2000-2019 Yılları Arasında Türkiye’de Yürütülen Proje Tabanlı Öğrenmeyle İlgili Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerindeki Eğilimler

Yıl 2022, , 687 - 707, 30.06.2022

Cengiz Gündüzalp , Yüksel Göktaş

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-879197

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı, proje tabanlı öğrenme ile ilgili 2000-2019 yılları arasında Türkiye’de yürütülmüş lisansüstü tezlerin farklı açılardan eğilimlerini belirlemektir. Bu amaç doğrultusunda tezler; yazıldığı üniversiteler ve yıllar, araştırma yöntemleri, örneklem sayıları ve düzeyleri, örneklem seçim yöntemleri ve boyutları, veri toplama araçları ve incelenen bağımlı/bağımsız değişkenler gibi farklı boyutlardan incelemeye tabi tutulmuştur. Çalışma kapsamında yer alan toplam 174 adet tez incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular, tezlerin önemli bir kısmının Gazi, Marmara ve Hacettepe üniversitelerinde yürütülmüş olduğunu göstermiştir. Tezlerde kullanılan araştırma yaklaşımlarının önemli bir kısmının nicel araştırma yaklaşımları olduğu görülürken, nitel ve karma araştırma yaklaşımlarının kullanım sıklığının son yıllarda arttığı görülmüştür. Nicel yaklaşımların kullanım yoğunluğuna bağlı olarak tezlerde yarı deneysel desen araştırma yöntemlerinin oldukça fazla tercih edildiği belirlenmiştir. Veri toplama araçları bakımından tezlerde farklı türden ölçeklerin yaygın olarak tercih edildiği, bunları da başarı testleri, görüşmeler ve anketlerin izlediği görülmüştür. Örneklem düzeylerinde ortaokul, lisans, ilkokul öğrencilerinin ve öğretmenlerin en fazla kullanılan gruplar olduğu belirlenmiştir. Örneklem seçim yöntemlerini belirtmeyen çalışma sayısının oldukça fazla olduğu görülürken, örneklem sayıları açısından 31-100 ve 11-30 kişilik grupların tezlerde daha fazla kullanıldığı belirlenmiştir. Son olarak tezlerde bağımlı değişken olarak akademik başarı, farklı durumlara ve kavramlara karşı tutumlar ve öğretmen/veli görüşleri gibi farklı değişkenlerin incelendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Proje tabanlı öğrenme, Araştırma eğilimleri, Doktora ve yüksek lisans tezleri

