Evaluation of the Professional Ethical Principles of Ship Brokers with AHP and TOPSIS Methods

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 118 - 140, 30.06.2022

Murat Yorulmaz , Bahadır Tonguç

Öz

In addition to the fact that every profession requires a certain theoretical or practical knowledge and skill, it is natural that there are values for that profession and that there is professional ethics where there are values. Although the profession of shipbroking is a very old profession, it is a specialty that is based on an important worldwide network, professional values and trust, where personal characteristics come to the fore. Because of these features, the professional ethical principles of ship brokers can shed light on many other professions. The main purpose of this study is to prioritize the ethical principles in the ship brokerage profession with the AHP technique, which is one of the multi-criteria decision-making methods, and to rank the ship brokers selected according to these values with the TOPSIS method in terms of ethical principles. In the study, it is aimed to determine the ship broker that is most committed to professional ethical principles by using the TOPSIS technique with the obtained importance degrees after the importance levels of the professional ethical principles of the ship brokers are obtained with AHP. Research findings show that "honesty, legality and impartiality" are the most sought-after qualifications for ship brokers, while "competitive" ship brokers are found to be the most suitable type of ship broker for these ethical principles.

Gemi Brokerlerinin Mesleki Etik İlkelerinin AHP ve TOPSIS Yöntemleri ile Değerlendirilmesi

Öz

Her mesleğin belli bir teorik veya uygulamaya yönelik bilgi ve beceri gerektirmesinin yanında o mesleğe yönelik değerlerin bulunması ve değerlerin olduğu bir yerde de meslek etiğinin olması doğaldır. Gemi brokerliği mesleği oldukça eski bir meslek dalı olmakla birlikte, kişisel özelliklerin öne çıktığı, dünya çapında önemli bir ağa, mesleki değerlere ve güvene dayalı bir uzmanlık alanıdır. Bu özelliklerinden dolayı, gemi brokerlerinin mesleki etik ilkeleri diğer birçok meslek dalına ışık tutabilir. Bu çalışmanın temel amacı, gemi brokerliği mesleğindeki etik ilkelerin çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP tekniği ile önceliklendirilmesi ve bu değerlere göre seçilmiş olan gemi brokerlerinin sahip olduğu etik ilkeler açısından TOPSIS yöntemi ile sıralamasının yapılmasıdır. Çalışmada, gemi brokerlerinin mesleki etik ilkelerinin önem derecelerinin AHP ile elde edilmesi sonrasında, elde edilen önem dereceleriyle TOPSIS tekniği kullanılarak, mesleki etik ilkelere en çok bağlı gemi brokerini belirlemek amaçlanmaktadır. Araştırma bulguları, gemi brokerlerinde aranan niteliklerin başında ‘‘dürüstlük, hukuka uygunluk ve tarafsızlık’’ geldiğini gösterirken, bu etik ilkelere en uygun gemi brokeri türü olarak ise “bağımsız” çalışan gemi brokerleri olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gemi brokerleri, Gemiİşletmeciliği, Mesleki etik, AHP, TOPSIS

