Öğretmenlerin Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Öğretim Programına Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 1, 152 - 169, 15.03.2024

Eyüp Yurt

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1326141

Öz

Bu araştırmada, öğretmenlerin öğretim programına ne ölçüde bağlı olduklarını ve eleştirel düşünme eğilimlerinin bu bağlılık üzerindeki etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, korelasyon araştırması deseni temel alınarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunda, Marmara bölgesinin bir ilinde, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında devlet okullarında görev yapan 357 öğretmen yer almıştır. Öğretim programına bağlılık ve California eleştirel düşünme eğilimi ölçekleri veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Betimsel analiz, Pearson korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanarak veriler analiz edilmiştir. Elde edilen verilere göre, öğretmenlerin öğretim programına bağlılıkları düşük düzeydedir. Öğretmenlerin resmî olarak sunulan öğretim programını izlemek yerine, öğretim programında çeşitli değişiklikler veya uyarlamalar yapma eğiliminde olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin eleştirel düşünme eğilimleri ile öğretim programına bağlılıkları arasında negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Eleştirel düşünme eğilimini oluşturan, doğruyu arama, açık fikirlilik, analitiklik, meraklılık, sistematiklik becerileri arttıkça öğretmenlerin öğretim programına bağlılığının azaldığı belirlenmiştir. Eleştirel düşünme eğilimine sahip öğretmenlerin öğretim programında daha fazla esneklik gösterebilme ve kendi özgün öğretim yöntemlerini öğretim sürecine yansıtabilme potansiyeline sahip olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

öğretim programına bağlılık, eleştirel düşünme eğilimi, öğretmenler

Examining the Relationship between Teachers' Critical Thinking Dispositions and Level of Curriculum Fidelity

Öz

: This study aimed to determine the extent to which teachers are committed to the curriculum and the effect of their critical thinking dispositions on this commitment. The research employed a correlational design. The study group comprised 357 teachers from public schools in a Marmara region province during the 2022-2023 academic year. Curriculum commitment and California critical thinking disposition scales were used as data collection tools. Data were analyzed using descriptive analysis, Pearson correlation, and multiple linear regression analysis. According to the data, teachers' commitment to the curriculum is low. It has been understood that teachers tend to make various changes or adaptations to the curriculum instead of following the officially presented curriculum. In addition, a negative relationship was found between teachers' critical thinking dispositions and their commitment to the curriculum. The study found that increased skills in truth-seeking, open-mindedness, analyticity, inquisitiveness, and systematicity – key components of critical thinking disposition – were associated with decreased curriculum commitment among teacher. Teachers with higher critical thinking dispositions showed greater flexibility in curriculum implementation and originality in teaching methods.

