Çocukların Yer Aldığı Bilimsel Süreç Becerilerine Yönelik Türkiye’de Yapılan Lisansüstü Tezlerinin İncelenmesi

Yıl 2022, , 436 - 464, 23.03.2022

Neriman Aral , Gül Kadan

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022..-967994

Öz

Araştırmada çocukların yer aldığı bilimsel süreç becerilerine yönelik Türkiye’de yapılan lisansüstü tezlerin bir arada ele alınarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği kullanılmıştır. YÖK Ulusal Tez Merkezinde erişilebilen 217 tezle çalışılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen “Tez İnceleme Formu” kullanılmıştır. Araştırmada yer alan lisansüstü tezlerinin en fazla 2019 yılında Eğitim Bilimleri Enstitüsünde yüksek lisans tezi olarak yapıldığı, tezlerde nicel araştırma yöntemlerinden deneysel tekniğin kullanıldığı ve ortaokul döneminde öğrenim gören çocuklarla çalışıldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ulaşılan tezlerde en fazla uygulanan eğitim programlarının bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesinin amaçlandığı, tezlerin sonuçlarında da uygulanan eğitimlerin çocuklarda bilimsel düşünme becerilerine, akademik başarılarına, derse ve bilime yönelik tutumlarına olumlu yönde kazanım sağladığı saptanmıştır. Tezlerin önerilerinde ise bilimsel süreç becerilerini desteklemek için farklı eğitim programlarının kullanılması gerektiği yönünde önerilerin olduğu saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar, çocukların aktif olarak yer aldığı bilimsel süreç becerilerinin, çocukların öğrenimlerinde olumlu katkılara yol açtığı, ancak aynı zamanda birtakım değişkenlere göre değiştiği yönündedir. Bu nedenle var olan bilimsel süreç becerilerinde farklı değişkenlerin yer aldığı çalışmaların ve dünyada çocuklara yönelik yapılan bilimsel süreç becerilerinin ne durumda olduğuna yönelik araştırmaların da bir arada ele alınarak incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilim, bilimsel süreç becerileri, lisansüstü tezler, eğitim programı

Investigation of Postgraduate Theses in Turkey on Science Process Skills Involving Children

Öz

In the research, it is aimed to examine the postgraduate theses made in Turkey on the science process skills in which children are involved, by considering them together. Document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used in the research. It has been determined that the postgraduate theses in the research were mostly made as a master's thesis in the Institute of Educational Sciences in 2019, the experimental technique, which is one of the quantitative research methods, was used in the theses and it was studied with children studying in the secondary school period. As a result of the research, it was determined that it was aimed to determine the effect of the most applied education As a result of the research, it was determined that it was aimed to determine the effect of the most applied education programs on science process skills in the theses reached, and it was determined that the education applied in the results of the theses provided positive gains in children's scientific thinking skills, academic achievements, attitudes towards the course and science. In the proposals of the theses, it was determined that different training programs should be used to support scientific process skills. The results obtained indicate that the science process skills in which children are actively involved lead to positive contributions in the learning of children, but also change according to some variables. For this reason, it is recommended to examine the existing scientific process skills by considering the studies on different variables and the researches on the state of scientific process skills for children in the world.

Anahtar Kelimeler

Science, science process skills, postgraduate thesis, education program

Kaynakça

• Abdi, A. (2014). The effect of inquiry- based learning method on students’ academic achievement in science course. Universal Journal of Educational Research, 2(1), 37-41. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1053967.pdf.
• Abanoz, T. (2020). STEM yaklaşımına uygun fen etkinliklerinin okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Abungu, H. E., Okere, M.I.O., &Wachanga, S.W. (2014). The effect of science process skills teaching approach on secondary school students’ achievement in chemistry in Nyanda district, Kenya. Journal of Educational and Social Research, 4(6), 359-372. https://www.richtmann.org/journal/index.php/jesr/article/view/4101.
