ÇOKLU ZEKÂ KURAMI DESTEKLİ DİL BİLGİSİ ÖĞRETİMİ

Yıl 2018, , 1433 - 1455, 17.10.2018

Salih Kürşad Dolunay Ömer Savaş

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471138

Cited By: 2

Öz

Ana dili
eğitiminde dil bilgisi öğretiminin nasıl olması gerektiği ile ilgili farklı
görüşler mevcuttur. Günümüzde daha çok kabul edilen görüşe göre dil bilgisi
öğretiminin asıl hedefi, öğrencilerin dil becerilerinin etkili kullanımına
katkı sağlamaktır. Bu amaca yönelik olarak yararlanılan çeşitli eğitim
yaklaşım, yöntem ve tekniklerinden biri, Çoklu Zekâ Kuramı'na dayalı
öğretimdir. Bu çalışmada Çoklu Zekâ Kuramı'na dayalı dil bilgisi öğretiminin
nasıl gerçekleştirildiğini alanyazından yararlanarak belirlemek, bu tür bir
öğretimin nasıl gerçekleştirilebileceğine dair öneriler sunmak amaçlanmaktadır.
Çoklu Zekâ Kuramı, zekânın farklı
türlerden oluştuğunu, doğru öğretim uygulamalarıyla bu zekâ türlerinin
geliştirilebileceğini ve farklı zekâ özelliklerine sahip öğrencilere daha
yararlı olunacağını öne süren bir kuramdır. Alanyazında dil bilgisi öğretimi
dâhil birçok konuda bu kurama dayalı ders planlarına, etkinlik örneklerine
rastlamak mümkündür. Bu çalışmada ana dili olarak Türkçe dil bilgisi öğretimine
dair örneklere yer verilmiştir. Bu örneklerden de yararlanılarak bir ders planı
örneği geliştirilmiştir. Ders planı örneğinin yanı sıra verilen bilgiler ve
sunulan önerilerle, alanda çalışan öğretmenlere ve diğer paydaşlara yararlı
olunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

