Students' Metaphorical Perceptions about the Concept of Play

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 135 - 158, 05.01.2021

Ümit Gözel , Kerim Gundogdu

https://doi.org/10.18039/ajesi.741036

Cited By: 7

Öz

The purpose of this research is to investigate the opinions of students enrolled in different classroom levels about the play concept through metaphors. In this research, phenomenology was used in accordance with the nature of qualitative research. The participants of the research were 600 students in total, 200 of whom are primary, middle, and high school senior year students. Ethical procedures were followed throughout the study. Participants were determined by cluster sampling method and participants forming the cluster sampling were determined by maximum diversity sampling technique. Data were collected by asking each participant to fill out the form with an open-ended article regarding the play concept such as “play is like …… / similar; because ……. ". Data obtained through the forms were analyzed with the content analysis technique. The metaphorical perceptions of students towards the concept of play were gathered in a total of 43 categories, including 17 in elementary school students, 19 in middle school senior students and 17 in high school senior students. The concept of play was attributed with 72 different meanings in primary school, 96 in secondary school and 78 in high school and was explained through 246 metaphors. The concept of play was most often used for primary school with entertainment, friends, books, and hide and seek metaphors; life, entertainment, friends, and having a good time for middle school students. For high school students, it was expressed with the metaphors of life, entertainment, children, football and food. When the metaphorical perceptions about the concept of play were examined, it was seen that 72 different meanings were attributed in primary school, 96 in middle school, and 78 in high school. So, the concept of play was explained through 246 metaphors in total. When these metaphors were examined, a total of 53 categories were obtained, including 17 from primary school students, 19 from middle school students and 17 from high school students. Depending on these categories, the concept of play was represented through agreed and different metaphors. Accordingly, elementary school students most often used the concept of play with the metaphors of ‘fun, friend, book and hide and seek’; middle school students expressed with the metaphors of ‘life, fun, friends, having good time’; and high school students with the metaphors of ‘life, entertainment, children, football and food’.

Anahtar Kelimeler

metaphor, perception, phenomenology, play, student

Öğrencilerin Oyun Kavramına Yönelik Metaforik Algıları

Öz

Bu araştırmanın amacı, farklı sınıflarda öğrenim gören öğrencilerin oyun kavramı hakkındaki görüşlerini ürettikleri metaforlar aracılığıyla incelemektir. Bu araştırmada nitel araştırmanın doğasına uygun olarak olgubilim deseni kullanılmıştır. Etik kuralların dikkate alındığı araştırmanın katılımcılarını ilkokul, ortaokul ve lise son sınıfların her birinden 200’er olmak üzere, toplamda 600 öğrenci oluşturmuştur. Çalışma grubunu oluşturan katılımcılar küme örnekleme yöntemiyle, küme örneklemini oluşturan katılımcılar da maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Verilerin elde edilmesinde, her bir katılımcının ‘oyun …… gibidir / benzer; çünkü …….’ biçimindeki oyun kavramına yönelik açık uçlu bir maddenin bulunduğu formu doldurması istenmiştir. Öğrencilerden elde edilen veriler, daha sonrasında içerik analizi tekniğiyle analiz edilmiştir. Öğrencilerin oyun kavramına yönelik metaforik algıları incelendiğinde ilkokul son sınıflarda 72, ortaokul son sınıflarda 96 ve lise son sınıflarda 78 farklı anlamın yüklendiği görülmüştür ve oyun kavramı toplamda 246 metafor aracılığıyla açıklanmıştır. Bu metaforlar incelendiğinde ilkokul son sınıf öğrencilerinden 17; ortaokul son sınıf öğrencilerinden 19 ve lise son sınıf öğrencilerinden 17 olmak üzere toplamda 53 kategori elde edilmiştir. Bu kategorilere bağlı olarak, oyun kavramının ortak ve farklı metaforlar aracılığıyla temsil edildiği gözlenmiştir. Buna göre, ilkokul son sınıf öğrencileri oyun kavramını en sıklıkla ‘eğlence, arkadaş, kitap ve saklambaç’ metaforlarıyla; ortaokul son sınıf öğrencileri ‘hayat, eğlence, arkadaş, iyi vakit geçirme’ metaforlarıyla, lise son sınıf öğrencileri ise ‘hayat, eğlence, çocuk, futbol ve yemek’ metaforlarıyla ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