Kaynakça

• Agalgatti, B., & Krishna, S. (2007). Business ethics. Pune: Nirali Prakhashan.
• Akbaş, Ö. F., & Çırpan, H. (2021, Mart 31). Serbest muhasebeci mali müşavir meslek mensuplarının karmaşık etik problemleri̇. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(1), 79-91.
• Altaş, S. S., & Çekmecelioğlu, H. G. (2007). İş tatmini, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışının iş performansı üzerindeki etkileri: bir araştırma. Öneri, 47-57.
• Ashkanasy, N. M., Wilderom, C. P., & Peterson, M. F. (2011). The handbook of organizational culture and climate. Thousand Oaks: Sage.
• Baltic and International Maritime Council. (1969, May). Recommended principles for the use of parties engaged in chartering and ship’s agency procedures.
• Baltic Exchange. (2020). The Baltic Exchange. Retrieved from The Baltic Code: https://www.balticexchange.com/en/who-we-are/the-baltic-code.html.
• Barty-King, H. (1977). The Baltic Exchange: The history of a unique market. Hutchinson.
• Bernstein, L. (1992). Opting out of the legal system: extralegal contractual relations in the diamond industry. The Journal of Legal Studies, 115-157.
• Büyükyılmaz, O., & Ay, F. A. (2017). Etik liderliğin örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde örgütsel adaletin aracılık rolü. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 209-234.
• Çabuk, S., & Zeren, D. (2009, Ocak). Emlak pazarında satış etiği. Öneri Dergisi, 8(31), 1-8.
• Cerit, A. G. (2003). Maritime Business Ethics and Organizational Impacts: An Analysis on Safety and Environmental Determinants, The International Association of Maritime Economists Annual Conference 2003 Conference Proceedings, Busan, Korea, 3-5 September 2003, 852-863.
• Ceri̇t, G., Nas, K. S., Yilmazel, K. M., & Alemdağ, K. Ö. (2005). Mesleksel değerler ve eti̇k eği̇ti̇mi̇: Deni̇zci̇li̇k uygulamasi. Ethics, 58, 307-325.
• Chen, C.-T., Lin, C.-T., & Huang, S.-F. (2006). A fuzzy approach for supplier evaluation and selection in supply chain management. International Journal of Production Economics, 289-301.
• Davras, G. M., & Çetintürk, İ. (2016). Konaklama işletmelerinin temel yeteneklerinin AHP temelli TOPSIS yöntemi ile analizi. Akdeniz Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 79-98.
• DeConinck, J. B. (2011). The effects of ethical climate on organizational identification, supervisory trust, and turnover among salespeople. Journal of Business Research, 617-624.
• Dinçer, M. A., & Özdemir, Y. (2013). Kurumsal sosyal sorumluluk uygulamaları ve eşbbiçimlilik: On büyük Türk holdingi üzerine vaka çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi.
• Durmuş, M., & Tayyar, N. (2017). AHP ve TOPSIS ile farklı kriter ağırlıklandırma yöntemlerinin kullanılması ve karar verici görüşleriyle karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 65-80.
• Ergün, H., & Gül, K. (2005). Muhasebe mesleği etik kuralları ve bu kuralların meslek mensuplarınca algılanışı. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (25), 144-154.
• Federation of National Associations of Ship Brokers and Agents [FONASBA]. (2008, October). Code of conduct. Retrieved from Fonasba: https://www.fonasba.com/fonasba-member/code-of-conduct.
• Gerçek, M. (2017). Etik iklim ve örgütsel güvenin üretkenlik karşıtı davranışlar üzerindeki etkisinin incelenmesi̇. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi.
• Güneş, E., & Duru, O. (2013). Violation of shipbroking code of ethics. International Scientific- Applied Conference Bulgaria "New Technologies in the Off Shore Industry.
• ICS (2021). https://www.ics.org.uk/about-us/history, E.T: 29.10.2021.
• Ilgaz, A. (2018). Lojı̇stı̇k sektöründe personel seçim krı̇terlerı̇nı̇n AHP ve TOPSIS yöntemleri̇ ile değerlendı̇rı̇lmesı̇. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 586-605.
• Informa. (1993, March). Lloyd's List. Retrieved from Lloyd's List: https://lloydslist.maritimeintelligence.informa.com.
• Institute of Chartered Shipbrokers. (2014). Dry cargo chartering.
• Kıvanç, M. (2005). Hemşirelikte etik karar verme. Florence Nightingale Journal of Nursing, 13(55), 63-68
• Kulakowski, K. (2021). Understanding the analytic hierarchy process. Boca Raton: CRC Press.
