Besin Durumunun Helicoverpa armigera (Hüb.) (Lepidoptera: Noctuidae) Üzerinde Yetiştirilen Hyposoter didymator (Thun.) (Hymenoptera: Ichneumonidae)Erginlerinin Laboratuvar Koşullarında Yaşam Süresine Etkisi

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 1-2, 50 - 55, 01.06.2015

Muharrem Şimşek Yalçın Kondur , Cem Özkan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Besin Durumunun Helicoverpa armigera (Hüb.) (Lepidoptera: Noctuidae) Üzerinde Yetiştirilen Hyposoter didymator (Thun.) (Hymenoptera: Ichneumonidae)Erginlerinin Laboratuvar Koşullarında Yaşam Süresine Etkisi

Öz

Besin durumunun Hyposoter didymator (Thun.) (Hymenoptera: Ichneumonidae) üzerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla ele alınan bu çalışma; konukçusu Helicoverpa armigera (Hüb.) (Lepidoptera: Noctuidae) kullanılarak 25±1°C sıcaklık, %65±5 orantılı nem ve günde 16 saat aydınlık fotoperiyot koşullara ayarlı iklim odasında yürütülmüştür. Yapılan çalışma sonucunda, besin verilmeyen H.didymator erkeklerinin ortalama 3.12±0.79, dişilerinin ortalama 3.88±0.27 gün; yalnızca saf su verilen H.didymator erkeklerinin ortalama 4.09±0.43, dişilerinin ortalama 4.97±0.27 gün yaşamalarına karşın saf suyla seyreltilmiş bal (1:1) ile beslenen H.didymator erginlerinde erkek parazitoitlerin ortalama 30.34±2.94 gün, dişi parazitoitlerin ortalama 33.07±6.25 gün yaşadıkları ortaya konulmuştur. Aynı çalışmada, erkek ve dişi parazitoitlerin yaşam süreleri arasında da önemli bir farklılığın bulunmadığı anlaşılmıştır. Buna karşın her iki cinsiyette de parazitoit erginlerinin beslenme şeklinin [besin verilmeyen, yalnızca saf su verilen, saf suyla seyreltilmiş bal (1:1) verilen], parazitoitin yaşam süresi üzerinde önemli etkisinin bulunduğu saptanmıştır. Bu çalışmada, H.didymator erginlerinin pupadan çıkar çıkmaz beslenmeye ihtiyaç duydukları, her iki cinsiyette de beslenen bireylerin uzun süre (30-33 gün) yaşamalarına karşın beslenmeyen parazitoitlerin 2-4 gün gibi kısa süre içerisinde öldükleri tespit edilmiştir. Bu durum, besin faktörünün, H.didymator’un hem erkek hem de dişi bireyleri üzerindeki etkilerinin önemini açıkça göstermektedir. Bu çalışmada, H.didymator erginlerinin beslenme durumlarının belirlenmiş olması; uygulamadaki bazı sorunların çözümüne katkı sağlayabileceği gibi, Ülkemiz ekosisteminde yerleşik olarak bulunan bu doğal düşmanın etkinliğinin arttırılmasında, kitle üretiminde, taşınması ve salımı sırasında besin ihtiyaçlarının belirlenmesinde de yararlanılabileceği kanısındayız

Anahtar Kelimeler

Hyposoter didymator, Helicoverpa armigera, beslenme davranışı, yaşam süresi, cinsiyet