Kaynakça

• Asan, A., & Haliloglu, Z. (2005). Implementing project based learning in computer classroom. Turkish Online Journal of Educational Technology-TOJET, 4(3), 68-81.
• Bell, S. (2010). Project-Based Learning for the 21st century: Skills for the future. The Clearing House, 83(2), 39-43.
• Boss, S., & Krauss, J. (2007). Reinventing project-based learning: your field guide to real-world projects in the digital age. International Society for Technology in Education.
• Bozkurt, A., Akgün-Özbek, E., Yılmazel, S., Erdoğdu, E., Uçar, H., Güler, E., ..., & Aydın, C. H. (2015). Trends in distance education research: A content analysis of journals 2009-2013. International Review of Research in Open and Distributed Learning, 16(1), 330-363.
• Cohen, L., & Manion, K. (2000). Action research. In Cohen, L. Manion & K. Morrison (Eds.), Research methods in education (pp. 226-244). Routledge-Falmer. Çiltaş, A., Güler, G., & Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Daşdemir, İ., Cengiz, E., & Aksoy, G. (2018). Türkiye’de FeTeMM (STEM) eğitimi eğilim araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1161-1183.
• Demiral, Ü. (2015). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımı. G. Ekici (Ed.), Etkinlik örnekleriyle güncel öğrenme-öğretme yaklaşımları-II içinde (ss. 459-500). Pegem Akademi Yayıncılık.
• Diffily, D. (2002). Project-based learning: Meeting social studies standards and the needs of gifted learners. Gifted Child Today, 25(3), 40-59.
• English, M. C. and Kitsantas, A. (2013). Supporting student self-regulated learning in problem and project-based learning. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 7(2), 6.
• Erdoğmuş, F. U., ve Çağıltay, K. (2009). Türkiye’de eğitim teknolojileri alanında yapılan master ve doktora tezlerinde genel eğilimler. 9. Akademik Bilişim Konferansı. 11-13 Şubat, Şanlıurfa.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., and Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Gall, M. D., Gall, J. P., and Borg, W. R. (2007). Educational research: An introduction. Pearson Publishing.
• Geçer, A., & Özel, R. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde yaşadıkları sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 2237-2261.
• Gökmen, Ö. F., Uysal, M., Yaşar, H., Kırksekiz, A., Güvendi, G. M., & Horzum, M. B. (2017). Türkiye’de 2005-2014 yılları arasında yayınlanan uzaktan eğitim tezlerindeki yöntemsel eğilimler: Bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(189), 1-25.
• Göktas, Y., Hasançebi, F., Varisoglu, B., Akçay, A., Bayrak, N., Baran, M., & Sözbilir, M. (2012). Trends in educational research in turkey: A content analysis. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 455.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G., & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199.
• Grant, M. M. (2002). Getting a grip on project-based learning: Theory, cases and recommendations. Meridian: A Middle School Computer Technologies Journal, 5(1), 83. Gülbahar, Y., & Alper, A. (2009). Öğretim teknolojileri alanında yapılan araştırmalar konusunda bir içerik analizi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2), 93-112.
• Gültekin, Z. (2009). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenme uygulamalarının öğrencilerin bilimin doğasıyla ilgili görüşlerine, bilimsel süreç becerilerine ve tutumlarına etkisi (Tez no: 231813) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi-İstanbul]. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Johnson, B. & Christensen, L. (2000) Educational research: Quantitative and qualitativeApproaches. Allyn and Bacon.
• Kaltakçı Gürel, D., Ölmeztürk, A., Durmaz, B., Abul, E., Özün, H., Irak, M., ... & Baydar, Z. (2017). 1990-2016 yılları arasında türkiye'de fizik eğitimi alanında yapılmış lisansüstü tezlerin içerik analizi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 1141-1172.
• Karadağ, E. (2009). Eğitim bilimleri alanında yapılmış doktora tezlerinin tematik açıdan incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 75-87.
• Kaşarcı, İ. (2013). Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin akademik başarı ve tutumlarına etkisi: Bir meta-analiz çalışması (Tez no: 322018) [Yüksek lisans tezi, Osmangazi Üniversitesi-Eskişehir]. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Kılıç, İ. & Özel M. (2014). Proje tabanlı öğrenme yönteminin fen ve teknoloji derslerinde uygulamaları hakkında öğretmen ve veli görüşlerinin incelenmesi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 7-20.
• Korkmaz, H., & Kaptan, F. (2002). Fen eğitiminde proje tabanlı öğrenme yaklaşımının ilköğretim öğrencilerinin akademik başarı, akademik benlik kavramı ve çalışma sürelerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(22).
• Masood, M. (2004). Trends and ıssues as reflected in traditional educational technology literature: a content analysis [Doctoral dissertation, Indiana University-Indiana].
• Mergendoller, J. R., Maxwell, N. L. & Bellisimo, Y. (2006). The effectiveness of problem-based ınstruction: A comparative study of ınstructional methods and student characteristics. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 1(2), 49-69.
• Neuman, W. (2007). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nitel ve nicel yaklaşımlar. (S. Özge, Çev.). Yayın Odası.
• Polat, M. (2013). A research into completed post-graduate theses in the field of physical science: Celal Bayar University sample. The Journal of Buca Faculty of Education, 35(2013), 46-58.
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A. & Seferoğlu, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, 1(3), 1-8.
• Slavin, R. E., (2008). Perspectives on evidence-based research in education what works? ıssues in synthesizing educational program evaluations. Educational Researcher, 37(1), 5-14.
• Stolk, J., & Harari, J., (2014). Student motivations as predictors of high-level cognitions in the project-based classrooms. Active Learning in Higher Education 15(3), 231-247.
• Temel, S., Şen, Ş. & Yılmaz, A., (2015). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme ile ilgili yapılan çalışmalara ilişkin bir içerik analizi: Türkiye örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 565-580.
• Ülküdür, M.A. (2016). Proje tabanlı öğrenme etkinlikleri ile oyun tabanlı öğrenme etkinliklerinin akademik başarı, tutum ve motivasyona etkisi (Tez no: 456122) [Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi-Amasya]. Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Wimmer, R. D., & Dominick, J. R. (2009). Mass media research: An introduction. Gardners Books.
• Yavuz, S., & Yavuz, G., (2017). Fen eğitiminde proje tabanlı öğretimle ilgili tezlerin içerik analizi: Türkiye örneği (2002-2014). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43(2017), 255-282.