Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Examining the Relationship between Organizational Structure, Organizational Memory and Organizational Change

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 4, 1717 - 1736, 29.12.2022
https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022.22.74506-1151214

Öz

The aim of the study is; The aim of this study is to determine the relationship between the levels of the obstructive bureaucracy or facilitating bureaucracy and organizational memory and organizational change by using the relational scanning model. The universe of the research consists of teachers working in secondary and high schools in the province of Elazig in the 2019-2020 academic year. The research sample consists of 1079 teachers determined by random sampling method. Research data were obtained by using Personal Information Form, "Organizational Memory Scale", "Effectiveness of School Structure" and "Scale of Openness to Change of Schools". The data was obtained from 1033 teachers; frequency, minimum value, maximum value, standard deviation and mean calculations, normality test, correlation analysis and multiple regression analysis were performed. According to the results of the study, it was determined that organizational change and organizational memory explained 26.9% of the variance in the obstructive bureaucracy and 56.1% of the variance in the facilitating bureaucracy. According to the results obtained from the multiple regression analysis, it is seen that the variable that has the strongest effect on both the obstructive bureaucracy variable and the facilitating bureaucracy variable is organizational change.

Kaynakça

  • Açıkgöz, S. (2014). Örgütsel Değişim ve Değişime Direnç: Spor Kulüplerinde Bir Uygulama (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
  • Akgün, A. E., Keskin, H., & Günsel, A. (2005). Örgütsel Hafıza ile Enformasyon Teknolojileri (IT) Arasındaki İlişkiler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2).
  • Akman, G., Özkan, C., ve Eriş, H. (2008). Strateji odaklılık ve firma stratejilerinin firma performansına etkisinin analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13).
  • Alanoğlu, M., & Demirtaş, Z. (2020). Bürokratik Okul Yapısı ile Müdür Yönetim Tarzları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48.
  • Alev, S. (2019). Kolaylaştırıcı Okul Yapısı ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17).
  • Alkan, M. (2016). Örgüt İklimi ve Örgütsel Bağlılığın Örgütsel Değişim Üzerine Etkisi: Kamu Kurumları Üzerine Bir İnceleme (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Antep, Z. (2018). Yalın yönetim araçlarını uygulayan sağlık kurumlarında örgütsel değişim ve iş performansı ilişkisi: Örgüt kültürünün aracılık rolü. (Doktora tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Arvas, M. Ü. (2015). Bilgi Yönetimi ile Örgütsel Hafıza Arasındaki İlişki: Bir Kamu Kurumu Uygulaması (Yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi.
  • Aslan, H. (2019). Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Örgütsel Değişim Sinizmi İle İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi.
  • Ateş, Y. (2017). Ortaokullardaki yönetici ve öğretmenlerin örgütsel değişime karşı gösterdikleri direnç ortaokullarda bir tarama (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi.
  • Aydın, Ş. (2004). Otel İşletmelerinde Örgütsel Stres Faktörleri: 4-5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3).
  • Basım, H. N., Şeşen, H., & Çetin, F. (2009). “Değişim ve Örgütler”, Örgütlerde Değişim ve Öğrenme, (Ed. A. Kadir Varoğlu, H. Nejat Basım), Siyasal Kitabevi Yayınları.
  • Başak, Z. S. (2021). Örgütsel Hafıza ve Öğrenen Örgütlerin Adaptasyon ve Firma Performansı Etkisinde Örgütsel Çift Yönlülüğün Aracı Rolü: Bilişim ve Teknoloji Sektöründe Bir Araştırma (Doktora tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Beazley, H., Boenisch, J., & Harden, D. (2003). Knowledge continuity: the new Management function. Journal of Organizational Excellence, 22(3).
  • Bolat, T., Aytemiz Seymen, O., İnci Bolat, O., & Erdem, B. (2014). Yönetim ve Organizasyon. (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
  • Boz, N. (2021). Örgütsel hafiza ve örgütsel değişim ilişkisine yönelik bi̇r araştırma (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi.
  • Bozağaç, F., & Aktaş, M. (2018). Örgüt Kuramları ve Değişim. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9).
  • Bozkuş, K. (2016). Örgüt Yapısı ve Okullar. Kesit Akademi Dergisi, (4).
  • Bozkuş, K., Karacabey, M. F., & Özdere, M. (2019). Okulun Kolaylaştırıcı Örgütsel Yapısı ile Örgütsel Sessı̇zlı̇k ve İş Tatmı̇nı̇ arasındaki̇ İlı̇şkiler. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 10(19).
  • Buluç, B. (2009). İlköğretim Okullarında Bürokratik Okul Yapısı ile Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, 34(152).
  • Burns, T., & Stalker, G. M. (1968). The Management of Innovation. Tovistock, London.
