ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN NOMOFOBİ VE AKILLI TELEFON BAĞIMLILIĞININ BAĞLANMA STİLLERİ İLE ALGILANAN SOSYAL DESTEK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Year 2024, Volume: 10 Issue: 1, 117 - 137, 01.06.2024

Esra Gül Koçyiğit , Mehmet Uğur Alptekin

Abstract

Bu araştırma, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde farklı bölümlerde eğitim gören üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı ve nomofobi gibi sorunlarla ilişkilendirdiği bağlanma stilleri ile algıladıkları sosyal destek arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, 500 katılımcı ile gerçekleştirilmiş ve toplanan veriler istatistiksel analizlerle değerlendirilmiştir. Araştırmanın temel amacı, akıllı telefon bağımlılığı ve nomofobi gibi sorunların kökenlerini anlamak ve bu sorunlarla başa çıkma stratejilerini geliştirmektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Form, Üç Boyutlu Bağlanma Stilleri Ölçeği ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) ile birlikte kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Veriler, t-test, ANOVA, Pearson korelasyon ve Regresyon teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, kaygılı/kararsız bağlanma düzeyi yüksek olan bireylerde akıllı telefon bağımlılığı düzeyi daha yüksektir. Aynı şekilde, algılanan sosyal destek düzeyi düşük olan bireylerde akıllı telefon bağımlılığı düzeyi daha yüksektir. Kaygılı/kararsız bağlanma düzeyi yüksek ve algılanan sosyal destek düzeyi düşük olan bireylerde ise akıllı telefon bağımlılığı düzeyi en yüksek olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular, mevcut literatür bağlamında tartışılmış ve gelecekte yapılacak araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.

Keywords

nomofobi, akıllı telefon bağımlılığı, bağlanma stilleri, algılanan sosyal destek.

Ethical Statement

Üniversitemiz İİSBF’de görev yapmakta olan Doç. Dr. Serdal Işıktaş’ın danışmanlığını yaptığı Psikoloji lisans programı öğrencisi Mehmet Uğur Alptekin’in “Üniversite öğrencilerinin nomofobi ve akıllı telefon bağımlılığının bağlanma stilleri ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin incelenmesi.” başlıklı lisans bitirme tezi çalışması kapsamında ölçek/soru/anket yoluyla veri toplama önerisi görüşüldü. Araştırmanın bilimsel içeriği, metodolojisi, orijinalliği ve kaynakları etik onay kapsamı dışında olup, başvuru sahibinin sunduğu belgeler ışığında “katılımcılardan ölçek/soru/anket yoluyla veri toplanmasında etik açıdan herhangi bir sakınca bulunup bulunmadığı” hususuyla ilgili değerlendirme yapıldı. Bu yönüyle yapılan değerlendirmede, öneride etiğe aykırı unsurlar tespit edilmediğinden uygun bulunmasına ve Rektörlük Makamına arz edilmesine karar verildi.

Supporting Institution

KIBRIS SAĞLIK ve TOPLUM BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ

Thanks

Bu araştırmanın konusunun belirlenmesinde fikir veren ve lisans bitirme tez süreci boyunca yakın desteğini eksik etmeyen, çalışma boyunca akademik bilgisi ve tecrübelerini benimle paylaşan saygıdeğer Psikoloji lisans bitirme tez danışmanım Doç. Dr Serdar Işıktaş , Klinik Psikolog Kübra Özsat ve Dr. Esra Gül KOÇYİĞİT hocama sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

