ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TEKNOLOJİYE YÖNELİK TUTUMLARININ VE TUTUMLARINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 2, 1 - 17, 31.12.2013

Şirin Yılmaz Fatih Aydın

Öz

Teknoloji, sadece bilgisayar gibi elektronik cihazlar ve bunların çeşitli uygulamaları değildir. Teknoloji bireylerden, kültürden ve doğadan etkilenir. Teknoloji insanların istek ve ihtiyaçlarını gidermek için araçlar, yapılar veya sistemlerin geliştirildiği ve değiştirildiği bir süreçtir. Özellikle 17. yüzyılda bilim ve teknoloji alanındaki gelişmelerin etkileri sosyal hayata yansımış ve bu durum da bilim, teknoloji ve toplum arasında bir etkileşimin başlamasına neden olmuştur. Teknolojinin insan hayatına etkileri sonucu, teknoloji ve toplum arasında yeni bir çalışma alanı açığa çıkmış ve teknolojiye karşı tutumlar oluşmaya başlamıştır. Bir ülkenin bilgi toplumu haline gelebilmesi, o toplumun alan eğitimindeki gelişmesi ile ilişkilidir. Teknoloji okuryazarlığı bireylerin teknolojiyi anlama, kullanma, yönetme ve değerlendirmesi olarak tanımlanmaktadır. Bireylerin teknolojiye yönelik tutumlarının olumlu yönde geliştirilmesi ve bilinçlendirilmeleri, eğitim programlarında belirlenen hedeflere ulaşmada bir basamak ileri gidilmesinde, konuların somutlaştırılması, bilgi paylaşımı ve öğrenci başarısının artması gibi konularda yardımcı olacak bir özelliğe sahiptir. Teknolojiye yönelik çalışmalar incelendiğinde yapılan çalışmaların genellikle öğretmen adayları ile gerçekleştirilmiş olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı ortaokul 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin teknolojiye yönelik tutumlarını ve teknolojiye yönelik bu tutumlarını etkileyen faktörleri incelemektir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcı grubunu 2012–2013 eğitim yılı ikinci döneminde Sakarya ili merkez ilçesinde sosyo-ekonomik düzeyi orta seviyede olan bir ortaokulda öğrenim görmekte olan 6. sınıf  (N=2), 7. sınıf  (N=3) ve 8. sınıf (N=5) öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Çalışmada verilerin analizinde nitel analiz yöntemlerinden biri olan içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular öğrencilerin teknolojiye yönelik olumlu ve olumsuz tutumlara sahip olduğunu göstermektedir. Olumlu tutumu etkileyen faktörler olarak teknolojinin faydalarının dikkate alınması, öğrencilerin ilgi alanlarına girmesi ve özellikle derslerinde faydalı olması görülmektedir. Olumsuz tutumu etkileyen faktörler olarak ise, teknolojinin temelde radyasyon gibi zararlı özellikler içermesi ve zaman kaybettirmesi görülmektedir. Çalışma sonunda elde edilen bulgular doğrultusunda çalışmaya ve gelecek araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Teknoloji, teknolojiye yönelik tutum, ortaokul öğrencileri.

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, teknolojiye yönelik tutum, ortaokul öğrencileri

