OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE TÜKETİCİ İLGİLENİMİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 229 - 258, 27.04.2018

Ercan Keser , Dilan Aslan İmran Demir

Öz

Tüketici ilgilenimi, tüketicinin zamana ve duruma
bağlı olmaksızın bir ürüne ya da hizmete karşı duyduğu ilgi, uyarılma ve
motivasyon hali olarak tanımlanabilir. Bu
çalışmada,  otomotiv sektöründe
tüketicilerin ilgilenim düzeylerinin tespit edilmesi ve ilgilenim düzeyi
açısından tüketicilerin cinsiyetleri, eğitim düzeyleri, yaş grupları, gelir
durumları ve meslekleri yönünden aralarında anlamlı bir farklılığın olup
olmadığının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın kapsamını Ankara il
merkezinde yaşayan otomobil sahipleri oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin
elde edilmesinde anket yöntemi kullanılmış ve araştırma 430 kişi üzerinde
gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma,
frekans dağılımı, açımlayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, doğrulayıcı
faktör analizi, varyans analizi ve post hoc testi kullanılmıştır. Analizler
Lisrel 8.51 ve SPSS 20.0 istatistik programları kullanılarak
gerçekleştirilmiştir. Araştırmada
uygulanan açımlayıcı faktör ve güvenilirlik analizleri sonucunda tüketici
ilgilenimi ölçeğinin ilgi-haz, sembolik değer, risk önemi ve hata olasılığı
şeklinde 4 faktörden oluştuğu ve tüm faktörlerin yeterli güvenilirlik
seviyesine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca uygulanan varyans analizleri
sonucunda, sembolik değer, risk önemi ve hata olasılığı boyutları açısından
cevaplayıcıların cinsiyetleri ve eğitim düzeyleri yönünden, ilgi-haz, sembolik
değer ve hata olasılığı boyutları açısından yaş grupları ve meslekleri
yönünden, sembolik değer ve risk önemi boyutları açısından ise gelir durumları
yönünden aralarında anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Buna
ilaveten genel ilgilenim düzeyi açısından cevaplayıcıların tüm demografik
özellikleri yönünden aralarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İlgilenim, Tüketici İlgilenimi, Otomotiv Sektörü, Tüketici Davranışı, Pazarlama