  • Chang, D. R., & Cho, H. (2008). Organizational memory influences new product success. Journal of Business Research, 61(1).
  • Conklin, J. (2001). Designing Organizational Memory: Preserving IntellectualAssets in a Knowledge Institute. Dialogue Mapping: Building Shared Understanding of Wicked Problems”, http://cognexus.org
  • Covin, J. G., & Slevin, D. P. (1991). A conceptual model of entrepreneurship as firm behavior. Entrepreneurship theory and practice, 16(1).
  • Çağlar, Ç. (2013). Okulların Değişime Açıklık Düzeyi İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15).
  • Çalık, T., & Tepe, N. (2019). Ortaokul Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Etkililiği ile Kolaylaştırıcı Okul Yapısı ve Akademik İyimserlik Arasındaki İlişki. Kastamonu Education Journal, 27(4).
  • Çankaya, D. Y. (2017). Örgütsel Yapı Bağlamında Bilgi Yönetimi Süreçlerinin Örgütsel Performansa Etkileri: Ankara Üniversitesi Örneği (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi.
  • Çapraz, B. (2009). Örgütsel Değişim: Çok Boyutlu Bir Model Önerisi (Doktora tezi). Ege Üniversitesi.
  • Daft, R. L. (2007). Organization Theory and Design.
  • Demir, H., & Okan, T. (2009). Teknoloji, örgüt yapısı ve performans arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1).
  • Demir, M. (2017). Örgüt kültürü ile örgütsel yapı arasındaki ilişkinin iki farklı ulusa ait işletmeler üzerinde karşılaştırmalı analizi (Yüksek lisans tezi). Hitit Üniversitesi.
  • Demir, S. (2019). Örgütsel Hafıza ve Örgütsel Öğrenme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi.
  • Dinçer, D. (2014). İşgörenlerin Algıladıkları Liderlik Tarzlarının Örgütsel Değişim ve Yaratıcılık Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(3).
  • Donaldson, L. (1999). The Normal Science of Structural Contingency Theory. Studying Organizations: Theory and Method. Thousand Oaks, Calif: Sage, 51-70.
  • Dönder Çelik H. N. (1996). Örgütsel Değişim ve Değişime Direnme Sorunu (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
  • Dursun, E. (2007). Örgütsel Değişim ve Değişim Karşısında Bireysel Direnç (Yüksek lisans tezi). Kütahya: T.C. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. ss.8-41;89 162.
  • Ekşi, N. N. (2020). Öğretmenlerin Nomofobi ve Örgütsel Hafıza Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Eren, E. (1998). İşletme Örgütleri Açısından Yönetim Psikolojisi. Aktif Büro Yayını.
  • Eroğlu, O. (2019). Yenilik iklimi ve örgütsel değişim sinizmi arasındaki ilişki: Mersin Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü çalışanları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Muş Alpaslan Üniversitesi.
  • Esen, A. (2012). Örgütsel Değişimde Dönüştürücü Liderlik Davranışları (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi.
  • Garvin, D. A. (1993). Building a Learning Organization. Harvard Business Review, Vol. 71, No 4, July-August.
  • George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
  • Gürgen, H. (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi. Der Yayınevi.
  • Habiboğlu, M. (2019). Örgütsel Hafızayı Besleyen ve Engelleyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi.
  • Halaç, D. S., & Çelik, T. S. (2016). Örgütsel Hafıza ve Yenilikçi İş Davranışı İlişkisinde Örgütsel Hikaye Anlatımının Aracı Rolü. İletişim Dergisi. 11(4).
  • Halis, D., & Okan, T. (2009). Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1).
  • Hall, R. H., & Tolbert, P. S., (2015). Organizations: Structures, processes and outcomes. Routledge.
  • Hernaus, T. (2008). Generic process transformation model: transition to process-based organization. EFZG working paper series, (07), 1-16.
  • Hickson, D. J. (1998). For Positivist Organization Theory. Administrative Science Quarterly, 43(4).
  • Himmetoğlu, B. (2021). Öğretim Elemanlarının Örgütsel Hafıza ve İşgücü Çevikliğine Yönelik Görüşleri Arasındaki İlişkide İşle Bütünleşmenin Aracılık Rolü (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi.
  • Hoy, W., & Sweetland, S. (2000). School bureaucracies that work: Enabling, not coercive. Journal of School Leadership, 10(6)..
  • Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Educational administration: eğitim yönetimi; teori, araştırma ve uygulama; theory, research and practice. (S. Turan, Çev.) Nobel Yayıncılık.
  • Hunt, R. G. (1970). Technology And Organization. Academy Of Management Journal, 13, September, 236-252.
