Eğitimde Drama Dersini Alan Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Yaratıcı Drama Kavramına İlişkin Algıları

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 1, 110 - 132

Nurtuğ Barışeri Ahmethan , Merve Nihan Ertekin Kaya

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1416897

Öz

Bu çalışmada eğitim fakültesinin farklı anabilim dallarında öğrenim gören öğretmen adaylarının ‘yaratıcı drama’ kavramına ilişkin algıları incelenmiştir. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi 2023-2024 öğretim yılında seçmeli meslek bilgisi derslerinden biri olan Eğitimde Drama’yı seçen 130 öğrenci araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmanın verileri yaratıcı drama kavramı ile ilgili ‘metafor’ yazma yoluyla toplanmıştır. Araştırmanın katılımcılarından “yaratıcı drama … gibidir; çünkü … .” sorusuna yanıt vermeleri beklenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Eğitimde Drama dersini alan eğitim fakültesi öğrencilerinin yaratıcı drama kavramına ilişkin seksen (80) farklı metafor ürettikleri belirlenmiştir. Yaratıcı drama kavramına ilişkin en çok tekrarlanan metaforların ‘oyun’, ‘ayna’ ‘hayat’ ve ‘tiyatro’ olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Üretilen seksen (80) metafor, yirmi yedi (27) kod ve yedi (7) farklı kategori altında sınıflandırılmıştır. Kod ve kategoriler belirlenirken öğrencilerin ürettikleri metaforu nasıl gerekçelendirdiğinden yola çıkılmıştır. Bulgularda yaratıcı drama kavramının; öğrenme ortamına, kişisel gelişime, sosyal becerilere, dil ve iletişim becerilerine katkı sağlayan yönleri ile içeriği ve ögeleri, hayata olumlu etkisi olarak algılandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcı Drama, Eğitimde Drama, Metafor, Öğretmen Eğitimi.

Perceptions of Teacher Candidates of Education Faculty Regarding the Concept of Creative Drama

Öz

The study aims to examine the perceptions of teacher candidates from different departments at the faculty of education regarding the concept of 'creative drama'. 130 students were included in this research who chose Drama in Education, one of the elective vocational courses at Necmettin Erbakan University Ahmet Keleşoğlu Faculty of Education in the 2023-2024 academic year. The data for the research were collected by having participants write metaphors about the concept of creative drama. The participants of the study were expected to answer the “creative drama is like …; because… .” According to the results of the research, it was determined that the students of the faculty of education who took the 'Drama in Education' course produced eighty (80) different metaphors regarding the concept of creative drama. It was concluded that the most repeated metaphors regarding the concept of creative drama are ‘game’, ‘mirror’, 'life', and 'theatre'. The eighty (80) metaphors produced were classified into twenty-seven (27) codes and seven (7) different categories. When determining these codes and categories, how students justified the metaphor was considered. These categories were determined as creative drama a ‘contribution to learning environment’, ‘self-knowledge’, ‘content and elements of creative drama’, ‘creativity-enhancing aspect’, ‘positive impact of creative drama on life’, ‘contribution to social skills’, ‘contribution to language and communication skills.

Anahtar Kelimeler

Creative Drama, Drama İn Education, Metaphor, Teacher Training.