Kaynakça

• Abramson, J. ve Desai, S. (1993). Purchase Involvement of New Car Buyers: A Descriptive Study, American Journal of Business, 8 (2), 13-20
• Aghdaie, S. F. A. ve Honari, R. (2014). Investigating the Role of Brand in Forming the Consumer Involvement, International Review of Management and Business Research, 3 (1), 254-266
• Aghdaie, S. F. A.; Sanaei, F. ve Sharabiany, A. A. A. (2014). Investigating the Effects of Involvement on Consumer Decision Process, Asian Social Science, 10 (22): 217-226
• Boyraz, E. ve Polatçı, S. (2012). “Tüketici Memnuniyetsizliği ve Şikayet Davranışı İlişkisinde İlgilenimin Düzenleyici Etkisi Üzerine Bir Araştırma”, 17. Ulusal Pazarlama Kongresinde sunulmuş tebliğ, Balıkesir Üniversitesi, 18-21 Ekim
• Choubtarash, N.; Mahdieh, O. ve Marnani, A. B. (2013). The study of the relationship between consumer involvement and purchase decision (Case study: Cell phone), Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 4 (12): 276-296
• Çabuk, S. ve Araç, S. K. (2016). Materyalizmin Moda Giyim İlgilenimine Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (3), 109-128
• Çakır, V. (2007). Tüketici İlgilenimini Ölçmek, Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 4 (4), 163-180
• Çakır, V. ve Çakır, V. (2007). Tüketici İlgilenimi Profili ve Web Reklamlarını Kullanarak Enformasyon Arama Davranışı, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 7: 93-136
• Çilingir, Z. ve Yıldız, S. (2010). Tüketicilerin Ürünlere Olan İlgileniminin Marka Sadakati Üzerindeki Etkisi: Sembolik Nitelikteki Bir Ürün Grubu için İstanbul İli Pilot Çalışması, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11): 79–100
• Çokluk, Ö.; Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş., (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları, Pegem Akademi Yayınları, 2. Baskı, Ankara
• Dölarslan, E. Ş. (2015). Tüketicilerin Ürün İlgilenim ve Bilgi Düzeyinin Marka Sadakatine Etkisinin Fikir Liderliği Kapsamında Değerlendirilmesi, Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 15: 23-48
• Drossos, D. A.; Kokkinaki, F.; Giaglis, G. M. ve Fouskas, K. G. (2014). The Effects of Product Involvement and Impulse Buying on Purchase Intentions in Mobile Text Advertising, Electronic Commerce Research and Applications, 13: 423-430
• Ghafelehbashi, S.; Asadollahi, A. ve Nikfar, F. (2011). Acquaintance with All Types of Involvement in Consumer Behavior, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research In Business, 3 (5): 493-507
• Guthrie, M. F. ve Kim, H.-S. (2008). The Relationship Between Consumer Involvement and Brand Perceptions of Female Cosmetic Consumers, Journal of Brand Management, 17 (2): 114–133
• İslamoğlu, A.H. ve Altunışık, R. (2013). Tüketici Davranışları, 4. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları
• Kandemir, D.; Atakan, S. S. ve Demirci, C. (2013). İlgilenim Kavramı ve Türkçe İlgilenim Ölçeklerinin Değerlendirilmesi: Tüketici İlgilenimi, Sürekli İlgilenim ve Satın Alma Kararı İlgilenimi, İktisat İşletme ve Finans, 28 (330): 21-48
• Kapferer, J.-N. ve Laurent, G. (1993). Further Evidence on the Consumer Involvement Profile: Five Antecedents of Involvement, Psychology & Marketing, 10 (4), 347-355
• Keser, E. ve Kadanalı, E. (2016). Tüketici İlgileniminin Marka Duyarlılığı ve Marka Sadakati Üzerindeki Etkisi: Hazır Giyim ve Akıllı Cep Telefonu Ürünlerinde Karşılaştırmalı Bir Saha Araştırması, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (43): 282-297
• Kimzan, H. S. (2012). Tüketicilerin İcsel Referans Fiyat Tercihlerinin Farklı Ürünler Bakımından Deneysel Tasarım Yoluyla İncelenmesi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 117-144
• Liang, Y.-P. (2012). The Relationship Between Consumer Product Involvement, Product Knowledge and Impulsive Buying Behavior, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 57: 325–330
• Lin, L.-Y. ve Chen, C.-S. (2006). The Influence of The Country-of-Origin Image, Product Knowledge And Product Involvement on Consumer Purchase Decisions: An Empirical Study of Insurance and Catering Services in Taiwan, Journal of Consumer Marketing, 23 (5): 248-265
• Longfellow, T. A. ve Celuch K. G. (1992). A Comparıson of High Versus Low Involvement Bank Customers, Journal of Business and Psychology, 6 (4): 483-493
• Muralie, S. (2010). Exploring relationship between Personal Values, Consumer Innovativeness and Consumer Involvement in Indian Consumer Purchases of Small Cars, Indore Management Journal, 2 (3): 29-41
• Odabaşı, Y. ve Barış, G. (2007). Tüketici Davranışı, 7. Baskı, İstanbul: MediaCat Kitapları
• Öztürk, A. ve Nart, S. (2016). Materyalizm - Moda Giyim İlgilenimi - Plansız Satına Alma İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2 (3): 45-55
• Quester, P. & Lim, A. L. (2003). “Product Involvement/Brand Loyalty: Is There a Link?”, Journal of Product & Brand Management, 12 (1): 22-38
• Suh, S. S.; Lee, Y.-H.; Park, Y. ve Shin, G. C. (1997). The Impact of Consumer Involvement on the Consumers’ Perception of Service Quality-Focusing on the Korean Hotel Industry, Journal of Travel & Tourism Marketing, 6 (2),33-52
• Tabassi, S.; Esmaeilzadeh, P. ve Sambasivan, M. (2013). The İnfluence of Product Involvement and Country of Origin on Purchase Intention: A Study in Malaysia Toward European Brands, International Journal of Application or Innovation in Engineering & Management, 2 (11): 269-277
• Yılmaz, V. ve Çelik, E. (2009). Yapısal Eşitlik Modellemesi – I. Ankara: Pegem Akademi
• Ulusu, Y. (2016). İlgilenim, Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12 (45): 569-586