• Adnyana, P. B., & Citrawathi, D.M. (2017). The effectiveness of question-based inquiry modüle in learnig biological knowledge and science process skills. International Journal of Environmental & Science Education, 12(8), 1871-1878. http://www.ijese.net/makale_indir/IJESE_1947_article_59ebc423e0e73.pdf.
• Agoro, A. A., & Akinsola. M.K. (2013). Effectiveness of reflective-reciprocal teaching on pre-service teachers’ achievement and science process skills in integrated science. International Journal of Education and Research, 1(8), 1-20. https://ijern.com/journal/August-2013/36.pdf.
• Ajlouni, A. O., & Jaradat, S. (2021). The effect of integrating on educational robot with hypermedia on students’ acquisition of scientific concepts: The case of fifth- grade students. International Journal of Interactive Mobile Technologies, 15(11), 113-132. https://doi.org/10.18488/journal.6120.83.615.624.
• Akca, Ö. F. (2020). Bilim merkezlerinde sorgulamaya dayalı robotik etkinliklerin öğrencilerin kavramsal başarıları, mantıksal düşünme ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Akdeniz, A. R. (2008). Problem çözme, bilimsel süreç ve proje yönetiminin fen eğitiminde kullanımı. S. Çepni (Ed.). Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji içinde (ss. 128-153). Ankara: Pegem.
• Akgün, A., Özden, M., Çinici, A., Aslan, A., & Berber, S. (2014). Teknoloji destekli öğretimin bilimsel süreç becerilerine ve akademik başarıya etkisinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 27-46. https://doi.org/10.17755/esosder97729.
• Akman, B., Üstün, E., & Güler, T. (2003). 6 yaş çocuklarının bilim süreçlerini kullanma yetenekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 11-14. http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/848-published.pdf
• Alabay, E., & Özdoğan, İ. M. (2018). Okul öncesi çocuklara dış alanda uygulanan sorgulama tabanlı bilim etkinliklerinin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 481-496. https://dergipark.org.tr/tr/pub/trkefd/issue/37181/312655
• Ambross, J., Meiring, L., & Blignaut, S. (2014). The implementation and development of science process skills in the natural sciences: A case study of teachers’ preceptions. Africa Education Review, 11(3), 459-474. https://doi.org/10.1080/18146627.2014.934998.
• Araceli, M. O. (2015). Examining students’ proportional reasoning strategy levels as evidence of the impact of an integrated LEGO robotics and mathematics learning experience. Journal of Technology Education, 26(2), 46-69. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1063604.pdf.
• Aral, N., & Kadan. G. (2018). Sosyal gelişim. N. Aral & Z. F. Temel (Eds.). Çocuk gelişimi içinde (ss. 236-262). Ankara: Hedef.
• Aral, N., Özdoğan Özbal, E., Gürsoy, F., Çetin Sultanoğlu, S., Fındık, E., & Yurteri Tiryaki, A. (2019). Üniversite ve toplum bütünleşmesinde örnek bir uygulama: Bilim üniversitede çocuklarla buluşuyor. Yaşadıkça Eğitim, 33(2), 202-215. https://doi.org/10.33308.26674874.2019332105.
• Atik, A. (2019). STEM etkinliklerinin bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi: 5 yaş örneği. [Yüksek Lisans tezi, Trabzon Üniversitesi]. http://acikerisim.trabzon.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12598/389
• Avan, Ç., Gülgün, C., Yılmaz, A., & Doğanay, K. (2019). STEM eğitiminde okul dışı öğrenme ortamları: Kastamonu Bilim Kampı. Journal of STEM Education, 2(1), 39-51. https://dergipark.org.tr/tr/pub/steam/issue/48084/601443
• Aydoğan, D. (2015). Bilim ve psikoloji. Ş. Işık (Ed.). Eğitim psikolojisi içinde (ss. 5-22). Ankara: Pegem Akademi.
• Aydoğdu, B. (2014). Bilimsel süreç becerileri. Ş.S. Anagün & N. Duban (Eds.). Fen bilimleri öğretimi içinde (ss. 87-113). Ankara: Anı.
