çıkarım yapma
gibi okuduğunu anlama konusunda ve 2-) tahminde bulunma, zihninde canlandırma,
ön bilgilerle ilişkilendirme, izleme ve düzeltme gibi üstbilişsel stratejileri
kullanma konusunda güçlük yaşadıkları belirlenerek 3-) sesli düşünme yöntemi
kullanılarak gerçekleştirilen öğretim sonunda, yöntemin bireylerin okuduğunu
anlama düzeylerini artırmada ve üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerini
kullanabilmelerinde etkili olduğu ve 4-) yöntemin bu bireylerin stratejileri
farklı okuma metinlerine genellemelerinde önemli bir gelişme sağladığı sonucuna
ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akçamete, G. (2015). Genel eğitim okullarında özel gereksinimli olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Kök Yayıncılık.
- Akyol, H. (2015). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem.
- Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-319.
- Baumann, J. (1992). Teaching comprehension strategies. In B.L. Hayes (Ed.), effective strategies for teaching reading, (s. 61-83). Needham Heights, MA: Allyn ve Bacon.
- Baumann, J., Jones, L. ve Seifert-Kessell, N. (1993). Monitoring Reading Comprehension By Thinking Aloud. Instructional Resource Number 1. Universities of Georgia and Maryland: National Reading Research Center.
- Block, E. (1986). The comprehension strategies of second language readers. TESOL Quarterly, 20(3). 463-494.
- Boyacı, M. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin temel yetenek düzeyleri ile bilişötesi öğrenme stratejileri arasındaki ilişki. (Yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
- Çakıroğlu, A. Ataman, A. (2008). Üstbilişsel strateji öğretiminin okuduğunu anlama başarı düzeyi düşük öğrencilerde erişi artırımına etkisi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 1-13.
- Çaycı, B. ve Demir, M. K. (2006). Okuma ve anlama sorunu olan öğrenciler üzerine karşılaştırmalı bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4 (4), 437-456.
- Davey, B. (1983). Think aloud-modelling the cognitive processes of reading comprehension. Journel of reading. V27, nl, pp. 44-47.
- Doğan, A. (2013). Üstbiliş ve üstbilişe dayalı öğretim. Middle Eastern, African Journal of Educational Research, 3, 6-20.
- Doğanay-Bilgi, A. Özmen, E. (2014). Uyarlanmış çok öğeli bilişsel strateji öğretiminin zihinsel engelli öğrencilerin metin anlama sürecinde kullanılan üstbilişsel strateji bilgisini kazanmalarında etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 14 (2), 693-71.
- Duman, N. (2006). Hikâye haritası yönteminin eğitilebilir zihinsel engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerileri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bolu.
- Epçaçan, C. (2009). Okuduğunu anlama Stratejilerine genel bir bakış. Uluslararası Sosyal Ara_tırmalar Dergisi, 2(6).
- Ekiz, D. Erdoğan, T. Uzuner, G. (2012). Aksiyon araştırması aracılığıyla okuduğunu anlama becerisinin geliştirilmesi. The Journal of Academics Social Science Studies. 5 (7), p. 303-328.
- Farr, R. Conner, J. (2004). Using think-alouds to ımprove reading comprehension. http://www.readingrockets.org/article/102 adresinden elde edilmiştir.
- Güldenoğlu, B. (2008). Zihinsel yetersizliği olan öğrencilerde okuduğunu anlama becerileri desteklenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Özel Eğitim Dergisi. 9 (2), 51-63.
- Güzel, R. (1999). Doğrudan öğretim yönteminin öykü anlama becerisinin öğretiminde uygulanması, Eğitim ve Bilim, 23, 31-41.
- Güzel-Özmen, R. (2006). Uyarlanmış bilişsel strateji öğretiminin zihinsel engelli öğrencilerin yazılı ifade sürecinde kullanılan üstbilişsel strateji bilgisini kazanmalarında etkisi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi, Özel Eğitim Dergisi. 7 (2), 49-66.
- Işıkdoğan, N. (2008). Hikâye haritası tekniğinin zihin engelli öğrencilerin okuduğunu anlama becerilerini kazanmalarındaki etkililiği. (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniverssitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
- Jhandar, S. Khodabandehlou, M. Seyedi, G. and Abadi, R. M. D. (2012). The think-aloud method in efl reading comprehension. International Journal of Scientific and Engineering Research, 3(9).
- Katrancı, M. ve Yangın, B., (2013). Üstbiliş stratejileri öğretiminin dinlediğini anlama becerisine ve dinlemeye yönelik tutuma etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Türkçenin Eğitimi Öğretimi Özel Sayısı, 6(11), 733-771.
- Kırkkılıç, A. ve Akyol, H. (2014). İlköğretimde Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
- Kucan, L.and Beck, I.L. (1997). Thinking aloud and reading comprehension research: inquiry, instruction, and social interaction. Revıew Of Educatıonal Research. 67 (3), 271-299.
- Oluk, S. ve Başöncül, N., (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin üstbiliş okuma stratejilerini kullanma düzeyleri ile fen-teknoloji ve türkçe ders başarıları üzerime etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 183-194.
- Oster, L. (2001). Using the think-aloud for reading ınstruction. The Reading Teacher. 55(1), 64-69.
- Othman, Y. Mahamud, Z. and Jaidi, N. (2014). The effects of metacognitive strategy in reading expository text. International Education Studies, 7, (13).
- Özen, K. (2015), Özel öğrenme güçlüğü tanısı almış 7-9 yaş çocukların geliştirdikleri zihin kuramı yeteneklerinin sağlıklı gelişim gösteren grup ile karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
- Özmen, R. ve Doğanay-Bilgi, A., 2013. Okuma güçlüğü olan bir öğrencide okuma doğruluğu ve okuduğunu anlamayı geliştirmede iki sağaltım paketinin etkililiğinin karşılaştırılması. 23. Ulusal Özel Eğitim Kongresi, Bolu.
- Özsoy, G., (2008). Üstbiliş. Türk Egitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 713-740.
- Seng, G. H. (2007). The effects of thınk-aloud ın a collaboratıve envıronment to ımprove comprehensıon of l2 texts. The Reading Matrix,7(2).
- Tahiroğlu, M. (2014). Değerler eğitimi yöntemleriyle desteklenen bir akıcı okuma ve okuduğunu anlama çalışması. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 9(8),793-811.
- Ülper, H. (2010). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel.
- Vuran, S. (2014). Özel eğitim. Ankara: Maya Akademi
Toplam 34 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Aralık 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 16 Eylül 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 |