  • İzci, F., & Arslan, N. T. (2004). Bilgi toplumuna geçiş sürecinde örgütsel yapıda meydana gelen değişimler: Bilişim teknolojisi örgütsel yapı ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (30).
  • Kahraman, Ü. (2019). Okul Yöneticilerinin Yönetim Tarzı, Örgüt DNA’sı ve Örgütsel Değişimin Okullardaki Korku Kültürüne Etkisi (Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi.
  • Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (5. Baskı). Asil Yayın Dağıtım.
  • Kalkan, V. D. (2006). Örgütsel Öğrenme ve Bilgi Yönetimi. Elektornik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16).
  • Karabal, C. (2015). Örgütsel Hafızanın Örgütsel Değişime Direnç Üzerindeki Etkisi: İstanbul’da İnşaat Sektöründe Örnek Bir Uygulama (Doktora Tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Karabal, C. (2018). Değişime Direnç, Örgütsel Hafıza ve Vazgeçme Arasındaki İlişkiler. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Karagöz, A, M. (2019). Örgütsel Adaletin Örgütsel Değişime Yatkınlık Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Seyahat Acentalarında Bir Uygulama (Doktora Tezi). Arel Üniversitesi.
  • Kaygusuz, S. (2020). Çalışanların Örgütsel Değişime Karşı Tutumlarının Öz Yeterlilik Algısı Bağlamında İncelenmesine Yönelik Sivil Havacılık Sektöründe Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Kerman, U., & Öztop, S. (2014). Kamu Çalışanlarının Örgütsel Değişim Direncini Etkileyen Uygulamalar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10).
  • Kılıç, T. (2003). Örgüt Kültürü, Örgütsel Hafıza Arasındaki İlişkiler ve Firma Performansı Üzerine Etkileri. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
  • Kılıç, T. (2007). Örgüt kültürü, örgütsel hafıza arasındaki ilişkiler ve firma performansı üzerine etkileri (Yüksek lisans tezi). Kadir Has Üniversitesi.
  • Kızıldağ, D., Ağca, V., & Uğurlu, Ö. (2011) Örgütlerde Hafıza Kaybı ve Etkileri: Tekstil Sektöründen Bir Yansıma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1).
  • Koç, Z. (2014). Örgütsel Değişim, Değişim Yönetimi ve Örgütsel Davranışlar Üzerine Örnek Bir Uygulama (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Kurşunoğlu, A., & Tanrıöğen, A. (2006). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Değişmeye İlişkin Tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20).
  • Leblebici, D. N. (2008). Örgüt Kuramının Temelleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9 (1).
  • Manyas, S. (2018). Örgüt kültürü ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: İstanbul üniversitesi çalışanları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Gelişim Üniversitesi.
  • Merih, K. (2014). Örgütlerde Yapı ve Strateji Etkileşimi, http://www.Merih.Net, Adresinden Tarihinde alınmıştır: 24.05.2020.
  • Messick, P. P. (2012). Examining relationships among enabling school structures, academic optimism and organizational citizenship behaviors (Doctoral dissertation). Auburn University.
  • Miles, R. E., Snow, C. C., Meyer, A. D., & Coleman Jr. H. J. (1978). Organizational strategy, structure, and process. Academy of management review, 3(3).
  • Mintzberg, H. (1983). Structure in fives: Designing effective organizations. Prentice-Hall, Inc.
  • Moorman, C., & Miner, A. S. (1997). The impact of organizational memory on new product performance and creativity. Journal of Marketing Research, 34(1).
  • Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of management review, 23(2).
  • Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Yayınodası.
  • Ordu, A., & Tanrıöğen, A. (2013). İlköğretim Okullarında Örgütsel Yapı ile Örgüt Sağlığı Arasındaki İlişkiler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33).
  • Öğrünç, M. E. (2018). Akademik Personelin Liderlik Tarzı Algısının Örgütsel Değişim ve Yaratıcılık Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması (Yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi.
  • Özavnik, M. C. (2021). Güçlendirmenin Örgüt Kültürü İle Örgütsel Değişime Karşı Çalışanların İnançları Arasındaki İlişki Üzerindeki Aracılık Etkisi: Sağlık Hizmetleri Sektörü (Doktora Tezi). Yeditepe Üniversitesi.
  • Özcan, E. D. (2010). Algılanan Örgüt Yapısı ile İş Tatmini Arasındaki İlişkide Kişilik Özelliklerinin Rolü ve Bir Araştırma (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
  • Özer, N. (2010). İlköğretim Okullarının Örgütsel Diriklik, Bürokratiklik ve Örgüt Normları Açısından Analizi (Doktora tezi). İnönü Üniversitesi.