• Babaoğlan- Özdemir, B., & Babaoğlan, B. (2019). Tübitak 4006 bilim fuarlarının 6. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ve fen bilimleri dersine yönelik tutumlarıyla ilişkisi. Informal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 4(1), 22-36. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jrinen/issue/46270/475317
• Bahtiar, B., & Dukomaoma, N. (2019). Basic science process skills of biology laboratory practice: Improving through discovery learning. Biosfer- Journal Pendidikan Biologi, 12(1), 83-93. https://doi.org/10.21009.biosferjpb.v12n1.83-93.
• Bakırcı, H., Kahraman, F., & Artun, H. (2020). Ortak bilgi yapılandırma modelinin biyoçeşitlilik konusunda beşinci sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve eleştirel düşünme becerilerine etkisi. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitim Dergisi, 3(1), 51-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fmgted/issue/54249/723176
• Bakırlı, G. (2020). Probleme dayalı fen öğrenme: Hipotez test etme deneylerinin akademik başarıya ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Becker, C., Lauterbach, G., Spengler, S., Dettweiler, U., & Mess, F. (2017). Effects of regular classes in outdoor education settings: A systematic reivew on students’ learning, social and health dimensions. Int. J. Environ. Res. Public Health, 14(5), 485. https://www.mdpi.com/1660-4601/14/5/485.
• Bıyıklı, C., & Yağcı, E. (2014). 5E öğrenme modeline göre düzenlenmiş eğitim durumlarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 15(1), 45-79. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/57166
• Bodur, Z., & Yıldırım, M. (2018). Sınıf dışı etkinliklerin ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin akademik başarıları ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 47(47), 125-140. https://doi.org/10.15285.maruaebd.271564
• Buldur, A. (2019). Montessori eğitim programına devam eden okul öncesi dönem çocuklarının bilimsel süreç becerilerindeki değişimlerin incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(4), 1172-1186. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cije/issue/50809/615576
• Büyüktaşkapu, S. (2010). Bilimsel süreç becerileri. B. Akman, G. Uyanık- Balat & T. Güler (Eds.). Okul öncesi dönemde fen eğitim içinde (ss. 19-62). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüktaşkapu, S., Çeliköz, N., & Akman, B. (2012). Yapılandırmacı bilim eğitimi programının 6 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Eğitim ve Bilim, 37(165), 275-292. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1296/428
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç- Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. (20. Baskı). Ankara: Pegem.
• Chabalengula, V.M., Mumba, F., & Mbevve, S. (2012). How pre-service teachers’ understand and perform science process skills. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 8(3), 167-176. https://doi.org//10.12973/eurasia.2012.832a.
• Charlesworth, R., & Lind, K. K. (2013). Math and science for young children. (7th Edition). Belmont Wodsworth Cengage Learning.
• Cheng, H. (2010). What can we learn from Chinese and Australian primary school students’ perceptions of scientists and science learning. C. Redman (Ed.). Successful science education practices: Exploring what, why and how they worked in (pp. 39-70). New York: Nova Science Publishers.
• Civelek, P., & Özyılmaz- Akamca, G. (2018). Açık alan etkinliklerinin okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2011-2020 https://doi.org/10.24106/kefdergi2297.
• Cook- Cottone, C.P. (2004). Using Piaget’s theory of cognitive development to understand the construction of healing narratives. Journal of College Counseling, 7, 177-186. https://doi.org/10.1002/j.21611882.2004.tb00249.x
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni: Nitel, nicel ve karma yöntem araştırmaları. (Çev. S. B. Demir 1. Baskı). Ankara: Eğiten Kitap. (Orijinal çalışma 2013 yılında yayımlandı.)
• Çelik, K. (2012). Canlılarda üreme, büyüme ve gelişme ünitesinin araştırmaya dayalı öğrenme yöntemi ile işlenmesinin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve fen ve teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Dailey, D., & Robinson, A. (2017). Improving and sustaining elementary teachers’ science teaching preceptions and process skills: A post intervention study. Journal of Science Teacher Education, 28(2), 169-185. https://doi.org/10.1080.1046560X.2016.1277601.
