Öğretmen Adaylarının “Pedagojik Formasyon Sertifika Programı Öğrencisi” Kavramına İlişkin Metaforik Algıları

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 2104 - 2124, 15.12.2023

Meriç Tuncel , Özlem Karakış

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1314784

Öz

Bu çalışmanın amacı pedagojik formasyon sertifika programına katılan öğretmen adaylarının pedagojik formasyon sertifika programı öğrencisi kavramına ilişkin metaforik algılarını belirlemektir. Verilerin toplanmasında fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2022-2023 akademik yılında Türkiye'de Batı Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına katılan 417 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan ve bir nesneye, şekle, hayvana veya canlıya "pedagojik formasyon programı öğrencisinin (1)............/benzer çünkü (2)................" benzetmesini (metafor/zihinsel imge) ve benzetmelerinin nedenini (gerekçe/mantıksal dayanak) belirtmelerini isteyen bir form aracılığıyla toplanmıştır. Dokümanlar içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda pedagojik formasyon sertifika programına katılan öğretmen adaylarının pedagojik formasyon programı öğrencisi kavramına ilişkin geliştirdikleri 52 metafor “hamur, yeni doğan bebek, saklama alanı, savaşçı, kaplumbağa, güdümlü kişi, şanslı balık, anne, ışık, sefiller, işlenmemiş maden, değerli metal, hayalperest, aracı kişi, bilinçsiz kişi, lego” olmak üzere 16 farklı kategoride toplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pedagojik formasyon sertifika programı öğrencisi, öğretmen adayı, metafor, içerik analizi, fenomenoloji deseni

Pre-service Teachers’ Metaphorical Perceptions of “Pedagogical Formation Certificate Program Student” Concept

Öz

TThis study aimed to determine the metaphorical perceptions of pre-service teachers participating in the pedagogical formation certificate program about the concept of pedagogical formation certificate program student. Phenomenology design was used in the data collection. The study group of the research consisted of 417 pre-service teachers participating in the pedagogical formation training certificate program at the faculty of education of a state university located in the Western Black Sea Region in Türkiye in the 2022-2023 academic year. The data of the study were collected through a form prepared by the researchers asking "pedagogical formation program student is like (1)............/similar because (2)................" to an object, a shape, an animal or a living creature (metaphor/mental image) and to state the reason (justification/logical basis) for their similes. The documents were analyzed by content analysis method. As a result of the research, 52 metaphors developed by pre-service teachers taking part in pedagogical formation certificate program about the concept of pedagogical formation program student were collected in 16 different categories named as “dough, new born baby, storage space, warrior, turtle, guided person, lucky fish, mother, light, miserables, unprocessed mine, precious metal, dreamer, intermediary person, unconscious person, lego”.

Anahtar Kelimeler

Pedagogical formation certificate program student, pre-service teacher, metaphor, content analysis, phenomenology design