  • Özkara, B. (1999). Evrimci ve Devrimci Örgütsel Değişim. Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
  • Polat, E. (2003). Örgütsel Değişim ve Örgütsel Değişimde Örgüt Kültürünün Yeri ve Önemi (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2019). Organizational Behavior. (İ. Erdem, Çev.). Nobey Akademik Yayıncılık.
  • Sargut, A. S. (2007). Yapısal Koşul Bağımlılık Kuramının Örgütsel Çevre Kuramları Bağlamındaki Yeri. Sargut, A. S. ve Özen, Ş. (Der.), Örgüt Kuramları (s. 35-75) içinde. İmge Kitabevi Yayınları.
  • Sayıner, O. N. (1997). Örgütsel Değişimde Yönetimin Rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Saylı, H. (2002). Örgütsel Değişimde Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Bir Uygulama Örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi.
  • Sertel, G., Karataş, S., ve Karadağ, E. (2021). Yönetim Süreçlerinin Etkililiğinin İncelenmesi: Yönetim Anlayışı, Bürokratik Yapı ve Kültürel Değerler Bağlamında Çoklu ve Bütüncül Bir Bakış Açısı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (55).
  • Silahyürekli, Y. (2017). Çalışanlar Açısından Örgütsel Değişimin Neden Olabileceği Sorunlar Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Spender, J. C. (1996). Organizational knowledge, learning and memory: three concepts in search of a theory. Journal of organizational change management, 9(1).
  • Sultana, R. G. (2001). Educational Innovation in the Context of Challenge and Change: a Euro-Mediterranean Perspective. Challenge and Change in the Euro Mediterranean Region. (Ed: Sultana, Ronald G.) New York: Peter Lang Publishing, Inc.
  • Suzan, İ. (2018). Örgütsel Değişimde Liderin Rolü; Karabük Üniversitesi Örneği (Yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi.
  • Şahin, T. (2017). Örgütsel Değişimin Çalışanların Güven ve Bağlılık Düzeyleri Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama (Doktora tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi.
  • Şahin, F. (2019). Örgütsel Değişim ve Stres Yönetimi Arasındaki İlişki: Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Tabachnick, B.G., Fidell, L.S.(2013).Using Multivariate Statistics (sixthed.)Pearson, Boston.
  • Timurturkan, K. (2010). Örgütsel yapının örgütsel değişime direnç üzerindeki etkisi: İzmir Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü'nde Bir Uygulama (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Tüfekçi, A. (2006). Başarılı Bir Örgütsel Değişimin Gerçekleştirilmesinde Dönüştürücü Liderliğin Rolü (Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi.
  • Türkan, A., & Esmer, Y. (2019). Örgütsel Atalet Kavramına Teorik Bir Bakış. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3).
  • Tüysüz, H. (2019). Eğitim Yöneticilerinin Örgütsel Destek Algısı, Örgütsel Hafıza ve Yenilikçi İş Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(232).
  • Yates, J. (1990). For the record: The embodiment of organizational memory. Business and Economic History, 172-182.
  • Yeloğlu, H. O. (2008). Örgütlerde Yapısal-Stratejik Konfigürasyonlar: Koşulbağımlılık Kuramı, Konfigürasyon Yaklaşımı Bağlamında Örgüt Yapıları Üzerine Önermeler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2).
  • Yenipınar, O. Ç. (2021). Bilgi Ataletinin Örgütsel Değişim Üzerine Etkisi: Konya İmalat Sanayinde Bir Uygulama (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Yılmaz, A. İ., & Beycioğlu, K. (2017). Okullardaki bürokratik yapıya ilişkin öğretmen görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2).
  • Yulcu, N. T. (2018). Destek ve görev kültürü ile örgütsel değişim ilişkisi: Balıkesir ili Bandırma, Gönen ve Erdek ilçeleri ilkokullar örneği (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi.

Örgütsel Yapı, Örgütsel Hafıza ve Örgütsel Değişim İlişkisinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 22 Sayı: 4, 1717 - 1736, 29.12.2022
https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022.22.74506-1151214

Öz

Bu araştırmanın temel amacı; örgütlerin engelleyici bürokrasi veya kolaylaştırıcı bürokrasi özelliği gösterme düzeylerinin örgütsel hafıza ve örgütsel değişim ile olan ilişkisini, ilişkisel tarama modeli kullanarak saptamaktır. Araştırmanın evreni 2019-2020 eğitim öğretim yılında Elazığ ilinde ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenlerden meydana gelmektedir. Araştırma örneklemini tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 1079 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, "Örgütsel Hafıza Ölçeği", "Okul Yapısının Etkililiği Ölçeği" ve "Okulların Değişime Açıklığı Ölçeği" kullanılarak elde edilmiştir. 1033 öğretmenden elde edilen verilere; frekans, minimum değer, maksimum değer, standart sapma ve ortalama hesaplamaları, normallik testi, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre örgütsel değişim ve örgütsel hafızanın, engelleyici bürokrasideki varyansın %26,9'unu, kolaylaştırıcı bürokrasideki varyansın %56,1'ini açıkladığı saptanmıştır. Çoklu regresyon analizinden elde edilen sonuçlara göre, hem engelleyici bürokrasi değişkeni üzerinde hem de kolaylaştırıcı bürokrasi değişkeni üzerinde en güçlü etkiye sahip değişkenin örgütsel değişim olduğu görülmektedir.