• Doyan, A., Susilawati, S., & Hardiyansyah, H. (2021). Development of natural science learning tools with guided inquiry model assisted by real media to improve students’ scientific creativity and science process skills. Jurnal Penelitian Pendidikan, 7(1), https://doi.org/10.29303.jppipa.v7il.485.
• Duman, T., & Peker- Ünal, D. (2017). Etkili öğrenme ve öğretim. N. Aral & T. Duman (Eds.) Eğitim psikolojisi içinde (ss. 492-526). Ankara: Pegem Akademi.
• Duschl, R. A., Schweinger, H.A., & Shouse, A. W. (2007). Taking science to school: Learning and teaching science in grades K-8. Washington D.C: National Academic Press.
• Erentay, N. (2013). Okul dışı doğa uygulamalarının 5. sınıf öğrencilerinin fene ilişkin bilgi, bilimsel süreç becerileri ve çevreye yönelik tutumlarına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Erten, Z., & Taşçı, G. (2016). Fen bilgisi dersine yönelik okul dışı öğrenme ortamı etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 638-657. https://doi.org/10.17556.jef.41328
• Ewers, T.G. (2001). Teacher- directed versus learning cycles methods: Effects on science process skills mastery and teacher efficacy among elementary education students. [Ph D. Dissertation], University of Idaho.
• Fusaro, M., & Smith, M.C. (2018). Preschoolers’ inquisitiveness and science- relevant problem solving. Early Childhood Research Quarterly, 42, 119-127. https://doi.org/10.1016.j.ecresq.2017.09.002.
• Gairal- Casado, R., Garcia- Yeste, C., Nova-Molinera, M.T., & Salvado- Belarta, Z. (2019). Out of school learning scientific workshops: Stimulating institutionalized adolescents’ educational aspirations. Children and Youth Services, 103, 116-126. https://www.tesisenred.net/handle/10803/668186#page=1.
• Gao, X., & Hew, K.F. (2021). Toward a 5E-based flipped classroom model for teaching computational thinking in elementary school: Effects on student computational thinking and problem solving performance. Journal of Educational Computing Research. https://doi.org/10.1177/07356331211037757.
• Geveke, C., Steenbeck, H., Doornenbal, J., & Van Geert, P. (2016). Improving pupils’ conceptual understanding by a connected in-school and out of school science program: A multiple case study. American Journal of Educational Research, 4(1), 115-125. https://research.hanze.nl/en/publications/improving-pupils-conceptual-understanding-by-a-connected-in-schoo.
• Grodzieska- Jurczak, M., Stepska, A., Nieszparek, K., & Bryda, G. (2008). Perception of environmental problems among pre-school children in Poland. International Research in Geographical and Environmental Education, 15 (1), 62-76. https://doi.org/10.2167/irgee187.0.
• Günşen, G., Fazlıoğlu, Y., & Bayır, E. (2018). Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı bilim öğretiminin 5 yaş çocuklarının bilimsel süreç becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(3), 599-616. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/38684/449437
• Harun, M. T., & Salamuddin, N. (2013). Applying elements of outdoor education in teacher- education innovation. Asian Social Science, 9(16), 15-21. https://doi.org/10.5539/ass.v9n16p15.
• Hsiao, H. S., Lin, Y. W., Lin, K. Y., Lin, C. Y., Chen, J. H., & Chen, J. (2019). Using robot-based practices to develop on activity that incorporated the 6E model to improve elementary school students’ learning performances. Interactive Learning Environment, https://doi.org/10.1080/104.94820.2019.16360.90.
• İzgi, S. (2020). Fen bilimleri dersi elektrik enerjisinin dönüşümü konusuna 5E modeli ile temellendirilmiş bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik (STEM) yaklaşımlarının 7. sınıf öğrencilerinin akademik başarı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• James, C. (2013). Dot drawing in science education making learning visible. C. Redman (Ed.). Successful science education practices: Exploring what, why and how they worked in (pp. 183-202). New York: Nova Science Publishers.
• Kamisah, O., & Marimuthu, N. (2010). Setting new learning targets fort he 21st century science education in Malaysia. Procedia Social and Behavioral Science, 2, 3737-3741. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S187704281000621X.