Kaynakça

• Aydın, F. (2009). Teknolojinin doğasına yönelik fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerinin ve kavramlarının gelişimi ve öğretimde ikilemlerin etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Becker, K. H. & Maunsaiyat, S. (2002). Thai students’ attitudes and concepts of technology. Journal of Technology Education. 13 (2).
• Campbell B. J. (1995). Experimental evaluation of an environmental science curriculum and its effects on Texas secondary school students’ environmental knowledge and attitudes. Unpublished Doctoral Thesis, Texas A&M University. UMI No: 9615773.
• Cohen, L., Lawrence, M. & Morrison, K. (2006). Research Methods in Education. London and New York: RoutledeFalmer.
• Constantinou, C., Hadjilouca, R. & Papadouris, N. (2010). Students’ epistemological awareness
• concerning the distinction between science and technology. International Journal of Science
• Education, 32 (2): 143-172.
• Çelik, H. C. & Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumlarının kümeleme analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (4): 571-586.
• Dakers, J. R. (2006a). Introduction: Defining Technological Literacy. Defining Technological Literacy towards on Epistemological Framework, 1-2. Edited by John. R. Dakers: Palgrave Macmillan, England.
• Dakers, J. R. (2006b). Towards a philosophy for technology education. Defining Technological Literacy towards on Epistemological Framework, 145-158. Edited by John. R. Dakers: Palgrave Macmillan, England.
• De Vries, M. J. (2005). Teaching about Technology: An Introduction to the Philosophy of Technology for Non-philosophers. Springer: Netherlands.
• De Vries, M. J. (2006). Two decades of technology education retrospect. International Handbook of Technology Education, 3-10. Sense Publishers: Rotterdam.
• DiGironimo, N. (2011). What is Technology? Investigating student conceptions about the nature of technology. International Journal of Science Education, 33 (10): 1337-1352.
• Feenberg, A. (2006). What is philosophy of technology?. Defining Technological Literacy towards on Epistemological Framework, 5-16. Edited by John. R. Dakers: Palgrave Macmillan, England.
• Gifford, R., Hay, R. & Boros, K. (1983). Individual differences in environmental attitudes. Journal of Education, 14 (2): 19-23.
• Garmire, E. & Pearson, G. (2001). Tech Tally: Approaches to Assessing Technological Literacy. National Academy Press: Washington DC.
• Helvacı, M. A. (2008). Okul yöneticilerinin teknolojiye karşı tutumlarının incelenmesi (Uşak İli Örneği). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41 (1): 115-133.
• Hendley, D. (2002). ‘Pupils’ attitudes and perceptions toward design and technology. Teaching Design and Technology in Secondary Schools, 64-75. Edited by Gwyneth Owen-Jackson. The Open University: London & New York.
• İspir, E., Furkan, H. & Çitil, M. (2007). Lise fen grubu öğretmenlerinin teknolojiye ilişkin tutumları- Kahramanmaraş Örneği. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (1).
• Lee, M. K. & Erdoğan, İ. (2007) The effect of Science–Technology–Society teaching on students’ attitudes toward science and certain aspects of creativity. International Journal of Science Education, 29 (11): 1315-1327.
• Magno, C. (2003). Relationship between attitude towards technical education and academic achievement in mathematics and science of the first and second year high school students Caritas Don Bosco School, SY 200 –2003. ED 505 870. Retrieved May 5, 2011, from ERIC databases.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Oğuz, E., Ellez, A. M., Akamca, G. Ö., Kesercioğlu, T. & Girgin, G. (2011). Okulöncesi öğretmen adaylarının bilgisayar destekli eğitim yapmaya ve bilgisayara yönelik tutumları. İlköğretim Online, 10 (3): 934-950.
• Petrina, S. (2007). Advanced Teaching Methods for the Technology Classroom. UK and USA: Information Science Publishing.
• Project 2061 American Association for the Advancement of Science (1998). Blueprints for Reform: Oxford University Press.
• Rizza, M. G. (2000). Perspectives on pre-service teachers’ attitudes toward technology. The Teacher Educator, 36 (2): 132-147.
• Russel, C. (2010). Environmental education and STEM education: New Times, New Alliances? Canadian Journal Of Science, Mathematics And Technology Education, 10 (1): 1–12.
• Scherz, Z. & Oren, M. (2006). How to change students’ images of science and technology. Science Education, DOI 10.1002/20159.
• Tella, A. & Bashorun, M. T. (2012). Attitude of undergraduate students towards computer-based test (CBT): A case study of the University of Ilorin, Nigeria. International Journal of Information and Communication Technology Education, 8 (2): 33-45.
• Timur, B., Timur, S. & Yılmaz, Ş. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenleri ile öğretmen adaylarının teknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı 2: 293-301.
• Turhan, F., Aydoğdu, M., Şensoy, Ö., & Yıldırım, H. İ. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin bilişsel gelişim düzeyleri, fen bilgisi başarıları, fen bilgisine karşı tutumları ve cinsiyet değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2): 439-450.
• Waight, N. & Abd-El-Khalick, F. (2012). Nature of Technology: Implications for design, development, and enactment of technological tools in school science classrooms, International Journal of Science Education, 34 (18): 2875-2905.
• Yalvaç, B., Tekkaya, C., Çakıroğlu, J. & Kahyaoğlu, E. (2007). Turkish pre‐service science teachers’ views on science–technology–society issues. International Journal of Science Education, 29 (3): 331-348.
• Yetişir, M. İ. & Kaptan, F. (2008). STS from a historical perspective and its reflection on the curricula in Turkey. International Journal of Environmental & Science Education, 3 (1): 3-8.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Basım) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case Study Research : Methods and Methods. (3rd Edition). London: Sage Publications.
• Yörük, N., Morgil, İ. & Seçken, N. (2009). The effects of science, technology, society and environment (STSE) education on students’ career planning. US-China Education Review, 6 (8).
• Yurdugül, H. & Aşkar, P. (2008). An investigation of the factorial structures of pupils’ attitude towards technology (PATT): A Turkish sample. Elementary Education Online, 7 (2): 288-309.