Content Analysis of Theses on Context-Based Learning Approach in Science Education

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 564 - 598, 31.07.2023

Büşra Arık Güngör , Sibel Saraçoğlu

https://doi.org/10.18039/ajesi.1118396

Cited By: 2

Öz

The aim of this study is to make descriptive content analysis of the theses published in Turkey between 2010-2021 about the context-based learning (CBL) approach in science education. The qualitative research method was used in this study. 31 theses on the subject of CBL in science education were analysed according to the variables of publication type/year, purpose, method, sample group, sample number, data collection tool, type of data analysis, findings and recommendations. Content analysis method was used in the analysis of the data. The most thesis studies on the CBL approach in science education were published in 2019 and the master’s theses are in the majority. Most studies are aimed at determining the effects of the CBL approach on achievement and attitude. When the methodologies of the theses were examined, it was determined that the experimental method was used the most among the quantitative methods as a research method. The majority of the studies were conducted with secondary school students and the number of participants in the range of 0-100. In the researches, it was determined that achievement tests and attitude scales as data collection tools, content analysis and t-test among data analysis techniques were used intensively. In the theses, it was determined that the CBL approach increased success in science education and developed a positive attitude towards the lesson. It was seen that the most suggestions were to include the CBL approach in the programs. According to the results of the study; doctoral theses on CBL approach in science education can be increased; qualitative or mixed research can be carried out to make in-depth investigations; studies can be planned with primary school students, teachers and teacher candidates; the number of participants can be increased for generalizability in quantitative studies; BBL approach can be included in the updates of science programs and textbooks.

Anahtar Kelimeler

content analysis, context based learning, life based learning, science education, theses

Fen Eğitiminde Bağlam Temelli Öğrenme Yaklaşımı Konulu Tezlerin İçerik Analizi

Öz

Bu çalışmanın amacı, fen eğitiminde bağlam temelli öğrenme (BTÖ) yaklaşımı ile ilgili 2010-2021 yılları arasında Türkiye’de yayımlanan tezlerin betimsel içerik analizini yapmaktır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu çalışmada fen eğitiminde BTÖ konusu ile ilgili Yüksek Öğrenim Kurulu [YÖK] Ulusal Tez Merkezi’nde yayımlanan 31 tez; yayın türü/yılı, amaç, yöntem, örneklem grubu, örneklem sayısı, veri toplama aracı, veri analiz türü, bulgular ve öneriler değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Fen eğitiminde BTÖ yaklaşımı konusunda en fazla tez çalışması 2019 yılında yayımlanmıştır ve yüksek lisans tezleri ağırlıktadır. En fazla çalışma, BTÖ yaklaşımının başarı ve tutum üzerine etkilerini belirleme amaçlıdır. Tezlerin yöntemi bölümü incelendiğinde araştırma yöntemi olarak en fazla nicel yöntemlerden deneysel yöntemin kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırmaların çoğunluğu ortaokul öğrencileri ile ve 0-100 aralığındaki katılımcı sayısıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan araştırmalarda veri toplama aracı olarak başarı testleri ve tutum ölçekleri, veri analiz tekniklerinden de içerik analizi ve t-testinin yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Tezlerde BTÖ yaklaşımının fen eğitiminde başarıyı artırdığı ve derse karşı olumlu yönde tutum geliştirdiği sonuçlarının elde edildiği belirlenmiştir. En fazla önerinin ise programlarda BTÖ yaklaşımına yer verilmesi yönünde olduğu görülmüştür. Çalışma sonuçlarına göre; fen eğitiminde BTÖ konulu doktora tezleri arttırılabilir; derinlemesine incelemeler yapabilmek için nitel veya karma araştırmalar gerçekleştirilebilir; ilkokul öğrencileri, öğretmenler ve öğretmen adayları ile çalışmalar planlanabilir; nicel çalışmalarda genellenebilirlik için katılımcı sayıları arttırılabilir; fen bilimleri programları ve ders kitapları güncellemelerinde BTÖ yaklaşımına yer verilebilir.

