ÖĞRETMENLERİN "YAPILANDIRMACI ÖĞRETMEN" KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARINA YÖNELİK METAFOR ÇALIŞMASI ÖRNEĞİ

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 2, 282 - 305, 01.07.2014

Seval Eminoğlu Küçüktepe , Ercan Gürültü

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2014.14.2-5000091540

Cited By: 8

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin eğitimde yapılandırmacı (constructivist) öğrenme yaklaşımına ilişkin kullandıkları metaforları ortaya koymaktır. Araştırma; 2013-2014 eğitim öğretim yılında farklı illerde MEB’e bağlı çeşitli okullarda görev yapan; farklı branşlardan 213 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmadan veri toplamak amacıyla araştırmaya katılan öğretmenlerin yapılandırmacı eğitime ilişkin sahip oldukları düşünceleri ortaya çıkarmak için açık uçlu bir anket formu hazırlanmış; anket formunda öğretmenlerden “Yapılandırmacı öğretmen ……. benzer; çünkü …….” cümlesini tamamlamaları istenmiştir. Öğretmenlerin yapılandırmacı eğitim kavramına ilişkin düşünceleri içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının yapılandırmacı eğitime ilişkin olarak toplam 92 adet metafor ürettikleri görülmüş ve üretilen bu metaforlardan “Rehber olarak öğretmen”, “Bilgi kaynağı olarak öğretmen”, “Biçimlendirici-şekillendirici olarak öğretmen”, “Bilgi yayıcı-aydınlatıcı olarak öğretmen”, “Çözümleyici-keşfedici olarak öğretmen”, “İdareci-koruyucu olarak öğretmen”, “Usta olarak öğretmen”, “Hayat kaynağı olarak öğretmen”, “Çalışkan öğretmen” şeklinde dokuz kategori oluşturulmuştur. Sonuç olarak; farklı branş, kıdem, cinsiyet ve hizmetiçi eğitim alma durumuna göre öğretmenlerin yapılandırmacı eğitime bakış açılarının birbirinden farklı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Metafor, yapılandırmacı eğitim, yapılandırmacı öğretmen

SAMPLE OF METAPHOR STUDY AIMED AT PERCEPTION OF TEACHER’S RELATED TO NOTION OF ‘‘CONSTRUCTIVIST TEACHER’’

Öz

The purpose of this research is to present the metaphors which teachers use for constructivist learning approach in education. The research was carried out with 213 teachers from different branches, working at various schools in different cities under Ministry of National Education in 2013-2014 academic year. In order to collect data, an open-ended questionnaire form was prepared to find out the teachers’ ideas about constructivist education and the teachers were asked to complete this sentence “Constructivist teacher is like .....; because ....”. Teachers’ ideas about constructivist education concept were analyzed with the content analysis technique. Results of the research showed that teachers produced 92 metaphors about constructivist education and nine categories as “Teacher as a guide”, “Teacher as a source of information”, “Formative teacher”, “Teacher as an information distributor-illuminator”, “Teacher as a resolver-explorer”, ”Teacher as an administrator-protector”, “Teacher as a master”, “Teacher as a source of life” and “Hardworking teacher”were generated. In conclusion, teachers’ points of view regarding constructivist education were found to be different from each other with respect to branches, experience, gender and inservice training.