Kaynakça

  • Açıkgöz, S. (2014). Örgütsel Değişim ve Değişime Direnç: Spor Kulüplerinde Bir Uygulama (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
  • Akgün, A. E., Keskin, H., & Günsel, A. (2005). Örgütsel Hafıza ile Enformasyon Teknolojileri (IT) Arasındaki İlişkiler. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2).
  • Akman, G., Özkan, C., ve Eriş, H. (2008). Strateji odaklılık ve firma stratejilerinin firma performansına etkisinin analizi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(13).
  • Alanoğlu, M., & Demirtaş, Z. (2020). Bürokratik Okul Yapısı ile Müdür Yönetim Tarzları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48.
  • Alev, S. (2019). Kolaylaştırıcı Okul Yapısı ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17).
  • Alkan, M. (2016). Örgüt İklimi ve Örgütsel Bağlılığın Örgütsel Değişim Üzerine Etkisi: Kamu Kurumları Üzerine Bir İnceleme (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Antep, Z. (2018). Yalın yönetim araçlarını uygulayan sağlık kurumlarında örgütsel değişim ve iş performansı ilişkisi: Örgüt kültürünün aracılık rolü. (Doktora tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Arvas, M. Ü. (2015). Bilgi Yönetimi ile Örgütsel Hafıza Arasındaki İlişki: Bir Kamu Kurumu Uygulaması (Yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi.
  • Aslan, H. (2019). Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerin Örgütsel Değişim Sinizmi İle İş Doyumu Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi.
  • Ateş, Y. (2017). Ortaokullardaki yönetici ve öğretmenlerin örgütsel değişime karşı gösterdikleri direnç ortaokullarda bir tarama (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi.
  • Aydın, Ş. (2004). Otel İşletmelerinde Örgütsel Stres Faktörleri: 4-5 Yıldızlı Otel İşletmeleri Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3).
  • Basım, H. N., Şeşen, H., & Çetin, F. (2009). “Değişim ve Örgütler”, Örgütlerde Değişim ve Öğrenme, (Ed. A. Kadir Varoğlu, H. Nejat Basım), Siyasal Kitabevi Yayınları.
  • Başak, Z. S. (2021). Örgütsel Hafıza ve Öğrenen Örgütlerin Adaptasyon ve Firma Performansı Etkisinde Örgütsel Çift Yönlülüğün Aracı Rolü: Bilişim ve Teknoloji Sektöründe Bir Araştırma (Doktora tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Beazley, H., Boenisch, J., & Harden, D. (2003). Knowledge continuity: the new Management function. Journal of Organizational Excellence, 22(3).
  • Bolat, T., Aytemiz Seymen, O., İnci Bolat, O., & Erdem, B. (2014). Yönetim ve Organizasyon. (4. Baskı). Detay Yayıncılık.
  • Boz, N. (2021). Örgütsel hafiza ve örgütsel değişim ilişkisine yönelik bi̇r araştırma (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi.
  • Bozağaç, F., & Aktaş, M. (2018). Örgüt Kuramları ve Değişim. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9).
  • Bozkuş, K. (2016). Örgüt Yapısı ve Okullar. Kesit Akademi Dergisi, (4).
  • Bozkuş, K., Karacabey, M. F., & Özdere, M. (2019). Okulun Kolaylaştırıcı Örgütsel Yapısı ile Örgütsel Sessı̇zlı̇k ve İş Tatmı̇nı̇ arasındaki̇ İlı̇şkiler. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 10(19).
  • Buluç, B. (2009). İlköğretim Okullarında Bürokratik Okul Yapısı ile Okul Müdürlerinin Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Eğitim ve Bilim, 34(152).
  • Burns, T., & Stalker, G. M. (1968). The Management of Innovation. Tovistock, London.
  • Chang, D. R., & Cho, H. (2008). Organizational memory influences new product success. Journal of Business Research, 61(1).
  • Conklin, J. (2001). Designing Organizational Memory: Preserving IntellectualAssets in a Knowledge Institute. Dialogue Mapping: Building Shared Understanding of Wicked Problems”, http://cognexus.org
  • Covin, J. G., & Slevin, D. P. (1991). A conceptual model of entrepreneurship as firm behavior. Entrepreneurship theory and practice, 16(1).