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2013). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları. ISBN 978-975-8792-39-9
• Arnett, R. C. (1999). Metaphorical guidance: Administration as building and renovation. Journal of Educational Administration, 37(1), 80-89. https://doi:10.1108/09578239910253953
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, 100-108.
• Ateş, Ö. (2018). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ve öğretmenlik mesleğine yönelik algıları. Turkish Studies Educational Sciences, Fall, 13(27), 123-141. https://doi:10.7827/TurkishStudies.14617
• Aydın, İ. H. (2006). Bir felsefi metafor “yolda olmak”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(1), 9-22.
• Aydın, İ. S., & Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının “öğretmen” ve “öğrenci” kavramlarına ilişkin kullandıkları metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-842.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Aykaç, N., Bilgin, H., & Toraman, Ç. (2015). Evaluation of pedagogical formation program based on the opinions of pre-service teachers. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(1), 127-148. http://dx.doi.org/10.12973/jesr. 2015.51.8
• Ben-Peretz, M., Mendelson, N., & Kron, F. W. (2003). How Teachers in Different Educational Context View Their Roles. Teaching and Teacher Education, 19, 277-290.
• Bilir, A. (2011). Türkiye’de öğretmen yetiştirmenin tarihsel evrimi ve istihdam politikaları. Journal of Faculty of Educational Sciences, 44(2), 223-246. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000001231
• Bozlak, M. (2002). The college student as learner: Insight gained through metaphor analysis. College Student Journal, 36(1), 142-151.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Pegem Akademi Yayınları.
• Cerit, Y. (2006). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin okul kavramıyla ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 669-699.
• Çocuk, H. E., Yokuş, G., & Tanrıseven, I. (2015). Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz-yeterlik ve metaforik algıları: Mersin üniversitesi örneği. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(32), 373- 387.
• Dalgıç, G., Doyran, F., & Vatanartıran, S. (2012). Ücretli öğretmenlerin katıldıkları pedagojik formasyon programına ilişkin deneyimleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 39-54.
• Demirtaş, H., & Kırbaç, M. (2016). Pedagojik formasyon sertifika programı öğrencilerinin pedagojik formasyon eğitimine ilişkin görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 138-152.
• Dickmeyer, N. (1989). Metaphor, model and theory in education research. Teachers College Record, 91(2), 151-160.
• Durmuşçelebi, M. (2015). Öğretmenlik eğitimi programının etkililiği. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 747-766.
• Dündar, H., & Karaca, E. T. (2013). Formasyon öğrencilerinin pedagojik formasyon programına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 19-34.
• Eraslan, L., & Çakıcı, D. (2011). Pedagojik formasyon programı öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 427-438.
• Erol, Y.C., Özdemir, T.Y., Turhan, M., Özan, M.B., & Polat, H. (2017). Pedagojik formasyon eğitimi almakta olan öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforik algıları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, Eylül, 6(3), 348-364.
• Geçit, Y., & Gençer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi Örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, Ocak, 23, 1-19.
• Gürol, M., Türkan, A., & Som, İ. (2018). Pedagojik formasyon sertifika programının değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 103-122.
• Hornby, A. S. (2000). Oxford advanced learner’s dictionary of current English. 6th Edition, Oxford University Press.
• Hoşgörür, V., & Dündar, H. (2003). İnsan Kaynağını Geliştirme Bakımından Pedagojik Formasyon Kurslarının Değerlendirilmesi. MEB EARGED Tamamlanmış Proje, Ankara.
• Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
• İncik, E. Y., & Akay, C. (2014). Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve pedagojik formasyon öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleği yeterliklerine ilişkin görüşleri. Öğretmen Yetiştirme Politika ve Sorunları Uluslararası Sempozyumu IV-ISPITE2014 Bildiriler Kitabı (s. 75-77). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Karakış, Ö., & Tuncel, M. (2022). Teacher candidates’ metaphorical perceptions about pedagogical formation education certificate program, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (BAİBÜEFD), 2022, 22(3), 1088-1101. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2022- 1102710
• Kartallıoğlu, N. (2022). The perceptions of international students learning Turkish through distance education on Turkish language course and language skills: A metaphor study. Journal o f Educational Technology & Online Learning, 5(4), 1077-1093.
• Kiraz, Z., & Dursun, F. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının aldıkları eğitime ilişkin algıları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1008-1028. https:// 10.17860/efd.37544
• Köse, A. (2017). Pedagojik formasyon eğitiminde görevli akademisyenlere göre pedagojik formasyon uygulaması: sorunlar, çözüm önerileri. Journal of Kırşehir Education Faculty, 18(2), 709-732.
• Leavy, M. A., Mcsorley, A. F., & Bote A., L. (2007). An examination of what metaphor construction reveals about the evolution of preservice teachers’ beliefs about teaching and learning. Teaching and Teacher Education, 23, 1217-1233.
• Leino, A. L., & Drakenberg, M. (1993). Metaphor: an educational perspective. University of Helsinki, Department of Education. Research Bulletion, No: 84.
• Memduhoğlu, H. B., & Topsakal, C. (2008). Quality and problems of teacher education graduate programs according to the views of students and faculty members. Ege Journal of Education, 9(1), 95-129.