• Kandır, A., Yaşar, M. C., İnal, G., Yazıcı, E., Uyanık, Ö., & Yazıcı, Z. (2012). Etkinliklerle bilim eğitimi. Ankara: Efil. Kandır, A., & Türkoğlu, D. (2017). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı. N. Aral & T. Duman (Eds.). Eğitim psikolojisi içinde (ss. 404-422). Ankara: Pegem.
• Karamustafaoğlu, S., & Meşeci, B. (2014). 4E modeli ünitesinde maddenin yapısı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 7(3), 304-321. https://dergipark.org.tr/tr/pub/akukeg/issue/29354/314104
• Karamustafaoğlu, O., & Yaman, S. (2006). Fen eğitiminde özel öğretim yöntemleri: I-II. Ankara: Anı. Kavak, Ş. (2020). STEM eğitimine dayalı etkinliklerin okul öncesi çocukların temel bilimsel süreç becerilerine etkisi. [Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Kaya, G., & Yılmaz, S. (2016). Açık sorgulamaya dayalı öğrenmenin öğrencilerin başarısına ve bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 312), 300-318. https://10.16986/HUJE.2016016811.
• Kefi, S. (2017). Okul öncesi eğitimde proje yaklaşımı uygulamalarının temel bilimsel süreç becerilerini kapsama durumunun incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 3-18. https://10.24130/eccd-jecs.19672017119.
• Kim, K. J., Yoon, J., & Han, M. K. (2021). Young chefs in the classroom: Promoting scientific process skills and healthy eating habits through an inquiry-based cooking Project. International Journal of Early Years Education, https://doi.org/10.1080/09669760.2021.1892597.
• King- Miller, B. A., Stevenson, A. D., & Casler- Failing, S.L. (2021). Expanding STEM membership, using science process skills in a social justice curriculum to combat streotype threats and build self- efficacy in African American students. Journal of Educational Research & Practice, 11(1), https://doi.org/10.5590/JERAP.2021.11.1.19.
• Klofutar, S., Jerman, J., & Torkar, G. (2020). Direct versus vicarious experiences for developing children’s skills of observation in early science education. International Journal of Early Years Education, https://doi.org/10.1080/09669760.2020.1814214.
• Korkmaz, H., & Kavak, G. (2010). İlköğretim öğrencilerinin bilime ve bilim insanına yönelik imajları. İlköğretim Online, 9(3), 1055-1079. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue/8594/106894 Kucirkova, N., Messer, D., Sheehy, K., & Fernandez- Panadero, C. (2014). Children’s engagement with educational ipad apps: Insights from a Spanish classroom. Computers & Education, 7, 175-184. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.10.003.
• Kurniawan, W., Darmaji, D., Astalini, A., Kurniawan, D.A., Hiadayat, M., Kurniawan, N., & Farida, L.Z.N. (2019). Multimedia physics practicum reflective material based on problem solving for science process skills. International Journal of Evaluation and Research in Education, 18(4), 590-595. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1238307.pdf.
• Laski, E. V., Jor’dan, J.R., Daoust, C., & Murray, A.K. (2015). What makes mathematics manipulatives effective? Lessons from cognitive science and Montessori education. Sage Open, https://doi.org/10.1177/2158-244015589.588.
• Lin, X., Yang, W., Wu, L., Zhu, L., Wu, D., & Li, H. (2021). Using an inquiry- based science and engineering program to promote science knowledge, problem-soving skills and approaches to learning in preschool children. Earlu Education and Development, 32(5), 695-713. https://doi.org/10.1080/10409289.2020.1795333.
• Lind, K. K. (2001). Science in the early childhood years. The National Head Start Child Development Institute (CDJ). http://www.hsnrc.org/cd/klindi.cfm. Er. Tar. 10.06.2012.
• Lorusso, M.L., Giargetti, M., Travellini, S., Greci, L., Zangiacomi, A., Mondellini, M., Sacco, M., & Reni, G. (2018). Giok the alien: An AR- based integrated system fort he empowerment of problem solving. Pragmatic and social skills in pre-school children. Sensors, 18, 2-16. https://www.mdpi.com/1424-8220/18/7/2368.
