EXAMINATION OF DEMOCRATIC ATTITUDES AND TOLERANCE LEVELS OF UNIVERSITY STUDENTS ACCORDING TO DIFFERENT VARIABLES

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 3, 1322 - 1339, 15.09.2020

Burak Aydoğmuş , Zafer Kiraz

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020..-541382

Cited By: 2

Öz

This research aims to determine the democratic attitudes and tolerance levels of university students. For this reason, firstly, by doing an overall search of the literature, the conceptual and theoretical framework of the study has been formed. Based on the conceptual and theoretical framework, it was tried to determine to what extent university students had democratic attitude and tolerance levels. In the field research section, scale application was applied to 694 students studying in different faculties and departments in a city of Central Black Sea Region in 2016-2017. As data collection tools, ‘Democratic Attitude Scale’ adapted by Gözütok (1995) and ‘Tolerance Scale’ developed by Ersanlı (2014) and personal information form were used. The data obtained through the scale were analyzed and tabulated using SPSS. As a result, it was examined whether there is a difference on the students’ democratic attitudes and tolerance levels depending on their gender, home condition, faculty grade and department they are studying, their monthly income and the place they spend their lives. When we look at the findings of the research, it was concluded that females in the third and fourth grades of education faculties had more democratic attitudes. Upon examining the tolerance levels, it was concluded that senior males in the faculty of economics and administrative sciences had higher levels. The democratic attitudes and tolerance levels of the university students, which consist the main objective of this study, vary according to the effects of many economic and social variables.

Anahtar Kelimeler

Democratic attitude, tolerance level, university students

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DEMOKRATİK TUTUM VE TOLERANS DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin demokratik tutum ve tolerans düzeylerini belirlemek amacını taşımaktadır. Bu nedenle öncelikle alanyazın incelemesi yapılarak araştırmanın kavramsal ve teorik çerçevesi oluşturulmuştur. Kavramsal ve teorik çerçeveye dayanarak yapılan alan araştırması ile üniversite öğrencilerinin demokratik tutum ve toleransa ne ölçüde sahip oldukları belirlenmeye çalışılmıştır. Alan araştırması bölümünde, 2016 - 2017 yılında Orta Karadeniz’de bir ilde, farklı fakülte ve bölümlerde öğrenim gören 694 öğrenci üzerinde ölçek uygulaması yapılmıştır. Veri toplama araçları olarak, Gözütok (1995) tarafından uyarlanan “Demokratik Tutum Ölçeği” ve Ersanlı (2014) tarafından geliştirilen “Tolerans Ölçeği” ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Ölçek yoluyla elde edilen veriler, SPSS kullanılarak analiz edilmiş ve tablolaştırılarak yorumlanmıştır. Sonuç olarak, üniversite öğrencilerinin cinsiyetlerine, oturulan evin durumuna, öğrenim gördükleri fakülte ve sınıf düzeyine, aylık gelirine ve yaşamlarını geçirdikleri yere göre demokratik tutumları ve tolerans düzeyleri ile ilgili farklılık olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırma bulgularına baktığımızda cinsiyet olarak kadınlarda, fakülte olarak Eğitim Fakültesi’nde, sınıf düzeyine göre üçüncü ve dördüncü sınıflarda demokratik tutumların daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tolerans düzeylerine baktığımızda ise cinsiyet olarak erkeklerin, fakülte olarak İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nin, sınıf düzeyine göre de dördüncü sınıf öğrencilerinin daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın dayanağını oluşturan, üniversite öğrencilerinin demokratik tutum ve tolerans düzeylerinin eğitim, temel bilim alanları, cinsiyet, aile, yerleşim yeri gibi pek çok ekonomik, toplumsal değişkenin etkisine bağlı olarak değiştiği ve hiçbir değişkenin tek başına etkili olmadığı varsayımı araştırma bulgularına göre doğrulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Demokratik tutum, tolerans düzeyi, üniversite öğrencileri

