ÖĞRETMEN ADAYLARININ SOSYAL MEDYAYA İLİŞKİN TUTUMLARI İLE İNTERNET BAĞIMLILIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 18 Sayı: 2, 1041 - 1063, 06.06.2018

Mahmut Sağır , Sıddık Doğruluk

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-400743

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının sosyal medya tutumları ile internet bağımlılıkları arasındaki
ilişkiyi ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırma, ilişkisel tarama
modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın evrenini, 2015-2016 eğitim öğretim yılı
güz döneminde Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Eğitim Fakültesinde öğrenim
gören 392 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma, evrenin tamamı üzerinde
yapıldığından örneklem seçimine gidilmemiştir. Araştırma sonucunda, öğretmen
adaylarının sosyal medyaya ilişkin
tutumlarının orta üstü düzeyde olduğu ancak internet
bağımlısı olmadıkları anlaşılmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının sosyal medyaya ilişkin tutumları ile
internet bağımlılıkları arasında orta düzeyde, doğrusal ve pozitif yönde
anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte yapılan
regresyon analizi sonucunda öğretmen adaylarının sosyal medyaya ilişkin tutumlarının
internet bağımlılığı üzerine yaklaşık % 7 yordama etkisinin olduğu
anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, sosyal medya, internet bağımlılığı