  • Çağlar, Ç. (2013). Okulların Değişime Açıklık Düzeyi İle Öğretmenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyi Arasındaki İlişki. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15).
  • Çalık, T., & Tepe, N. (2019). Ortaokul Öğretmenlerinin Algılarına Göre Okul Etkililiği ile Kolaylaştırıcı Okul Yapısı ve Akademik İyimserlik Arasındaki İlişki. Kastamonu Education Journal, 27(4).
  • Çankaya, D. Y. (2017). Örgütsel Yapı Bağlamında Bilgi Yönetimi Süreçlerinin Örgütsel Performansa Etkileri: Ankara Üniversitesi Örneği (Yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi.
  • Çapraz, B. (2009). Örgütsel Değişim: Çok Boyutlu Bir Model Önerisi (Doktora tezi). Ege Üniversitesi.
  • Daft, R. L. (2007). Organization Theory and Design.
  • Demir, H., & Okan, T. (2009). Teknoloji, örgüt yapısı ve performans arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1).
  • Demir, M. (2017). Örgüt kültürü ile örgütsel yapı arasındaki ilişkinin iki farklı ulusa ait işletmeler üzerinde karşılaştırmalı analizi (Yüksek lisans tezi). Hitit Üniversitesi.
  • Demir, S. (2019). Örgütsel Hafıza ve Örgütsel Öğrenme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi.
  • Dinçer, D. (2014). İşgörenlerin Algıladıkları Liderlik Tarzlarının Örgütsel Değişim ve Yaratıcılık Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(3).
  • Donaldson, L. (1999). The Normal Science of Structural Contingency Theory. Studying Organizations: Theory and Method. Thousand Oaks, Calif: Sage, 51-70.
  • Dönder Çelik H. N. (1996). Örgütsel Değişim ve Değişime Direnme Sorunu (Yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi.
  • Dursun, E. (2007). Örgütsel Değişim ve Değişim Karşısında Bireysel Direnç (Yüksek lisans tezi). Kütahya: T.C. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. ss.8-41;89 162.
  • Ekşi, N. N. (2020). Öğretmenlerin Nomofobi ve Örgütsel Hafıza Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
  • Eren, E. (1998). İşletme Örgütleri Açısından Yönetim Psikolojisi. Aktif Büro Yayını.
  • Eroğlu, O. (2019). Yenilik iklimi ve örgütsel değişim sinizmi arasındaki ilişki: Mersin Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü çalışanları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Muş Alpaslan Üniversitesi.
  • Esen, A. (2012). Örgütsel Değişimde Dönüştürücü Liderlik Davranışları (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi.
  • Garvin, D. A. (1993). Building a Learning Organization. Harvard Business Review, Vol. 71, No 4, July-August.
  • George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
  • Gürgen, H. (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi. Der Yayınevi.
  • Habiboğlu, M. (2019). Örgütsel Hafızayı Besleyen ve Engelleyen Faktörler Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi.
  • Halaç, D. S., & Çelik, T. S. (2016). Örgütsel Hafıza ve Yenilikçi İş Davranışı İlişkisinde Örgütsel Hikaye Anlatımının Aracı Rolü. İletişim Dergisi. 11(4).
  • Halis, D., & Okan, T. (2009). Teknoloji, Örgüt Yapısı ve Performans Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(1).
  • Hall, R. H., & Tolbert, P. S., (2015). Organizations: Structures, processes and outcomes. Routledge.
  • Hernaus, T. (2008). Generic process transformation model: transition to process-based organization. EFZG working paper series, (07), 1-16.
  • Hickson, D. J. (1998). For Positivist Organization Theory. Administrative Science Quarterly, 43(4).
  • Himmetoğlu, B. (2021). Öğretim Elemanlarının Örgütsel Hafıza ve İşgücü Çevikliğine Yönelik Görüşleri Arasındaki İlişkide İşle Bütünleşmenin Aracılık Rolü (Yayınlanmış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi.
  • Hoy, W., & Sweetland, S. (2000). School bureaucracies that work: Enabling, not coercive. Journal of School Leadership, 10(6)..
  • Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (2010). Educational administration: eğitim yönetimi; teori, araştırma ve uygulama; theory, research and practice. (S. Turan, Çev.) Nobel Yayıncılık.
  • Hunt, R. G. (1970). Technology And Organization. Academy Of Management Journal, 13, September, 236-252.
  • İzci, F., & Arslan, N. T. (2004). Bilgi toplumuna geçiş sürecinde örgütsel yapıda meydana gelen değişimler: Bilişim teknolojisi örgütsel yapı ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, (30).