• Maranan, V. M. (2017). Basic process skills and attitude toward science: Inputs to an enhnced students’ coginitive performance. [Master thesis], Laguna State Polytechnic University.
• Marfilinda-Zaturrahmi, R., & Indrawati, E. S. (2019). Development and application of learning cycle model on science teaching and learning: A literatüre review. The 3rd International Conference on Mathematics Science Education and Technology 4-5 October, 2018, Padong, Indonesia.
• Metin, D., & Leblebicioğlu, G. (2011). How did a science camp affect children’s conceptions of science? Asia Pacific Forum on Science Learning & Teaching, 12(1), 1-29. https://www.eduhk.hk/apfslt/download/v12_issue1_files/kilic.pdf
• Milford, T., & Tippett, C. (2015). The design and validatation of early childhood STEM classroom observational protocol. International Research in Early Childhood Education, 6(1), 24-37. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1150965.pdf.
• Mulyeni, T., Jamaris, M., & Supriyati, Y. (2019). Improving basic science process skills through inquiry based aprroach in learning science for early elementary students. Journal of Turkish Science Education, 16(2), 187-201. http://www.tused.org/index.php/tused/article/view/89/51.
• Natiqah, H., & Wulansuci, G. (2020). Experiential learning methods to improve young children’s science process skills during Covid-19 pandemic. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 538, 14-18. https://doi.org/10.2991/assehr.k.210322.004.
• Nur Alshah, B., Halim, L., & Meerah, T.S.M. (2009). Understanding the thinking of scientists entrepreneurs: Implication for science education in Malaysia. Journal of Turkish Science Education, 6(1), 3-11. http://www.tused.org/index.php/tused/article/view/100/57.
• Özdoğru, E. (2013). Fiziksel olaylar öğrenme alanı için Lego program tabanlı fen ve teknoloji eğitiminin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve Fen ve Teknoloji dersine yönelik tutumlarına etkisi. [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Öztürk, Z.D. (2019). Fen bilimleri dersinde probleme dayalı öğrenme yönteminin öğrencilerin akademik başarılarına ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Peters, J. M., & Stout, D. L. (2006). Science in elementary education methods, concepts and inquires. (10th Edition). New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Rosana, D., Kadarisman, N., Purwanto, A., & Sari, E.K. (2021). The effect of learning biophysics with STEM approach on science process skills and increasing soybean productivity and growth rate. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia, 10(3), 447-461. https://journal.unnes.ac.id/nju/index.php/jpii/article/view/30695/12030.
• Safaah. E. S., Muslim, M., & Liliawati, W. (2017). Teaching science process skills by using the 5- stage learning cycle in junior high school. International Conference on Mathematics and Science Education, 895, 2-7. https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1742-6596/895/1/012106/pdf.
• Safaruddin, S., Ibrahim, N., Juhacni, J., Harmilawati, H., & Quadrianti, L. (2020). The effect of Project based learning assisted by electronic media on learning motivation and science process skills. Journal of Innovation in Educational and Cultural Research, 1(1), https://doi.org/1046843/jiecrvil.5.
• Sagala, N. L., & Simanjuntak, R. M. P. (2017). The influence of problem based learning model on scientific process skill and problem solving ability of student. IOSR Journal of Research & Method in Education, 7(4), 01-09. https://www.iosrjournals.org/iosr-jrme/papers/Vol-7...
• Sağdıç, M., Bakırcı, H., & Boynukara, Z. (2019). Rehberli sorgulama öğretim modeline dayalı fen öğretiminin 7. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri üzerindeki etkisinin incelenmesi: Kuvvet ve enerji ünitesi örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 943-959. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/50700/660104
• Sezer, Ö. (2017). Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi kuramı. N. Aral & T. Duman (Eds.). Eğitim psikolojisi içinde (ss. 450-468). Ankara: Pegem.
