OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ “ÇOCUK” VE “OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 4, 1652 - 1672, 02.01.2016

Ege Akgün

Öz

Araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmen adaylarının “çocuk” ve “okul öncesi öğretmeni” kavramlarına ilişkin algılarının metaforlar yolu ile belirlenmesi ve sınıf düzeyi değişkenine göre karşılaştırılmasıdır. Araştırmanın çalışma grubu, gönüllülük esasına göre araştırmaya katılan toplam 100 okul öncesi öğretmen adayından oluşmaktadır. Öğretmen adaylarının “çocuk” ve “okul öncesi öğretmeni”ne ilişkin görüşleri metaforlar yoluyla elde edilmiştir. Bu bağlamda öğretmen adaylarına “Çocuk…….gibidir; çünkü…..” ve “Okul öncesi öğretmeni…….... gibidir; çünkü,……” ifadelerini yazılı olarak doldurmaları istenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde, nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre çocukla ilgili olarak en fazla sayıda metaforun yer aldığı kategoriler sırasıyla yönlendirilebilir ve işlenebilir olma, muhtaç olma ve eğitimden etkilenebilir olma kategorileridir. Okul öncesi öğretmenine yönelik ise kategoriler sırasıyla ihtiyaçları karşılama, yön ve şekil verme, bilgi verme ve aydınlatma kategorileridir. Sınıf düzeyine göre, birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinde ilk üç sırada “çocuk”la ilgili aynı metafor ve kategorilerin olduğu belirlenmiş ve “okul öncesi öğretmeni” ile ilgili metafor ve kategorilerde sınıf düzeyine göre farklılıklar olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim, okul öncesi öğretmen adayı, çocuk, metafor

PROSPECTİVE PRE-SCHOOL TEACHERS’ METAPHORS ABOUT THE CONCEPT OF “CHILD” AND “PRE-SCHOOL TEACHER”

Öz

The purpose of this study is to determine, with the help of metaphors, prospective preschool teachers’ perceptions of the concepts of “preschool teacher” and “children”, and to compare such
perceptions based on the variable of the year of study. The participants of study were 100 volunteering prospective preschool teachers. Metaphors were the means used to collect prospective
teachers’ opinions of “child” and “preschool teacher”. In this respect, the prospective preschool teachers were asked to complete the missing parts in the following sentences: “A child is like ….. because …..” and “A preschool teacher is like ….. because …..” Content analysis – one of the methods used in qualitative research – was used for data analysis. The study findings suggest that the categories in which child-related metaphors were most used were, in the order of frequency, guidance/molding, neediness and being affected from education. The categories related to preschool teaching were, in the order of frequency, meeting the needs, guiding and shaping and informing and enlightening. The distribution by year of study shows that the same metaphors and categories related to the child were placed at the first three ranks among both first-year and fourthyear students, and that there were differences between the two groups with regard to the metaphors and categories about preschool teachers.

Anahtar Kelimeler

Pre-school education, prospective preschool teacher, child, metaphor