dil bilgisi öğretimi, ana dili eğitimi, Çoklu Zekâ Kuramı

Kaynakça

• Altan, M. Z. (1999). Çoklu Zekâ Kuramı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(17), 105-117.
• Arıcı, A. F. (2005). İlköğretim Okullarında Dil Bilgisi Öğretimi Üzerine Öğretmen Görüşleri. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 52-60.
• Arıcı, B. (2012). Çoklu Zekâ Destekli Türkçe Dersi Sunumunun İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Fiilimsileri Kavrama Durumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Armstrong, T. (1994). Multiple Intelligences. Educational Leadership, 52(3), 26-28.
• Aydın, Ö. (1996). Yabancı Dil Olarak Türkçe Dilbilgisi Öğretimi: Üretken Dönüşümlü Dilbilgisi Kuramının Kısa Bir Tanıtımı. Ankara: [Yayınevi belirtilmemiş].
• Aydın, Ö. (1997). Anadili Eğitimi, Yabancı Dil Öğretimi ve Evrensel Dilbilgisi. TÖMER Dil Dergisi, 54, 23-30.
• Aydın, Ö. (1999). Ortaokullarda Dilbilgisi Öğretimi Üzerine Öğretmen Görüşleri. TÖMER Dil Dergisi, 81, 23-29.
• Aytaş, G. ve Çeçen, M. A. (2010). Ana Dili Eğitiminde Dil Bilgisi Öğretiminin Yeri ve Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 27, 77-89.
• Baş, G. (2011). Çoklu Zekâ Kuramının Öğrenme-Öğretme Süreçlerine Yansıması. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 138-139, 14-28.
• Başbay, A. (2005). Çoklu Zekâ Uygulamasına Katılan Öğretmenlerin ve Öğrencilerin Uygulama Hakkındaki Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 189-206.
• Bayram, B. ve Baki, Y. (2014). Ortaokul 6. Sınıf Türkçe Dersi Öğretmen Kılavuz Kitabının Çoklu Zekâ Kuramı Açısından Değerlendirilmesi. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 9, 133-147.
• Bümen, N. T. (2004). Okulda Çoklu Zekâ Kuramı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Campbell, L. (1997). Variations on a Theme: How Teachers Interpret MI Theory. Educational Leadership, 55(1), 14-19.
• Çırakoğlu, M. ve Saracaloğlu, A. S. (2009). İlköğretimin Birinci Kademesinde Çoklu Zekâ Kuramı Uygulamalarının Erişiye Etkisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 425-449.
• Demir, T. (2013). Türkçe Derslerinde Dil Bilgisi Konuları Öğrenilirken Kullanılan Öğrenme Stratejileri Üzerine Bir Değerlendirme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 167-206.
• Demirel, Ö.; Başbay, A. ve Erdem, E. (2006). Eğitimde Çoklu Zekâ - Kuram ve Uygulama (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dereköy, A. (2014). Türkçe Dersinde Çoklu Zekâ Kuramının Kullanılmasının Ortaokul 7. ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Başarı Durumlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dilaçar, A. (1961). Gramer Öğretiminde Metot. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 10(116), 516-518.
• Dilaçar, A. (1971). Gramer: Tanımı, Adı, Kapsamı, Türleri, Yöntemi, Eğitimdeki Yeri ve Tarihçesi. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 83-145.
• Dolunay, S. K. (2010). Dil Bilgisi Öğretiminin Amacı ve Önemi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 5(27), 275-284.
• Dolunay, S. K. (2013). Dil Bilgisi Öğretimi. Türkçe Öğretimi El Kitabı (Ed. A. Güzel ve H. Karatay), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Epçaçan, C. (2013). Çoklu Zekâ Kuramına Dayalı Öğretim Uygulamalarının Öğrencilerin Okuduğunu Anlama Becerilerine Etkisi. Turkish Studies, 8(1), 1335-1353.
• Erdem, İ. (2007). İlköğretim İkinci Kademede Dil Bilgisi Öğretiminin Sorunları Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erdem, İ. (2008). Öğretmen Görüşlerine Göre Dil Bilgisi Konularının Öğretilme Güçlükleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 85-105.
• Erdem, İ. (2012). Konuşma Eğitimi Açısından Dil Bilgisi Öğretimi. Türkçe Eğitimi Açısından Dil Bilgisi Öğretimi (Ed. Murat Özbay, 1. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Erdem, İ. ve Çelik, M. (2011). Dil Bilgisi Öğretim Yöntemi Üzerine Değerlendirmeler. Turkish Studies, 6(1), 1030-1041.
• Eren Yavuz, K. (2005). Öğrenen ve Gelişen Eğitimciler İçin Çoklu Zekâ Teorisi Uygulama Rehberi (2. Baskı). Ankara: Ceceli Yayınları.
• Erkuş, A. (1998). Goleman'ın Duygusal Zekâ Görüşünün Psikometrik Açıdan Eleştirisi ve Dinamik Etkileşimsel Model Önerisi. Türk Psikoloji Yazıları Dergisi, 1(1), 31-40.
• Fasko, D. (2001). An Analysis of Multiple Intelligences Theory and Its Use with the Gifted and Talented. Roeper Review, 23(3), 26-130.
• Gardner, H. (1993). Multiple Intelligences: The Theory in Practice. New York: Basic Books.
• Gardner, H. (2010). Çoklu Zekâ Kuramı, Yaratıcılık - Gelecek İçin Beş Akıl (Çev. Hasibe Kale).I. Uluslararası Yaşayan Kuramcılar Konferansı (24 Mayıs 2009), Burdur.
• Göçer, A. (2017). Öğrenci Merkezli - Etkileşimli Metin İşleme ve Çözümleme Süreçli Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Göğüş, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Güneş, F. (2009). Türkçe Öğretiminde Günümüz Gelişmeleri ve Yapılandırıcı Yaklaşım. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 1-21.
• Güneş, F. (2011). Dil Öğretim Yaklaşımları ve Türkçe Öğretimindeki Uygulamalar. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 123-148.
• Güneş, F. (2013a). Dil Bilgisi Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar. Uluslararası Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi, 2(7), 71-92.
• Güneş, F. (2013b). Yapılandırıcı Yaklaşımla Dil Bilgisi Öğretimi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(3), 171-187.
• Güneş, F. (2014). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Gürel, E. ve Tat, M. (2010). Çoklu Zekâ Kuramı: Tekli Zekâ Anlayışından Çoklu Zekâ Yaklaşımına. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(11), 336-356.
• İşcan, A. ve Kolukısa, H. (2005). İlköğretim İkinci Kademe Dil Bilgisi Öğretiminin Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 299-308.
• Kayıran, B. (2007). Çoklu Zekâ Kuramı Destekli Kubaşık Öğrenme Yönteminin Türkçe Dersine İlişkin Tutum ve Okuduğunu Anlamaya Yönelik Akademik Başarı Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kılınç, S. (2008). İlköğretim 8. Sınıf Türkçe Dersi Uygulamalarında Çoklu Zekâ ile Sunuş Yönteminin Öğrenci Başarısındaki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Koşar, E. (2006). Türkçe Derslerinde Çoklu Zekâ Kuramının Uygulanmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 345-358.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2015). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Ozan, C., Taşgın, A., Bay, E. ve Kaya, H. İ. (2013). Sınıf Öğretmenlerinin Çoklu Zekâ Kuramına İlişkin Görüşlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(3), 301-322.
• Öktem, F. (2001). Zekâ Kavramı. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 2(22), 6-7.
• Saban, A. (2004). Çoklu Zekâ Teorisi ve Eğitim (4. Baskı). Ankara: Nobel Yayınları.
• Saban, A. (2009). Çoklu Zekâ Kuramı ile İlgili Türkçe Çalışmaların İçerik Analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(2), 833-876.
• Sağır, M. (2002). İlköğretim Okullarında Dil Bilgisi Öğretimi. Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, 2002-1(601), 56-59.
• Sağır, M. ve Demir Atalay, T. (2016). Yeni Programa Uygun Etkinliklerle Dil Bilgisi Öğretimi (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Selçuk, Z.; Kayılı, H. ve Okut, L. (2003). Çoklu Zekâ Uygulamaları (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Sternberg, R. J. (1997). The Concept of Intelligence and Its Role in Lifelong Learning and Success. American Psychologist, 52(10), 1030-1037.
• Susar Kırmızı, F. (2006). İlköğretim 4. Sınıf Türkçe Öğretiminde Çoklu Zekâ Kuramına Dayalı İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Erişi, Tutumlar, Öğrenme Stratejileri ve Çoklu Zekâ Alanları Üzerindeki Etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Talu, N. (1999). Çoklu Zekâ Kuramı ve Eğitime Yansımaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 164-172.
• Temiz, N. (2007). Kimim-1? Çoklu Zekâ Kuramı: Okulda ve Sınıfta (1. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Temizkan, M. (2012). Metin Temelli Dil Bilgisi Öğretimi ve Uygulamaları. Türkçe Eğitimi Açısından Dil Bilgisi Öğretimi (Ed. Murat Özbay, 1. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Vural, B. (2005). Öğrenci Merkezli Eğitim ve Çoklu Zekâ (3. Baskı). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Yılmaz, F. ve Eren, Z. (2015). Çoklu Zekâ Kuramı ile Niteleme Sıfatlarının Öğretimi. Akademik Bakış Dergisi, 48, 157-170.