MATEMATİKSEL ÖĞRENME ETKİNLİĞİ TÜRLERİNE YÖNELİK KURAMSAL BİR ÇALIŞMA: FONKSİYON KAVRAMI ÖRNEKLEMESİ

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 3, 1437 - 1464, 19.09.2017

Kemal Özgen

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2017.17.31178-338839

Cited By: 8

Öz

Matematik
eğitiminde öğrenen merkezli eğitimin önemli unsurlarından birisi etkinlik
temelli öğrenmedir. Bu doğrultuda etkinlikler matematiği öğrenme-öğretme
sürecinin temel yapıtaşları olarak görülebilir. Etkili öğrenme etkinliklerinin
özellikleri, yapısı ve hangi amaçla tasarlandığı önemli konular arasında yer
almaktadır.  Ayrıca etkinlik türlerinin
ve sınıflandırmasının neler olduğunun bilinmesi önemli görülmektedir. İlgili
alan yazında etkinlik türleri ve sınıflandırılmaları farklı kuramsal
yaklaşımlar ve çerçeveler açısından ele alındığı belirlenmiştir. Ancak
özellikle matematiksel etkinliklere yönelik yapılan çerçeve ve
sınıflandırmalarda amaç, bilişsel süreçler, matematiksel yeterlikler ve
becerilerin odak noktada olduğu söylenebilir. Bu çalışmada matematiksel öğrenme
etkinliklerine yönelik önemli konulardan biri olan etkinliklerin türleri ve
sınıflandırılması üzerinde durulacaktır. Çünkü matematik öğretmenlerinin
etkinlik türleri arasındaki farklılıkları anlamaları ve özellikle öğretim
amaçları ile öğrencileri için daha uygun etkinlikleri seçebilmeleri
önemlidir.  Bu doğrultuda, bu çalışmada
etkinlik türleri; amaç, bilişsel süreçler, matematiksel yeterlik ve beceriler
açısından incelenecektir. Bu farklı türlerdeki matematik öğrenme etkinliklerini
somutlaştırmak amacıyla fonksiyon kavramına yönelik örneklemeler yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik türleri, fonksiyon kavramı

