Orman, maden ve yerel halk: doğanın dengesi (Daday Orman İşletme Müdürlüğü örneği)

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 100 - 110, 27.06.2025

İlknur Cesur , Mahmut Ersin

https://doi.org/10.53516/ajfr.1646845

Öz

Giriş ve Hedefler Ormancılık ve madencilik arasında bir seçim yapılması gerektiği hallerde toplumun geneline sağlanacak faydaların toplamının ağır bastığı sektör tercih edilmelidir. Madencilik sektörünün ayrıca faaliyetlerin gerçekleştirildiği bölge üzerinde etkileri gözlenmektedir. Ülke gündeminde de sıklıkla yer bulan maden, orman ve halk üçgenine Daday Orman İşletme Müdürlüğü kapsamında bu çalışmada yer verilmesi planlanmıştır.
Yöntemler Bu çalışmada, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü/Daday Orman İşletme Müdürlüğü sınırları dâhilinde gerçekleştirilen madencilik faaliyetleri konu edilmiştir. Orman Kanunu’nun 16’ncı maddesi uyarınca izin verilen sahaların madencilik çalışmaları öncesi, madencilik faaliyetlerinin sona erdiği kısımların son durumu ve halen madencilik faaliyetleri devam eden sahaların durumu uydu görüntüleri aracılığıyla analiz edilmiştir. Ayrıca ormanların sağlığı ve sürdürülebilirliğini korumak amacıyla yapılan teknik ve fenni müdahaleler dışında ormansızlaşmaya neden olarak gösterilen Orman Kanunu’nun 16’ncı maddesi ile düzenlenen izin ve irtifak hakları, kamu yararı ve üstün kamu yararı açısından değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme yapılırken ormanların ekonomik fonksiyonlarından ayrıca ekolojik ve sosyo-kültürel fonksiyonları da göz önünde bulundurulmuştur. Bu değerlendirmenin sosyal açıdan da yapılabilmesi amacıyla bölge halkına anket uygulaması gerçekleştirilmiştir. Anket uygulaması ile bölge halkının madencilik faaliyetlerine yönelik algısı tespit edilmeye çalışılmıştır.
Sonuç Orman maden ve halk üçgeninin incelendiği Daday örneğinde yerel halk yörelerindeki orman sahalarının orman olarak kalmasının daha fazla toplumsal yarar sağladığına inanmaktadır. Bu inancın, yaşam alanlarında kısıtlı imkânlarla gerçekleştirmeye çalıştıkları tarımsal faaliyetlerin, madencilik faaliyetleri nedeniyle zarara uğramasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Yerel halk aynı zamanda yaşam alanlarında madencilik faaliyetlerinden kaynaklanan hava (toz yayılımı), görüntü ve gürültü kirliliğinin de refahlarını olumsuz etkilediğini bildirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Madencilik , orman tahsisi , toplumsal algı , kamu yararı

Etik Beyan

Kastamonu Üniversitesi Rektörlüğü Fen ve Mühendislik Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu'nun 08.05.2024 tarih ve 1 sayılı kararı ile onaylanmıştır.

Destekleyen Kurum

TUBİTAK

Proje Numarası

TUBİTAK 2209-A, 2023/2

Teşekkür

Bu çalışma TÜBİTAK 2209-A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destekleme Programı tarafından desteklenmiştir.

Forest, mining and local people: the balance of nature (Daday Forest Management Directorate case study)

Öz

Background and Aims In cases where a choice has to be made between forestry and mining, the sector in which the sum of the benefits to society as a whole outweighs should be preferred. The mining sector also has impacts on the region where the activities are carried out. It is planned to include the triangle of mine, forest and people, which is frequently on the agenda of the country, in this study within the scope of Daday Forest Management Directorate.
Methods In this study, mining activities carried out within the borders of Kastamonu Regional Directorate of Forestry/Daday Forest Management Directorate were analyzed. The status of the areas permitted under Article 16 of the Forestry Law before mining activities, the final status of the parts where mining activities have ended and the status of the areas where mining activities are still ongoing were analyzed through satellite images. In addition to technical and scientific interventions to protect the health and sustainability of forests, permits and easement rights regulated by Article 16 of the Forestry Law, which are shown as a cause of deforestation, were evaluated in terms of public interest and superior public interest. While making this evaluation, ecological and socio-cultural functions of forests were also taken into consideration in addition to their economic functions. In order to make this evaluation from a social point of view, a survey was conducted among the people of the region. With the survey application, it was tried to determine the perception of the people of the region towards mining activities.
Conclusions In the case of Daday, where the triangle of forest, mining, and people is examined, the local people believe it is more socially beneficial to keep the forest areas in their region as forests. It is understood that this belief stems from the fact that the agricultural activities they are trying to carry out with limited means in their living areas are being damaged by mining activities. Local people also report that the air (dust emissions), visual, and noise pollution caused by mining activities in their living areas negatively affect their well-being.

Anahtar Kelimeler

Mining , forest allocation , social perception , public interest

Proje Numarası

TUBİTAK 2209-A, 2023/2

Kaynakça

• Akıllıoğlu, T. (1991). Kamu yararı kavramı üzerine düşünceler. Amme İdaresi Dergisi, 24(2), 11-22. Çağlayan, R., (2006). İdari yaptırımlar hukuku. Asil yayıncılık, Ankara.
• Fındıkgil, Y., (1966). Maden hukuku. İ.T.Ü. yayınları, 656, 30.
• Güloğlu, Y., Karataş, İ., & Bulut, A., (2017). Ormanların madencilik faaliyetlerine tahsisi açısından üstün kamu yararı. Uluslararası Taşköprü Pompeiopolis Bilim Kültür Sanat Araştırmaları Sempozyumu, 10-12 Nisan, Kastamonu.
• Leon, M.; Cornejo, G.; Calderón, M.; González-Carrión, E.; Florez, H. (2022). Effect of Deforestation on Climate Change: A Co-Integration and Causality Approach with Time Series. Sustainability 14.
• On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028), Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, https://www.sbb.gov.tr/, (Erişim Tarihi: 14.12.2024).
• Kılıç, S. (2016). Cronbach’ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
• Kula Kartal, S., ve Mor Dirlik, E. (2016). Geçerlik kavramının tarihsel gelişimi ve güvenirlikte en çok tercih edilen yöntem: cronbach alfa katsayısı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1865-1879.
• Tolunay, A., Korkmaz, M., (2004). Ormancılıkta kamu yararı ve üstün kamu yararı üzerine analizler. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, No: 8-1, s. 47-58.
• Turan, İ., Aslan, H., & Şimşek, Ü. (2015). Eğitim araştırmalarında likert ölçeği ve likert-tipi soruların kullanımı ve analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 186-203.
• Türkoğlu Üstün, K. (2021). Yeni bir dönemin başlangıcı: Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Türk Çevre Hukuku ve politikalarına etkileri. Memleket Siyaset Yönetim, 16(36), 329-366.
• UNEP, (2021). https://www.unep.org/resources/factsheet/deforestation (Erişim Tarihi: 10.11.2024).
• Yavuz, H., 2007. Bilimsel Araştırmalarda İstatistik, Hizmet İçi Eğitim Programı Eğitim Notları (Basılmamış). 5-9 Mart 2007, Antalya, 85 s.
• Kanun No.3213. Maden Kanunu, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi 15.6.1985, (Erişim Tarihi: 04.01.2025).
• Kanun No.6831. Orman Kanunu, Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi 8.9.1956, (Erişim Tarihi: 04.01.2025).