  • Kahraman, Ü. (2019). Okul Yöneticilerinin Yönetim Tarzı, Örgüt DNA’sı ve Örgütsel Değişimin Okullardaki Korku Kültürüne Etkisi (Doktora Tezi). Pamukkale Üniversitesi.
  • Kalaycı, Ş. (2009). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (5. Baskı). Asil Yayın Dağıtım.
  • Kalkan, V. D. (2006). Örgütsel Öğrenme ve Bilgi Yönetimi. Elektornik Sosyal Bilimler Dergisi, 5(16).
  • Karabal, C. (2015). Örgütsel Hafızanın Örgütsel Değişime Direnç Üzerindeki Etkisi: İstanbul’da İnşaat Sektöründe Örnek Bir Uygulama (Doktora Tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Karabal, C. (2018). Değişime Direnç, Örgütsel Hafıza ve Vazgeçme Arasındaki İlişkiler. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2).
  • Karagöz, A, M. (2019). Örgütsel Adaletin Örgütsel Değişime Yatkınlık Üzerindeki Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü: Seyahat Acentalarında Bir Uygulama (Doktora Tezi). Arel Üniversitesi.
  • Kaygusuz, S. (2020). Çalışanların Örgütsel Değişime Karşı Tutumlarının Öz Yeterlilik Algısı Bağlamında İncelenmesine Yönelik Sivil Havacılık Sektöründe Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Kerman, U., & Öztop, S. (2014). Kamu Çalışanlarının Örgütsel Değişim Direncini Etkileyen Uygulamalar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(10).
  • Kılıç, T. (2003). Örgüt Kültürü, Örgütsel Hafıza Arasındaki İlişkiler ve Firma Performansı Üzerine Etkileri. İstanbul: Kadir Has Üniversitesi.
  • Kılıç, T. (2007). Örgüt kültürü, örgütsel hafıza arasındaki ilişkiler ve firma performansı üzerine etkileri (Yüksek lisans tezi). Kadir Has Üniversitesi.
  • Kızıldağ, D., Ağca, V., & Uğurlu, Ö. (2011) Örgütlerde Hafıza Kaybı ve Etkileri: Tekstil Sektöründen Bir Yansıma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1).
  • Koç, Z. (2014). Örgütsel Değişim, Değişim Yönetimi ve Örgütsel Davranışlar Üzerine Örnek Bir Uygulama (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Kurşunoğlu, A., & Tanrıöğen, A. (2006). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Örgütsel Değişmeye İlişkin Tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20).
  • Leblebici, D. N. (2008). Örgüt Kuramının Temelleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 9 (1).
  • Manyas, S. (2018). Örgüt kültürü ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: İstanbul üniversitesi çalışanları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Gelişim Üniversitesi.
  • Merih, K. (2014). Örgütlerde Yapı ve Strateji Etkileşimi, http://www.Merih.Net, Adresinden Tarihinde alınmıştır: 24.05.2020.
  • Messick, P. P. (2012). Examining relationships among enabling school structures, academic optimism and organizational citizenship behaviors (Doctoral dissertation). Auburn University.
  • Miles, R. E., Snow, C. C., Meyer, A. D., & Coleman Jr. H. J. (1978). Organizational strategy, structure, and process. Academy of management review, 3(3).
  • Mintzberg, H. (1983). Structure in fives: Designing effective organizations. Prentice-Hall, Inc.
  • Moorman, C., & Miner, A. S. (1997). The impact of organizational memory on new product performance and creativity. Journal of Marketing Research, 34(1).
  • Nahapiet, J., & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital, and the organizational advantage. Academy of management review, 23(2).
  • Neuman, W. L. (2006). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nicel ve Nitel Yaklaşımlar. Yayınodası.
  • Ordu, A., & Tanrıöğen, A. (2013). İlköğretim Okullarında Örgütsel Yapı ile Örgüt Sağlığı Arasındaki İlişkiler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(33).
  • Öğrünç, M. E. (2018). Akademik Personelin Liderlik Tarzı Algısının Örgütsel Değişim ve Yaratıcılık Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması (Yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi.
  • Özavnik, M. C. (2021). Güçlendirmenin Örgüt Kültürü İle Örgütsel Değişime Karşı Çalışanların İnançları Arasındaki İlişki Üzerindeki Aracılık Etkisi: Sağlık Hizmetleri Sektörü (Doktora Tezi). Yeditepe Üniversitesi.
  • Özcan, E. D. (2010). Algılanan Örgüt Yapısı ile İş Tatmini Arasındaki İlişkide Kişilik Özelliklerinin Rolü ve Bir Araştırma (Doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
  • Özer, N. (2010). İlköğretim Okullarının Örgütsel Diriklik, Bürokratiklik ve Örgüt Normları Açısından Analizi (Doktora tezi). İnönü Üniversitesi.
