EFSANEYE FARKLI BİR YAKLAŞIM: “NAZLI İLE BEY’İN OĞLU EFSANESİ”Nİ GREİMAS’IN AKTANSİYEL MODELİYLE OKUMAK

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 4, 1 - 17, 15.12.2014

Fatmagül Küçük Tursun

Öz

Türk halk anlatılarından efsaneler bugüne kadar birçok açıdan incelenmiştir. Temelde sözlü bir anlatı türü olan efsaneler yazıya geçirildiğinde edebîlik vasfı olan metinler olarak var olmaya devam eder.
A. J.Greimas tarafından geliştirilen ve değişik temellere dayandırılan bir yazınsal göstergebilim yöntemi olan “aktansiyelmodel” tüm metinlere uygulanabilen bir yöntemdir. İncelememizde bu yöntemi bir efsane metnine uygulayarak yöntemi halkbilimsel bakış açısıyla beslemeye çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Efsane, Greimas, Aktansiyal Yöntem

Kaynakça

• BARTHES, Roland, Göstergebilimsel Serüven (Çev. Mehmet Rifat-Sema Rifat), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 6. Baskı, 2012.
• ERKMAN AKERSON, Fatma, Göstergebilime Giriş, İstanbul: Multilingual Yayınları, 2005.
• DEGH, Linda, “Halk Anlatısı”, çev. Zerrin Karagülle, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar, Haz. Gülin Öğüt Eker, Metin Ekici, M. Öcal Oğuz, Nebi Özdemir, Ankara: Millî Folklor Yayınları, 2003.
• DUNDES Alan, “Doku, Metin ve Konteks ” çev. Metin Ekici, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar, haz. Gülin Öğüt Eker, Metin Ekici, M. Öcal Oğuz, Nebi Özdemir, Ankara: Millî Folklor Yayınları, 2003.
• HEBERT, Louis, Tools forTextand Image Analysis(www.signosemio.com/.../Louis-Hebert-Tools-for-Texts-and- Images.pdf(E.T. 30.04.2014, 13.30).
• MAKARYK, İrena R., Encyclopedia of Contemporary Literary Theory Approaches Scholars Terms, Canada: University of Toronto Press , 1995.
• ONG, Walter J., Sözlü ve Yazılı Kültür Sözün Teknolojileşmesi (Çev.SemaPostacıoğluBanon), İstanbul:Metis Yayınları, 3. Baskı, 2003.
• RIFAT, Mehmet, XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları/2 Temel Metinler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 3. Baskı, 2008.
• RIFAT, Mehmet, XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları/1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 4. Baskı, 2013.
• RÖCRİCH, Lutz, “Halk Anlatısı Araştırmasında Anlam Arayışı”, çev. Kürşat M. Korkmaz, Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar, Haz. Gülin Öğüt Eker, Metin Ekici, M. Öcal Oğuz, Nebi Özdemir, Ankara: Milli Folklor Yayınları, 2003.
• SAKAOĞLU, Saim, 101 Anadolu Efsanesi, İstanbul: Damla Yayınevi, 1976.
• SAUSSURE, Ferdinand De, Genel Dilbilim Dersleri (Çev. Berke Vardar), Ankara: Birey ve Toplum Yayınları, 1985.
• URL 1, http://www.signosemio.com/greimas/actantial-model.asp (E.T. 30.04.2014, 14: 30).
• ZİMA,Peter V., Modern Edebiyat Teorilerinin Felsefesi (Çev. Mustafa ÖZSARI), Ankara: Hece Yayınları, 2. Baskı, 2006.