algı, metafor, olgubilim, oyun, öğrenci

Kaynakça

• Afacan, Ö. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fen ve fen ve teknoloji öğretmeni kavramlarına yönelik metafor durumları. Education Sciences, 6(1), 1242-1254.
• Akandere, M. (2004). Eğitici okul oyunları, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Aladağ, S. ve Kuzgun, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının değer kavramına ilişkin metaforik algıları. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 163-193.
• Altun, T. ve Camadan, F. (2013). Rehber öğretmenlerin rehber öğretmen (Psikolojik Danışman) kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(3), 883-918.
• Artar, M., Onur, B. ve Çelen, N. (2002). Çocuk oyunlarında üç kuşakta görülen değişimler. Çocuk Forumu, 5(1), 35- 39.
• Aydın, E.ve Sulak, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının “değer” kavramına yönelik metafor algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 482-500. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000148420
• Adıgüzel, H. Ö. (2010). Metafor (benzetme) yöntemi ile Türkiye ve Almanya örneklemindeki katılımcıların yaratıcı dramaya ilişkin algılarının belirlenmesi ve karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 34(153).
• Babacan, E. (2014). Anadolu güzel sanatlar lisesi öğrencilerinin müzik kavramina ilişkin algilari: metafor analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 124-132.
• Barnett, L. A. (2013). Children’s perceptions of their play: scale development and validation. Child Development Research. https://doi.org/10.1155/2013/284741
• Ben- Peretz, M., Mendelson, N. ve Kron, F. W. (2003). How teachers in different educational contexts view their roles. Teaching and Teacher Education, 19(2), 277–290. https://doi.org/10.1016/S0742-051X(02)00100-2
• Cerit, Y. (2010). Öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin müdür kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(147), 3-13.
• Coşkun, M. (2011). Lise öğrencilerinin iklim kavramıyla ilgili metaforları (Zihinsel İmgeleri). Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 919-940.
• Çalışkan, Ö. ve Özbay, F. (2015). 12-14 Yaş aralığındaki ilköğretim öğrencilerinde teknoloji kullanımı eksenli yabancılaşma ve anne baba tutumları: Düzce ili örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 441–458.
• Çamlıyer, H. ve Çamlıyer, H. (1997). Eğitim bütünlüğü içinde çocuk hareket eğitimi ve oyun, Manisa: Can Ofset.
• Çelikkaya, T. ve Seyhan, O. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının evrensel değerlere ilişkin metafor algıları. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 65-87. DOI: 10.19160/ijer.342330
• Çobanoğlu, N. ve Gökalp, S. (2015). Öğretmen adaylarının okul müdürüne ilişkin metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(31), 279-295.
• Çulha Özbaş, B. (2012). Sosyal bilgiler öğretmeni olarak, ben kimim? Sosyal bilgiler öğretmenlerinin mesleki kimliklerine yönelik görüşlerinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 7(2), 821-838.
• Davies, D. (2011). Child development: A practitioner’s guide. New York: The Guilford Press.
• Deant-Read, C. H. and Szokolszky, A. (1993). Where do metaphors come from? Metaphor and Symbolic Activity, 8(3), 227-242.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 9(3), 607-629.
• Ekici, G. ve Akdeniz, H. (2018). Öğretmen adaylarının sınıfta disiplin sağlamak kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi: Bir metafor analizi çalışması. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi,(33), 26-37. doi.org/10.14582/DUZGEF.1854
• Ekiz, D. ve Koçyiğit, Z. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen kavramına ilişkin metaforlarının tespit edilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi. 21(2), 439-458.
• Erbay, F. ve Saltalı, N. D. (2002). Altı yaş çocuklarının günlük yaşantılarında oyunun yeri ve annelerin oyun algısı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi,13(2), 249-264.
• Eşref, N. ve Ramazan, S. (2018). Okul psikolojik danışmanlarının velilere ilişkin algıları: Bir metafor çalışması. Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 59-75.
• Filiz, S., Büyükkaya, C. E. ve Özçelik, T. T. (2017). Sınıf öğretmenlerinin ve 5. sınıf öğrencilerinin el yazısı öğretme ve öğrenmeye yönelik metafor algıları. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 135-159.
• Geçit, Y. ve Gençer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