  • Özkara, B. (1999). Evrimci ve Devrimci Örgütsel Değişim. Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları.
  • Polat, E. (2003). Örgütsel Değişim ve Örgütsel Değişimde Örgüt Kültürünün Yeri ve Önemi (Yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi.
  • Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2019). Organizational Behavior. (İ. Erdem, Çev.). Nobey Akademik Yayıncılık.
  • Sargut, A. S. (2007). Yapısal Koşul Bağımlılık Kuramının Örgütsel Çevre Kuramları Bağlamındaki Yeri. Sargut, A. S. ve Özen, Ş. (Der.), Örgüt Kuramları (s. 35-75) içinde. İmge Kitabevi Yayınları.
  • Sayıner, O. N. (1997). Örgütsel Değişimde Yönetimin Rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
  • Saylı, H. (2002). Örgütsel Değişimde Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Bir Uygulama Örneği (Yayımlanmamış doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi.
  • Sertel, G., Karataş, S., ve Karadağ, E. (2021). Yönetim Süreçlerinin Etkililiğinin İncelenmesi: Yönetim Anlayışı, Bürokratik Yapı ve Kültürel Değerler Bağlamında Çoklu ve Bütüncül Bir Bakış Açısı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (55).
  • Silahyürekli, Y. (2017). Çalışanlar Açısından Örgütsel Değişimin Neden Olabileceği Sorunlar Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi.
  • Spender, J. C. (1996). Organizational knowledge, learning and memory: three concepts in search of a theory. Journal of organizational change management, 9(1).
  • Sultana, R. G. (2001). Educational Innovation in the Context of Challenge and Change: a Euro-Mediterranean Perspective. Challenge and Change in the Euro Mediterranean Region. (Ed: Sultana, Ronald G.) New York: Peter Lang Publishing, Inc.
  • Suzan, İ. (2018). Örgütsel Değişimde Liderin Rolü; Karabük Üniversitesi Örneği (Yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi.
  • Şahin, T. (2017). Örgütsel Değişimin Çalışanların Güven ve Bağlılık Düzeyleri Üzerindeki Etkisi ve Bir Uygulama (Doktora tezi). İstanbul Ticaret Üniversitesi.
  • Şahin, F. (2019). Örgütsel Değişim ve Stres Yönetimi Arasındaki İlişki: Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma (Yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi.
  • Tabachnick, B.G., Fidell, L.S.(2013).Using Multivariate Statistics (sixthed.)Pearson, Boston.
  • Timurturkan, K. (2010). Örgütsel yapının örgütsel değişime direnç üzerindeki etkisi: İzmir Tapu ve Kadastro Bölge Müdürlüğü'nde Bir Uygulama (Doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
  • Tüfekçi, A. (2006). Başarılı Bir Örgütsel Değişimin Gerçekleştirilmesinde Dönüştürücü Liderliğin Rolü (Yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi.
  • Türkan, A., & Esmer, Y. (2019). Örgütsel Atalet Kavramına Teorik Bir Bakış. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3).
  • Tüysüz, H. (2019). Eğitim Yöneticilerinin Örgütsel Destek Algısı, Örgütsel Hafıza ve Yenilikçi İş Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(232).
  • Yates, J. (1990). For the record: The embodiment of organizational memory. Business and Economic History, 172-182.
  • Yeloğlu, H. O. (2008). Örgütlerde Yapısal-Stratejik Konfigürasyonlar: Koşulbağımlılık Kuramı, Konfigürasyon Yaklaşımı Bağlamında Örgüt Yapıları Üzerine Önermeler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2).
  • Yenipınar, O. Ç. (2021). Bilgi Ataletinin Örgütsel Değişim Üzerine Etkisi: Konya İmalat Sanayinde Bir Uygulama (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi.
  • Yılmaz, A. İ., & Beycioğlu, K. (2017). Okullardaki bürokratik yapıya ilişkin öğretmen görüşleri. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2).
  • Yulcu, N. T. (2018). Destek ve görev kültürü ile örgütsel değişim ilişkisi: Balıkesir ili Bandırma, Gönen ve Erdek ilçeleri ilkokullar örneği (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi.
Toplam 104 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Alan Eğitimleri
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Tuncay Yavuz Özdemir 0000-0002-5361-7261

Gülşah Küçüker 0000-0003-4969-5491

Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2022
Gönderilme Tarihi 30 Temmuz 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 22 Sayı: 4

Kaynak Göster

APA Özdemir, T. Y., & Küçüker, G. (2022). Örgütsel Yapı, Örgütsel Hafıza ve Örgütsel Değişim İlişkisinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(4), 1717-1736. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2022.22.74506-1151214