İLKOKULLARDA TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARI ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 11, 30.06.2014

Durdağı Akan Mücella Savaş

Öz

Bu çalışmada 2013-2014 eğitim-öğretim yılında ilkokullarda toplam kalite yönetimi uygulamalarının okul yöneticilerive öğretmenlerin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma deseni ile tasarlanmıştır.Araştırmanın örneklemini ise kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılarak Erzurum il merkezinde bulunan 8 öğretmenve 8 okul yöneticisi oluşturmuştur. Araştırma kapsamında, okul yöneticileri ve öğretmenlerden yarı yapılandırılmış görüşmeformu kullanılarak, elde edilen veriler üzerinde içerik analizi yapılmıştır. Bu araştırmayla toplam kalite yönetiminin okullardauygulanma durumu, toplam kalite yönetimi uygulamalarında yaşanan güçlükler ve toplam kalite yönetimininuygulanabilirliği konusunda önerilerin neler olduğu, okul yöneticileri ve öğretmelerin görüşleri doğrultusunda tespitedilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, okul yöneticileri ve öğretmenler TKY uygulamasının ya kâğıt üzerinde ya dakısmen uygulandığına inanmaktadırlar. Özellikle öğretmenlerin çoğunun TKY konusunda tam anlamıyla bilgi sahibiolmadığı anlaşılmıştır. Ayrıca, okul yöneticileri ve öğretmenler genel olarak okulun maddi olanaklardan yoksun olması,bina, araç gereç ve personel yetersizliği, ailelerin okulun sorunlarına ilgi göstermemesi, TKY yaklaşımına ilişkin çalışanlaraverilen eğitiminin yetersizliği gibi bir takım güçlüklerle karşılaştıklarını ifade etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kalite, Toplam Kalite Yönetimi, İlkokul, Nitel Araştırma