• Göçer, A. ve Aktürk, Y. (2015). İlk ve ortaokul öğretmenlerinin öğretmen kılavuz kitabına yönelik algıları: Metafor analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 186-199.
• Gökçe, A. T. ve Bülbül, T. (2014). Okul bir insan bedenidir: Meslek lisesi öğrencilerinin okul algılarına yönelik bir metafor çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 63-88.
• Güveli, E., İpek, A. S., Atasoy, E. ve Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 140-159.
• Hacıhafızlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. ve Dalgıç, G. (2011). Okul yönetcilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Eğitim Bilimleri Araştımaları Dergisi, 1(1), 97-121.
• Hazar, M. (2005). Beden eğitimi ve sporda oyunla eğitim, Ankara: Tutibay Yayıncılık.
• Hazar, Z., Tekkurşun, D. G. ve Dalkıran, H. (2017). Ortaokul öğrencilerinin geleneksel oyun ve dijital oyun algılarının incelenmesi: Karşılaştırmalı metafor çalışması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(4), 179-190.
• Inbar, D. E. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92. Kahyaoğlu, M. ve Kırıktaş, H. (2016). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin “doğa” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, (33), 58-76.
• Karaçam, S. ve Aydın, F. (2014). Ortaokul öğrencilerinin teknoloji kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(2), 545-572.
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenadaylarının çevre sorunlarına ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Electronic Turkish Studies, 9(2). 917-931.
• Kaya, Y. S. (2017). Ögretmen adaylarinin matematiksel örnekleri algılayışları üzerine bir metafor analizi. Bartin Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 48-67. Doi: 10.14686/buefad.264020
• Kayılı, G. (2010). Montessori yönteminin anaokulu çocuklarının ilköğretime hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kelleci, D. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının iklim kavramına ilişkin algılarının metafor yoluyla incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun.
• Kendall, J. E. and Kendall, K. E. (1993), Metaphors and methodologies: living beyond the systems machine. MIS Quarterly, 17 (2), 149-171. DOI: 10.2307/249799
• Koçak, O. (2011). Okul müdürlerinin; öğrencilik, öğretmenlik ve müdürlük dönemlerindeki okul yöneticiliğine ilişkin metaforik algıları. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat.
• Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N.ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (16), 324-342.
• Köksal, Ç., Erginer, E. ve Baloğlu, M. (2016). İlkokul birinci sınıf öğrencilerinin okuma ve yazmaya yükledikleri anlamlar: Bir metafor analizi çalışması. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 11(1), 133-156.
• Kuru, O. ve Köksalan, B. (2012) 9 Yaş çocuklarının psiko-motor gelişiminde oyunun etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 1(2), 37-51.
• Küçüktepe, S. E. ve Gürültü, E. (2014). Öğretmenlerin “yapılandırmacı öğretmen” kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 282-305.
• Minas, R. ve Gündoğdu, K. (2013). Ortaokul öğrencilerinin “yaşamımızdaki elektrik” ve “madde yapısı ve özellikleri” ünite kavramlarına yönelik metafor algılarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 67-77.
• Morgan, G. (1998). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor (Images of Organization). Gündüz Bulut (Çev). İstanbul: MESS Yayınları.
• National Association for the education of young children [NAEYC] (1995). [Çevrim-içi: http://www.naeyc.org/], Erişim tarihi: 01.12.2019. Onur, B. ve Güney, N. (2004). Türkiye’de çocuk oyunları: Araştırma, Ankara: Kök Yayıncılık.
• Özabacı, N. ve Başak, B. E. (2013). Öğretmenlerin öğrenme yetersizliği olan öğrencileri ile ilgili algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 269-280.
• Özbaşı, B. Ç. ve Aktekin, S. (2013). Tarih öğretmen adaylarının tarih öğretmenliğine ilişkin inançlarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Eğitimde kuram ve uygulama, 9(3), 211-228.
• Özdemir, A. A. ve Ramazan, O. (2012). Oyuncağa çocuk, anne ve öğretmen bakış açısı. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(1), 1-16.
• Özdemir, S. ve Akkaya, E. (2013). Genel lise öğrenci ve öğretmenlerinin okul ve ideal okul algılarının metafor yoluyla analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2), 295-322.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının coğrafya kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 8(2), 55-69.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative evaluation and research methods. thousand oaks, CA: SAGE Publications.