References

• Ada, S., & Tatlı, H. (2013). Akıllı telefon kullanımını etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Akademik Bilişim 2013 – 15. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (23-25 Ocak 2013, Akdeniz Üniversitesi, Antalya), 177-182.
• Arora, H., & Gupta, S. (2022). Nomophobia: A review of the literature. International Journal of Mental Health and Addiction, 10(2), 222–232.
• Aydın, A., Kahraman, N., & Hiçdurmaz, D. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin algılanan sosyal destek ve psikolojik iyi olma düzeylerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(1), 40-47.
• Boumosleh, J., & Jaalouk, D. (2018). Üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ve akademik performans ile ilişkisi. Global Journal of Health Science, 10(1), 48-59. https://doi.org/10.5539/gjhs. V10n1p48
• Castells, M., Fernandez-Ardevol, M., Qiu, J. L., & Sey, A. (2004). The mobile communication society: A cross-cultural analysis of available evidence on the social uses of wireless communication technology. USC, University of Southern California, Annenberg School for Communication.
• Ching, T. Y., Dillon, H., Button, L., Seeto, M., Van Buynder, P., Marnane, V., ... Leigh, G. (2017). Age at intervention for permanent hearing loss and 5-year language outcomes. Pediatrics, 140(3), e20164274. https://doi.org/10.1542/peds.2016-4274
• Çağlak, U. (2019). WhatsApp, WhatsApp Grupları ve Kullanım Alışkanlıkları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12 (66), 626-639.
• Çeçen, D. (2017). Yetişkinlerde bağlanma stilleri ile benlik saygısı ve sürekli kaygı düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Delevi, R., Bugay Sökmez, A., Avcı, D. (2018). Technology Use, Attachment Styles, and Gender Roles in the Dissolution of Romantic Relationships in Turkey. Itobiad: Journal of the Human ve Social Science Researches, 7(2).
• Gezgin, D. M., Çakır, Ö. (2016). Analysis of nomofobic behaviors of adolescents regarding various factors. Journal of Human Sciences, 13(2), 2504-2519.
• Ghasempour, A., ve Mahmoodi-Aghdam, M. (2015). The role of depression and attachment styles in predicting students’ addiction to cell phones. Addiction ve Health, 7(3–4), 192–197.
• Hakoama, M., Hakoyama, S. (2011). The impact of cell phone use on social networking and development among college students. The American Association of Behavioral and Social Sciences Journal, 15(1), 20.
• Ham, L., Hayes, S.A., ve Hope, D.A. (2005). Gender Differences in Social Support For Socially Anxious Individuals. Cognitive Behaviour Therapy, 34(4), 201–206.
• Han, S., Kim, K. J., Kim, J. H. (2017). Understanding nomophobia: Structural equation modeling and semantic network analysis of smartphone separation anxiety. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 20(7), 419-427.
• Haug, S., Castro, R. P., Kwon, M., Filler, A., Kowatsch, T., & Schaub, M. P. (2015). Smartphone use and smartphone addiction among young people in Switzerland. Journal of Behavioral Addictions, 4(4), 299-307. https://doi.org/10.1556/2006.4.2015.037
• Herrero, J., Urueña, A., Torres, A., ve Hidalgo, A. (2019). Socially connected but still isolated: Smartphone addiction decreases social support over time. Social Science Computer Review, 37(1), 73-88.
• Hooper, A., Segall, P., & Zebker, H. (2007). Persistent scatterer interferometric synthetic aperture radar for crustal deformation analysis, with application to Volcán Alcedo, Galápagos. Journal of Geophysical Research: Solid Earth, 112(B04707). https://doi.org/10.1029/2006jb004763
• Kayabaş, İ. (2016). Mobil Teknolojiler. Yüzer T. V. ve Mutlu, M. E. (Ed.), Yeni iletişim teknolojileri (s. 100-134). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları.
• Kuyucu, M. (2017). Gençlerde akıllı telefon kullanımı ve akıllı telefon bağımlılığı sorunsalı: “akıllı telefon (kolik)” üniversite gençliği. Global Media Journal TR Edition, 7(14), 328-359
• Kwon, M., Lee, J. Y., ve Lee, S. M. (2014). Nomophobia: Development and validation of a scale to measure nomophobia. Computers in Human Behavior, 39, 408-415.
• Sabirli, B. (2018). Üniversite öğrencilerindeki akıllı telefon kullanım sıklığının benlik saygısı ve çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Samaha, M., & Hawi, N. S. (2016). Relationships among Smartphone Addiction, Stress, Academic Performance and Satisfaction with Life, Computers in Human Behavior, 57, 321-325.
• Wood, J. V., Linley, P. A., Maltby, J., Baliousis, M., & Joseph, S. (2007). The role of attachment in the relationship between social support and depression: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 27(6), 853–872.
• Sanal, Y., & Özer, Ö. (2017). Smartphone addiction and the use of social media among university students: Bir durum değerlendirmesi. Mediterranean Journal of Humanities, VII (2), 367-377. https://mjh.akdeniz.edu.tr/ VII/2 (2017)
• Saygın, Y. (2008). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Shambare, S., ve Sharma, S. (2012). Attachment style, social support, and mental health among college students in India. Journal of Personality and Social Psychology, 102(2), 283-296
• Pirinçci E, Karaçorlu FN, Oğuzöncül AF, Deveci SE. Nomophobia and Related Factors in Students of a Faculty of Humanities and Social Sciences. Bezmialem Science 2021;9(4):424-31.
• Temiz Z. T., Gökçek V. U. Yurtta Kalan Üniversite Öğrencilerinin Anksiyete, Sosyal Destek ve Yaşam Doyum Düzeyleri ile Baş Etme Stillerinin İncelenmesi*. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi. 2020; (15): 431-458.
• Yılmaz, S., ve Yıldırım, T. (2016). Nomofobi ve kaygı: Bir üniversite öğrencisi örneklemi üzerinde bir araştırma. Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bülteni, 32(3), 377-390.
• Zulkefly S, Baharudin R. Mobile phone use amongst students in a University in Malaysia: Its Correlates and Relationship to Psychological Health. European Journal of Scientific Research. 2009;37(2):206–18.