Anahtar Kelimeler

Curriculum Fidelity, Critical Thinking Disposition, Teachers

Kaynakça

• Abudlridha, Q. A., & Latiff, A. A. H. (2020). Assessing Iraqi university readers' critical thinking development through the use reader response strategy in the instruction of Shakespeare's literary text. Humanities and Social Sciences Reviews, 8(2), 123-133. https://doi.org/10.18510/hssr.2020.8215
• Aslan, M., & Erden, R. Z. (2020). Ortaokul öğretmenlerinin öğretim programına bağlılıklarının incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 175-199. https://doi.org/10.33711/yyuefd.691525
• Bailin, S., Case, R., Coombs, J. R., & Daniels, L. B. (1999). Conceptualizing critical thinking. Journal of Curriculum Studies, 31(3), 285–302. https://doi.org/10.1080/002202799183133
• Bal, A. P. (2016). The effect of the differentiated teaching approach in the algebraic learning field on students' academic achievements. Eurasian Journal of Educational Research, 16(63), 185-204. http://dx.doi.org/ 10.14689/ejer.2016.63.11
• Baş, G., & Şentürk, C. (2019). Teaching-learning conceptions and curriculum fidelity: A relational research. International Journal of Curriculum and Instruction 11(2), 163- 180.
• Bay, E., Döş, B., Kahramanoğlu, R., & Özpolat, E. T. (2017). Programa bağlılığı etkileyen faktörlerin analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 110-137. https://doi.org/10.21764/efd.02208
• Berg, B. L. (2001). Qualitative research methods for the social sciences. Allyn & Bacon.
• Beyer, B. (1995). Critical thinking. Phi Delta Kappa Educational Foundation.
• Blazar, D., & Kraft, M. A. (2017). Teacher and teaching effects on students' attitudes and behaviors. Educational Evaluation and Policy Analysis, 39(1), 146-170. https://doi.org/10.3102/0162373716670260
• Burul, C. (2018). Öğretmenlerin eğitim programı tasarım yaklaşımı tercihlerinin öğretim programına bağlılıklarıyla olan ilişkisinin incelenmesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Balıkesir Üniversitesi.
• Can, Ö. (2020). Sınıf öğretmenlerinin eğitim inançlarının ve öğretim programına bağlılıklarının incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Carroll, C., Patterson, M., Wood, S., Booth, A., Rick, J., & Balain, S. (2007). A conceptual framework for implementation fidelity. Implementation Science, 2, 1-9. https://doi.org/10.1186/1748-5908-2-40
• Curtis, E.A., Comiskey, C., & Dempsey, O. (2016). Importance and use of correlational research. Nurse Researcher, 23(6), 20. https://doi.org/10.7748/nr.2016.e1382
• Çokluk, O., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dane, A. V., & Schneider, B. H. (1998). Program integrity in primary and early secondary prevention: Are implementation effects out of control? Clinical Psychology Review, 18(1), 23-45. https://doi.org/10.1016/s0272-7358(97)00043-3
• Davis, D. (2014). Fidelity of implementation, teacher perspectives and child outcomes of a literacy intervention in a head start program: A mixed methods study. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. University of Nebraska.
• Dusenbury, L., Brannigan, R., Falco, M., & Hansen, W. B. (2003). A review of research on fidelity of implementation: Implications for drug abuse prevention in school settings. Health Education Research, 18(2), 237-256. https://doi.org/10.1093/her/18.2.237
• Ennis, R. H. (1985). A logical basis for measuring critical thinking skills. Educational Leadership, 43(2), 44–48.
• Facione, P. A. (2000). The disposition toward critical thinking: Its character, measurement, and relation to critical thinking skill. Informal Logic, 20(1), 61–84. https://doi.org/10.22329/il.v20i1.2254
• Facione, P. A. (2015). Critical thinking: What is and why it counts. Insight Assesment.
• Facione, P. A., Facione, N. C., & Giancarlo, C. A. (1998). The California critical thinking, disposition inventory test manual (revised). California Academic Press.
• Field, A. (2009). Discovering statistics using SPSS. Sage Publications
• Gerstner, J. J., & Finney, S. J. (2013). Measuring the implementation fidelity of student affairs programs: A critical component of the outcomes assessment cycle. Research & Practice in Assessment, 8, 15-28.
• Gürbüz, Ç. (2020). Müzik öğretmenlerinin müzik dersi öğretim programına bağlılık düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Hair, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2014). A primer on partial least squares structural equation modeling. Sage.
• Halpern, D. F. (1998). Teaching critical thinking for transfer across domains: Dispositions, skills, structure training, and metacognitive monitoring. American Psychologist, 53(4), 449–455. https://doi.org/10.1037/0003-066X.53.4.449
• Hidayanto, E., Cahyowati, E. T. D., & Ummah, A. H. (2022). Students' critical thinking disposition in working on numeration problems. Jurnal Pendidikan MIPA, 23(3), 1224-1240. http://dx.doi.org/10.23960/jpmipa/v23i3.pp1224-1240
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. Guilford.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Kurnaz, A. (2019). Eleştirel düşünme öğretimi etkinlikleri planlama uygulama ve değerlendirme. Eğitim Yayınevi.
• Lai, E. R. (2011). Critical thinking: A literature review. Pearson Education.
• Mahmoud, H. G. (2012). Critical thinking dispositions and learning styles of baccalaureate nursing students and its relation to their achievement. International Journal of Learning and Development, 2(1), 398-415. http://dx.doi.org/10.5296/ijld.v2i1.1379
• Mayer, R., & Goodchild, F. (1990). The critical thinker. Wm. C. Brown.
• Mihalic, S. (2004). The importance of implementation fidelity. Emotional and Behavioral Disorders in Youth, 4(4), 83-105.
• Muijs, D. (2004). Doing quantiative research in education with SPSS. Sage
• Sayın, A. (2019). Ortaokul matematik öğretmenlerinin uyguladıkları öğretim programına yönelik farkındalıklarının incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Trabzon Üniversitesi.
• Türkoğlu, Ç. (2016). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin ortaokul beden eğitimi ve spor dersi öğretim programı hakkındaki farkındalık durumlarının incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Yaşaroğlu, C., & Manav, F. (2015). Öğretim programına bağlılık ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 247-258.
• Yeh, M. L. (2002). Assessing the reliability and validity of the Chinese version of the California Critical Thinking Disposition Inventory. International Journal of Nursing Studies, 39(2), 123-132. https://doi.org/10.1016/S0020-7489(01)00019-0
• Yılmaz, G. (2021). Öğretmenlerin program okuryazarlık düzeyleri, program yönelimleri ve programa bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Zöğ, H. (2022). Öğretmenlerin öğretim programına bağlılıkları, eğitim felsefelerine yönelik eğilimleri ve öğretme öğrenme süreci yeterlilik algıları arasındaki ilişki [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.