Kaynakça

• Agafonow, A. (2007). Examining attitudes of russian educators toward political, social, and moral diversity [Unpublished doctoral dissertation]. University at Albany.
• Ağakay, M. A. (1959). Türkçe sözlük. T.D.K. Yayınları.
• Akpınar, B. & Turan M. (2004, Mayıs 20-21). Avrupa Birliğine uyum sürecinde ilköğretim öğretim öğretmenlerinin demokrasi ve demokrasi eğitimine bakışı [Sözlü bildiri]. Uluslararası Demokrasi Eğitimi Sempozyumu, 18 Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Altunsu, Ö. & Aksan G. (2019). Üniversite öğrencilerinin tolerans düzeylerinin farklı değişkenlerle ilişkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2019(41), 302-316
• Arslan, Z. (2001). İfade özgürlüğünün sınırlarını yeniden düşünmek. Liberal Düşünce Dergisi, 6(24), 14-22.
• Bakioğlu, F. & Şahin, R. (2013). Kültürlerarası tolerans ile ahlaki olgunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 108-116.
• Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Yayıncılık.
• Batuhan, H. (1959). Batıda tolerans fikrinin gelişmesi. Anıl Yayınevi.
• Batuhan, H. (2007). Semiyotik, fanatizm ve tolerans. Nobel Yayınları.
• Bilgen, N. H. (1994). Çağdaş ve demokratik eğitim. Millî Eğitim Basımevi.
• Büyükkaragöz, S. (1995). Yükseköğretim programları ve demokratik tutumlar. Demokrasi Vakfı Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri (10. baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Cafoğlu, Z. (1997). Eğitim ve demokratik kimlik. Yeni Türkiye Yayınları.
• Cohen, L., & Manion, L. (2007). Research methods in education. Routledge Falmer.
• Demir, S. B. & Köçer, M. (2005, Mayıs 26-28). Sosyal bilgiler dersi duyuşsal amaçların gerçekleşme düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi [Sözlü bildiri]. 2. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.
• Demir, Y. & Kutlu, M. (2016). Üniversite öğrencilerinde sosyal etkileşim kaygısı ile mutluluk arasındaki ilişki: Yalnızlığın aracı rolü. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(1), 195–210.
• Demirtaş, H. (2004, Temmuz 6-9). Demokratik sınıf yönetimi ve üniversite öğrencilerinin öğretim elemanlarının sınıf yönetimi tutum ve davranışlarına ilişkin görüşleri [Sözlü bildiri]. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Devellioğlu, F. (1999). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Aydın Kitabevi.
• Duman. T. (1990). Türkiye'de orta öğretimde öğretmen yetiştirme. MEB Yayınları.
• Duman, T. & Koç, G. (2004, Temmuz 6-9). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretim elemanlarının demokratik tutum ve davranışlarına ilişkin görüşleri [Sözlü bildiri]. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Ektem S. & Sünbül A. (2011).Öğretmen adaylarının demokratik tutumları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 159-168.
• Erçelebi, H. (1977). Demokrasi ve insan hakları dersinin amaçları ne olmalıdır. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 51, 12-15.
• Ersanlı, E. & Dicle, A. N. (2011, Mayıs 27-29). Üniversite öğretim elemanı yetiştirme programında tolerans eğitiminin yeri ve önemi. Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Ersanlı, E. (2014). The validity and reliability study of tolerance scale. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 4(1), 85-89.
• Forst, R. (2004). The limits of toleration. Constellations, 11(3), 312-325.
• Gilligan, C. (2017). Kadının farklı sesi: Psikolojik kuram ve kadının gelişimi. (D. Dinçer, F. Arısan & M. Elma, Çev.). Pinhan Yayınları.
• Gömleksiz M. & Çetintaş S. (2011). Öğretmen adaylarının demokratik tutumları. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 1-14.
• Gözütok, D.(1995). Öğretmenlerin demokratik tutumları. TDV Yayını.
• Harrison, S. (2003). Mutlu çocuk (M. Sağlam Çev.). Dharma Yayınları.
• Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E. & Dicle, A. N. (2006). Öğretmen adaylarında demokratik tutum, nevrotik eğilimler ve kendini gerçekleştirme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 149-158.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayıncılık.
• Kaya, A., Balay, R. & Göçen, A. (2012). Öğretmenlerin alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin bilme, uygulama ve eğitim ihtiyacı düzeyleri. International Journal of Human Sciences, 9(2), 1229- 1259.
• Kılıççı, Y. (1992). Okulda ruh sağlığı. Şafak Matbaa.
• Kızıltan, G. (1984). Üniversite öğrencilerinin kişisel ve sosyal uyum düzeylerini etkileyen etmenler [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. The Guilford Press
• Kumral, N. (2010). Kalkınma ajansları ve yaratıcılık. Ekin Yayınevi.
• Kuzgun, Y. (2000). Sınıfta demokrasi (A. Şimşek Ed.). Eğitim Sen Yayınları.
• Ledbetter, E., & Lentz, T. F. (1949). Teacher opinionaire on democracy. Journal of Abnormal and Social Psychology, 44(3), 157-174.
• Lindsay, A. D. (1973). Demokrasinin esasları (K. Diriöz, Çev.). Millî Eğitim Basımevi.
• MEB. (2004). Demokrasi eğitimi ve okul meclisleri yönergesi. TTKB Yayınları.
• MEB. (2006). Millî eğitim şuraları. TTKB Yayınları.
• Moore, Laura M., & Ovadia, S. (2006). Accounting for spatial variation in tolerance. The Effects of Education and Religion, Social Forces, 4(84), 2205-2222.
• Oğuşgil, A. (2008). İnsan hakları eğitiminde rol oynayan ana unsurlar. Anadolu BİL Meslek Yüksekokulu Dergisi, 3(12), 1-14.
• Ortaylı, İ. (1999). Osmanlı devletinde laiklik hareketleri üzerine. Ayışığı Kitapları.
• Özdemir, B. G. (2018). Şimdiki zaman: Kadın karakterlerin film mekânlarındaki temsilinin feminist film eleştirisi çerçevesinde incelenmesi. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 9(2), 131-164.
• Özdemir, B. G. (2019). Feminizmin tarihsel gelişimi ile feminist anlatıbilim arasında bağ kurmak. Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Yeni Araştırmalar (B. Okur, G. B. Dayanç Kıyat & E. Ateşok, Ed.). Berikan Yayınları.
• Taçman, M. (2006). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin demokratik tutumları. Cypriot Journal of Educational Sciences, 1(1), 60–46.
• Tüfekçi, N. & Okutan, M. (2006). İlköğretim okullarında karşılaşılan olumsuz öğrenci davranışlarına karşı sınıf öğretmenlerinin kullandıkları sözlü ve sözsüz ipuçları [Dönem projesi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Türk Dil Kurumu (2016). Türkçe sözlük. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Witenberg, R. T. (2007). The moral dimension of children’s and adolescents conceptualisation of tolerance to human diversity. Journal of Moral Education, 36(3), 433–451.
• Yanıklar, C. & Elyıldırım, U. (2004). Demokrasi eğitimi ve pratik uygulamalar. Çoluk Çocuk Dergisi, 44(8), 27-29.
• Yükseköğretim Kanunu. (1981, 6 Kasım). Resmi gazete (Sayı: 2547). http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/17506.pdf