Kaynakça

• Akhter, N. (2013). Relationship between internet addiction and academic performance among university undergraduates. Educational Research and Reviews, 8(19), 1793-1796.
• Akıncı Vural, Z.B. ve Bat, M. (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege üniversitesi iletişim fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 20(5), 3348-3382.
• Alican, C. ve Saban, A. (2013). Ortaokul ve lisede öğrenim gören öğrencilerin sosyal medya kullanımına ilişkin tutumları: Ürgüp örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(35), 1-14.
• Arısoy, G. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(1), 55-67.
• Aslan, S. (2011). Akademisyenlerde internet bağımlılık düzeyleri ve buna bağlı oluşabilecek sağlık sorunları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Ayas, T., Horzum, M. B. (Eds.), Güngören, Ö. C., Taş, İ., Demir Kaymak, Z., Pandır, M. A., Duman, İ., Uysal, M. ve Hamutoğlu, N. B. (2016). Teknolojinin olumsuz etkileri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Ayas, T. ve Horzum, M.B. (2013). İlköğretim öğrencilerinin internet bağımlılığı ve aile internet tutumu. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(39), 46-57.
• Balcı, Ş. ve Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 5-22.
• Başer, A. (2014). Sosyal medya kullanıcılarının kişilik özellikleri, kullanım ve motivasyonlarının sosyal medya reklamlarına yönelik genel tutumları üzerindeki rolü: Facebook üzerine bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bayraktar, F. (2001). İnternet kullanımının ergen gelişimindeki rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Bostancı, M. (2010). Sosyal medyanın gelişimi ve iletişim fakültesi öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Boyd, D. M. ve Ellison, N. B. (2008). Social network sites: Definition, history and scholarship, Journal of Computer-Mediated Communication, 7(2), 210-230.
• Byun, S., Ruffini, C., Mills, J. E., Douglas, A. C., Niang, M. ve Stepchenkova, S. (2009). Internet addiction: Metasynthesis of the 1996-2006 quantitative research. Cyberpsychology and Behavior, 12(2), 203-207.
• Caplan, S. E. (2002). Problematic Internet use and psychosocial wellbeing: Development of a theory-based cognitive-behavioral measurement ınstrument. Computers in Human Behavior, 18, 553-575.
• Cohen, L., Manion, L. ve Morrison, K. (2000). Research methods in education. 5th Ed. Routledge Falmer. London.
• Constantinides, E. ve Fountain, S. J. (2008). Web 2.0: Conceptual foundations and marketing Issues. Journal of Direct, Data And Digital Marketing Practice, 9(3), 231-244.
• Dal, N. E. ve Dal, V. (2014). Kişilik özellikleri ve sosyal ağ sitesi kullanım alışkanlıkları: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11), 144-162.
• Derin, S. (2013). Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve öznel iyi oluş. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Digital, (20016). Social media special report. 19 Aralık 2016 tarihinde http://wearesocial.com/uk/special-reports/digital-in-2016 sitesinden alınmıştır.
• Döner, C. (2011). İlköğretim öğrencilerinde internet bağımlılığının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Durak Batıgün, A. ve Kılıç, N. (2011). İnternet bağımlılığı ile kişilik özellikleri, sosyal destek, psikolojik belirtiler ve bazı sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkiler. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 1-10.
• Esen, E. (2010). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Esen, E. ve Siyez, D. M. (2011). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127-138.
• Filiz, O., Erol, O., Dönmez, F.İ. ve Kurt, A.A. (2014). Böte bölümü öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçları ile internet bağımlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Instructional Technologies and Teacher Education, 3(2), 17-28.
• Frangos, C.C., Frangos, C.C. ve Kiohos, A.P. (2010). Internet addiction among Grek university students: Demographic associations with the phenomenon, using the Greek version of young’s internet addiction test. International Journal of Economic Sciences and Applied Research, 3(1), 49-74.
• Gençer, S.L. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinin bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıkların incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Goel, D., Subramanyam, A. ve Kamath, R. (2013). A study on the prevalence of internet addiction and its association with psychopathology in indian adolescents. Indian Journal of Psychiatry, 55(2), 140-143.
• Gökçearslan, Ş. ve Günbatar, M.S. (2012). Ortaöğrenim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 2(2), 10-24.
• Gönül, A. S. (2002). Patolojik internet kullanımı (internet bağımlılığı/kötüye kullanımı). Yeni Symposium, 40(3), 105-110.
• Griffiths, M. D. (1999). Internet addiction: Fact or fiction?. The Psychologist, 12(5), 246-250.
• Günüç, S. (2009). İnternet bağımlılık ölçeğinin geliştirilmesi ve demografik değişkenler ile internet bağımlılığı arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Idubor, I. (2015). Investigating social media usage and addiction levels among undergraduates in university of ibadan, nigeria. British Journal of Education, Society and Behavioural Science, 7(4), 291-301.
• İli, K. (2013). Sosyal medya ortam ve araçlarının öğrenci davranışlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• İnan, A. (2010). İlköğretim II. kademe ve ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• İşlek, M. S. (2012). Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkileri: Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Kaplan, A. M. ve Haenlein, M. (2010). Users of the world, unite! the challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53, 59-68.
• Karakoç, E. ve Bozkurt Avcı, İ. (2015). İlköğretim öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Elazığ örneği. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 37, 437-455.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaya, A. (2011). Öğretmen adaylarının sosyal ağ sitelerini kullanım durumları ve internet bağımlılığı düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• King, D. L., Delfabbro, P. H., Griffiths, M. D. ve Gradisar, M. (2011). Assessing clinical trials of internet addiction treatment: A Systematic review and consort evaluation. Clinical Psychology Review, 31, 1110-1116.
• Koç, M. ve Barut, E. (2014). Teknik öğretmen adaylarının internet bağımlılığı ve internet kullanım desenleri. Eğitim Teknolojileri Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-11.