• Shahali, E.H.M., Halim, L., Treagust, D.F., Won, M., & Chandrasegaran, A.L. (2017). Primary school teachers’ understanding of science process skills in relation to their teaching qualifications and teaching experience. Res. Sci. Educ, 47, 257-281. https://doi.org/10.1007/s11165-015-9500-z.
• Shawkey-Elkeey, S. (2017). Developing science process skills and some of accompanying skills through observation of life cycle of silkworm by kindergarten child. The Online Journal of New Horizons in Education, 7(1), 53-63. http://www.tojdel.net/journals/tojned/volumes/tojned-volume07-i01.pdf#page=60.
• Siry C., & Kremer, I. (2011). Children explain the rainbow: Using your children’s ideas to guide science curricula. Journal of Science Education and Technology, 20(5), 643. https://doi.org/10.1007.s10956-011-9320-5.
• Sjöblom, P., & Svens, M. (2019). Learning in the Finnish outdoor classroom: Pupils’ views. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 19(4), 301-314. https://doi.org/10.1080.14729679.2018.1531042.
• Sole- Llussa, A., Aguilar, D., & Ibonez, M. (2021). Video worked examples to promote elementary students’ science process skills: A fruit decomposition inquiry activity. Journal of Biological Education, 55(4), 368-379. https://doi.org/10.1080.00219266.2019.1699149.
• Spilt, J.L.,Koomen, H.M.Y. & Thijs, J.T. (2011). Teacher Wellbeing: The Importance of Teacher-Student Relationships. Educational Psychol Rev, 23, 457-477. https://doi.org/10.1007/s10648-011-9170-y
• Stender, A., Schwichow, M., Zimmerman, C. & Hartig, H. (2018). Making inquiry-based science learning visible: The influence of CVS and coginitive skills on content knowledge learning in guided inquiry. International Journal of Science Education, 40(15), 1812-1831 https://doi.org/10.1080.09500693.2018.1504346.
• Sugiarti, A.C., Suyatno, S., & Sanjova, I.G.M. (2017). The development of learning material using learning cycle 5E model based stem to improve students’ learning outcomes in thermochemistry. International Conference on Science Education (ICOSEd) II November 2017, Universitos Negari Surabaya, Indeonesia.
• Şahbaz, Ö., & Hamurcu, H. (2012). Probleme dayalı öğrenme ve işbirlikli öğrenme yöntemlerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerileri ve öğrenme çıktıları üzerindeki etkileri. Education Sciences, 7(2), 734-754. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19816/211964
• Şahin, F., Güven, İ., & Yurdatapan, M. (2011). Proje tabanlı eğitim uygulamalarının okul öncesi çocuklarında bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisi. MÜ Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 33, 157-176. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/358/1982
• Şimşek, F. (2019). FeTeMM etkinliklerinin öğrencilerin fen, tutum, ilgi bilimsel süreç becerileri üzerine etkisi ve öğrenci görüşleri. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 3, 654-679. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/761903
• Şimşek, Ö., & Yeşiloğlu, Ö. (2014). Akran öğretimi yönteminin elektrik kavramlarının öğrenimi ve bilimsel süreç becerilerinin kazanımı üzerine etkisi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 72-94. https://dergipark.org.tr/tr/pub/befdergi/issue/15929/167518
• Tatlı, A. (2020). REACT stratejisinin ortaokul öğrencilerinin kavramsal anlama, bilimsel süreç ve yaşam becerileri üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Düzce Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Tatlısu, S. (2020). Fen bilimleri dersinde argümantasyon yönteminin kullanılmasının 7. sınıf öğrencilerinin fen öğrenme becerisi ve bilimsel süreç becerileri üzerine etkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Ting, K. L., & Siew, N. M. (2014). Effects of outdoor school ground lessons on students’ science process skills and scientific curiosity. Journal of Education and Learning, 3(4), 96-107. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1075796.pdf.
• TUBA (2013). Bilim eğitimi programı. http://www.tuba.gov.tr/content/toplanti-tutanagi/id/245/pid/96/mid/103.
• Turiman, P., Omar, J., Daud, A.M., & Osman, K. (2012). Fostering the 21st century skills through scientific literacy and science process skills. Porcedia- Social and Behavioral Sciences, 59, 110-116. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812036944.