Kaynakça

• Ainley, J., Pratt, D., & Hansen, A. (2006). Connecting engagement and focus in pedagogic task design. British Educational Research Journal, 32(1), 23-38
• Altun, M. (2002). Matematik öğretimi (10.Baskı). Bursa: Alfa.
• Aslan, B. (2010). Matematiksel etkinliklerin uygulanması sırasında ortaya çıkan öğretmen ve öğrenci rolleri. Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Baki, A. (2008). Kuramdan uygulamaya matematik eğitimi (3. Baskı). Ankara: Harf Eğitim Yayıncılığı.
• Bell, A. (1993). Principles for the design of teaching. Educational Studies in Mathematics, 24(1), 5-34.
• Bozkurt, A. (2012). Matematik öğretmenlerinin matematiksel etkinlik kavramına dair algıları. Eğitim ve Bilim, 37, 101-115.
• Brooks, J. G. & Brooks, M. G. (1993). Insearch of understanding: The case for constructivist classrooms. Alexandria: VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Bukova-Güzel, E. ve Alkan, H. (2004). Matematik öğretiminde, geliştirilen öğrenme etkinlikleri ile yapılandırmacı yaklaşımın örneklenmesi. VI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Marmara Üniversitesi, 9-11 Eylül 2004, İstanbul, 671-677.
• Bukova-Güzel, E. ve Alkan, H. (2005). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına dayalı matematik öğretimine hazır mıyız? XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, 28-30 Eylül, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Chapman, O. (2013). Mathematical-task knowledge for teaching. Journal of Mathematics Teacher Education, 16, 1–6. Doi: 10.1007/s10857-013-9234-7.
• Doyle, W. (1983). Academic work. Review of Educational research, 53, 159-199.
• Doyle, W. (1988). Work in mathematics classes: The context of students’ thinking during instruction. Educational Psychologist, 23(2), 167-180.
• Dreyfus, T., & Tsamir, P. (2004). Ben’s consolidation of knowledge structures about infinite sets. Journal of Mathematical Behavior, 23(3), 271-300.
• Durmuş, S. (2001). Matematik eğitimine oluşturmacı yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 91-107.
• Elçi, A. N., Bukova-Güzel, E. ve Alkan, H. (2006). Ülkemiz matematik öğretmen adaylarının profilinin yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına uygunluğu. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi, 7-9 Eylül 2006, Ankara, 1273-1277.
• Grandgenett, N., Harris, J., & Hofer, M. (2011). Mathematics learning activity types. Retrieved from College William and Mary, School of Education, Learning Activity Types Wiki: Retrieved April 24, 2011 from http://activitytypes.wmwikis.net/file/view/MathLearningATs-Feb2011.pdf.
• Henningsen, M., & Stein, M. K. (1997). Mathematical tasks and student cognition: Classroom-based factors that support and inhibit high-level mathematical thinking and reasoning. Journal for Research in Mathematics Education, 28(5), 524-549.
• Kisa, M. T., & Stein, M. K. (2015). Learning to see teaching in new ways: A foundation for maintaining cognitive demand. American Educational Research Journal, 52(1), 105–136.
• Liljedahl, P., Chernoff, E., & Zazkis, R. (2007). Interweaving mathematics and pedagogy in task design: A tale of one task. Journal of Mathematics Teacher Education, 10(4), 239–249.
• Marx, R.W., & Walsh, J. (1988). Learning from academic tasks. The Elementary School Journal, 88(3), 207-219.
• Miller, J. B. (2002). Examining the interplay between constructivism and different learning styles. ICOTS6, 2002: Retrieved April12, 2011 from http://www.stat.auckland.ac.nz/~iase/publications/1/8a4.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2005). Matematik dersi öğretim programı ve kılavuzu (9-12.Sınıflar). Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013a). Ortaöğretim matematik dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013b). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara.
• Northcote, M., Kendle, A., Ingram, D., & Thompson, E. (2001). Activities for learning. Practical advice for enhancing your teaching and learning. Retrieved from http://www.catl. uwa.edu.au/resources/advice.html.
• Olkun, S. ve Uçar, Z. T. (2004). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (3. Baskı). Ankara: Anı.
• Özden, Y. (2009). Öğrenme ve öğretme (9.Baskı).Ankara: Pegem Yayınları.
• Özgen, K. (2017). Öğretmen adaylarının matematiği farklı disiplinler ile ilişkilendirme etkinlikleri tasarlama becerileri. 26th International Conference on Educational Sciences, April 20-23 2017, Antalya, Abstract Book, pp. 2265-2268.
• Özgen, K. (2012). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımı kapsamında, öğrencilerin öğrenme stillerine uygun öğrenme etkinlikleri geliştirilmesi: Fonksiyon ve türev kavramı örneklemesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Özgen, K. ve Alkan, H. (2011). Matematik öğretmen adaylarının öğrenme stiline göre etkinliklere yönelik tercih ve görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 325-338.