Kaynakça

• Abidinbekova, A.A., Mustafina, K.M., 1991. Characteristics of the biology and ecology of Hyposoter didymator Thund. Ichneumonidae a parasitoid of the cotton moth Heliothis armigera Hb. (Nocyuidae) in Azarbaidzhan. Review of Agricultural Entomology, 79 (4), Absrt.
• Atlıhan R., Yardımcı, E.N., Özgökçe, M.S., Kaydan, M.B., 2003. Van İli ve Çevresinde Patates Ekiliş Alanları andaki Zararlı Böcek Türleri ve Doğal Düşmanları. Tarım Bilimleri Dergisi, 2003, 9 (3) 291-295.
• Bahena F., Budai, F., Adan, A., Del Estal, P., Vinuela, E.E., 1999. Scanning Electron Microscopy of Hyposoter didymator (Hymenoptera: Ichneumonidae) in Host Mythimna umbrigera (Lepidoptera: Noctuidae) Larvae .Ann. Entomol. Soc. Am. 92(1): 144-152 (1999)
• Bar D., Gerling, D., Rossler, Y., 1979. Bionomics of the Principal Natural Enemies Attacking Heliothis armigera, Cotton Field in Israel. Environ Entomol., 8(3): 468-474.
• Carl, P., 1978. Heliothis armigerea parasite survey and introduction of Apantheles kazak to New Zealand Commonweath Institute of Biological Control Report, Euopian Station, Delemont, Switzerland, 8 pp.
• Ghadiri, S., Ebrahimi, E., Akbarpoor, A. 2007. Report of two parasitoid wasps on Heliothis armigera (Lep.: Noctuidae) from Iran. Journal of Entomological Society of Iran 26(2), 93-94.
• Göven M,A., Özgür, A.F., 1990. Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk ekim alanlarında önemli zararlıların popülasyonunun baskı altında tutulmasında doğal düşmanların rolü. Çevre Biyolojisi Sempozyumu,17-19 Ekim 1990, Ankara.
• Göven M.A., Efil, L., 1994. Dicle vadisi pamuk alanlarında zararlı Yeşilkurt (Heliothis armigera Hübn.) (Lepidoptera: Noctuidae)’un doğal düşmanları ve etkinlikleri üzerinde araştırmalar, Türkiye 3. Biyolojik Mücadele Kongresi, 25-28 Ocak 1994, İzmir, 449-457.
• Gözüaçık C., Mart, C., 2009. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde mısırda (Zea mays L.) zararlı bazı Lepidoptera larvalarının doğal parazitlenme oranlarının belirlenmesi. Bit. Kor. Bül. 49 (3):107-116.
• Harrington S.A., Hutchinson, P., Dutch, M.E., Lawrence P.J., Michael, P.J., 1993. An efficient method of mass rearing two introduced parasitoids of noctuids (Lepidoptera: Noctuidae) Journal of the Australian Entomological Society 32 (1), 79-80
• İkincisoy Y., Kornoşor, S., Sertkaya, E., 1994. Çukurova’da Mythimna loreyi Dup. (Lep.:Noctuidae) larvalarının doğal düşmanları üzerinde araştırmalar. Türkiye III. Biy. Müc. Kong. Bild., 25-28 Ocak, İzmir, 647-648.
• Jalali S.K., Singh, S.P., Ballal, C.R., Kumar, P., 1988. Competitive interaction between Cotesia kazak and Hyosoter didymator, exotic parasitoids of Heliothis armigera. Entomol. Exp. Appl. 46: 221-225.
• Karaat Ş., Göven, M.A., 1987. Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk ekim alanlarındaki zararlılar ile bitki gelişim dönemleri arasındaki ilişkiler. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, 13-16 Ekim 1987. İzmir Entomoloji Derneği Yayınları No: 3. 189 -196.
• Karimpour Y., Fathipour, Y., Talebi, A.A., Moharramipour, S., Horstmann, K., Papp, J., 2005. New records of two parasitoid wasps of Simyra dentinosa Freyer (Lep., Noctuidae) larvae from Iran. Applied Entomology and Phytopathology 73(1), 133.
• Kaya K., Kornoşor, S., 2008. The lepidopterous pest species, their parasitoids and population dynamics of the important ones in winter vegetables areas in Hatay province. Turkish Journal of Entomology 32 (3), 195-209.
• King E.G., Powell, J.E., Smith, J.W., 1981. Prospects for Utilization of Parasites and Predators for Management of Heliothis spp. International Workshop on Heliothis Management, International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics, page 103-135.
• Koçlu T., Karsavuran, Y. 1999. Manisa ilinde Heliothis armigera (Hübner) (Lep.: Noctuidae) larvalarının parazitoitlerinin ve hastalık etmenlerinin doğal etkinlikleri. Türkiye 4. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Ocak 1999, 323-332.
• Muesebeck C.F.W., Parker, D.L., 1933. Hyposoter disparis Viereck, an Introduced Ichneumonidae Parasite of the Gipsy moth. Journal of Agricultural Research,46:4,14 p.Washington, D.C.
• Mironidis G.K., Savopoulou-Soultani, M., 2009. Development, survival and growth rate of the Hyposoter didymator–Helicoverpa armigera parasitoid–host system: Effect of host instar at parasitism. Biological Control, Volume 49, Issue 1, April 2009, Pages 58–67.
• Neunzig, H.H., 1963. Wild host plants o f the corn ear worm and the tobacco budworm in eastern North Carolina, Journal of Economic Entomology.56: 135 - 139.
• Özdemir Y., Kılınçer, N., 1990. Anadolu Bölgesinde saptanan Pimplinae ve Ophioninae (Hym, Ichneumonidae) türleri. Türkiye II. Biyolojik Mücadele Kongresi, 26-29 Eylül 1990, 309-318. Ankara.
• Sertkaya E., Bayram, A., Kornosor, S., 2004. Egg and larval parasitoids of the beet armyworm Spodoptera exigua on maize in Turkey. Phytoparasitica 32 (3):305-312.
• Sertkaya E., Bayram, A., 2005. Parasitoid community of the Loreyi leafworm Mythimna (Acantholeucania) loreyi: Novel host-parasitoid associations and their efficiency in the eastern Mediterranean region of Turkey Phytoparasitica 33 (5), 441-449.
• Srivastava, C.P., Ahmad, R., Ujagir, R., Das, S.B., 2005. Heliothis armigera management in pulses-present scenario and future strategies. Pages: 265-286. In: Recent Advances in Heliothis armigera Management. Indian Society of Pulses Research and Development, Kanpur, India
• Tillman P.G., Powell, J.E., 1992. Intraspesific Host Discrimination and Larval Competition in Microplitis croceipes, Microplitis demolitor, Cotesia kazak (Hym.: Braconidae) and Hyposoter didymator (Hym.: Ichneumonidae), Parasitoids of Heliothis virescens (Lep.: Noctuidae). Entomophaga 37(2): 229-237
• Yassin, M. Özkan, C., 2011. Helicoverpa armigera (Hübner) (Lepidoptera: Noctuidae)’nın Laboratuar Koşullarında Yetiştirilme Metodu. IV. Bitki Koruma Kongresi Entomoloji Seksiyonu s.294, 28-30 Haziran 2011, Kahramanmaraş
• Yu, D.S., van Achterberg, K., Horstmann, K., 2005. World Ichneumonoidea 2004. Taxonomy Taxonomy, Biology, Morphology and Distribution. DVD/CD. Taxapad, Vancouver.