Anahtar Kelimeler

bağlam temelli öğrenme, fen eğitimi, içerik analizi, yaşam temelli öğrenme, tezler

Kaynakça

• Acar, B. ve Yaman, M. (2011). Bağlam temelli öğrenmenin öğrencilerin ilgi ve bilgi düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 1-10.
• Alatlı, B. K. ve Bökeoğlu, Ö. Ç. (2018). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA-2012) okuryazarlık testlerinin ölçme değişmezliğinin incelenmesi. Elementary Education Online, 17(2), 1096-1115. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.419357 adresinden 11.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Anagün, Ş. S., Atalay, N., Kılıç, Z. ve Yaşar, S. (2016). Öğretmen adaylarına yönelik 21. yüzyıl becerileri yeterlilik algıları ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(2), 160-175.
• Arık Güngör, B., Saraçoğlu, S., ve Metin, M. (2022). A content analysis study towards researches regarding context-based learning approach in science education by between years 2010 and 2020 in Turkey. Journal of Science Learning, 5(1), 69-78. https://doi.org/10.17509/jsl.v5i1.33074 adresinden 10.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Aslan Efe, H. ve Bakçı, S. (2022). Çoklu zekâ kuramı ile ilgili Türkiye’de yapılan fen eğitimine yönelik çalışmaların meta-sentezi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 24-43. https://doi.org/10.53506/egitim.1063187 adresinden 11.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Aslan, M. (2019). Fen bilimleri öğretim programını değerlendirmek için yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin incelenmesi: bir meta-sentez çalışması. Jass Studies- The Journal of Academic Social Science Studies, 77, 93-110. https://doi.org/10.29228/JASSS.28793 adresinden 10.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Ayvacı, H. Ş. ve Bilge, E. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin karşılaştıkları fen problemlerine bağlam temelli yaklaşım ile çözüm getirebilme becerilerinin değerlendirilmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 311-342.
• Ayvacı, H. Ş., Er Nas, S. ve Dilber, Y. (2016). Bağlam temelli rehber materyallerin öğrencilerin kavramsal anlamaları üzerine etkisi: “İletken ve yalıtkan maddeler” örneği. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 51-78.
• Ayvacı, H.Ş. (2010). Fizik öğretmenlerinin bağlam temelli öğrenme hakkındaki görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 42-51.
• Bellocchi, A., King, D. T., ve Ritchie, S. M. (2016). Context-based assessment: Creating opportunities for resonance between classroom fields and societal fields. International Journal of Science Education, 38(8), 1304-1342. https://doi.org/10.1080/09500693.2016.1189107 adresinden 08.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Bozdemir, H., Çevik, E. E. ve Kurnaz, M. A. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının yansıma ve kırınım konusundaki bağlamlaşmış bilgileri. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 722-740. https://doi.org/10.33711/yyuefd.751832 adresinden 03.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Bulte, AM, Westbroek, HB, de Jong, O., ve Pilot, A. (2006). Bağlam olarak otantik uygulamaları kullanarak kimya eğitimi tasarlamaya yönelik bir araştırma yaklaşımı. Uluslararası Bilim Eğitimi Dergisi, 28(9), 1063-1086.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2021). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (31. Baskı). Pegem A Yayıncılık.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6th ed.). Routledge.
• Choi, H. J. ve Johnson, S. D. (2005). The effect of context-based video instruction on learning and motivation in online courses. The American Journal of Distance Education, 19(4), 215-227. https://doi.org/10.1207/s15389286ajde1904_3 adresinden 08.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Creswell J. W. ve Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry. Theory Into Practice, 39(3), 124-130. https://doi.org/10.1207/s15430421tip3903_2 adresinden 08.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Çalık, M. ve Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174),33-38.
• Çepni, S. (2005). Fen ve Teknoloji Öğretimi, Pegem A Yayıncılık.
• Çepni, S. (2015). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. Pegem A Yayıncılık.
• Demir, İ. (2019). Yaşam temelli öğretimin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin ağız ve diş hijyeni konusunda kavram öğrenmelerine, fen bilimlerine karşı tutumlarına ve motivasyonlarına etkisi. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Derman, A. ve Ergün, E. C. (2020). 4. Sınıf basit elektrik devreleri konusunun öğretiminde güncel bağlam temelli öğretim yönteminin kullanımının öğrencilerin fene yönelik tutumlarına, başarılarına ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20 (4), 1729-1742. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2020.20.58249-538010 adresinden 27.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Dolfing, R., Prins, G.T., Bulte, A.M.W., Pilot, A. ve Vermunt, J.D. (2021). Strategies to support teachers’ professional development regarding sensemaking in context-based science curricula. Science Education, 102(1), 127-165. https://doi.org/10.1002/sce.21603 adresinden 09.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Elmas, R., Bülbül, M. Ş., ve Eryılmaz, A. (5-9 September 2011). Thematic classification of eligible contexts for a holistic perspective in curriculum development [Paper presentation]. 9th International Conference of European Science Education Research Association (ESERA), Lyon, France.