• Lansing, P., & Petersen, M. (2011). Ship-owners and the twenty-first century Somali pirate: The business ethics of ransom payment. Journal of Business Ethics, 507-516.
• Lesly, E. (1993, May 3). It's rough in the diamond district. Retrieved from Bloomberg: https://www.bloomberg.com/news/articles/1993-05-02/its-rough-in-the-diamond-district.
• Lin, F., & Sim, N. (2013). Trade, income and the Baltic Dry Index. European Economic Review, 59, 1-18.
• Oğuz, M. A., & Köksal, M. (2018). AHP ve TOPSIS yöntemi ile tedarikçi seçimi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 69-89.
• Papadopoulos, A., & Plomaritou, E. (2019). Shipbroking and chartering practice. Informa Law from Routledge.
• Plomaritou, E., & Nikolaidis, E. (2016). Commercial risks arising from chartering vessels. Journal of Shipping and Ocean Engineering, 261-268.
• Prasad, K. (2020). Shipbroking and technology adoption. Palarch’s Journal Of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(6), 9311-9317.
• Rodrigue, J.-P. (2005). Challenging the derived transport demand thesis: Issues in freight distribution. Environment & Planning A, 1449-1462. Retrieved Nisan 2021, from T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı: https://denizcilik.uab.gov.tr/denizcilikte-endustri-4-0.
• Saaty, T. L. (2012). Decision making for leaders. Pittsburg: RWS Publications.
• Schwepker Jr., C. H. (2001). Ethical climate’s relationship to job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention in the salesforce. Journal of Business Research, 39-52.
• Schwepker Jr., C. H., Ferrell, O. C., & Ingram, T. N. (1997). The influence of ethical climate and ethical conflict on role stress in the sales force. Journal of the Academy of Marketing Science, 99-108.
• Şimşek, A., Çatır, O., & Ömürbek, N. (2015). TOPSIS ve Moora yöntemleri ile tedarikçi seçimi: Tuzirm sektöründe bir uygulama. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 133-161.
• Skallist, S. (2018). Which behaviours do shipbrokers use to create interpersonal trust and relationships with clients? (Master's thesis, University of South-Eastern Norway).
• UAB, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2020). 2019 yılı deniz ticareti istatistikleri. Retrieved from T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı: https://denizcilik.uab.gov.tr/uploads/pages/yayinlar/deniz-ticaret-istatistikleri-2019.pdf.
• UAB, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. (2021). Ulaşan ve erişen Türkiye 2020. Retrieved from T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı: https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/bakanlik-yayinlari/ulasan-ve-erisen-turkiye-2020.pdf.
• Ülgener, M. (2017). Çarter sözleşmeleri 1. Istanbul: Der Yayınları.
• Ulukaya, S. (2015). Deniz ticareti hukukunda brokerin hak ve yükümlülükleri. İstanbul: On iki Levha Yayınları.
• UNCTAD, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı. (2020). Review of maritime transport. New York: United Nations Publications.
• Wang, Y.-M., Liu, J., & Elhag, T. M. (2008). An integrated AHP–DEA methodology for bridge risk assessment. Computers & Industrial Engineering, 513-525.
• Yazar, A. (2018). Bireylerin grup baskısına karşı direnme ve özneleşme deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Yılmazer, A., & Bahadır, Ö. G. İ. (2011). Otel İşletmelerinde Önbüro Çalışanlarının Etik Algılamalarına Yönelik Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 21-40.
• Yorulmaz, M. (2009). Deniz taşımacılığı ve deniz sigortaları. İstanbul: Akademi Denizcilik Yayınları.
• Yorulmaz, M. (2017). Deniz ulaştırma lojistiği. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Yorulmaz, M., & Tonguc, B. (2021). Denizcilik sektöründe gemi brokerliğinin yeri, önemi ve brokerlerde bulunması gereken nitelikler. 5. International Paris Conference on Social Sciences, 972-986. Paris.
• Zehir, C., Müceldili, B., & Zehir, S. (2012). The moderating effect of ethical climate on the relationship between job satisfaction and organizational commitment: Evidence from Large companies in Turkey. 8th International Strategic Management Conference, 734-743.