• Özgen, K. ve Alkan, H. (2014). Matematik öğretmen adaylarının etkinlik geliştirme becerilerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(3), 1179-1201. Doi:10.12738/estp.2014.3.1866.
• Özmantar, M. F. ve Bingölbali, E. (2009). Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. E. Bingölbali ve M. F. Özmantar (Ed.), İlköğretimde karşılaşılan matematiksel zorluklar ve çözüm önerileri (s. 313-348). Ankara: Pegem Akademi.
• Özmantar, M. F., Bozkurt, A., Demir, S., Bingölbali, E. ve Açıl, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin etkinlik kavramına ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 379-398.
• Peled, I. (2007). The role of analogical thinking in designing tasks for mathematics teacher education: An example of a pedagogical ad hoc task. Journal of Mathematics Teacher Education, 10(4), 369-379.
• Pesen, C. (2006). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre matematik öğretimi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Savaş, E., Obay, M. ve Duru, A. (2006). Öğrenme etkinliklerinin öğrencilerin matematik başarıları üzerindeki etkisi. Journal of Qafqaz University, 17(1), 1-8.
• Simon, M. A. (1995). Reconstructing mathematics pedagogy from a constructivist perspective. Journal for Research in Mathematics Education, 26, 114–145.
• Simon, M., et al. (2010). A developing approach to studying students’ learning through their mathematical activity. Cognition and Instruction, 28(1), 70-112.
• Simon, M. A., & Tzur, R. (2004). Explicating the role of mathematical tasks in conceptual learning: An elaboration of the hypothetical learning trajectory. Mathematical Thinking and Learning, 6(2), 91-104.
• Smith, M. S., & Stein, M. K. (1998). Reflections on practice: Selecting and creating mathematical tasks: From research to practice. Mathematics Teaching in the Middle School, 3(5), 344-350.
• Stein, M. K., Grover, B. W., & Henningsen, M. (1996). Building student capacity for mathematical thinking and reasoning: An analysis of mathematical tasks used in reform classrooms. American Educational Research Journal, 33(2),455-488.
• Stein, M. K., & Lane, S. (1996). Instructional tasks and the development of student capacity to think and reason: An analysis of the relationship between teaching and learning in a reform mathematics project. Educational Research and Evaluation, 2(1), 50–80.
• Stein, M. K., & Smith, M. S. (1998). Mathematical tasks as a framework for reflection: From research to practice. Mathematics Teaching in the Middle School, 3(4), 268-275.
• Swan, M. (2007). The impact of task-based professional development on teachers’ practices and beliefs: A design research study. Journal of Mathematics Education, 10(4), 217-237.
• Swan, M. (2008). Designing a multiple representation learning experience in secondary algebra. Journal of The International Society For Design and Development in Education, 1(1), 1-17.
• Tekkumru-Kisa, M., Stein, M. K., & Schunn, C. (2015). A framework for analyzing cognitive demand and content-practices integration: Task analysis guide in science. Journal of Research in Science Teaching, 52(5), 659-685.
• Tomlinson, C.A. (2007). Öğrenci gereksinimlerine göre farklılaştırılmış eğitim (Çev. SEV Mat. ve Yay.). İstanbul: Redhouse Eğitim Kitapları.
• Toptaş, V. (2008). Geometri öğretiminde sınıfta yapılan etkinlikler ile öğretme -öğrenme sürecinin incelenmesi. İlköğretim Online, 7(1), 91-110. 10 Mayıs 2011 tarihinde http://ilkogretim-online.org.tr adresinden alınmıştır.
• Uğurel, I. ve Bukova-Güzel, E. (2010). Matematiksel öğrenme etkinlikleri üzerine bir tartışma ve kavramsal bir çerçeve önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 333-347.
• Uğurel, I., Bukova-Güzel, E. ve Kula, S. (2010). Matematik öğretmenlerinin öğrenme etkinlikleri hakkındaki görüş ve deneyimleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 103-123.
• Wassermann, J., Davis, C., & Astrab, D. P. (2007). Overview of learning activities. 1-8. Activity design handbook. Faculty Guidebook. Lisle: Pacific Crest. Retieved April 27, 2011 from www.pcrest.com.
• Yackel, E., Underwood, D., & Elias, N. (2007). Mathematical tasks designed to foster a reconceptualized view of early arithmetic. Journal of Mathematics Teacher Education, 10(4), 351–367.
• Yeo, J. B. W. (2007) Mathematical tasks: Clarification, classification and choice of suitable tasks for different types of learning and assessment. Technical Report ME2007-01 July 2007, Mathematics and Mathematics Education, National Institute of Education. Retrieved February, 7, 2017 from http://math.nie.edu.sg/bwjyeo/publication/MMETechnicalReport2007_MathematicalTasks.
• Yurdakul, B. (2005). Yapılandırmacılık. Özcan Demirel (Ed.), Eğitimde yeni yönelimler. Ankara: PegemA Yayıncılık, s.39-65.