Kaynakça

• Açıkel, C. (2011). Eğitim kurumlarında toplam kalite yönetimi anlayışı ve karaman milli eğitim müdürlüğünde bir araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Aksu, A. (2009). İlköğretim okullarında toplam kalite yönetimi ve vizyoner liderlik, Eğitim ve Bilim, 34(153), 99-116.
• Aydın, A. ve Şentürk, İ. (2007). Eğitimde toplam kalite yönetiminin uygulanması (ilköğretim okulları örneği). Sosyal Bilimler Dergisi, (17), 1- 19.
• Becket, N. ve Brookes, M. (2008) Quality Management Practice in Higher Education – What Quality Are We Actually Enhancing?. Journal of Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Education 7(1), 40 – 54.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri, 15. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
• Çelik, V. (2009). Yönetim ve liderlik kuramları (Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi /Bölüm Yazarlığı- Editör: Vehbi Çelik), Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Gedik-Gülsoy, R. (2007). İlköğretim okullarında toplam kalite yönetimi ilkelerinin uygulanabilirliği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Goldberg, J. S., ve Cole, B. R. (2002). Quality Management İn Education: Building Excellence And Equity İn Student Performance, Quality Management Journal, 9 (4), 8-22.
• Güçlü, N. ve Gülbahar, B. (2006). Türk eğitim sisteminde toplam kalite yönetiminin uygulanması, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13), 226-239.
• Gündüz, H. B. ve Hamedoğlu, M. A. (2003). İlköğretimde toplam kalite yönetimi uygulamalarında görülen yönetsel engeller (Sakarya ili örneği), Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (5), 27-48.
• Hergüner, G. ( 1998). Eğitimde toplam kalite uygulamasının sağlayacağı yararlar, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(1), 1-21.
• Karasu, M. (2007). Eğitimde toplam kalite yönetiminin mesleki ve teknik orta öğretim kurumlarında uygulanma durumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kocatepe, Ş. (2010). Eğitimde stratejik planlama ve toplam kalite yönetiminde uygulamalarının okul yöneticileri tarafından algılanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Küçükkayalar, B. (2009). Ortaöğretim kurumlarında kalite denkliği: uygulama örnekleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Madu, C. N. (1998), Handbook of total quality management, Sprınger Scıence + Busıness Medıa, B.V. DOI 10.1007/978-1-4615-5281-9.
• McElwee, G. ve Warren, L. (2000). The Relationship between total quality management and human resource management in small and medium-sized enterprises. Strat. Change, 9, 427–435.
• Miles, M. B., Huberman, A..M. (1994). Qualitative data analysis, California: Sage publication inc.
• Milliken, J. ve Colohan, G. (2004) Quality or control? Management in higher education. Journal of Higher Education Policy and Management, 26(3), 381-391. doi:10.1080/1360080042000290221.
• Ngware, M., Wamukuru, D. ve Odebero, S. (2006). Total quality management in secondary schools in Kenya: Extent of practice. Quality Assurance in Education, 14(40), 339-362.
• Noronha, C. (2002). The Theory of culture-specific total quality management (quality management in Chinese regions), New York: PALGRAVE.
• Ocaklı, V. (2006). İlköğretim okullarındaki toplam kalite yönetimi uygulamalarının öğretmenlerin güçlendirilmesine’ etkilerinin; öğretmenlerin algılarına göre araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öksüz, N. B. (2006). Eğitimde toplam kalite yönetiminin ortaöğretim öğrencilerine uygulanması.
• Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özçalık, F. (2007). Yükseköğrenimde eğitim hizmet kalitesinin ölçümüne yönelik örnek bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özbebek, E. (2006). Devlete bağlı ilköğretim okullarındaki İngilizce öğretmenlerinin sınıfta TKY ilkelerini kullanımlarının değerlendirmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Özdemir, D. H. (2007). Eğitim yönetiminde toplam kalite yönetimi (İstanbul ili örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, S. M. (2005). Eğitim kurumlarında toplam kalite uygulamalarını olumsuz etkileyen etmenler, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 1-23.
• Özmen, F. ve Sönmez, Y. (2007).Değişim sürecinde eğitim örgütlerinde değişim ajanlarının rolleri, F.Ü.Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 177-198.
• Pekar, J. P. (1995). Total quality management: Guiding principles for application, ASTM Publ. Philadelphia.
• Sahney, S., Banwet, D. K. ve Karunes, S. (2008). An integrated framework of indices for quality management in education: A faculty perspective, The TQM Magazine, 20(5), 502-519, DOI 10.1108/17542730810898467.
• Sallis, E (2002). Total quality management in education, London: Stylus Publishing Inc.
• Saydan, R. (2008). Üniversite öğrencilerinin öğretim elemanlarından kalite beklentileri: Yüzüncü Yıl Üniversitesi İİBF örneği. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (1), 63 – 79.
• Stensaker, B. (2007). Quality as a fashion: Exploring the translation of a management idea into higher education.
• In D.F. Westerheijden, B. Stensaker, and M.J. Rosa (Eds.), Quality assurance in higher education: trends in regulation, translation and transformation. Dordrecht: Springer.
• Tantürk, M. U. (2007). Eğitim örgütlerinde toplam kalite felsefe ve uygulamalarının yerleştirilmesinde yöneticilerin rolü ve etkililiği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taş Akbulut, M. (2004). Eğitimde toplam kalite anlayışına göre hizmet içi eğitime katılan öğretmen ve yöneticilerin iş motivasyonuna ilişkin durum ve görüşlerinin araştırılması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Tavas, B, (2002). Polis Okullarında toplam kalite yönetimi uygulanabilirliği (Diyarbakır A. Gaffar Okan ve İstanbul Etiler polis okulu örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Diyarbakır.
• Tolga, N. (2007). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmenlerin eğitimde toplam kalite yönetimine karsı tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, yeditepe üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Trofino, A. J. (2000). Transformational leadership: Moving total quality management to world-class organizations. International Council of Nurses, International Nursing Review, 47, 232–242.
• Uluğ-Akça, D. (2007). Eğitim örgütlerinde toplam kalite yönetimi uygulamalarının değerlendirilmesi: Sultanbeyli ilçesi örneğinde bir çalışma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Widrick , S. M., Mergen, E. ve Grant, D. (2002). Measuring the dimensions of quality in higher education, Total Quality Management, 13(1), 123-131, DOI: 10.1080/09544120120098609.
• Yenel, İ. F., Çolakoğlu, T. ve Demir, İ. (2008). Ortaöğretim kurumlarında toplam kalite yönetiminin uygulanabilirliğine ilişkin yöneticilerin görüşleri üzerine bir araştırma. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 111-120.
• Yıldırım, N. (2007). Bir toplam kalite yönetimi uygulaması; Tokat ili Çamağzı ilköğretim okulu örneği, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 1–16.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin yayıncılık. Yıldız, G. ve Ardıç, K. (1999). Eğitimde toplam kalite yönetimi, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 73-82.
• Yılmaz, M. (2003). Bilgi merkezleri ve toplam kalite yönetimi ilişkisi: Bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 4 (2) , 257-268