• Midgley, W., Trimmer, K., & Davies, A. (2013). Metaphors for, in and of education research. Newcastle, UK: Cambridge Scholars Publishing. ISBN (13): 978-1-4438-4398-0
• Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Qualitative data analysis: A Methods Sourcebook. Sage.
• Nelson, E. M. McGhee (1992). The effect of metaphor on reminiscence in groups. Unpublished doctoral dissertation, Kansas State University.
• Ocak, G., & Gündüz, M. (2006). Eğitim fakültesini yeni kazanan öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine giriş dersini almadan önce ve aldıktan sonra öğretmenlik mesleği hakkındaki metaforlarının karşılaştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 293-309.
• Oğuz, A. (2005, Eylül). Öğretmen eğitim programlarında metafor kullanma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
• Özdemir, T. Y., & Erol, Y. C. (2015). Pedagojik formasyon eğitimi alan öğretmen adaylarının okul, öğrenci ve öğretmenlik kavramlarına ilişkin algıları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık, 13(4), 215-244. https://doi.org/10.18026/cbusos.48652
• Özoğlu, M. (2010). Türkiye’de öğretmen yetiştirme sisteminin sorunları. Seta Analiz, 17, 1-37.
• Öztürk-Akar, E. (2018). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı ile ilgili öğrenci görüş ve beklentileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (3), 1660-1677. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018.18.39790-471176
• Patton, M, Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çeviri Editörleri: M. Bütün-S. B. Demir) Ankara: Pegem Akademi Yayınları. ISBN 978-605-364-933-5
• Reyhner, J., Gilbert, W., & Lockard, L. (2011). Honoring our heritage: Culturally appropriate approaches for teaching indigenous students. Flagstaff, AZ, USA: Northern Arizona University. https://doi.org/10.18251/ijme.v13i2.471
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A., Koçbekar, B. N., & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461-522.
• Saban, A (2007). Prospective teachers' conceptions of teaching and learning revealed through metaphor analysis. Learning and Instruction, 17(2), 123-139. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2007.01.003
• Strenski, E. (1989). Disciplines and communities, "armies" and "monasteries" and the teaching of composition. Rhetoric Review, 8(1), 137-145.
• Talim ve Terbiye Kurulu. (2017). Öğretmenlik alanları, atama ve ders okutma esasları. http://ttkb.meb.gov.tr/www/80-sayili-karar/icerik/19 (Erişim tarihi:15.10.2020)
• Taneri, P. O. (2016). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyon sertifika programının niteliği hakkındaki görüşleri (Çankırı ili örneği). Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 997-1014.
• Temel, C., Altınkök, M., & Kayışoğlu, N. B. (2016). Pedagojik formasyon eğitimi uygulamasının beden eğitimi öğretmenliğine yansımaları. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1862-1872. https://doi.org/10.14687/ijhs.v13i1.3715
• Vadeboncoeur, J. A., & Torres, M. N. (2003). Constructing and reconstructing teaching roles: a focus on generative metaphors and dichotomies. Discourse: Studies in the Cultural Politics of Education, 24 (1), 87-103. https://doi.org/10.1080/0159630030303430
• Yapıcı, M., & Yapıcı, Ş. (2013). Öğretmen adaylarının pedagojik formasyona ilişkin metaforları. Turkish Studies, 8(8), 1421-1429.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9.Genişletilmiş Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, G. (2015). Pedagojik formasyon yoluyla öğretmen yetiştirme uygulamalarında karşılaşılan güçlükler ve mezunların istihdamlarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127-138. https://doi.org/10.1023/A:1022289113443
• YÖK (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programları. https://www.yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/egitim-fakultesi-ogretmen-yetistirme-lisans-programlari-mart-1998.pdf (Erişim tarihi:05.02.2023)
• YÖK (2012). 2012-2013 Öğretim yılı pedagojik formasyon sertifika programı. www.yok.gov.tr (Erişim tarihi:05.02.2023)
• YÖK (2014a). Lisans öğrencileri için pedagojik formasyon eğitimi sertifika programı. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/pedagojik-formasyonla-ilgili-sss/aciklama-ve-duyurular (Erişim tarihi:05.02.2023)
• YÖK (2014b). Pedagojik formasyon eğitimi hakkında duyuru. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/pedagojik-formasyonla-ilgili-sss/aciklama-ve-duyurular (Erişim tarihi:05.02.2023)
• YÖK (2015). 20.01.2015 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu toplantısında alınan kararla 2014-2015 eğitim-öğretim yılı bahar dönemi pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına izin verilen üniversiteler ve kontenjanlar https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Pedagojik-Formasyonla-ilgili-sikca-sorulan-sorular/20_01_2015_tarihli_yuksekogretim_yurutme_kurulu_toplantisinda_alinan_kararla_2014_2015_egitim_ogretim_yili_ba.pdf (Erişim tarihi:05.02.2023)
• YÖK (2020). Pedagojik formasyon sertifika eğitimi. https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/pedagojik-formasyonla-ilgili-sss (Erişim tarihi:15.11.2020)
• YÖK (2021). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programına ilişkin çerçeve usul ve esaslar. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Kurumsal/IdariBirimler/egitim_ogretim_daire_bsk/pedagojik-formasyon-usul-ve-esaslar.aspx (Erişim tarihi:05.02.2023)
• YÖK (2023). Pedagojik formasyon eğitimine ilişkin detaylar belirlendi. https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2023/pedagojik-formasyon-egitimine-iliskin-detaylar-belirlendi.aspx (Erişim tarihi:05.02.2023)
• Yüksel, S. (2011a). Türk Üniversitelerinde Eğitim Fakülteleri ve Öğretmen Yetiştirme (2. Baskı). Pegem Akademi Yayınları, Ankara. ISBN: 9786054282982
• Yüksel, S. (2011b). Fen-edebiyat fakültesi öğretim üyelerinin öğretmen yetiştirme sistemine ilişkin düşünceleri (Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 179-198.