• Er Nas, S., Şenel Çoruhlu, T. ve Kirman Bilgin, A. (2016). The effect of fire context on the conceptual understanding of students: expansion-contraction. Educational Research and Reviews, 11(21), 1973-1985. https://doi.org/10.5897/ERR2016.2958 adresinden 09.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Ezberci Çevik, E., ve Kurnaz, M. A. (2016). Türkiye‟de yıldızlarla ilgili yapılan bazı çalışmaların tematik incelenmesi. İlköğretim Online, 15(2), 421-442. https://doi.org/10.17051/io.2016.86713 adresinden 27.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Flynn, S. (2019). Science literacy – Science education for everyday life. Journal of The Chartered College of Teaching. https://impact.chartered.college/article/science-literacy-science-education-everyday-life/ adresinden 27.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. ve Hyun, H. H. (2012). How to Design And Evaluate Research in Education (8th ed.). McGraw-Hill.
• Gilbert, J. K. (2006). Context based chemistry education on the nature of “context” in chemical education. International Journal of Science Education, 28(9), 957-976.
• Gilbert, J. K., Bulte, A. M. ve Pilot, A. (2011). Concept development and transfer in context‐based science education. International Journal of Science Education, 33(6), 817-837.
• Glynn, S. M. ve Koballa, Jr. (2005). The Contextual Teaching and Learning Instructional Approach, (Yager, R. E., Ed.), Exemplary Science: Best Practices in Professional Development içinde (ss. 75-84). National Science Teachers Association.
• Guba, E. G., ve Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252.
• Gutwill Wise, J. P. (2001). The impact of active and context-based learning in introductory chemistry courses: An early evaluation of the modular approach. Journal of Chemical Education,78(5), 684–690. https://doi.org/10.1021/ed078p684 adresinden 27.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Güngör Cabbar, B. ve Senel, H. (2020). Content analysis of biology education research that used context-based approaches: The case of Turkey. Journal of Educational Issues, 6(1), 203-218.
• Habig, S., Blankenburg, J., Van Vorst, H., Fechner, S., Parchmann, I. ve Sumfleth, E. (2018). Context characteristics and their effects on students’ situational interest in chemistry. International Journal of Science Education, 40(10), 1154-1175. https://doi.org/10.1080/09500693.2018.1470349 adresinden 26.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Hırça, N (2012), Bağlam temelli öğrenme yaklaşımına uygun etkinliklerin öğrencilerin fizik konularını anlamasına ve fizik dersine karşı tutumlarına etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(17), 313-325.
• Jayarajah, K., Saat, R. M. ve Rauf, R. A. A. (2014). A review of science, technology, engineering & mathematics (STEM) education research from 1999–2013: A Malaysian perspective. Eurasia Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 10(3), 155-163.
• Kabuklu, Ü. N. ve Kurnaz, M. A. (2019). Fen eğitimi alanında Türkiye’de yapılmış bağlam temelli öğretim konulu çalışmaların tematik incelemesi. Asya Öğretim Dergisi, 7(1), 32-53.
• Köseoğlu, S. ve Doğan, E.E. (2020). Türkiye'de 2010-2017 yılı arasında Fen Bilgisi öğretmenliği konusunda bilgisiz olan olan lisans tezlerin analizi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(75), 1122-1147. https://doi.org/10.17755/esosder.654747 adresinden 18.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• King, D. T. (2012). New perspectives on context-based chemistry education: Using a dialectical sociocultural approach to view teaching and learning. Studies in Science Education, 48(1), 51-87. https://doi.org/10.1080/03057267.2012.655037 adresinden 18.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Küçüközer, A. (2016). Fen bilgisi eğitimi alanında yapılan doktora tezlerine bir bakış. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 107-141. https://doi.org/10.17522/nefefmed.54132 adresinden 18.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Küçükyılmaz, A. (2014). Fen Bilimleri Öğretimi. Anı Yayıncılık.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1986). But is it rigorous? Trustworthiness and authenticity in naturalistic evaluation. New Directions for Evaluation, (30), 73-84. https://doi.org/10.1002/ev.1427 adresinden 29.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Marshall, C. ve Rossman, G. B. (2014). Designing Qualitative Research. Sage.
• MEB. (2018). İlköğretim kurumları (İlkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi öğretim programı (3., 4., 5., 6., 7. ve 8. sınıflar). Ankara.