• Koçak, N. G. (2012). Bireylerin sosyal medya kullanım davranışlarının ve motivasyonlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir’de bir uygulama. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Lam, L.T., Peng, Z., Mai, J. Ve Jing, J. (2009). Factors associated with internet addiction among adolescents. Cyberpsychology and Behavior, 12(5), 551-555.
• Lenhart, M. ve Madden, M. (2007). Teens, privacy and online social networks. how teens manage their online identities and personal information in the age of myspace. Pew internetand american life project report. 26 Kasım 2016 tarihinde http://www.pewinternet.org/media//files/reports/2009/pıp_adult_social_networking_data_memo_final.pdf sitesinden alınmıştır.
• Levy, M. (2009). Web 2.0 implications on knowledge management. Journal of Knowledge Management, 13(1), 120-134.
• Lietsala, K. ve Sirkkunen, E. (2008). Social media: introduction to the tools and processes of participatory economy. Finland: Tampere University Press.
• Manavcıoğlu, K. (2009). İnternette kullanıcıların oluşturduğu ve dağıttığı içeriklerin etik açıdan incelenmesi sosyal medya örnekleri. M. Yağbasan (Ed.), Medya ve Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı (ss. 63-72). Elazığ: Fırat Üniversitesi İletişim Fakültesi
• Matthew, J. S., Amy, V., Andie, B. ve Stephanie, W. (2011). Getting social: the impact of social networking usage on grades among college students. Proceedings of Asbbs, 18(1), 859-865.
• Mayfield, A. (2008). What is social media. 22 Aralık 2016 tarihinde http://www.icrossing.com/uk/sites/default/files_uk/insight_pdf_files/what%20is%20social%20media_icrossing_ebook.pdf sitesinden alınmıştır.
• Miller, D., Costa, E., Haynes, N., Mcdonald, T., Nicolescu, R., Sinanan, J., Spyer, J., Venkatraman, S. ve Wang, X. (2016). How the world changed social media. London: Ucl Press.
• Morahan Martin, J. ve Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological internet use among college students, Computers in Human Behavior, 16(1), 13-29.
• Musa, M. A. H. ve Vahedi, M. (2014). Study of the relationship between internet addiction and anxiety: Determination of the extent of internet addiction and anxiety among iranian students. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 4(2), 201-209.
• Otrar, M. ve Argın, F. S. (2014). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarının kullanım alışkanlıkları bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(3), 1-13.
• Otrar, M. ve Argın F. S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 391-403.
• Ök, F. (2013). Ortaöğretim Öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları ve motivasyonları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Özgür, H. (2013). Sosyal ağların benimsenmesi ve eğitsel bağlamda kullanımı arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(10), 169-182.
• Öztürk, M. ve Akgün, Ö. E. (2012). Üniversite öğrencilerinin sosyal paylaşım sitelerini kullanma amaçları ve bu sitelerin eğitimlerinde kullanılması ile ilgili görüşleri. Sakarya University Journal of Education, 2(3), 49-67.
• Safko, L. ve Brake, D. K. (2009). The social media bible. New Jersey: Published By John Willey and Sons Inc.
• Safran, C. (2010). Social media in education. Yayınlanmış Doktora Tezi, Graz University, Technology Institute for Information Systems and Computer Media, Austria.
• Sarıkaya, M. ve Seferoğlu, S.S. (2013). Öğretmen adaylarının problemli internet kullanımlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 356-368.
• Subrahmanyam, K. ve Lin, G. (2007). Adolescents n tohe net: internet use and wellbeing. Adolescence, 42, 659-677.
• Sulak, Ş. (2015). Eğitim fakültesi öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Şahin, M. (2011). İlköğretim okulu öğrencilerindeki internet bağımlılığı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tanrıverdi, S. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinde internet bağımlılığı ve algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncüyıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Tektaş, N. (2014). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağları kullanımlarına yönelik bir araştırma. Tarih Okulu Dergisi, Mart (17), 851-870.
• Thelwall, M. (2008). Social networks, gender and friending: an analysis of myspace member profiles. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 59(8), 1321-1330.
• Üksel, S. (2015). Kullanımlar ve doyumlar kuramı çerçevesinde sosyal medya kullanımı : Sakarya üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Üneri, Ö. Ş. ve Tanıdır, C. (2011). Bir grup lise öğrencisinde internet bağımlılığı değerlendirmesi: kesitsel bir çalışma. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24(4), 265-272.
• Vardarlıer, P. (2014). İnsan kaynakları yönetiminde sosyal medyanın rolü. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Wang, Q., Chen, W., ve Liang, Y. (2011). The effects of social media on college students. Mba Student Scholarship, 5, 1-12.
• Wang, Y., Niiya, M., Mark, G., Reich, S. ve Warschauer, M. (2015). Coming of age (Digitally): An ecological view of social media use among college students. Proceedings of The 18th Acm Conference on Computer Supported Cooperative Work and Social Computing (ss. 571-582) Usa: New York.
• Widyanto, L. ve Griffiths, M. D. (1998). Internet addiction: Does it really exist? In Gackenbach, J. (Ed.), Psychology and the internet: intrapersonal, interpersonal, and transpersonal implications. New York: Academic Press.
• Wu, Y. T. ve Tsai, C. C. (2006). University students internet attitudes and internet self-efficacy: A study at three universities in Taiwan. Cyberpsychology and Behavior, 9(4), 441-450.
• Yellowless, P. M. ve Marks, S. (2007). Problematic internet use or internet addiction. Computer in Human Behavior, 23, 1447-1453.
• Yılmaz, E. (2013). Lise 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin internet bağımlılık düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, E., Şahin, Y.L., Haseski, H.İ. ve Erol, O. (2014). Lise öğrencilerinin internet bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Balıkesir ili örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 133-144.
• Young, K. S. (1996). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology and Behavior, 1(3), 237-244.
• Young, K. S. (1999). Internet addiction: symptoms, evaluation, and treatment, Book chapter published in L. Vandecreek ve T. Jackson (Eds.). Innovations in Clinical Practice: A Source Book. 17. Sarasota, Fl: Professional Resource Press.
• Young, K. S., Pinster, M., Omara, J. ve Buchanan, J. (2000). Cyber-Disorders: The mental health concern for the new millennium. Cyberpsychology and Behavior, 3(5), 475-479.