Üniversite Kütüphanelerinde Veri Madenciliği Uygulamaları: Kırklareli Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı Örneği

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 2, 287 - 316, 25.10.2019

Ahmet Altay

https://doi.org/10.31463/aicusbed.581572

Cited By: 1

Öz

Veri madenciliği devasa hacimli
veriden anlamlı, faydalı ve önemli bilginin otomatik veya yarı-otomatik
tekniklerle çıkarılması yöntemidir. Bu yöntem günümüzde pazarlama, bankacılık,
sigortacılık ve tıp sektörü başta olmak üzere birçok sektörde etkin bir şekilde
kullanılmaktadır. Veri madenciliği uygulamalarının etkin bir şekilde
kullanılabileceği kurumlardan birisi de kütüphaneler, özelikle de üniversite
kütüphaneleridir. Veri madenciliği uygulamalarının hizmet ve politikaların
geliştirilmesi amacıyla kullanılması üniversite kütüphaneleri için önemli bir
konudur. Kütüphane bilgi sistemlerinde yapılan işlemler sonucunda biriken büyük
hacimli veriler, üniversite kütüphanesi tarafından veri madenciliği
teknikleriyle analiz edilirse kütüphanenin gelecekteki hizmet ve politikalarına
önemli katkı sağlayacak bilgilere ulaşacağı öngörülmektedir.

Bu çalışmanın amacı; üniversite
kütüphanelerinde veri madenciliği uygulamalarının genel bir çerçevesini çizmek
ve bu uygulamaların sağlayacağı avantajlara dikkat çekmektir. Bu amaç
doğrultusunda çalışmada Kırklareli Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon
Daire Başkanlığı’nın kullandığı YORDAM Kütüphane Otomasyon Programındaki 2010-2018
yılları arasını kapsayan veriler veri madenciliği tekniği ile analiz
edilmiştir. Bu kapsamda veriler üzerinde kümeleme yöntemlerinden olan ayırıcı hiyerarşik
kümeleme tekniği kullanılmıştır. Oluşturulan kümelerden elde edilen
istatistiksel veriler ile veri madenciliğinin görselleştirme yaklaşımları
kullanılarak çeşitli tablolar oluşturulmuştur. Oluşturulan tablolar
değerlendirilerek kütüphanenin mevcut durumuna ilişkin tespitler yapılmış,
geleceğe yönelik hizmet ve politikalarına ilişkin öneriler sunulmuştur.
Çalışmanın Türkiye’deki diğer üniversite kütüphanelerinde veri madenciliği
tekniği ile yapılacak çalışmalar için yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite kütüphaneleri, veri madenciliği, kütüphane bilgi sistemi, kütüphane otomasyon programı, Kırklareli Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı

Kaynakça

• Referans 1 Akgöber, Ö. ve Çakır, F. (2009). Veri madenciliğinde bir uzman sistem tasarımı. Akademik Bilişim’09 - XI. Akademik Bilişim Konferansı, 11-13 Şubat 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa Bildiri Kitabı içinde (s. 801-805). Ankara: İnternet Teknolojileri Derneği.Referans 2 Alkan, N. (1997). Üniversite kütüphaneleri ve ulusal bilgi politikası. Türk Kütüphaneciliği, 11(3), 233-252. https://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/1044/1043 adresinden erişildi.Referans 3 Arslantekin, S. (2003). Veri madenciliği ve bilgi merkezleri. Türk Kütüphaneciliği, 17(4), 369-380. https://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/303/295 adresinden erişildi.Referans 4 Baykasoğlu, A. (2005). Veri madenciliği ve çimento sektöründe bir uygulama. 7. Akademik Bilişim 2005. Gaziantep. 2-4 Şubat 2005. https://ab.org.tr/ab05/tammetin/171.pdf adresinden erişildi.Referans 5 Bell, D. (1973). The Coming of Post-Industrial Society: A venture in Social Forecasting. New York: Basic Books.Referans 6 Bilar, S. (1999). Üniversite kütüphanelerinde “Bilgi Politikası” belirleme eylemi. 21. Yüzyıl’da Üniversite Kütüphanelerimiz Sempozyumu Bildirileri Edirne: 22-24 Ekim: 1998 içinde (s. 132-139). İstanbul: Trakya Üniversitesi YayınlarıReferans 7 Chaudhary, D. (2003). Data mining: Techniques and algorithms. International Journal Of Advanced Research In Computer Science And Software Engineering, 3(8), 475-479. https://www.researchgate.net/publication/275007407_Data_Mining_Techniques_and_Algorithms adresinden erişildi.Referans 8 Coşkun, C. ve Baykal. A. (2011). Veri madenciliğinde sınıflandırma algoritmalarının bir örnek üzerinde karşılaştırılması. Akademik Bilişim Konferansı, 2-4 Şubat 2011, Malatya Bildiri kitabı içinde (s. 51-58). Malatya: İnönü Üniversitesi.Referans 9 Çakın, İ. (1998). Üniversitelerimizin bilgiye erişim ortamları: genel değerlendirme. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cumhuriyetimiz 75. Yılı özel sayısı, 37-67. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/616905 adresinden erişildi.Referans 10 Çelik, A. (2000). Üniversite kütüphanelerinin geleceği. Bilgi Dünyası, 1(1), 42–55.Referans 11 Demiral, G., Soba, M. ve Armutlu, Ş. (2017). Kütüphane veri tabanında veri madenciliği: Uşak Üniversitesi örneği. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), 241-264. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/376274 adresinden erişildi.Referans 12 Doğan, K. (2015). Büyük verinin üniversite kütüphaneleri açısından önemi ve kütüphane hizmetlerinde kullanımı: Ankara Üniversitesi kütüphaneleri örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.Referans 13 Ennals, R. (2003). Yeni binyılın üniversitesinin yeni paradigması olarak eylem-araştırma. O.N. Babüroğlu ve Z. Dicleli (Yay. Haz.). Eğitimin geleceği: Üniversitelerin ve eğitimin değişen paradigması içinde (s. 91-104).İstanbul: Sabancı Üniversitesi.Referans 14 Farkas, M. G. (2007). Social Software in Libraries : Building Collaboration, Communication and Community Online. Medford, New Jersey: Information Today Inc.Referans 15 Işık, D. (2013). Üniversite kütüphanelerinde web 2.0 teknolojilerinin kullanımı ve web tabanlı kullanıcı eğitimi için öneriler. Türk Kütüphaneciliği, 27(1), 100-116. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/180/175 adresinden erişildi.Referans 16 Kantardzic, M. (2001). Data Mining Concepts, Models, Methods and Algorithms. Piscataway, NJ: IEEE Press.Referans 17Karagöz Aslıyürek, M. (2017). Dijital Kültür Ortamında Bilgi Hizmetleri ve Kütüphaneler. İstanbul: Hiper Yayın.Referans 18 Keseroğlu, H.S. (2004). Kütüphane – Bilgi Belge Merkezi Kurma Kütüphane Programı Yazma Kılavuzu. İstanbul: Nesil.Referans 19 Kızılaslan, D. (2007). Bilgi okuryazarlığı ve üniversite kütüphaneleri: Bilgi okuryazarlığı planı hazırlama unsurları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.Referans 20 Oğuzlar, A. (2011). Temel Metin Madenciliği. Bursa: Dora Yayınları.Referans 21 Özekes, S. (2003). Veri madenciliği modelleri ve uygulama alanları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, (3), 65-82. http://acikerisim.ticaret.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11467/208/M00041.pdf?sequence=1&isAllowed=y adresinden erişildi.Referans 22 Pektaş, A. O. (2013). SPSS ile Veri Madenciliği. İstanbul: Dikeyeksen Yayınları.Referans 23 Polat, C. ve Odabaş, H. (2011). Türkiye’de üniversite kütüphaneleri: Standartlar ve yönetici görüşleri doğrultusunda niceliksel bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 15(1), 43-62. http://dergipark.gov.tr/ataunisosbil/issue/2827/38284 adresinden erişildi.Referans 24 Reitz, Joan M. (2004). Dictionary for library and information science. London: Westport, Connecticut.Referans 25 Sever, H. ve Oğuz, B. (2002). Veri tabanlarında bilgi keşfine formel bir yaklaşım Kısım I: Eşleştirme sorguları ve algoritmalar. Bilgi Dünyası, 3(2), 1-33. http://bd.org.tr/index.php/bd/article/view/244/238 adresinden erişildi.Referans 26 Şekeroğlu, S. (2010). Hizmet sektöründe bir veri madenciliği uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.Referans 27 Şentürk, A. (2006). Veri Madenciliği: Kavram ve teknikler. Bursa: Ekin Yayınevi.Referans 28 Uçan, Ö. (2010). Dijital kütüphanelerde veri madenciliği uygulamaları: Akdeniz Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi, Antalya.Referans 29 Ünal Orhan, İ. (2006). Türkçe tabanlı kütüphane otomasyon programları ve üniversite kütüphanelerinde uygulanması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.Referans 30 Üstün, A. (1977). Üniversite kütüphaneleri. Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, 26(4), 229-235.Referans 31 Wolpert, A. (1998). Services to remote users: Marketing the library’s role. Library Trends, 47(1), 21-41. https://www.ideals.illinois.edu/bitstream/handle/2142/8196/librarytrendsv47i1d_opt.pdf?sequence=1 adresinden erişildi.