• Uludağ, G., & Erkan, N. S. (2020). Okul dışı öğrenme ortamlarında etkinlikler içeren fen eğitimi programının 60- 72 aylık çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. https://doi.org/10.16986.HUJE.2020064760.
• Ünal, M., & Aksüt, P. (2021). 4-6 yaş çocuklarına etkinlik temelli STEM eğitiminin bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 5(1), 109-134. https://doi.org/10.24130.eccd-jecs.1967202151290.
• Ünal, M., & Aral, N. (2014a). Deney Yöntemine Dayalı Eğitim Programı’nın 6 yaş çocuklarının problem çözme becerilerine etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 39, 279-291. https://dx.doi.org/10.15390/EB.2014.3592
• Ünal, M., & Aral, N. (2014b). Fen Eğitiminde Problem Çözme Ölçeğinin Geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Eğitim ve Bilim, 39, 268-278. http://dx.doi.org/10.15390.EB.2014.3585
• Üstündağ, K. (2019). Montessori yönteminin okul öncesi dönemdeki çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Wafirah, M., Waluya, S.B., & Suyitna, A. (2016). The effectiveness of learning cycle 5E based on brainstorming to increase mathematical communication and self- confidence on quadrilateral ICMSE: Contribution of mathematics and science research for sustainable life in facing. Global Challenge, 3(1), 50-55. https://journal.unnes.ac.id/sju/index.php/icmse/article/view/13369/7342.
• Wahyuni, S., Indrawati, S., & Suana, W. (2017). Developing science process skills and problem solving abilities based on outdoor learning in junior high school. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia, 6(1), 165-169. https://doi.org/10.15294.jpii.v6i1.6849.
• Yalçın, H., & Şişman, Z. B. (2018). Keşif ve sorgulama temelli bilim eğitimi programının 10-12 yaş çocukların bilimsel süreç becerilerine etkisi. Uluslararası Eğitim ve Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(2), 83-96. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uebt/issue/39057/435822
• Yamak, H., Bulut, N., & Dündar, S. (2014). 5. Sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. GEFAD/GUJGEF, 34(2), 249-265. https://doi.org/10.17152.gefd.15192.
• Yıldırım, M., Çalık, M., & Özmen, H. (2016). A meta-synthesis of Turkish studies in science process skills. International Journal of Environmental & Science Education, 11(14), 6518-6539. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1115726.pdf.
• Yıldız, N. (2010). Fen eğitiminde probleme dayalı öğrenme senaryolarının çözümünde deney uygulamalarının öğrencilerin başarısına, tutumuna ve bilimsel süreç becerilerine etkisi. [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yıldız, F., Yıldız-Bıçakçı, M., & Aral, N. (2015). Bilişsel gelişim (3-6 yaş). F. Turan & A. İpek Yükselen (Ed.). Çocuk gelişimi. Okul öncesi dönemde gelişim içinde (ss. 38-51). Ankara: Hedef. Yıldız, C., & Yıldız, T.G. (2021). Exploring the relationship between creative thinking and scientific process skills of preschool children. Thinking Skills and Creativity, 39, 1-12. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1871187121000109.
• YÖK Mevzuat (2021). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezTeslimKılavuz.jsp.
• Yuliskurniawati, I. D., Noviyanti, N. I., Mukti, W. R., Mohanol, S. & Zubaidah, S. (2019). Science process skills based on genders of high school students. The International Seminar on Bioscience and Biological Education, 1241, 1-9. https://doi.org/10.1088.1742-6596.1241.1.012055.
• Yücelyiğit, S., & Aral, N. (2017). Bilim ve teknolojiye meraklı çocukların teknoloji kullanımlarının incelenmesi. 3rd International Congress on Education, Distance Education and Educational Technology, 24-25 Kasım 2017, Özet Kitabı, 44-45, Antalya.
• Zeidan, A.H., & Jayasi, M.R. (2015). Science process skills and attitudes toward science among Palestinian secondary school students World Journal of Education, 5(1), 13-25. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1158460.pdf.