• Pekdoğan, S. ve Kanak, M. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının yaratıcılığa ilişkin algıları: Metafor analizi örneği. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, (3), 138-147.
• Pesen, A., Kara, İ. ve Gedik. M. (2015). Çocuk gelişimi bölümü 2. sınıf öğrencilerinin müdür kavramına ilişkin metafor algıları. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (5), 28-48.
• Piaget, J. (1960). The child’s conception of the world. Littlefield, NJ: Adams ve Co.
• Pilten, P. ve Pilten, G. (2013). Okul çağı çocuklarının oyun kavramına ilişkin algılarının ve oyun tercihlerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (2), 15-31.
• Polat, S., Özlem, A. ve Akdağ, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının akademisyen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 57-78.
• Rothlein, L. ve Brett, A. (1987). Children's, teachers' and parents' perceptions of play. Early Childhood Research Quarterly, 2(1), 45-53.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının öğretmen kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 135-155.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
• Saban, A., Kockeber, B. N. ve Saban, A. (2007). Prospective teachers’s conceptions of teaching and learning revealed through metephor analysis. Learning and Instruction, 17 (2), 123-139.
• Saracho, O. N. (2004). Supporting literacy-related play: Roles for teachers of young children. Early Childhood Educational Journal, 31(3), 201-206.
• Sert, N. Y. (2012). Online aktivizm araçları yoluyla oluşturulan etkilerin metafor kullanılarak açıklanması örnek olay incelemesi: İnternetime dokunma eylemi. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (17), 126-140.
• Short, D. C. (2000). Analysing metaphor in human resource development. Human Resource Development International, 3(3), 323-341.
• Singh, K. (2010). Metaphor as a tool in educational leadership classrooms. Management in Education, 24(3) 127-131.
• Sosyal, D. ve Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin fen ve teknoloji dersi ve fen ve teknoloji öğretmeni kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306.
• Şahin, A.ve Sabancı, A. (2018). Pedagojik formasyon öğrencilerinin maarif müfettişlerine ilişkin algıları: Metafor çalışması. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 9(1), 83-101. DOI: 10.19160/ijer.404639
• Tuğrul, B., Ertürk, H. G., Özen Altınkaynak, Ş. ve Güneş, G. (2014). Oyunun üç kuşaktaki değişimi. The Journal of Academic Social Science Studies, (27), 1-16. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2388
• Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(2), 153-160. DOI: 10.5961/jhes.2013.070
• Töremen, F. ve Döş, İ. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına yönelik metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9 (4), 1973-2012.
• Turhan, M. ve Yaraş, Z. (2013). Öğretmen ve öğrencilerin öğretmen, disiplin, müdür, sınıf kuralları, ödül ve ceza kavramlarına ilişkin metafor algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23 (1), 129-145.
• Tuğrul, B. (2010). Okul Öncesinde Özel Öğretim Yöntemleri. Zembat Rengin (Ed.), Oyun Temelli Öğrenme (s. 187-216). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Tuğrul, B. (2014). Oyun temelli öğrenme. Okul öncesinde özel öğretim yöntemleri, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Uygun, T., Gökkurt, B. ve Neslihan, U. (2016). Üniversite öğrencilerinin matematik problemine ilişkin algılarının metafor yoluyla analiz edilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 536-556.
• Uğurlu, Z. (2018). Öğretmen adaylarının üniversite kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 82-97.
• Ünsal, S., Korkmaz, F. ve Çetin, A. (2016). Lise öğrencilerinin felsefe kavramına yönelik metafor algılarının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 1047-1064.
• Yalçın, M. ve Erginer, A. (2012). İlköğretim okullarında okul müdürüne ilişkin metaforik algılar. Öğretmen Eğitimi ve Eğitimcileri Dergisi,1(2), 229- 256.
• Zembat, R., Tunçeli, H. İ. ve Akşin, E. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının okul yöneticisi kavramına ilişkin algılarına yönelik metafor çalışması. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2 (1), 446-459.