Kaynakça

• Adıgüzel H Ö. (2006). Yaratıcı drama kavramı, bileşenleri ve aşamaları. Yaratıcı Drama dergisi 17-29.
• Adıgüzel Ö. (2018). Eğitimde yaratıcı drama. (2. Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
• Adıgüzel, H. Ö. (2009). Determination and comparison of German and Turkish participants' perceptions of creative drama through the metaphor (simile) method. Egitim ve Bilim, 34(153), 25.
• Akkocaoğlu Çayır, N. & Gökbulut, Ö. Ö. (2015) Yaratıcı drama yöntemi ile öğretmen yeterliklerinden kişisel gelişim üzerine nitel bir çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (2), 252-270.
• Cresswell J. W. (2007). Qualitive inquiry and reseach design: Choosing among five approaches (2nd edt) Sage.
• Çetinkaya, Ö., & Adıgüzel, Ö. (2018). Yaratıcı drama ve absürd tiyatro. Yaratıcı Drama Dergisi, 13(1), 2-18.
• Gedik N. (2016). Olgubilim (Fenomenoloji).Nitel araştırma yöntemleri, içinde. (edt.Yaşar Özden, Levent Durdu). Anı Yayıncılık.
• Gökçearslan, Ç.E. & Altınova, H. (2012). Sosyal hizmet eğitiminde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin empati becerisine etkisi. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2), 133–149.
• Gündoğan, A. & Ergenekon, E. (2019). “Drama hayattır” bir metefor analizi çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(4), 1777-1786.
• Kaf-Hasırcı, Ö., Bulut, M. S. & İflazoğlu-Saban, A. (2008). Öğretmen adaylarının yaratıcı dramanın bireysel ve akademik kazanımlarına ilişkin görüşleri. Yaratıcı Drama Dergisi, 3(6), 63-83.
• Kalyon, D. Ş., & Aksoy, P. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının “drama” kavramına ilişkin algıları: Bir metafor çalışması. SDU International Journal of Educational Studies, 4(2), 110-126.
• Karacil, M. & Yayla, A. (2018). Yaratıcı drama yönteminin öğretmen adaylarının iletişim becerilerine etkisi . Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 2(2), 1-13
• Karaosmanoğlu, G., & Adıgüzel, Ö. (2021). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersinde yaratıcı drama deneyimine öğrenci gözüyle bir bakış. Journal of Qualitative Research in Education, 26.
• Kayıran, B. K. (2018). Sınıf öğretmenliği adaylarının yaratıcı dramaya ilişkin algıları ve tutumları üzerine bir çalışma. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.31 (2), 679-708
• Keleşoğlu S. & Adıgüzel Ö. (2012). Yaratıcı drama temelli çocuk hakları eğitim programının değerlendirilmesi. Özel Doğaç Yaratıcı Drama Eğitmenliği/Liderliği Programı.
• Lakoff G. & Johnson M. (2002). Metaphors we live by. University of Chicago Press.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2017). Öğretmen strateji belgesi 2017-2023. Öğretmen yetiştirme ve geliştirme genel müdürlüğü. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/26174415_Strateji_Belgesi_RG-Ylan-_26.07.2017.pdf
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Sage.
• Oğuz, A. & Beldağ, A., (2015). Sosyal bilgiler dersinde yaratıcı drama yönteminin kullanılmasına ilişkin öğretmen adaylarının görüşleri. Turkish Studies. 10(15), 667-680.
• Ömeroğlu, E. (1990) Anaokuluna giden beş-altı aşındaki çocukların sözel yaratıcılıklarının gelişimine yaratıcı drama eğitiminin etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: H.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Özbahar, S. Y. (2007). Yaratıcı drama ile İngilizcede sözcük öğretimi. Çağdaş Drama Derneği. Yaratıcı Drama Liderlik/Eğitmenlik Programı Yayımlanmamış Bitirme Projesi, Ankara.
• Özdemir, P., & Üstündağ, T. (2009). Fen ve teknoloji alanındaki ünlü bilim adamlarına ilişkin yaratıcı drama eğitim programı. İlköğretim Online, 6(2), 226-233.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks. CA: Sage.
• Rowland, G. E. (2002). Every child needs self -esteem: Creative drama builds self –confidence through self-expression (Order No. 3040782). Available from ProQuest dissertations & theses global. (275807476). https://www.proquest.com/dissertations-theses/every-child-needs-self-esteem-creative-drama/docview/275807476/se-2.
• Sackmann S. (1989). The role of metaphors in organisation transformation. Human relations 42, 463-485.
• San, İ. (1991). Yaratıcı drama: eğitsel boyutlar. İzmir I. Eğitim Kongresi Bildirileri, İzmir.
• Sevim, E. (2006). Yaratıcı drama ve masallar. Yayımlanmamış dernek projesi, Ankara: TC MEB Özel Doğaç.
• Tuluk, N. (2004). Yaratıcı drama. Pivolka. 3 (12), 10-12
• Tüzün, T., & Adıgüzel, Ö. (2022). Hans Wolfgang Nickel’e göre oyun ve tiyatro pedagojisi: bir anlatı araştırması. Yaratıcı Drama Dergisi, 17(1), 73-102.
• Üstündağ T. (1998). Yaratıcı drama eğitim programının öğeleri. Eğitim ve Bilim 22 (107), 28-35.
• van de Water, M. (2021).Drama in education: Why drama is necessary. SHS Web Conf. 2021, 98, 02009. [CrossRef]
• Van der Mescht H. (2004). Phenomenology in education: A case study in educational leadership. Indo-Pacific Journal of Phenomenology 4(1), 1-16.
• Wright P. R. (2006). Drama education and development of self: Myth or reality? Social Psychology of Education 9, 43–65. DOI: 10.1007/s11218-005-4791-y.
• Yarar Kaptan, S., & Oğuz Namdar, A. (2021). Sınıf öğretmenlerinin yaratıcı drama ve değerlere ilişkin metaforik algıları. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-15.
• Yıldız E. & Adıgüzel Ö. (2020). Yaratıcı dramayı yöntem olarak kullanmak: Matematik öğretiminde öğretmen görüşleri. Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi 2(2), 109-135.
• Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığı (YÖK) (2018). Öğretmen yetiştirme lisans programları. Ankara. Erişim adresi: https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-YetistirmeLisans-Programlari/AA_Sunus_%20Onsoz_Uygulama_Yonergesi.pdf