Anahtar Kelimeler

Metaphor, constructivist education, constructivist teacher

Kaynakça

• Abbott, J. & Ryan, T. (1999). Constructing knowledge. Reconstructing schooling. Educational Leadership,November, 1999. 66-69. 12 Haziran 2014 tarihinde http://www.mmiweb.org.uk/hull/site/site/articles/abbot_ryan_1999.pdf sitesinden alınmıştır.
• Adıgüzel, A. (2009). Yenilenen ilköğretim programının uygulanması sürecinde karşılaşılan sorunlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17,77- 94.
• Akar, H.&Yıldırım, A. (2009). Learners’ metaphorical ımages about classroom management in a social constructivist learning environment. Teaching in Higher Education. Vol. 14, No. 401-415.
• Alger, C. (2009). Secondary teachers’ conceptual metaphors of teaching and learning: changes over the career span. Teaching and Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 25(5), 743-751.
• Applefield,J. M., Huber, R. & Moallem, M. (2000). Constructivism in theory and practice: toward a better understanding. High School Journal, Volume.84/2.
• Atılboz, N., G., Salman, S. & Saygın Ö. (2006). Yapılandırmacı öğretim yaklaşımının biyoloji dersi konularını öğrenme başarısı üzerine etkisi: canlılığın temel birimi-hücre. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı 1, Cilt 26, 51-64,
• Aydın, F. (2010). Ortaöğretim Öğrencilerinin Coğrafya Kavramına İlişkin Sahip Oldukları Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 10 (3). 1293- 1322.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African of Education, 29, 431-444.
• Büyüköztürk Ş., Çakmak E., K., Akgün E., Ö., Karadeniz Ş., Demirel F., (2013). “Bilimsel Araştırma Yöntemleri”. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi Güz 2008, 6(4), 693-712.
• Donnel, B. (2009). Shall the twain meet? Metaphor, dissociation, and cooccurrence. Psychoanalytic Inquiry: A Topical Journal for Mental Health Professionals: Vol. 29: Iss. 1.79-90.
• Duman, B. (2007). Eğitimde çağdaş yaklaşımlar. G. Ocak (Editör). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara:PegemA Yayıncılık, 267-385.
• Girmen, P. (2007). İlköğretim öğrencilerinin konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Yayımlanmamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Guerrero, M. C. & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ELS teaching and learning. Language Teaching Research, 6(2), 95-120.
• Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, Cilt 38, Sayı 169.126-141.
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1) 77-92.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H. (2010). Türkçe dersi öğretim araçlarında yapılandırmacılık: metinlerarasılık. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı 14.
• Küçüktepe, C. (2003). Pedagojik konstruktivist etkinliklerle işlenen derslerin eleştirel düşünmeye ve kalıcılığa etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Lakoff, G. & Johnson M. (2005). Metaforlar hayat anlam ve dil (Çeviren: Gökhan Yavuz Demir). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Morgan G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor(Çev. G. Bulut). İstanbul: BZD Yayıncılık.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve Öğretme. Ankara:Pegem Yayınları.
• Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. The Turkish Online Journal of Educational Technology – TOJET volume 3 Issue 1 Article 14.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
• Pehlivan, A. ve Aydın, S. İ. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3 Summer 2010. 818-842
• Perkins, D. N. (1999).The many faces of constructivism. Iucational Leadership, Nov., 6- 11.
• Pishghadam, R., Torghabeh, R. A.& Navari, S. (2009). Metaphor analysis of teachers’ beliefs and conceptions of language teaching and learning in Iranian high schools and language institutes: A qualitative study. Iranian EFL Journal, September, 6-40.
• Pishghadam R., & Navari S. (2010). Examining Iranian language learners’ perceptions of language education in formal and informal contexts: A quantitative study. The Modern Journal of Applied Linguistic, 1(January), 171-185.
• Primack, J.R. & Abrams, N. E. (1995).In a beginning: Quantum cosmology and Kabbalah. Tikkun, 10 (1), 66-73.
• Saban, A, Koçbeker, B. N. & Saban A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 6(2), 461-522.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 55, 459-496.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkinileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2, 135-155.
• Satan, A. S. (2013). Öğretmen adayı öğrencilerin psikolojik danışman ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı 26.64-92.
• Shaw, D., Massengill, B. & Mahlios, M. (2008). Preservice teachers’ metaphors of teaching in relation to literacy beliefs. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 14(1), 35-50.
• Shuell, T. J. (1990). Teaching and learning as problem solving. Theory into Practice, 29 (2), 102–108.
• Şahin, A., Çermik, H. ve Doğan, B. (2010). “Su üzerine yazı yazmak” mı “başına talih kuşu konmak” mı? öğretmen adaylarının arama motoru deneyimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,10, 1-32.
• Tuan, H. L., Chang, H. P., Wang, K. H., & Treagust, D. F. (2000). The development of an instrument for assessing students’ perceptions of teachers’ knowledge. International Journal of Science Education. 22(4), 385-398.
• TDK (2014). Büyük Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu. 3 Temmuz 2014 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TD K.GTS.53b9c1150a1d53.61763710 adresinden alınmıştır.
• Töremen, F. ve Döş, İ. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9, 1973-2012.
• Wallace, S. (2001). Guardian angels and teachers from hell: Using metaphor as a measure of schools’ experiences and expectations of General National Vocational Qualifications. International Journal of Qualitative Studies in Education, 14(6), 727-739.
• Witfelt, C. (2000). Educational multimedia and teacher’ needs for new competencies to use educational multimedia. Education Media International, 37(4). 235-241
• Yaşar, Ş. (1998). Yapısalcı kuram ve öğrenme-öğretme süreci. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 8, Sayı 1-2, .68-75.