• MEB (2020). İlköğretim kurumları fen bilimler dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim programı. Devlet Kitapları Basım Evi.
• Mortimore, P. (2000). Does educational research matter?. British Educational Research Journal, 26(1), 5-24.
• Nasırlıel, E. (2020). 8. Sınıf öğrencileri bağlam temelli basınç sorularını çözme süreçleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Ormancı, U., Çepni, S., Deveci, İ., ve Aydın, Ö. (2015). Fen eğitiminde etkileşimli beyaz tahta kullanımının tematik bir incelemesi: gerekçeler, amaçlar, yöntemler ve genel bilgi. Fen Bilimleri Eğitimi ve Teknoloji Dergisi, 24(5), 532-548.
• Overman, M., Vermunt, V. D., Meijer, P. C. ve Brekelmans, M. (2018). Teacher–student negotiations during context-based chemistry reform: A case study. Jrst, 56(6), 797-820. https://doi.org/10.1002/tea.21528 adresinden 28.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Pérgola, M. S. ve Galagovsky, L. R. (2020). Enseñanza en contexto: la importancia de revelar obstáculos implícitos en docentes. Enseñanza de las Ciencias, 38(2), 45-64. https://doi.org/10.5565/rev/ensciencias.2822 adresinden 09.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Rofii, A., Murtadho, F. ve Rahmat, A. (2018). Model of contextual-based academic writing learning module. English Review: Journal of English Education, 6(2), 51-60. https://doi.org/10.25134/erjee.v6i2.1242 adresinden 28.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Rudolph, J. L. (2020). The lost moral purpose of science education. Science Education, 104(5), 895–906.
• Savaş, Y. ve Yıldırım, M. (2022). Fen bilimleri öğretim programları araştırmalarına ilişkin bir meta-sentez çalışması. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (12), 92-124. https://doi.org/10.21733/ibad.943498 adresinden 28.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Sevian, H., Dori Y. J. ve Parchmann, I. (2018). How does STEM context-based learning work: what we know and what we still do not know. International Journal of Science Education, 40(10), 1095-1107. https://doi.org/10.1080/09500693.2018.1470346 adresinden 28.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75.
• Sönmez, D., ve Hastürk, G. (2020). Türkiye'de fen eğitimi alanında doktora düzeyinde yapılan tez çalışmalarının bibliyografik analizi. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5). 3174-3194. https://doi.org/10.15869/itobiad.736128 adresinden 09.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Sugiono, L.R. ve Purwastuti, A. (2017). Local wisdom-based character education model in elementary school in Bantul Yogyakarta Indonesia. Sino-US English Teaching, 14(5), 299-308. https://doi.org/10.17265/1539-8072/2017.05.003 adresinden 26.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Tatlı, A. ve Bilir, V. (2019). 2018 Fen bilimleri dersi öğretim programına REACT modelinin uygunluğunun incelenmesi. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi, 7(2), 114–138. https://doi.org/10.31805/acjes.641002 adresinden 09.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Topuz, F.G., Gençer. S., Bacanak. A., ve Karamustafaoğlu, O. (2013). Bağlam temelli yaklaşım hakkında fen ve teknoloji öğretmenlerinin görüşleri ve uygulayabilme düzeyleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 240-261.
• Trilling, B. ve Fadel, C. (2009). 21st Century Skills: Learning For Life in Our Times. John Wiley & Sons.
• Ültay, E. ve Ültay, N. (2014). Bağlam temelli fizik çalışmaları: literatürdeki çalışmaların içerik analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(3), 197-219.
• Valdmann, A., Rannikmae, M. ve Holbrook, J. (2016). Determınıng the effectıveness of a cpd programme for enhancıng scıence teachers’ self-effıcacy towards motıvatıonal context-based teaching. Journal of Baltic Science Education, 15(3), 284-297. https://doi.org/10.33225/jbse/16.15.281 adresinden 09.06.2022 tarihinde erişilmiştir.
• Voogt, J. ve Roblin, NP (2012). 21. yüzyıl yeterlilikleri için uluslararası çerçevelerin karşılaştırmalı bir analizi: Ulusal müfredat politikaları için çıkarımlar. Müfredat Çalışmaları Dergisi, 44(3), 299-321.
• Wiyarsi, A., Pratomo, H. ve Priyambodo, E. (2020). Vocational high school students’ chemical literacy on context-based learning: a case of petroleum topic. Journal of Turkish Science Education, 17(1), 147-161.
• Yakar, A. ve Duman B. (2017). Duyuşsal farkındalığa dayalı öğretimin akademik başarı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlar üzerine etkisi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 3(3), 30-47.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayınevi.
• Yıldırım, H. İ., ve Dağıstanlı, F. (2020). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımı ile destekli çevre eğitiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutum, davranış ve başarı düzeylerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (54), 106-132. https://doi.org/10.21764/maeuefd.620466 adresinden 18.05.2022 tarihinde erişilmiştir.
• YÖK (2022). Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden 18.05.2022 tarihinde erişilmiştir.